Tokyodiki teywenning olimpikke qatnishish mesilisi yighinigha Uyghurlarmu qatnashti

Tokyoda chaqirilghan 2020-yili tokyoda ötküzülidighan olimpik tenheriket yighinigha teywenning “Teywen” dégen dölet nami bilen qatnishishini qolgha keltürüsh üchün heriket qilish uyushmisining qurulush yighinigha Uyghurlarmu qatnashqan we yighinda söz qilghan. Kech sa'et besh yérimdin sekkiz yérimgha qeder dawam qilghan yighin yaponiye parlamént binasining yénidiki yighin zalida chaqirilghan bolup, yighin'gha her sahe kishiliridin köp sanda kishiler qatnashqan.

Yaponiye Uyghur jem'iyitidin igilishimizche, 2020-yili tokyoda ötküzülidighan olimpik tenheriket yighinigha teywenning “Teywen” dégen dölet nami bilen qatnishishini qolgha keltürüsh uyushmisining tokyoda chaqirilghan qurulush murasimigha yaponiye Uyghur jem'iyitining re'isi ilham mahmut alahide teklip bilen qatniship söz qilghan.

Mezkur pa'aliyet axirlashqandin kéyin, téléfon ziyaritimizni qobul qilghan yaponiye Uyghur jem'iyitining re'isi ilham mahmut yighin heqqide toxtaldi.

Ilham mahmut yighinda teywenning musteqil dölet nami bilen olimpikke qatnishishini qolgha keltürüshige yaponiye Uyghur jem'iyitiningmu hesse qoshushqa tirishidighanliqini bildürgen.

Ilham mahmutning éytishiche, tokyoda chaqirilghan bu qétimqi yighin'gha teywendin kelgen wekiller, yaponiye parlamént ezaliri, tibet kishilik hoquq teshkilatliridinmu wekiller qatniship teywenning 2020-yilliq olimpik tenheriket yighinigha musteqil dölet nami bilen qatnishishini qolgha keltürüsh yolida élip baridighan imza toplash pa'aliyitini yéqindin qollaydighanliqini bildürüshken.

Ilham mahmutning déyishiche, yighin'gha ishtirak qilghan tibet wekili proféssor pima garpur söz qilip, bügünki yighinda pütünley teywen tilining qollinilghanliqidin özining tolimu memnun bolghanliqini bildürüsh bilen birge, meyli gomindang we yaki xitay kompartiyesi bolsun, her ikkila hakimiyet özidiki bashqa milletlerning tilini yoqitish üchün köp xil siyasetlerni we basturush heriketlirini qollan'ghan bolsimu, aqiwette yenila ularning bu xil siyasetliri meghlubiyetke uchrap, waqitning ötüshi bilen bashqa milletlerning öz ana tilida sözlesh pursitining choqum qolgha kélidighanliqigha ishinidighanliqini bildürgen.

Ziyaritimizni qobul qilghan teywen ishliri közetküchiliridin arikawa teywenning musteqil dölet nami bilen olimpikke qatnishish mesilisi heqqide toxtilip:“Elwette teywen öz nami olimpikke qatnashsa bu nahayiti yaxshi ish. Biraq, bu mesilide aldi bilen birleshken döletler teshkilati bu heqte mexsus qarar maqullishi kérek. Bolmighanda bu ishning emelge éshishi méningche mumkin emes” dédi.

Qanun ishliri meslihetchisi yamagajo bu heqte toxtilip: “Teywenning öz dölet nami bilen olimpikke qatnishishi, elwette xelq'ara nizamnamilerge mas halda, birleshken döletler teshkilatining maqullishidin ötüshi kérek. Méningche, yaponiye bu mesilide xitay terepning naraziliqini qozghap qoyushtin endishe qilishi mumkin. Shunga hazirche xelq'ara jem'iyetni bu mesilini hel qilishqa chaqirish kérek” dédi,

Melum bolushiche, bu yil 1-aydin bashlap yaponiye tashqi ishlar ministirliqi yaponiyening teybiydiki ish béjirish ornining eslidiki “Teybiy-yaponiye ish béjirish ishxanisi” dégen namini emeldin qaldurup “Teywen-yaponiye iqtisadiy hemkarliq ishxanisi” dégen yéngi namgha özgertken we xitay tashqi ishlar ministirliqi yaponiye terepke bu heqte naraziliq bildürgen idi.

Yuqiriqi awaz ulinishidin tepsilatini anglang.