Токйодики тәйвәнниң олимпиккә қатнишиш мәсилиси йиғиниға уйғурларму қатнашти

Ихтиярий мухбиримиз һаҗи қутлуқ қадири
2017.03.30
teywen-yighin-ilham-mexmut.JPG Токйодики тәйвәнниң олимпиккә қатнишиш мәсилиси йиғинида японийә уйғур җәмийитиниң рәиси илһам маһмут әпәнди сөз қилмақта. 2017-Йили март.
RFA/Qutluq

Токйода чақирилған 2020-йили токйода өткүзүлидиған олимпик тәнһәрикәт йиғиниға тәйвәнниң “тәйвән” дегән дөләт нами билән қатнишишини қолға кәлтүрүш үчүн һәрикәт қилиш уюшмисиниң қурулуш йиғиниға уйғурларму қатнашқан вә йиғинда сөз қилған. Кәч саәт бәш йеримдин сәккиз йеримға қәдәр давам қилған йиғин японийә парламент бинасиниң йенидики йиғин залида чақирилған болуп, йиғинға һәр саһә кишилиридин көп санда кишиләр қатнашқан.

Японийә уйғур җәмийитидин игилишимизчә, 2020-йили токйода өткүзүлидиған олимпик тәнһәрикәт йиғиниға тәйвәнниң “тәйвән” дегән дөләт нами билән қатнишишини қолға кәлтүрүш уюшмисиниң токйода чақирилған қурулуш мурасимиға японийә уйғур җәмийитиниң рәиси илһам маһмут алаһидә тәклип билән қатнишип сөз қилған.

Мәзкур паалийәт ахирлашқандин кейин, телефон зияритимизни қобул қилған японийә уйғур җәмийитиниң рәиси илһам маһмут йиғин һәққидә тохталди.

Илһам маһмут йиғинда тәйвәнниң мустәқил дөләт нами билән олимпиккә қатнишишини қолға кәлтүрүшигә японийә уйғур җәмийитиниңму һәссә қошушқа тиришидиғанлиқини билдүргән.

Илһам маһмутниң ейтишичә, токйода чақирилған бу қетимқи йиғинға тәйвәндин кәлгән вәкилләр, японийә парламент әзалири, тибәт кишилик һоқуқ тәшкилатлиридинму вәкилләр қатнишип тәйвәнниң 2020-йиллиқ олимпик тәнһәрикәт йиғиниға мустәқил дөләт нами билән қатнишишини қолға кәлтүрүш йолида елип баридиған имза топлаш паалийитини йеқиндин қоллайдиғанлиқини билдүрүшкән.

Илһам маһмутниң дейишичә, йиғинға иштирак қилған тибәт вәкили профессор пима гарпур сөз қилип, бүгүнки йиғинда пүтүнләй тәйвән тилиниң қоллинилғанлиқидин өзиниң толиму мәмнун болғанлиқини билдүрүш билән биргә, мәйли гоминдаң вә яки хитай компартийәси болсун, һәр иккила һакимийәт өзидики башқа милләтләрниң тилини йоқитиш үчүн көп хил сиясәтләрни вә бастуруш һәрикәтлирини қолланған болсиму, ақивәттә йәнила уларниң бу хил сиясәтлири мәғлубийәткә учрап, вақитниң өтүши билән башқа милләтләрниң өз ана тилида сөзләш пурситиниң чоқум қолға келидиғанлиқиға ишинидиғанлиқини билдүргән.

Зияритимизни қобул қилған тәйвән ишлири көзәткүчилиридин арикава тәйвәнниң мустәқил дөләт нами билән олимпиккә қатнишиш мәсилиси һәққидә тохтилип:“әлвәттә тәйвән өз нами олимпиккә қатнашса бу наһайити яхши иш. Бирақ, бу мәсилидә алди билән бирләшкән дөләтләр тәшкилати бу һәқтә мәхсус қарар мақуллиши керәк. Болмиғанда бу ишниң әмәлгә ешиши мениңчә мумкин әмәс” деди.

Қанун ишлири мәслиһәтчиси ямагаҗо бу һәқтә тохтилип: “тәйвәнниң өз дөләт нами билән олимпиккә қатнишиши, әлвәттә хәлқара низамнамиләргә мас һалда, бирләшкән дөләтләр тәшкилатиниң мақуллишидин өтүши керәк. Мениңчә, японийә бу мәсилидә хитай тәрәпниң наразилиқини қозғап қоюштин әндишә қилиши мумкин. Шуңа һазирчә хәлқара җәмийәтни бу мәсилини һәл қилишқа чақириш керәк” деди,

Мәлум болушичә, бу йил 1-айдин башлап японийә ташқи ишлар министирлиқи японийәниң тәйбийдики иш беҗириш орниниң әслидики “тәйбий-японийә иш беҗириш ишханиси” дегән намини әмәлдин қалдуруп “тәйвән-японийә иқтисадий һәмкарлиқ ишханиси” дегән йеңи намға өзгәрткән вә хитай ташқи ишлар министирлиқи японийә тәрәпкә бу һәқтә наразилиқ билдүргән иди.

Юқириқи аваз улинишидин тәпсилатини аңлаң.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.