8 - Nöwetlik dunya sherqiy türkistanliqlar qérindashliq uchrishish yighinin xulase doklati élan qilindi

8 - Nöwetlik dunya sherqiy türkistanliqlar qérindashliq uchrishish yighinidin bir körünüsh

Yighinda géirmaniyedin kelgen enwer jan söz qilmaqta

8 - Nöwetlik dunya sherqiy türkistanliqlar qérindashliq uchrishish yighini 18 - iyun küni istanbulda bashlinip 21 - iyul peyshenbe muweppeqiyetlik axirlashti. Yighin'gha dunyaning oxshimighan jayliridin kelgen teshkilat rehberliri, zhurnalistlar, tetqiqatchilar, ziyaliylar, diniy ölimalar we Uyghur yashlar qatniship “Sherqiy türkistan dewasida saghlam idiye, toghra heriket” dégen témini asas qilghan halda muzakire we mulahize élip bardi.

Yighin axirida 8 - nöwetlik dunya sherqiy türkistanliqlar qérindashliq uchrishish yighinining xulase doklati élan qilindi.

4 Kün dawam qilghan yighin axirida dunyaning her qaysi jayliridin kelgen wekillerdin bir qanche kishi munberge chiqip xulase doklatini birlikte élan qildi. Xulase doklatini sherqiy türkistan ma'arip we hemkarliq jem'iyitining re'isi hidayetullah oghuzxan oqup ötti.

Doklatta yézilishiche, “Sherqiy türkistan dewasining emeliy herikitide ashqunluq we chüshkünlüktin xaliy ottura yolni tutushning zörürlüki” otturigha qoyulghan.

Doklatta yene, Uyghurlarning axbarat we teshwiqattin ünümlük paydilinish kérekliki tekitlen'gen.

Hidayetullah oghuzxan mundaq dédi: “Sherqiy türkistan dewasida axbarat we teshwiqatning roli we ehmiyiti mu'eyyenleshtürülüp, heqliq dawayimizning her qaysi ellerge ular qobul qilalaydighan usullar arqiliq chüshendürüsh we hésdashliqini qolgha keltürüsh kérekliki tekitlendi. Xitayning sherqiy türkistanda yürgüzüwatqan zulum we bésim siyasetlirini dunyagha pash qilish arqiliq sherqiy türkistan xelqining heqsizliqqa uchrawatqanliqini delil - ispatlar bilen élan qilish, xitayning dinimizgha, tilimizgha, milliy medeniyet, örp - adetlirimizge qarshi élip bériwatqan tetür teshwiqat hujumlirigha qarshi teshwiqat élip bérish we shuning bilen birge, bügünki kündiki ijtima'iy taratqu we alaqe wasitiliridin ünümlük paydilinishning zörürlüki tekitlendi.”

Doklatta yene Uyghur mesiliside wa'izliq pa'aliyetlerni kücheytishning zörürlüki tilgha élinip, wa'izliqta ularning sherqiy türkistan dawasini qolgha keltürüsh kérekliki tekitlendi.

Finlandiyedin kélip yighin'gha qatnashqan finlandiye Uyghur islam medeniyet merkizining mes'uli doktor memet'éli qarim yighinda otturigha qoyghan “Saghlam idiye toghra heriket” pikrining muhimliqni tekitlidi.

Gollandiyedin kélip yighin'gha qatnashqan abdusalam qarim mezkur uchrishishning netijilik bolghanliqini bildürdi.

Bu yighin'gha finlandiyedin kélip yighin'gha qatnashqan abdulhepiz qarim bu nöwetlik yighinda diniy we penniy ziyaliylarning bir yerge kelgenlikini, buning bir ijabiy tereqqiyat ikenlikini éytti.