“Xelq'ara musulman ölimalar ittipaqi”ning chong yighida Uyghurlar mesilisi heqqide bayanat élan qilindi

2013 - Yili 12 - ayning 7 - we 8 - künliri qatar dölitining paytexti doha shehiride “Xelq'ara musulman ölimalar ittipaqi” ning 5 - qétimliq chong yighini chaqirilghan bolup, yighinda Uyghurlarning mesilisi otturigha qoyulup, mexsus qarar élan qilindi.

Yighin'gha dunyaning her qaysi jayliridin musulman ölimaliri ishtirak qilghan bolup, yighin ehli bu yighinda pelestindin bashlap keshmirgiche bolghan islam dunyasidiki köpligen krizislar üstide ayrim - ayrim toxtaldi.

“Xelq'ara musulman ölimalar ittipaqi”ning 5 - qétimliq chong yighinidin bir körünüsh. Qatar 2013 - yili7 - dikabir.

“Xelq'ara musulman ölimalar ittipaqi” 2004 - yili en'giliye paytexti londonda qorulghan xelq'araliq ittipaq bolup, uninggha islam dunyasida birdek tonulghan alim doktor yüsüp el qerdawi ri'asetchilik qilidu. Bu ittipaq sünniy, shi'e we abazi qatarliq islam dunyasida mewjut bolghan mezheplerning ölimaliridin terkip tapqan bolup, meqsiti pütün dunya musulmanlirigha wekillik qilish we hemmining ghémini yéyishtin ibaret iken. Bu ittipaq hazirghiche islam dunyasidiki musulmanlar we musulman emes döletlerdiki az sanliq musulmanlar üchün köpligen yaxshi ishlarni qilghan. Bu ittipaq birer mezhep yaki birer dölet bilen cheklinip qalmaydiken. Belki pütün dunya musulmanlirini öz ichige alghan we ularning hemme mezhepliridin wekiller teshkil qilghan iken. Bu ittipaq mezhepler otturisidiki toqunushlarni islamiy qérindashliqqa dexli yetküzmeydighan shekilde hel qilish, mezhepler otturisidiki ziddiyetlerni hel qilip, pütün musulmanlar otturisida dostluqni we islamiy qérindashliqni kücheytish, shundaqla musulmanlarning krizislirini hel qilishni ghaye we meqset qilidiken.

Uyghurlarning mesilisi heqqide élin'ghan qarar

Ikki kün dawam qilghan chong yighin jeryanida, “Xelq'ara musulman ölimalar ittipaqi” ning yighin ishtirakchiliri islam dunyasidiki we musulman emes döletlerde yashaydighan az sanliq musulmanlarning qiyinchiliqliri, ularning aldidiki tehditler we ular duch kelgen krizislar üstide tepsiliy toxtalghan we yighin axirida herbir dölettiki musulmanlar üchün mexsus qararlarni élip, alahide bayanname élan qilghan. Shularning qatarida Uyghurlar mesilisimu tilgha élinip, Uyghur musulmanliri we ularning hazirqi weziyiti heqqide ayrim toxtalghan. Axirida Uyghurlar mesilisi toghriliq mundaq qarar élan qilghan: “Ittipaqimiz xitay hökümitini ular shinjang dep atap kelgen sherqiy türkistan musulmanlirigha qaratqan diniy jehettiki bésimini toxtitishqa, bu rayondiki musulmanlarning ishsizliq, yoqsulluq qatarliq mushkilatlirini hel qilishiqa we ularning ijtima'iy parawanliqini toluqlap béri'ishke chaqiridu. Ittipaqimiz yene, xitay hökümitining sherqiy türkistan musulmanlirigha qaratqan we hemishe dawam qiliwatqan öltürüsh, ézish we yer - makanliridin mehrum qilish qatarliq qilmishlirini qattiq eyibleydu.”