Những xe đạt tiểu chuẩn khí thải sẽ được dán tem và cấp giấy chứng nhận hợp lệ, không chấp hành thì bị phạt tiền.
Tuy nhiên, người dân vẫn lo ngại về tính khả thi của biện pháp này, vì lẽ đây là phương tiện kiếm sống của hàng chục triệu người ở Việt Nam.
Mời quý vị nghe Đỗ Hiếu phân tích thêm về vấn đề này.
Quá trình kiểm tra
Theo bộ giao thông vận tải thì trong giai đoạn đầu các trung tâm kiểm tra khí thải sẽ không thu lệ phí, sau 6 tháng thực hiện quyết định mới này của chánh phủ, sẽ đặt kế hoạch đào tạo nhân lực, đầu tư thiết bị kỹ thuật, rồi mở rộng phạm vi kiểm tra đến các địa phương.
Các báo cho hay việc kiểm tra rất thuận tiện và không tốn kém nhiều, với 50 ngàn đồng một lần và mỗi năm chỉ kiểm tra xe một lần. Riêng đối với xe mới thì sau 3 năm lưu hành mới phải đi kiểm tra khí thải lần đầu. Nhưng nếu vi phạm tức là không kiểm tra đúng quy định và thời hạn thì chủ xe phải nộp phạt mỗi xe 300 ngàn đồng, một lần.
Giới hữu trách ngành giao thông vận tải và đăng ký kiểm tra ước tính, đến năm 2010, thành phố Hồ Chí Minh sẽ có trên dưới 5 triệu xe gắn máy, Hà Nội có hơn 2 triệu xe máy. Với khối lượng xe được tính trung bình là 2 người dân dùng chung một xe máy, thì có thể nói Việt Nam là quốc gia có tỷ lệ người sử dụng xe máy cao nhất thế giới, với 1000 xe đăng ký thêm mỗi ngày.
Mới đây qua kiểm tra sơ khởi được thực hiện tại Hà Nội và Saigon, kết quả cho thấy gần 60% xe máy không đạt tiêu chuẩn về khí thải.
Sau khi sửa chửa, điều chỉnh máy móc xong, thì số xe không đạt tiêu chuẩn giảm xuống dưới 40%.
Về thời gian kiểm tra thì các trạm đặt tại Hà Nội và Saigon phải mất hơn 5 năm mới xem xét hết số lượng trên 7 triệu xe máy, lưu hành tại 2 thành phố đông dân cư nhất nước.
Dân chúng ủng hộ nhưng lo ngại về tính khả thi
Thăm dò ý kiến từ người dân trong nước trước quyết định kiểm tra khí thải từ các loại xe gắn máy, bác sĩ Vân phục vụ tại bệnh viện nhiệt đới Saigon cho đây là một biện pháp có lợi cho sức khỏe đối với dân chúng:
Khí thải độc hại có thể gây ra nhiều bệnh về đường hô hấp, như ho, viêm họng và ngay cả bệnh ngoài da, chất chì đưa tới ngộ độc. Tuy nhiên không biết nhà nước quản lý bằng cách nào, vì đường xá ngày càng chật, dân càng đông.
Bác sĩ Vân
“Khí thải độc hại có thể gây ra nhiều bệnh về đường hô hấp, như ho, viêm họng và ngay cả bệnh ngoài da, chất chì đưa tới ngộ độc.
Tuy nhiên không biết nhà nước quản lý bằng cách nào, vì đường xá ngày càng chật, dân càng đông.
Chánh phủ tăng cường hệ thống xe bus, nhưng vì không đáp ứng nhu cầu, nên dân chúng lại tiếp tục đi xe máy”.
Bà Kim, công nhân viên hàng ngày đi làm bằng xe gắn máy hiểu rõ sự ô nhiễm ngoài công lộ, nên lên tiếng ủng hộ việc nhà nước sẽ ban hành quyết định xét nghiệm tiêu chuẩn khí thải:
“Đúng là khí thải gây nhiều thứ bệnh cho con người, có những xe gắn máy quá cũ, lẽ ra phải bỏ đi rồi mà vẫn cứ chạy đầy đường, nhưng làm sao nhà nước quản lý hết được.
Dân chúng chỉ biết chạy xe chứ không nghĩ gì đến vấn đề sức khỏe chung.
Kiểm soát xe gắn máy là một biện pháp có ích, người dân nên hiểu rõ điều đó.”
Theo Cục Đăng kiểm thì trong năm đầu tiên sẽ kiểm tra khí thải đối với những xe máy đã lưu hành từ 10 năm trở lên, năm thứ 2 kiểm tra xe lưu hành đã hơn 7 năm, năm thứ 3 kiểm tra xe trên 5 năm và năm thứ 4, kiểm tra xe đã sử dụng 3 năm trở lên.
Về tính khả thi của việc kiểm tra khí thải, báo chí đặt vấn đề với chánh quyền là nếu thực hiện mà không giám sát kỹ lưỡng thì dễ dẫn tới tình trạng người dân vừa tốn tiền, vừa tốn công, mất thời giờ, vì đây là một công việc khó khăn về mặt quản lý có thể gây ra lắm chuyện tiêu cực.
Kiểm tra tiêu chuẩn khí thải đối với xe máy rất phức tạp, khó khăn rất nhiều so với xe hơi, xe vận tải, vì khối lượng quá lớn trong đó có hàng triệu xe đã quá cũ, thiếu an toàn khi chạy ngày đêm trên đường phố.