Shwitsiyede ötküzülgen musulman yashlar yighinida sherqiy türkistan dawasigha ige chiqish telep qilindi

Uyghurlargha wekil bolup yighin'gha qatnashqan abdusalam abdugheni Uyghurlar we sherqiy türkistanning hazirqi weziyiti, Uyghurlar düch kéliwatqan diniy, siyasiy, milliy bésim we zulumlar heqqide melumat berdi hemde dunya musulmanlirini sherqiy türkistan dawasigha ige chiqishqa chaqirdi.

Shiwitsiye islam jem'iyiti, musulman yashlar teshkilati, ibni rush fondi qatarliq orunlarning birliship uyushturushi bilen 18 - apréldin 20 - aprélghiche shiwitsiye paytexti sitokholimning merkizi yighin zalida ötküzülgen yighinda sherqiy türkistan mesilisi anglitildi.

Igilishimizche, bu qétimliq yighin “Musulmanlar a'ile küni” dégen témida chaqirilghan bolup, yighin asasliqi shimaliy yawropada yashawatqan musulman a'ililerni bir yerge jem qilip, ularning islam dini jehettiki bilimlirini toluqlash, öz - ara pikir almashturush, chüshinish,tonushush hasil qilish, qérindashliq méhri - muhebbetni chongqurlashturushni meqset qilghan halda amérika, en'gliye, misir, türkiye, awstraliye,bosniye, suriye, shwitsiye qatarliq döletlerdin közge körün'gen diniy alim, dokturlarni léksiye sözlep bérishke teklip qildi.

Yighin'gha qatnashqan her millet musulmanliri üchün shwit, in'gliz, ereb, somali, bosniye tillirida mexsus zallarni tessis qilinip anglighuchilar üchün qolay shara'it yaritip bérildi.

Tunji kundiki yighin shu yer waqti 3de bashlandi. Yighin'gha shimaliy yawropadiki döletlerdin kelgen musulmanlardin 3000din artuq kishi qatnashti. Shwitsiyede pa'aliyet qiliwatqan Uyghur ma'arip uyushmisimu bu yighin'gha teklip bilen qatnashti.

Yighinning ereb tildiki munazirisige tunis, sherqi türkistan, bosniye qatarliq zulumgha uchrawatqan döletlerdin kelgen alahide wekiller bilen bille, Uyghurlargha wakaliten awstraliyedin kelgen abdusalam abdugheni teklip bilen qatnashti.

Abdusalam yéghin ehlige Uyghurlar we sherqiy türkistanning qisqiche tarixi, Uyghurlar düch kéliwatqan diniy, siyasiy, milliy bésim we zulumlar heqqide tepsiliy melumat bérip ötti.

Munaziridin kéyin ziyaritimizni qobul qilghan abdusalam abdugheni munaziride otturigha qoyulghan so'allar we özining sherqiy türkistan mesilisini qandaq bayan qilghanliqi toghrisida toxtilip mundaq dédi: “Men musulman ellerde boluwatqan zulumlar dégen témidiki munazirige tunis, bosniye, sherqiy türkistan qatarliq döletlerning wekilliri bilen bille, sherqiy türkistan'gha wekaliten munazirige qatnashtim.

Munaziride manga üch qétim sözlesh pursiti bérildi. Men aldida sherqiy türkistanning omumi ehwalida toxtaldim. Ikkinchi qétimliq sözlesh pursitide sherqiy türkistanda boluwatqan zülümlar heqqide melumat berdim. Zülumlar heqqide sözliginimde, türmide jaza mudditi sewebsiz üzartiwétilgen abdulkerim abduweli, ilham toxti, abduweli ayuplarning mesilisini misal süpitide sözlep öttüm.

Üchinchi qétimda, sherqiy türkistanda boluwatqan zulumgha xelq'araning qandaq qarawatqanliqini, islam dunyasining suriye, iraqqa oxshash jaylardiki mesililerningmu nahayiti köplükini, emma musulmanlarning bir parchisi bolghan sherqiy türkistanliqlarning ehwalini ayrip qoyushning toghra emeslikini tekitlep, musulmanlar qandaqla bolmisun bir ten'ge oxshaydu, islam dinimizning körsetmisimu shu, bu ehwalda musulman döletlerning bizni hazirqi dunya siyasetliridin ayrip qoyushimu xata shuningdek buning waqti emes déyishning özimu xata, biz dunya musulmanlirining ayrilmas birqismi, buning üchün musulman döletlirining we musulmanlarning bizge alahide köngül bolushini telep qilduq. Buninggha qarita angghuchilardin yaxshi ijabiy tekliplerge, netijilerge érishtuq dep qaraymen.