Qirghizistandiki Uyghur tijaretchilerning awarichilikke uchrighanliqi melum

Uyghur diyarining qeshqer qatarliq jayliridin qirghizistan'gha chiqip tijaret qiliwatqan Uyghurlarning pasportini yéngilash qatarliq ishlarda qiyinchiliqlargha yoluquwatqanliqi melum.

Bultur séntebirdin buyan Uyghur diyaridin tijaret we bashqa sewebler bilen qirghizistan, qazaqistan, tajikistan qatarliq ottura asiya ellirige chiqqan Uyghurlar we ularning uruq-tughqanlirining yurtidiki xitay saqchi da'irilirining her xil tehditi we awarichilikige uchrap kéliwatqanliqi heqqide xewerler köpeymekte.

Ilgirilep ehwal igilesh netijiside, yéqinqi ikki aydin buyan Uyghur diyarining jenubidiki qeshqer, atush qatarliq yurtlardin qirghizistan'gha kélip tijaret qiliwatqan Uyghurlarning pasportini yéngilash, qaytidin wiza élish, yaki qurban héytta yurtigha qaytip a'ilisi we uruq-tughqanliri bilen körüshkendin kéyin, qirghizistan'gha qaytip tijaret qilish ishlirining xitay da'irilirining tosqunluqigha uchrighanliqi melum boldi.

Radi'omizgha ehwal inkas qilghan bir Uyghurning bildürüshiche, bu yil qurban héyt mezgilide qirghizistandin se'udi erebistan'gha hej qilish üchün kelgen Uyghurlarmu qeshqer, atushtin kélip qirghizistanda tijaret qiliwatqan Uyghurlarning pasport we wiza qatarliq mesililerde awarichiliklerge uchrighanliqini éytqan.

Öz kimlikini ashkarilimasliq sherti bilen türkiyedin ziyaritimizni qobul qilghan yene bir Uyghurning bildürüshiche, yéqinda gheyriy yollar arqiliq qirghizistandin türkiyege qéchip kelgen bir Uyghur tijaretchi qirghizistandiki dukinini saqchilarning mejburi taqiwetkenlikini, iskilattiki mallirini sétishi cheklen'gendin kéyin türkiyege qéchip kélishke mejbur bolghanliqini bildürgen.

Radi'omizgha kelgen yene bashqa uchurlardin melum bolushiche, nöwette Uyghur diyaridin kélip qazaqistan, tajikistan qatarliq döletlerde tijaret qiliwatqan bashqa Uyghur tijaretchilirimu, özlirining bu döletlerde tijaret qilish üchün alghan bir yilliq wiza waqti tolushqa az qalghan bolsimu, emma Uyghur diyarida barghanche chingiwatqan weziyet sewebidin yurtlirigha qaytishqa jür'et qilalmaywatqanliqini éytishqan.

Qirghizistandiki Uyghur pa'aliyetchiliridin qirghizistan ittipaq jem'iyitining sabiq bashliqi rozi memet ependimu ziyaritimizni qobul qilip, heqiqetenmu qeshqer, atush qatarliq jaylardin kélip tijaret qiliwatqan Uyghurlarning yurtlirigha qaytqandin kéyin, xitayning tosqunluqi sewebidin qirghizistan'gha qaytip kélelmigenlikini bildürdi. 

Radi'omiz qirghizistan we ottura asiyadiki Uyghur teshkilatliri we bu döletlerdiki munasiwetlik hökümet organliridin, xitay dölet tewelikidiki Uyghur tijaretchilirining bu döletlerdin mejburi qayturulushi we buning sewebi heqqide yenimu ilgirilep ehwal igileshke tirishiwatimiz.