Örkesh dölet teywen Uyghur jem'iyitining noruz bayrimini tebriklesh pa'aliyitige qatnashti

Ixtiyariy muxbirimiz haji qutluq qadiri
2015.03.25
orkesh-dolet-taiwan-teywen-noruz-2015.jpg Örkesh dölet teywen Uyghur jem'iyitining noruz bayrimini tebriklesh pa'aliyitige qatnashti
RFA/Haji Qutluq Qadiri


22 - Mart teybéyde pa'aliyet élip bériwatqan teywen Uyghur jem'iyiti teybéyda tunji qétimliq noruz bayrimini tebriklesh pa'aliyiti ötküzgen.

Teywen Uyghur jem'iyitining re'isi nuzugumning bildürüshiche, bu qétimqi noruz bayrimini tebriklesh pa'aliyiti mezkur jem'iyet qurulghandin buyanqi tunji qétim élip barghan medeniy pa'aliyet bolup, pa'aliyetke 1989 - yilidiki béyjing tyen'enmén 4 - iyun oqughuchilar herikitining rehbiri örkesh döletmu alahide teklip bilen qatnashqan.

Ziyaritimizni qobul qilghan teywen Uyghur jem'iyitining re'isi nuzugum teybéyde ötküzülgen tunji qétimliq noruz bayrimini tebriklesh pa'aliyiti heqqide toxtilip mundaq dédi:

- Biz noruz bayrimini tebriklesh pa'aliyitini özgiche élip barduq yeni 22 - mart etigende aldi bilen teybéydiki dangliq kitabxanilardin biri bolghan “Musteqilliq kitabxanisi”gha bérip, u yerde meslekdashlirimiz bilen uchriship, Uyghurlargha da'ir bir qisim siyasiy, tarixiy kitablar heqqide shu yerdiki qehwexanida öz - ara pikir almashturush élip barduq. Kéyin bir qisim muhim shexsler we dostlirimiz bilen bille méning öyümge kélip noruzluq bayrimi üchün aldin teyyarlan'ghan ta'amlar bilen ghizahlan'ghach noruz bayrimini tebriklesh pa'aliyitini élip barduq. Bu qétimqi noruz bayrimini tebriklesh pa'aliyitide méni hemmidin bek xoshal qilghini 1989 - yilidiki tyen'enmén 4 - iyun oqughuchilar herikitining rehbiri, junggodiki tesiri küchlük bolghan siyasiy shexslerdin biri örkesh dölet tunji qétim teywen Uyghur jem'iyitining pa'aliyitige ishtirak qildi. Men, jem'iyitimizning tunji qétim ötküzidighan noruz bayrimini tebriklesh pa'aliyitige uning qatniship bérishini telep qilip téléfon qilghinimda u, nahayiti xoshalliq bilen qobul qildi shundaqla bügün belgilen'gen waqittin burun sorun'gha kélip, méni bek hayajanlandurdi. Bolupmu, uning pa'aliyet dawamida sorundiki dostlarning Uyghurlar heqqide sorighan so'allirigha estayidilliq bilen jawab bérishi bizni tolimu qayil qildi. U yene, bizge noruz bayrimining kélip chiqishi shundaqla bu bayramning pars we türkiy tilliq milletlergimu ortaq bolghan bayram ikenliki toghrisida etrapliq chüshenchilerni berdi.

Örkesh dölet yalghuz noruz bayrimi toghrisida emes, belki Uyghurlarning qedimqi tarixi we yéqinqi zaman tarixidiki bir qisim siyasiy weqeler heqqidimu toxtilip ötti.

Nuzugum sözide, teybéyde ötküzülgen tunji qétimliq noruzni bayrimini tebriklesh pa'aliyiti gerche nahayiti addiy élip bérilghan bolsimu, emma özining bu pa'aliyetni tolimu ehmiyetlik boldi dep qaraydighanliqini bildürdi.

U yene, pa'aliyet dawamida köpchilikning, mushundaq bir güzel medeniyet we tarixgha ige milletning néme sewebtin öz wetinini yoqitip qoyghanliqi toghrisidiki bezi bir tarixiy sewebler we hazir élip bériliwatqan chet'eldiki Uyghur musteqilliq heriketliri üstide söhbetleshkenlikini ilgiri sürdi.

Nuzugumning bildürüshiche, bu qétim élip bérilghan noruz bayrimini tebriklesh pa'aliyitidin köpligen teywenlikler heyran bolghan. Sewebi bu jem'iyet ötken yili qurulghan bolsimu, ta hazirgha qeder Uyghurlarning bu xildiki en'eniwi bayramliri toghrisida héchqandaq bir pa'aliyet élip bérilmighan. Shunga pa'aliyetke qatnashqan kishiler örkesh dölettin Uyghurlarning medeniyitige a'it köpligen so'allarni sorighan.

Köpchilik pa'aliyette yene, Uyghurlarning siyasiy tarixi we shundaqla yéqindin buyanqi junggo hökümitining sherqiy türkistanda élip bériwatqan qoralliq basturush siyasetliri toghrisidimu söhbetleshken.

Teywen Uyghur jem'iyitining re'isi nuzugumning éytishiche, pa'aliyetke teywende pa'aliyet élip bériwatqan tibet teshkilatlirining wekillirimu ishtirak qilghan bolup, ular junggodiki Uyghur mesilisi bilen tibet mesilisining öz - ara teghdirdash bolghan ortaq bir mesile ikenlikini, shunga bu ikki millet bir - birige hemkarliship, ittipaqliship xelq'ara jem'iyetke özining tesirini körsitishi we béyjing hökümitining Uyghur, tibet mesilisidiki meydanini özgertishige belgilik tesir körsitidighan dunyawiy pa'aliyetlerni élip bérishning zörürlükini tekiligen. Sorun ishtirakchiliri shundaqla yene ichkiy mongghuldiki mongghullarning kishilik hoquq meslisi toghrisidimu pikirleshken.

Nuzugum yene, teywen metbu'atlirida ashkarilanmighan we shundaqla dunya xewersiz qiliwatqan junggo hökümitining Uyghurlarni basturush herikiti dawamida yüz bergen bezi bir échinishliq paji'eler heqqide örkesh döletning tepsiliy toxtalghanliqini bayan qildi.

U ziyaritimiz dawamida, bizning bügünki noruz merikisini tebriklesh pa'aliyitige özining qaysi xildiki yimekliklerni hazirlighanliqi toghrisidiki so'allimizgha jawab bérip mundaq dédi:

- Eslide Uyghurche yimeklik hazirlishim kérek idi. Emma,manga Uyghurche tamaq étishni öginish pursiti bolmidi. Shu sewebtin firansuzche yimekliklerni ottura asiya we türkiye ta'amlirigha yéqinlashturghan halda yimeklik teyyarlidim. Bu qétimqi pa'aliyitimizning asasliq meqsiti Uyghurlarning noruz bayrimidin ibaret bu tarixiy bayrimini teywenlik dostlargha tonushturush we bu heqte öz - ara chüshenche hasil qilishtin ibaret.

Yuqiriqi awaz ulinishidin tepsilatini anglang.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.