Amérika dölet mejlisi xitayning istixbarat we jasusluq heriketliri heqqide guwahliq bérish yighini ötküzdi

Xitay mesililiri we istixbarat bilimliri sahesidiki amérikiliq mutexessisler hemde alaqidar shexsler amérika dölet mejlisi orunlashturghan guwahliq bérish yighinida xitayning amérikini nishan qilghan jasusluq qilmishining ötmüshi, hazirqi ehwali hemde uning kelgüsi yönilishi heqqide guwahliq berdi. Ular özlirining guwahliq sözliride xitay istixbarat tarmaqlirining hazir en'eniwi usullardin halqip téxnikiliq yollar arqiliq türlük uchurlargha érishiwatqanliqini janliq pakitlar arqiliq chüshendürdi.

Amérika dölet mejlisi qarmiqidiki “Amérika - xitay iqtisad we bixeterlik teptish komitéti” orunlashturghan mezkur yighin 9 - iyun küni ötküzüldi.

Yighin'gha teklip qilin'ghan pétér mattis özining ilgiri amérika hökümet organlirida xelq'ara munasiwet sahesi boyiche xizmet qilish hemde hazir kambrij uniwérsitétida doktorluqta oqush jeryanidiki tetqiqatlirigha birleshtürgen halda, xitay istixbarat organlirining hazir amérikigha taqabil turush meqsitide eng aktip pa'aliyette boluwatqan bir zor qoshun ikenlikini, emma amérika hökümitining bu heqte mukemmel chüshenchige ége emeslikini otturigha qoydi.

Pétér mattisning chüshendürüshiche, xitayning amérikigha qaritilghan istixbarat pa'aliyiti birqeder uzun bolghan kespiy tarixqa we zor adem küchige ige halda izchil dawam qilmaqta iken. Bu pa'aliyetlerning biwasite yétekchiliri xitayning dölet bixeterlik ministirliqi we xelq azadliq armiyesining istixbarat idarisi bolup, ularning rehberlik shekli herqachan mutleq mexpiy halda ish béjirip kelmekte iken.

Xitayning adem küchi asas qilinidighan bu xildiki jasusluq qilmishlirida herqachan mushu sahediki alaqidar shexslerni chet'ellerge ewetish wasite qilinidiken. Buningda diplomatlar, muxbirlar, elchixana xadimliri, sodigerler, ilmiy xadimlar we oqughuchilar qatarliq her sahe kishiliri asas qilinidiken. Bu kishiler özlirige qomandanliq qilidighan shexslerning xitaydin yaki bashqa jaylardin yetküzidighan taq liniyelik körsetmiliri boyiche siyasiy, iqtisadiy we herbiy sahege da'ir melumatlarni ashkara yaki mexpiy halda toplaydiken. Buning ichide melum miqdardiki küch xitayning az sanliq milletlirining qarshi pikirdikilirini we xitay öktichilirini közitishke serp qilinidiken. Shundaqla ularning yene beziliri kelgüsidiki xizmetning éhtiyaji üchün “Shert” ke uyghun namzatlarni tallashqa mes'ul bolidiken.

Guwahliq bergüchilerning yene biri, amérika déngiz armiyesi istixbarat orginining xadimi jon kostéllo bolup, u pétér mattisning otturigha qoyghanlirigha pütünley qoshulidighanliqini bildürdi. Shuning bilen birge, xitay istixbaratining hazir amérikida hökümet we shirketlerning mexpiy uchurlirini toplaydighanliqini, xitay kompartiyesi üchün “Xewp” dep qariliwatqan herqandaq kishining xitay istixbaratining nishan bolush éhtimalliqini tilgha aldi.

Uning qarishiche, xitay özlirining iqtisadiy jehette hazirqi örlesh basquchida ikenliki we énérgiye bayliqlirining bixeterlikini qoghdash zörüriyiti qatarliq seweblerdin sirtqa qaritilghan herbiy we iqtisadiy sahelerdiki jasusluq pa'aliyetlirini zor küch bilen ashuruwétiptu. Shuning üchünmu hazir xitayning istixbarat xizmetliri barghanséri nazuk tüs élip, izchil halda eng yéngi téxnikidin paydilinish arqiliq közlen'gen nishan'gha yétishni meqset qiliwétiptu.

Jon kostéllo xitay j x ministirliqining yéqinqi yillardin buyan xitayning ichki qismidiki istixbarat xizmetliri we jasusluqqa qarshi tedbir süpitide zor miqdarda meblegh ajritip, téxnika we tor wasitiliri arqiliq omumiy nazaretni kücheytkenlikini alahide tekitlidi.

Uning qarishiche, xitayning dölet ichige qaritilghan bu xildiki istixbarat xizmetliride we xelq azadliq armiyesining sirtqa qaritilghan jasusluq xizmetliride merkiziy komitét siyasiy byurosining aliy rehberliki mutleq étirap qilinishi lazim. Undaq bolmighanda memliket ichidiki istixbarat xizmitige mes'ul bolghan ju yongkangning mollaq atqinidek hemmige melumluq aqiwet kélip chiqidu.

Bu heqte pikir bayan qilghan pétér mattis xitay istixbarat organlirining hazir ötmüshtiki “Setengler qiltiqi” yaki “Tar yerge qistash” usullirini udulla qollinishtin bashqa yene, maddiy bayliqqa jelp qilish arqiliq jasuslarni yétishtürüp kéliwatqanliqini tekitlidi. U misal teriqiside amérika armiyiside wezipe ötigen teywenlik mayor lo shyenchining 2011 - yili qolgha élin'ghanliqi we shiwétsiyede olturushluq babur mexsutning shiwétsiye istixbarat organlirining iz qoghlap tekshürüshi arqisida jasusluq bilen pash bolghanliqini tilgha aldi. Général loning délosida xitay istixbarat organliri heqiqiy awstraliye puqrasi salahiyitidiki xitay sodiger ayalni ishqa salghan bolsa, babur mexsutning délosida xitay hökümiti shiwétsiyediki elchixana xadimi we xitay gézitining muxbiri salahiyitide ikki kishini ishqa salghan.

Guwahliq bérish yighinida guwahliq bergüchilerdin amérikidiki “2049 Qurulushi” teshkilatining mudiri mark stokés nuqtiliq qilip xitay azadliq armiyesige biwasite qarashliq 12 istixbarat idarisining dunyani rayonlargha teqsimlep, shu birlik boyiche herbiy, siyasiy we iqtisadiy uchurlarni toplaydighanliqini, buningda pütünley yuqiri pen - téxnika eng asasliq wasite qilinidighanliqini bayan qildi.

Buning ichide bash orgini shangxeydiki “61398 - Bölüm” namliq tarmaq idare eng chong bolup, mexsus tor dunyasida jasusluq qilidiken. Bu idarining eng asasliq wezipisi yene xitay kompartiyisige ziyanliq bolghan signallarni közitish, qalaymiqanlashturush yaki pütünley tosuwétish iken. Ularning asasliq nishanliri ichide amérika hawa armiyesi, déngiz armiyesi, shundaqla xelq ichidiki organlar, jümlidin “Xelq'ara awi'atsiye birleshmisi” we “Erkin asiya radi'osi” qatarliqlar bar iken.

Yighinda guwahliq bergüchilerdin amérika “Jasusluqqa qarshi turush” merkizining tesis qilghuchisi we mudiri déywid méyjor ziyaritimizni qobul qilip xitayning hazir nishanliq axbarat toplash bilen emes, belki keng miqyasta herqandaq uchurni öz ichige alghan halda omumyüzlük uchur toplash bilen meshghul boluwatqanliqini, buning bilen nurghun shexsning xususiy uchurlirining xitay istixbarat organlirining qoligha chüshüp kétiwatqanliqini tekitlidi.

Xitay da'irilirining chet'ellerde olturaqliship qalghan Uyghurlargha, bolupmu amérikidiki bir qisim Uyghur a'ililirige “Jasusluq boyiche hemkarlishish” heqqide tehdit séliwatqanliqini éytqinimizda, u, buning amérikidek qanun dölitide qobul qilishqa bolmaydighan qilmish hésablinidighanliqini, shundaq ehwalgha duch kelgen kishilerning bu xildiki herqandaq teklipni ret qilishi lazimliqini éytti. Shundaqla buning üchün amérikida alaqidar orunlardin yardem sorashning mumkinlikini tekitlidi.

Mezkur guwahliq bérish yighinigha amérika dölet mejlisi kéngesh palatasining sabiq ezasi bayron dorgan we amérika dölet mejlisi qarmiqidiki “Amérika - xitay iqtisad we bixeterlik teptish komitéti” ning mudiri pétér brokés riyasetchilik qildi

. Guwahliqni testiqlighuchi on kishilik hey'et guwahliq bergüchilerdin munasiwetlik so'allarni soridi. Yighin'gha washin'gtondiki istixbarat organlirining alaqidar xadimliri we qiziqquchilar qatnashti.