Sự dũng cảm và tinh thần dấn thân luôn luôn là điều có thật và đó cũng là một điều may mắn cho dân tộc Việt Nam, bởi vì dẫu mạnh dẫu yếu khác nhau song hào kiệt thời nào cũng có.<br/> <i> cô Hoàng Lan, THTNDC</i>
Họp Mặt Dân Chủ được tổ chức mỗi năm một lần. Năm nay, cuộc họp diễn ra tại Pháp. Nguyễn An của Ban Việt Ngữ, Đài Á Châu Tự Do có mặt và ghi nhận.
Phần thuyết trình và thảo luận của Họp Mặt Dân Chủ 2008 tại Thủ đô Paris của nước Pháp bao gồm 3 chủ đề với 9 đề tài. Đựơc quan tâm hơn cả là chủ đề thứ hai, "Nhận định về tình hình Việt Nam trong thời gian qua" với các bài thuyết trình của các diễn giả Bùi Tín, Nguyễn Văn Trần, Nguyễn Ngọc Bích, Vũ Thư Hiên và Hoàng Lan. Kỳ trước chúng tôi đã gửi đến quý thính giả phần phát biểu của các ông Bùi Tín và Nguyễn Văn Trần.
Minh định hàng đầu từ Khối Dân chủ 8406
Trong phần phát biểu của mình, ông Nguyễn Ngọc Bích đã đánh giá phong trào dân chủ Việt Nam trong thời gian qua. Ông nói rằng để tránh chủ quan, ông sẽ nêu lên đánh giá mới đây của chính những người ở trong nước:
Theo Đỗ Nam Hải, Khối đã bền vững khi chủ trương phương pháp đấu tranh là hoà bình bất bạo động, chủ trương lực lượng đấu tranh là đại bộ phận dân tộc ở cả trong và ngoài nước, cùng chủ động đứng lên.<br/> <i> ông Nguyễn Ngọc Bích</i>
"Ông Đỗ Nam Hải thuộc Ban Đại diện Lâm thời Khối 8406 cho rằng Khối 8406 đã nêu ra hai nhiệm vụ chiến lược : (1) Đấu tranh giành lại nền tự do dân chủ thực sự cho dân tộc; và (2) Xây dựng một nước Việt Nam mới trên nền tảng của xã hội dân sự đa nguyên đa đảng và pháp trị. Qua đấu tranh, Đỗ Nam Hải khẳng định là Khối 8406 sẽ chứng minh được dứt khoát mục tiêu phải là thay thế triệt để chế độ nhất nguyên độc đảng phản dân chủ phản dân tộc hiện nay bằng một chế độ chính trị đa nguyên đa đảng pháp trị nhằm xây dựng một xã hội dân sự tiến bộ trong tương lai.
Theo Đỗ Nam Hải, Khối đã bền vững khi chủ trương phương pháp đấu tranh là hoà bình bất bạo động, chủ trương lực lượng đấu tranh là đại bộ phận dân tộc ở cả trong và ngoài nước, cùng chủ động đứng lên. Đặc biệt là những người không chịu thờ ơ, vô cảm trước nỗi đau của đồng loại, nhắm vào một đối tượng để đấu tranh, đó là các thế lực bảo thủ nắm các chức vụ độc quyền trong Đảng Cộng Sản Việt Nam."
Nhu cầu yểm trợ, trao đuốc cho người mới
Tiếp lời diễn giả Nguyễn Ngọc Bích là nhà văn Vũ Thư Hiên. Ông nêu lên một số những đặc điểm của phong trào dân chủ trong vài năm trở lại đây:
Những người đi tiên phong sau khi hoàn thành nhiệm vụ lịch sử của mình nay đang mất dần sự nhạy bén với tình thế, và vì thế mất đi vị trí người ở tuyến đầu của cuộc đấu tranh, nhường bước cho lớp mới mà đại diện là những người trẻ, hoặc chưa già.<br/> <i> nhà văn Vũ Thư Hiên</i>
“Trước hết, đó là sự phát triển về chiều rộng của phong trào mà đặc điểm nổi bật là sự tham gia của lớp trẻ. Bên cạnh sự xuất hiện những tổ chức mới, những hội đoàn mới, ta được chứng kiến sự xuất hiện của những diễn đàn mạng, những blog mà nhà văn Nguyên Ngọc ở Việt Nam đã gọi đó là một thế giới phẳng, nó diễn ra trước mắt, trải ra trước mọi người.
Lớp trẻ tự tìm nhau để kết hợp thành những nhóm trong sự chiếm lĩnh thế giới ảo, nhờ đó mà mọi thông tin vốn bị nhà nước bưng bít, đặt vào vòng cấm kỵ, bỗng được phát tán nhanh chóng tới người dân. Hiện nay hiện tượng này phát triển một cách tự nhiên lập tức được nhà cầm quyền chú ý và lập tức vu cáo nó là do bọn xấu xúi giục.
Đặc điểm thứ hai là sự lúng túng của chính quyền độc tài trước sự phát triển của một trào lưu chống đối mang nhiều sắc thái mới này.
Đặc điểm thứ ba là những tổ chức, những nhóm dân chủ tiên phong trong giai đoạn đầu cũng tỏ ra lúng túng không kém nhà cầm quyền trong tình hình mới. Nó thể hiện ra ở chỗ là sau sự mất đi của một số nhà hoạt động hàng đầu như Trần Độ, Hoàng Minh Chính và một số người già cả đã không còn sức làm việc, thì thấy ở họ một sự phân vân, không biết làm cái gì. Ở đây lộ ra cái nhược điểm cố hữu của cái suy tư, suy nghĩ theo cái cách gọi là của nông dân ruộng nhỏ, cái nhu cầu bầy đàn, nhu cầu sống bầy đàn và cần phải có minh chủ, cần có người dẫn đầu như là ở những nước Châu Á.
Cuộc đấu tranh cho dân chủ hiện nay là sự yểm trợ ngày một cao của người Việt hải ngoại cho phong trào dân chủ ở trong nước.<br/> <i> nhà văn Vũ Thư Hiên</i>
Từ 3 đặc điểm trên xuất hiện đặc điểm thứ tư là dường như đang hình thành một sự thay ca trong hàng ngũ những người đấu tranh cho dân chủ. Những người đi tiên phong sau khi hoàn thành nhiệm vụ lịch sử của mình nay đang mất dần sự nhạy bén với tình thế, và vì thế mất đi vị trí người ở tuyến đầu của cuộc đấu tranh, nhường bước cho lớp mới mà đại diện là những người trẻ, hoặc chưa già.
Và nhà văn Vũ Thư Hiên nhấn mạnh một yếu tố ngày càng trở nên mạnh mẽ hơn và đa dạng hơn, và do đó hiệu quả hơn:
“Có thể nói một đặc điểm nữa của cuộc đấu tranh cho dân chủ hiện nay là sự yểm trợ ngày một cao của người Việt hải ngoại cho phong trào dân chủ ở trong nước. Nếu như trước đây đó là cái việc của một nhóm nhỏ, của một vài người - thí dụ như cách đây 5,7 năm tôi biết là ai đang giúp, tổ chức nào đang trợ giúp - bây giờ thì tôi chịu. Bây giờ thì qua những anh em ở trong nước thì tôi biết được nó đi từ rất nhiều nguồn khác nhau.”
Hoạt động công khai và trải rộng qua internet
Sau hết là phát biểu của tham dự viên trẻ tuổi nhất của Họp Mặt Dân chủ 2008, cô Hoàng Lan, thụôc Tập Hợp Thanh Niên Dân Chủ mà người sáng lập là Nguyễn Tiến Trung, khi anh đang du học tại Pháp. Anh Trung hiện đang thi hành nghĩa vụ quân sự ở trong nước. Mở đầu, diễn giả Hoàng Lan đưa ra nhận định:
“Trong 2 năm vừa qua thì có một số hiện tượng rất mới, đó là có sự tham gia của thanh niên, đặc biệt là những học sinh lớn lên, sinh ra và lớn lên ở trong nước, nhưng sau khi thấy hiện tình đất nước đã quyết định dấn thân và thành lập ra những tổ chức để mà cùng phối hợp với nhau để tranh đấu.
Tập Hợp Thanh Niên Dân Chủ mang tư tưởng ôn hoà, bất bạo động, chủ trương chống độc tài độc đảng bởi vì chính độc đảng là nguồn gốc của mọi vấn nạn quốc gia như tham nhũng, xem thường luật pháp.<br/> <i> cô Hoàng Lan</i>
Tập Hợp Thanh Niên Dân Chủ hiện nay có thể nói là một tổ chức hoạt động công khai ở Việt Nam. Rất nhiều gương mặt trẻ tuổi nổi bật khác của phong trào dân chủ Việt Nam mà mọi người đều biết đến rất là nhiều như là Luật sư Lê Thị Công Nhân, Luật sư Nguyễn Văn Đài, Luật sư Lê Công Định, Lê Quốc Quân, cũng như nhiều anh chị em trong Câu Lạc Bộ Nhà Báo Tự Do, là những người rất dũng cảm nói lên tiếng nói của mình ngay trong lòng chế độ.
Đó cũng là trách nhiệm của những anh chị em bạn trẻ khác hoạt động trong lãnh vực văn hoá, kỹ thuật, nhưng bằng cách này hay cách khác, qua các tác phẩm nghệ thuật của mình mà bày tỏ sự bất bình đối với chế độ độc tài và gieo mầm những tư tưởng dân chủ đến với xã hội. Có thể kể ở đây nhạc sĩ Tuấn Khanh, đạo diễn Song Chi, các nhà thơ, nhạc sĩ trong nhóm văn nghệ sĩ Sài Gòn.
Qua đó ta có thể thấy rằng là những cụm từ như lý tưởng, dấn thân, hy sinh đã không trở thành một thứ xa xỉ trong xã hội Việt Nam ngày nay sau 33 năm dưới chế độ xã hội chủ nghĩa. Sự dũng cảm và tinh thần dấn thân luôn luôn là điều có thật và đó cũng là một điều may mắn cho dân tộc Việt Nam, bởi vì dẫu mạnh dẫu yếu khác nhau song hào kiệt thời nào cũng có.”
Thanh niên hiện nay nếu mà chúng ta không nói thì ai nói thay cho chúng ta? Nếu chúng ta không làm ngay bây giờ thì cứ để cho tới khi nào? Con đường đấu tranh cho dân chủ, con đường làm chính trị rất là khó, nhưng chính vì nó khó nên cần phải làm.<br/> <i>Hoàng Lan, Tập hợp Thanh niên Dân chủ</i> <br/>
Hào khí của lớp người mới được diễn giả Hoàng lan dẫn chứng với một trường hợp cụ thể cho thấy tuổi trẻ Việt Nam không phải chỉ quan tâm đến đời sống vật chất trước mắt và xoay mặt lại với tình hình chính trị, xã hội của đất nước:
“Lần đầu tiên kể từ năm 1975 đã có những cuộc xuống đường biểu tình của thanh viên vào hai ngày 9 và 16-12-2007. Tiếp theo đó là các cuộc biểu tình của nhiều nhóm sinh viên du học và cũng như của người Việt sinh sống khắp nơi trên thế giới. Các cuộc biểu tình này đã là tín hiệu rất là đáng mừng và làm cho rất nhiều người xúc động, bởi vì người ta thấy rằng tuổi trẻ Việt Nam không hề vô cảm trước tình hình đất nước. Vấn đề là họ bị ru ngủ và thiếu thông tin mà thôi.”
Với nhận thức chính xác và phân tích sâu sắc về hiện tình đất nước, nguyên nhân cũng như triển vọng, sự tham gia và dấn thân của thanh niên vào phong trào dân chủ là một dấu hiệu lạc quan cho tương lai đất nước, cho một đất nước dân chủ đa nguyên, cô nói thêm:
"Tập Hợp Thanh Niên Dân Chủ mang tư tưởng ôn hoà, bất bạo động, chủ trương chống độc tài độc đảng bởi vì chính độc đảng là nguồn gốc của mọi vấn nạn quốc gia như tham nhũng, xem thường luật pháp, bởi vì trong chế độ độc đảng không có đối trọng quyền lực đưa tới lạm dụng và từ đó nảy sinh ra tất cả vấn nạn quốc gia ở Việt Nam hiện nay. Tập hợp Thanh niên Dân chủ không chủ trương tranh cãi về chủ thuyết bởi vì tranh cãi về chủ thuyết là vấn đề rất là chủ quan và không bao giờ kết thúc cả.
Và đây là phương châm của Tập Hợp Thanh Niên Dân Chủ: Thanh niên hiện nay nếu mà chúng ta không nói thì ai nói thay cho chúng ta? Nếu chúng ta không làm ngay bây giờ thì cứ để cho tới khi nào? Con đường đấu tranh cho dân chủ, con đường làm chính trị rất là khó, nhưng chính vì nó khó nên cần phải làm. Và cũng vì khó nên cần phải nỗ lực với nhau, tại vì khó nên người ta mới nói tới sự hy sinh như là làm chính trị trong cái thời điểm như Việt Nam hiện nay.
Nhưng mà Lan tin rằng là một khi mà thế hệ trẻ đã dấn thân vào công việc này tức là phong trào dân chủ Việt Nam sẽ có những người rất mới. Và cá nhân Lan thì tin rằng là cái ngày mà dân chủ cho Việt Nam chắc chắn sẽ đến và Lan tin rằng ngày đó sẽ rất là gần."
Phần thuyết trình của Hoàng Lan đã đựơc hoan nghênh nhiệt liệt, chẳng những vì nội dung súc tích, nói lên quyết tâm của giới trẻ, mà vì cách trình bày hấp dẫn và gây xúc động cho người nghe. Sau những phát biểu góp ý, Họp Mặt Dân Chủ 2008 tiếp diễn với những bài thuyết trình liên quan đến vai trò của Họp Mặt Dân Chủ trong giai đọan vận động dân chủ hiện nay và sắp tới.
Đựơc biết, kỳ họp mặt dân chủ năm tới sẽ diễn ra tại San Jose , miền Bắc bang California, Hoa Kỳ.
Nguyễn An,
Tường trình từ Paris.