Amérika doklat élan qilip, xitayni diniy erkinlik éghir depsendichilikke uchrawatqan " alahide diqqet qilinidighan döletler" tizimlikige kirgüzdi

Amérika tashqiy ishlar ministirliki jüme küni dunyadiki her qaysi döletlerning 2008 - yilliq diniy erkinlik weziyiti toghrisida doklat élan qilip, xitayni diniy erkinlik éghir depsendichilikke uchrawatqan " alahide diqqet qilinidighan döletler" tizimlikige kirgüzdi.
Muxbirimiz ömer qanat
2008.09.20

 Xitay da'irilirining Uyghur aptonom rayoni we tibette diniy erkinlikke ziyankeshlik qilishning üzliksiz éghirlishiwatqanliqini tekitligen doklatta, " tibet buddistliri, Uyghur musulmanlirigha oxshash diniy guruhlar we az sanliq milletler diniy étiqadi, tili we milli mediniyet jehettiki alahidiliki tüpeylidin ijtima'iy kemsitishke uchrimaqta," dep eskertilgen.

Doklatta Uyghurlarning ehwaligha alahide orun bérilgen bolup, "hökümet ruxsetsiz diniy kitaplar oqughan yaki saqlighan, hökmet teripidin qanunsiz diniy pa'aliyet dep belgilen'gen pa'aliyetlerge qatnashqan Uyghurlarni tutqun qilishni özlüksiz dawamlashturmaqta shundaqla Uyghurlarning en'eniwiy diniy pa'aliyetlirini ötküzüshini cheklimekte" déyilgen.

Doklatta yene Uyghurlargha munasiwetlik bezi konkirit diniy délolarmu tilgha élin'ghan bolup, buningda aqsuning kelpin nahiyisi üstünki qum'ériqtiki bir meschitning qanunsiz sélin'ghanliqi we ruxsetsiz ibadet bilen shughullan'ghanliqi tüpeyli chéqiwétilgenlikini bildürgen.

Uyghurlarning hej ibaditige cheklime qoyuliwatqanliqini ilgiri sürgen doklatta, 2007 - yili hej qilghan Uyghur hajilarning sani jiddi azlighanliqi, 2007‏ - yili hej qilghan Uyghur hajilarning 2006 - yilqidin 3100 kishi azayghanliqini tekitligen.


Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.