Qazaqistan soti qazaqistandin siyasiy panahliq tiligen sayragülni qoyup berdi
2018.08.01
1-Awghust küni qazaqistanning almuta oblastigha qarashliq yarkent shehiridiki sot mehkimisi höküm élan qilip, 5-ayning 21-küni qazaqistan saqchiliri teripidin qolgha élinip, 2 aydin buyan “Chégradin qanunsiz ötken” dégen jinayet bilen qamaqta tutup turuluwatqan sayragül sawutbayning qoyup bérilgenliki élan qilindi.
Ijtima'iy taratqulardin féysbuk qatarliqlargha yollan'ghan sin körünüshliridin melum bolushiche, sot mehkimisi teripidin qoyup bérilgen sayragül xanim aylardin buyan namayish qiliwatqan qollighuchilirigha rehmet éytish bilen bille uni xitay hökümitige qayturup bermey qazaqistandiki a'ilisi bilen jem bolush pursiti bergen qazaqistan hökümiti we prézidént nazarbayéfqa alahide teshekkürini bildürgen.
Sot ayaghlashqandin kéyin qazaq pa'aliyetchiliridin sérk ependi ziyaritimizni qobul qildi.
Sérk ependi sözide shu tapta özining sayragül we uning a'ilisini élip aptomobil bilen almuta shehirige qaytish sepiride ikenlikini, yol-yolda toxtap sayragülning qoyup bérilgenlikini tebrikleshke kelgen qazaq qérindashlar bilen uchrashqanliqini, özining yolda nutuq sözlep, téximu köp qazaq qérindashlarni heqqaniyet meydanida turup, xitayning jaz lagérlirigha solan'ghan uruq-tughqanliri we ularning échinishliq ehwalini dunyagha anglitishqa dewet qilip mangghanliqini bildürdi.
1-Awghust küni sayragülning qoyup bérilgenlik xewiri tarqalghandin kéyin, dunyaning herqaysi jaylirida pa'aliyet élip bériwatqan Uyghur pa'aliyetchilirimu ziyaritimizni qobul qilip, öz qarashlirini otturigha qoydi.
Qazaqistandiki Uyghur pa'aliyetchiliridin dunya Uyghur qurultiyining qazaqistandiki aliy meslihetchisi qehriman ghojamberdi ependi “Xitayning sherqiy türkistanda qurghan jaza lagérlirining ehwalini dunyagha ashkarilashqa jür'et qilghan sayragül xanimning xitaygha qayturup bérilmey, qazaqistandiki a'ilisi bilen jem bolushqa qoyup bérilishi” ning ehmiyitini tekitlidi.
U shangxey hemkarliq teshkilati qurulghandin buyan xitay bilen qoyuq iqtisadiy we siyasiy hemkarliq ornatqan qazaqistanda bundin kéyin insan heqlirini qoghdashta tarixiy bir burulushning bolushini ümid qilidighanliqini bildürdi.
Kanadadiki Uyghur pa'aliyetchiliridin dunya Uyghur qurultiyi muhajirlar komitétining mudiri memet toxti ependimu ziyaritimizni qobul qilip, sayragül xanimning xitaygha qayturulmastin qoyup bérilgenlikini tebriklidi. U buni qazaqistan hökümitining étnik jehettin qandash bolghan qazaq qérindashlirigha ige chiqqanliqi dep qaraydighanliqini bildürdi.
1-Awghust küni dunya Uyghur qurultiyimu özining tor bétide sayragül sawutbayning qoyup bérilishi munasiwiti bilen bayanat élan qildi.
Dunya Uyghur qurultiyining bayanatchisi bayanatchisi dilshat rishit ependi radiyomizgha qilghan sözide qazaqistan sotining sayragül sawutbayni xitaygha qayturup bermey, uning qazaqistandiki a'ilisi bilen bille yashishigha yol qoyghanliqini tebriklidi hemde özining qazaqistan hökümitidin kütidighan ümidini bildürdi.
Igilinishiche, sayragülning éri we ikki balisi qazaqistan puqrasi iken. Bu yil aprél éyida Uyghur diyaridin qazaqistan'gha qéchip barghan sayragül sawutbay 21-may küni “Chégradin qanunsiz ötken” dégen jinayet bilen eyiblinip, qazaqistan saqchiliri teripidin qolgha élin'ghan idi. Ikki aydin buyan almuta oblastigha qarashliq yarkent shehiride dawamlishiwatqan sotta sayragül özining Uyghur diyaridiki “Terbiyilesh merkizi” namida mewjut boluwatqan lagérlarning biride xitay tarixidin ders ötüshke mejburlan'ghanliqini bildürüp, bu jeryanda ashu lagérda körgenliri heqqide melumat bergen. U yene özi ashkarilighan ehwallarning xitayning “Dölet mexpiyetliki” hésablinidighanliqini bildürüp, qazaqistan hökümitidin özini xitaygha qayturmasliqni telep qilghan we siyasiy panahliq tiligen idi.