Qazaqistanning bixeterlik organi “Islam döliti” munasiwiti bilen resmiy bildürüsh élan qildi
2014.11.21
Hazir dunyaning köpligen ammiwi axbarat wasitiliride atalmish “Islam döliti” teshkilatining bolupmu iraq we süriye térritoriyiliride élip bériwatqan urush heriketliri hem ularning emelge ashuruwatqan qanliq jazalashliri heqqide melumatlar köpeymekte.
Minglighan tinch ahale we bir nechchiligen memliketlerning zhurnalistliri, herbiyliri ularning qurbanlirigha aylan'ghan idi. Shu munasiwet bilen hazir her qandaq térrorluq heriketlerning aldini élish we iraq hem süriyidiki urush heriketlirige qatnashqan puqralirini izdeshtürüsh hem ular üstidin nazaret ornitish meqsitide bezi eller qattiq charilerni qollanmaqta. “Islam döliti” teshkilatining asasiy wezipilirining biri shuningdin ibaretki, u öz terepdarlirini merkiziy asiya, shu jümlidin sabiq sowét ottura asiya jumhuriyetliridinmu izdep, shularning yardimi bilen, bolupmu yashlar arisida “Islam döliti”ning idiyilirini tarqitish we ularni her xil yollar arqiliq öz teripige tartish amallirini qilmaqta. Mushu ayning béshida qazaqistan paytexti astanida ötken musteqil döletler hemkarliqining bixeterlik we mexsus xizmet organliri rehberliri kéngishining 37 - mejliside térrorchiliqqa we diniy radikalliqqa qarshi turush we bille heriket qilish mesililiri qarashturulghan idi. Shuningdin kéyin bir ay waqit ötmeyla qazaqistanning milliy bixeterlik komitétining re'isi nurtay abikayéf “Islam döliti” térrorluq guruppisi terkipide 300 din oshuq qazaqistanliqning urush heriketlirige qatnishiwatqanliqini élan qildi. Ilgiri resmiy organlar hem mutexessisler bu teshkilattiki qazaqistanliqlarning omumiy sani heqqide her xil melumatlarni otturigha qoyup kelgen idi.
“Tén'grinyus” agéntliqida élan qilin'ghan “150 Neper qazaqistanliq ayallar "islam döliti" guruppisi terkipide jeng qilmaqta” namliq maqalide éytilishiche, n. Abikayéf bu qazaqistanliqlarning yérimining ayal kishiler bolup, ularning barliqining teshkilatning atalmish “Qazaq jama'iti” ge kiridighanliqini iqrar qilghan. Uningdiki melumatlargha qarighanda, hazir musteqil döletler hemkarliqi memliketlirige shu teshkilatqa jelb qilin'ghuchilar qaytip kélip, yashlar arisida radikal idiyilerni terghib qiliwatmaqta hem ularni “Islam döliti”ge her xil yollar arqiliq ewetmekte, shundaqla intérnétta bésiliwatqan bezi matériyallarning tesiri astida yashlarning radikallishish pakitlirimu orun almaqta, buning barliqidin mexsus bixeterlik organlar qattiq endishe qiliwatmaqta iken.
Qazaqistan bixeterlik organi rehbirining melumatlirigha qarighanda, “Islam döliti”ning terkipide musteqil döletler hemkarliqi memliketliridin tashqiri yene 80 dölet wekilliri urush heriketlirige qatnishiwatqan bolup, ularning jughrapiyilik heriket da'irisi bara - bara yenimu kéngeymekte. U, bu yönilishte qiliniwatqan chariler heqqide toxtilip, mundaq dégen: “Islam döliti”ge baghliq selbiy ehwallarning aldini élish ishigha kélidighan bolsaq, bu yerde bizning puqralarning “Islam döliti” bésiwalghan süriye we iraq rayonlirigha kétishige yol qoymasliq boyiche ishlar yürgüzülüwatidu. Rusiyede buning üchün qanun'gha tégishlik tüzitishler we özgirishler kirgüzüldi. Bixeterlik xizmet organlirining mushu jehettiki puqralar bilen élip bériwatqan ishini yénikleshtürüsh meqsitide ene shundaq chariler qazaqistan we hemkarliqning bashqimu döletliride qollinilmaqta.” u, qazaqistanliqlarning “Islam döliti” tesiri astigha chüshüp qélishning aldini élish mesililiri bilen peqet hoquq qoghdash organlirila emes, belki memliketning “Térrorluqqa qarshi merkizi” ishigha jelb qilin'ghan bashqimu memliket organliri we shundaqla döletlik emes teshkilatlarningmu shughulliniwatqanliqini ilgiri sürdi.
Radi'omiz ziyaritini qobul qilghan siyasetshunas ghalim agélé'u'of mezkur qazaqistanliqlarning kéyinki teqdirining qandaq bolushi mumkinliki heqqide mundaq dédi:
- Süriyidiki toqunushlar tamamlighandin kéyin, elbette, ete, ya ögün ular tügeydu, shu waqitta bu qazaqistanliqlarning yénip kélishi tebi'iy. Shu waqitta ularni jazalimay, kütüwélish lazim. Ular bilen yaxshilap söhbet ötküzüp, heqiqeten süriyide némiler yüz bergenliki heqqide axbarat yighish kérek. Emdi popuza qilghan teqdirde ular, elwette, qaytip kelmeydu. Ular dayim sergerdan bolup yüriwéridu. Ular bizning elning puqraliri bolghanliqtin, ularning teqdirini oylishimiz kérek. Qaytip kelgendin kéyin bu yerde ular kim bolidu? ya ilgerki idiyilirini dawamlashturup, qolidin qoralini chüshermeydu, ya bu yerde ular üchün yaritilghan shara'itqa könidu. Memliketning ichki siyasiti, ijtima'iy siyaset shularning paydisigha ishlishi lazim.
Gh. Agélé'u'of shundaqla ene shu yénip kelgenlerni ish bilen teminlesh, memliket qanunliri hémayisi astigha élish, ulargha her jehettin yardem körsitish oxshash charilerni körüshning muhim ikenlikini ilgiri sürdi.