Ikki reqib putin we poroshénko minskida uchrashti

Seyshenbe küni ukra'ina krizisini hel qilishta muhim ehmiyetlik dep qariliwatqan tamozhna ittipaqi, ukra'ina we yawropa ittipaqining yighini bélarusiyening paytexti minsk shehiride bolup ötti. Bu yighinda ukra'ina, rusiye, qazaqistan, bélarusiye prézidéntliri we yawropa ittipaqi wekili qatniship köp mesililerni muzakire qilghan bolup, közetküchiler yighindin ukra'inadiki toqunushlarni toxtitish we uning téximu kéngiyishining aldini élish üchün ijabiy netijilerni kütmekte.

Seyshenbe küni, yeni, 26 - awghust küni rusiye prézidénti wladimir putin bilen ukra'ina prézidénti pétr poroshénko 6 - aydin buyan tunji qétim bélarusiye paytexti minsk shehiride qol éliship körüshti hemde yighinda birge boldi. Bu sorunda bélarusiye prézidénti lukashénko, qazaqistan prézidénti nursultan nazarbayéf we yawropa ittipaqi wekilimu bar bolup, ular birlikte yighin'gha qatnashti.

Amérika awazining yézishiche, pétr poroshénko özining minsk sepirining meqsiti heqqide toxtalghanda, bügün bélarusiye paytextide “Peqet lugansk we donétsk oblastliridiki weziyetni muqimlashturush hel qilinipla qalmastin, belki pütün yawropaning teqdiri hel qilinidu” dégen.

B b s agéntliqining xewer qilishiche, bélarusiye sahibxaniliq qilghan tamozhna ittipaqi, yawropa ittipaqi bilen ukra'ina rehberlirining mezkur yighinida söz qilghan prézidént poroshénko yighin qatnashquchilirini ukra'inaning tinchliq pilanini qobul qilishqa dewet qildi hemde yene özining ukra'inaning sherqidiki krizisni hel qilishning bashqa wariyantlirinimu muzakire qilishqa teyyar ikenlikini bildürüp:“Men ishinimenki, dombas rayonidiki qan tökülüshlerni toxtitish we toqunushtin kéyinki qayta qurushqa aktu'al we birdin bir wasitidur. Bu munasiwet men bügünki uchrishishqa qatnashqan barliq ishtirakchilarni bu pilanni qarap chiqish we imkan bar buni dombastiki weziyetni normallashturush asasi süpitide qobul qilishqa chaqirimen” dep tekitligen.

Yighinda rusiye prézidénti wladimir putinmu söz qilip, ukra'inadiki krizisni dawamliq herbiy yol bilen we sherqiy rayonlardiki rus tilliq ahaliler wekilliri qatniship tinchliq di'alogi ötküzmey turup hel qilghili bolmaydu, dep tekitlidi.

Putin yighinda söz qilip. Eger yawropa ittipaqining malliri ukra'ina arqiliq rusiyege kirse, rusiye üchün 100 milyard rubli ziyan bolidighanliqini eskertken. U yene buningdin tamozhna ittipaqidiki moskwaning shérikliridin qazaqistan we bélarusiyemu ziyan tartidighanliqini esletken. Uning ilgiri sürüshiche, ukra'ina yawropa ittipaqi bilen iqtisadiy hemkarliq kélishimi tüzgende rusiyening ishlepchiqirishi sana'iti, bolupmu déhqanchiliq ishlepchiqirish sana'iti zor ziyan'gha uchrishi mumkin iken. Putin ukra'ina bilen rusiyening iqtisadiy alaqisini kücheytishni tekitligen.

Roytérsning xewer qilishiche, ukra'ina,rusiye,qazaqistan, bélarusiye rehberliri we yawropa ittipaqi wekili minsk shehiride muzakiriler élip bériwatqanda ukra'ina terep 10 neper rusiye parashutchi qisim eskirini öz qoralliri we höjjetliri bilen ukra'ina chégrasi ichide tutuwalghanliqini süretliri bilen élan qilip, rusiyening sherqiy ukra'inagha qoralliq küch kirgüzgenlikige pakit qilip körsetken. Emma, rusiye terep derhal inkas qayturup, buning bu wezipe ötewatqan eskerlerning yoldin ézip qélip, ukra'ina chégrasi ichige xata kirip qalghanliqini bildürgen.

Nöwette, minsk shehiride ötküzülgen mezkur uchrishishtin ukra'ina bilen rusiye arisidiki ixtilaplarni azlitish, sherqiy ukra'inadiki krizisni axirlashturushta ijabiy qedemler tashlinish kütülmekte.

Yighin harpisida ukra'ina bilen rusiye arisidiki ixtilaplargha munasiwetlik bir qatar weqeler bolghan idi.

Ötken heptidin buyan ukra'inaning sherqidiki rusiye - ukra'ina chégrasigha toplan'ghan rusiyening ukra'inagha insanperwerlik yardemlirini körsitish aptomobil etriti bir hepte ötkendin kéyin, yeni shenbe küni ukra'inagha kirishke ruxset qilinmay arqigha qaytip ketken idi. Düshenbe küni rusiye tashqi ishlar ministiri sérgéy lawrow moskwaning ikkinchi qétim yene ukra'inagha “Insanperwerlik yardem” aptomobil etriti ewetidighanliqini élan qildi.

B b sning xewer qilishiche birinchi qétimliq insanperwerlik yardemlirini qachilighan kamaz aptomobil etritining axiri chégradin kirgüzülmeslikidiki seweb, ukra'ina we gherb döletlirining rusiyening bu aptomobillargha rusiyeperes qoralliq küchlerge qoral - yaraq qatarliq herbiy eshyalarni qachilap yetküzüshidin endishe qilishi iken.

Melum bolushiche, rusiye dombas rayonigha ukra'ina chégrasidin kirish üchün 262 yardem aptomobili ewetken idi. Xewerlerde ukra'ina terepning bu aptomobillarni kirgüzmigenliki éytilghan bolsimu, emma b b s ning xewer qilishiche, rusiyelikler ukra'ina chégrasi ichidiki rusiyeperes qoralliq küchler kontrolluqidiki jaylargha kirgen bolup, ular ukra'ina chégra xadimliri we tamozhna xadimlirining tekshürüshi hem ruxsiti bilen kari bolmay chégradin ötüwergen. Bu ehwal ukra'ina terepning naraziliqini qozghighan hem shu sewebtin rusiyening pütün insanperwerlik yardem aptomobil etritini ukra'inagha kirgüzüshni ret qilghan idi.

Ukra'ina prézidénti poroshénko rusiye aptomobillirining chégradin öz ixtiyari bilen kirgenlikini xelq'ara qanunlarni buzush, dep tenqid qilghan.

Rusiyening sherqiy ukra'inagha insanperwerlik yardemliri qachilighan aptomobil etriti ewetishi ukra'ina hökümiti we nato ning diqqitini qozghighan bolup, buningdin türlük endishiler tughulghan idi. Ukra'ina we gherb da'iriliri rusiyening mezkur aptomobil etritining herbiy eslihelerni qachilap, u yerlerdiki rusiye - peres bölgünchi küchlerge yetküzüshidin endishe qilghan iken. Emma rusiye terep bu aptomobillargha yémek - ichmek, shéker qatarliq türlük maddiy buyumlar qachilan'ghanliqini bildürgen.

Rusiye insanperwerlik yardem aptomobilliri chégradin kirgüzülmigen künlerde gérmaniye tashqi ishlar ministiri mérkél kiyéwni ziyaret qilip, ukra'inagha 500 milyon yawro yardem béridighanliqini élan qildi. Mérkél xanim bu pullarning ukra'inaning asasiy qurulush sahesi üchün ishlitilidighanliqini tekitligen idi.

Lawowning bildürüshidin bir kün ilgiri, yeni 24 - awghust küni ukra'ina musteqilliqining 23 yilliq munasiwiti bilen kiyéwta daghdughiliq herbiy parat ötküzülgende söz qilghan ukra'ina prézidénti poroshénko ukra'inaning özini qoghdash xirajitini östürüp, buning üchün 3 milyard dollar meblegh ajritidighanliqini jakarlighan idi.

Rusiyening “Xewerler”agéntliqining yézishiche, seyshenbe küni minsk shehiridiki yighinda söz qilghan ukra'ina prézidénti sherqiy ukra'inadiki qan tökülüshni toxtitishqa a'it tinchliq pilanini qobul qilishni telep qilish bilen birge yene “Bügünki yighindiki achquchluq pozitsiye dombastiki tinchliq,yeni ademlerning azab chékishini toxtitish” dep tekitligen. Prézidént putin bolsa, bu yighin heqqide“Bu, ukra'inaning tamozhna ittipaqi we yawropa ittipaqi bilen bolghan munasiwitini muzakire qilidighan yaxshi imkaniyet yaratti” dégen.

Xewerlerdin melum bolushiche, ukra'inaning sherqide rusiyeperes musteqilchi qoralliq küchler bilen ukra'ina armiyisi arisida toqunushlar yenila dawamlishiwatqan bolup hazirghiche 700 din artuq ukra'in herbiy xadimi ölgen. 30 Mingdin artuq adem öy - makanliridin ayrilghan idi. Ikki tereptin ölgenlerning sani 2000 din éship ketken.

Bu rayonlarda özlirini lugansk xelq jumhuriyiti we donétsk xelq jumhuriyiti dep atap, ukra'inadin ayrilghanliqini jakarlighan küchler qarshiliq körsetmekte hemde gherb we ukra'ina ularni rusiyening herbiy qoral - yaraq jehetlerdin qollawatqanliqini tenqid qilmaqta. Emma rusiye izchil buni ret qilmaqta.

Rusiyening “Néwsru” torining yézishiche, minsk yighidin bir kün burun ukra'ina prézidénti poroshénko ukra'ina parlaméntini tarqitiwetken bolup, u parlaméntning öz wezipisini yaxshi ada qilmighanliqini tenqid qilghan hemde qisqa muddet ichide parlamént saylimi ötküzidighanliqini élan qilghan idi.