Yêu cầu ra nước ngoài lao động không làm chuyện phương hại sĩ diện quốc gia!

Thanh Trúc
2020.04.30
ffff Hình minh hoạ. Nhân viên một tiệm massa mặt ở TP Hồ Chí Minh đang chăm sóc khách hàng hôm 20/12/2006
AFP

Bắt đầu từ tháng 5 một số chính sách liên quan vấn đề người Việt ra nước ngoài lao động khởi sự có hiệu lực, trong đó một số những ngành nghề mà nhiều phụ nữ Việt Nam thường làm ở nước ngoài bị cấm vì lo ngại ảnh hưởng đến sĩ diện quốc gia, bên cạnh những công việc được cho là nguy hiểm.

Theo Nghị Định Chính Phủ số 38, qui định chi tiết thi hành một số điều của Luật về người  lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, có 7 loại công việc mà người lao động là công dân Việt Nam không được làm ở nước ngoài như massage, làm việc tại nhà hàng, khách sạn, trung tâm giải trí.

Tiếp đó, những công việc có tiếp xúc với chất nổ, hóa chất độc hại, nguồn phóng xạ, các loại thuốc diệt cỏ, trừ sâu, sát trùng, việc săn bắt thú dữ, công việc trong môi trường thiếu không khí, việc khâm liệm,  mai táng,  thiêu xác,  bốc mộ cũng nằm trong danh mục cấm công dân Việt Nam không được làm ở nước ngoài.

Theo email mà một Facebooker không muốn nêu tên, gởi cho RFA, trong 7 công việc bị cấm làm ở nước ngoài như vừa nêu, có 6 loại được coi là hợp lý, tựu chung để bảo vệ người lao động theo qui định pháp luật, hơn nữa đó là những nghề mà ngay cả người bản xứ cũng không ai muốn làm.

Riêng về qui định cấm ra nước ngoài hành nghề massage thì cần phải xem xét lại. Ở nước ngoài, Facebooker này chia sẻ tiếp, nghề massage, mà Việt Nam gọi là đấm bóp hay tẩm quất, được pháp luật công nhận là một ngành nghề trong xã hội, nhưng ở Việt Nam hay Campuchia thì không được coi trọng do ảnh hưởng từ những dịch vụ mãi dâm trá hình massage. Điều này khiến nhiều người có cái nhìn thiếu thiện cảm đối với những người hành nghề massage trong các khách sạn hay trung tâm nghỉ dưỡng.

Hình minh hoạ. Một người massage dạo trên đường phố Hà Nội
Hình minh hoạ. Một người massage dạo trên đường phố Hà Nội
AFP

Cần biết đa phần người khiếm thị ở Việt Nam theo học làm massage như một nghề nuôi thân, trong lúc tại Thái Lan đó là một nghề phổ thông như bao nghề khác. Cô Grace Bùi, người Mỹ gốc Việt, sang Thái Lan làm việc gần 10 năm nay, chuyên giúp đỡ người Việt ở Thái Lan, cho biết:

“Phải định nghĩa massage là cái gì? Dĩ nhiên có một số chỗ họ làm không đúng theo cái nghĩa massage mà họ làm mãi dâm, nhưng ở Thái Lan nghề massage rất thịnh hành. Người Việt Nam của mình qua bên này học làm massage và họ làm cũng khá tiền, bởi vậy không thể nào kết luận nghề massage là nghề xấu. Grace cũng có gặp người Việt Nam làm trong những tiệm massage, họ cũng chia sẻ công việc họ làm ở đây rất tốt, lương khá cộng thêm tiền tip mà khách cho họ”

“ Nghề massage ở bên Thái nếu làm đúng theo nghĩa massage thì nó cũng giúp trị nhiều bệnh như hen suyển hoặc những bệnh khác”

Anh Đoàn Huy Chương, một người tỵ nạn Việt tại Thái Lan, cho rằng cấm người Việt ra nước ngoài hành nghề massage là một điều sai lầm:

“ Bởi vì ở Thái Lan massage là một nghề truyền thống, còn theo cách nghĩ của ông Phùng Quốc Hiển thì ông thấy ở Việt Nam nó giống như một tệ nạn, một tụ điểm mại dâm trá hình, nên ông qui chụp massage là xấu.  Tôi đã gặp rất nhiều người Việt Nam làm nghề massage trên đất Thái này. Không phải ai làm massage đều làm nghề mại dâm. Massage ở đây là đấm bóp tay chân, xoa dầu, thư giản gân cốt sau một ngày làm việc mệt mỏi. Điều đó là tốt chứ sao phải cấm”

“ Theo tôi nghĩ nếu kiểm soát được ngành massage,  đừng để thế giới nhìn như là mại dâm trá hình thì không mắc mớ gì phải cấm”

Hình minh hoạ. Khách du lịch Trung Quốc tại một tiệm massage ở Bangkok, Thái Lan hôm 25/9/2015
Hình minh hoạ. Khách du lịch Trung Quốc tại một tiệm massage ở Bangkok, Thái Lan hôm 25/9/2015
Reuters

Một đề nghị khác của Phó chủ tịch quốc hội Phùng Quốc Hiển là phải xử lý nghiêm những lao động ra nước ngoài làm việc rồi trốn ở lại, có nghĩa là vi phạm pháp luật Việt Nam và pháp luật nước ngoài. Ông còn nhắc nhở là không để người lao động ra nước ngoài làm tổn hại sĩ diện quốc gia.

Tình trạng chạy hộ khẩu, thế chấp sổ đỏ, để đi xuất khẩu lao động rồi trốn ở lại, hoặc  phạt cả trăm triệu đối với lao động bỏ trốn tại Hàn Quốc… là những tin tức mà báo chí trong nước  thường đăng tải.

Dưới mắt Facebooker không nêu danh tánh,  đầu tiên phải xem lại cách giáo dục, đào tạo người lao động trước khi đưa họ ra nước ngoài làm việc.

Thứ hai, tìm hiểu vì sao lao động hết kỳ hạn phải về nước mà lại không chịu về, có phải họ chưa trả hết số nợ vay trước khi đi để trả cho môi giới, nên phải ở lại để kiếm thêm tiền.

Thứ ba, Facebooker này phân tích tiếp, khi trở về nước họ có kiếm được công ăn việc làm không, Nhà Nước có bố trí công việc cho họ không.

Là người thường lên tiếng bảo vệ quyền lợi giới công nhân lao động ở Việt Nam trước đây, anh Đoàn Huy Chương  cũng đặt câu hỏi:

“Người Việt ở trong nước muốn đi lao động không phải chuyện đơn giản. Họ phải cầm cố tài sản, nhà cửa, có người phải đi vay đi mượn với tiền lời cắt cổ. Trong thời gian 3 năm làm việc như vậy họ không đủ tiền trả nợ và tiền lời cứ tăng lên, thì bắt buộc họ phải trốn lại thôi”

“ Cũng cần đặt dấu hỏi tại sao một đất nước nông nghiệp và công nghiệp mà hàng năm phải xuất khẩu đến hàng trăm ngàn lao động như vậy để người ta phải trốn lại? Quốc hội và chính phủ đã tạo điều kiện cho  người trong nước làm việc hay chưa? Chuyện hầu như lập đi lập lại là cứ đưa  đi, tới hồi về thì  sẽ trốn ở lại, không cho  đi thì tôi tìm cách khác tôi đi”

Thực tế cho thấy nguyên nhân chính khiến đa số người Việt Nam quyết định ở lại chứ không trở về sau khi đã kết thúc hợp đồng làm việc tại  đất nước mà họ đến theo diện xuất khẩu lao động như Đài Loan, Hàn Quốc hay Nhật Bản chẳng hạn.

Ở lại là chấp nhận trở thành lao động chui, lao động bất hợp pháp, như trường hợp một công nhân không muốn nêu tên ở thành phố Busan, Hàn Quốc:

“ Làm việc sau gần 5 năm ở đây thì người ta còn muốn ở lại thêm để kiếm tiền. Hơn nữa có rất nhiều người về phải chờ mất 3 năm mới sang lại được. Có những người may mắn và nhanh nhất thì cũng mất 7 tháng mới được sang lại, còn không đến những mấy năm. Tôi có một người bạn chuẩn bị sang nhưng phải đợi vừa tròn 3 năm đó. Người ta sẵn sàng ra ngoài làm việc 3 năm, sau 3 năm này thì người ta về Việt Nam lập nghiệp luôn. Còn bây giờ chờ cả 3 năm như vậy, suốt ngày không biết làm gì do cứ phải chờ vì không biết khi nào được đi lại lần nữa.”

Người thanh niên đi xuất khẩu lao động ẩn danh này cho biết thêm là người Việt đến Hàn Quốc lao động trong thời gian gần đây thậm chí còn phải trả chi phí dịch vụ môi giới rất cao, nhất là sau khi Hàn Quốc ban hành thông báo ngừng tiếp nhận lao động Việt.

Người Việt trong nước không kiếm được việc làm, mà nếu có việc thì họ không sống nỗi với đồng lương được trả, ngoại trừ nếu làm cho những công ty nước ngoài, là lời cô Grace Bùi:

“ Cái thứ nhì, ra nước ngoài mà muốn trốn ở lại là vì đời sống ở Thái Lan, Đài Loan hoặc Malaysia tốt hơn Việt Nam rất nhiều. Do đó người ta trốn ở lại thì không có gì lạ. Nếu đi như vậy mà có đời sống tốt hơn, có thể làm việc được và gởi tiền về cho gia đình thì tại sao không làm. Tại vì cái đất nước làm cho người ta như vậy chứ không phải con người muốn đi ra ngoài làm việc và trốn ở lại”.

Về yêu cầu không để người lao động ra nước ngoài làm tổn hại sĩ diện quốc gia như lời phó chủ tịch quốc hội Phùng Quốc Hiển, cô Grace Bùi cho rằng đa số lao động Việt ra nước ngoài làm việc cật lực chứ giờ đâu ra để mà làm tổn hại sĩ diện quốc gia. Tuy vậy có những thành phần  làm tổn hại sĩ diện quốc gia; đó chính là những kẻ chuyên ăn cắp, móc túi ở Thái Lan hay Nhật Bản:

“Grace cũng đã có kinh nghiệm cả 2 lần như vậy. Lúc gia đình qua bên này, lúc đi trên MRT ( tàu điện treo) thì có một vài người Việt Nam rất trẻ cũng đi chung. Mình đi tới nơi nào thì họ đi theo tới đó, khi đi ra cũng thấy những người Việt Nam đó đứng ở bên ngoài, bước xuống là mất cái ví”.

“ Ở bên Thái Lan này, hay bên Nhật cũng vậy, đi mua đồ những chỗ đông mình thấy họ để những tấm bảng bằng tiếng Việt là ăn cắp sẽ bị xử tội theo luật của nước họ”.

“ Người Việt Nam của mình cũng làm nhiều điều sai nữa. Ở bên này họ hay bán nước cam trong bình và họ bán ngoài đường. Có một nhóm người Việt Nam làm nước cam giả để bán do đó đã bị bắt. Đó là những thành phần ăn cắp ăn trộm làm cho xấu làm cho mất mặt nước Việt Nam mà ông ta không nói tới”.

Nhà hoạt động Đoàn Huy Chương thì khẳng định một cách đơn giản rằng:

“ Nói đến sĩ diện quốc gia thì nên tạo công ăn việc làm tốt cho người dân Việt Nam, có hệ thống an sinh xã hội tốt cho người dân Việt Nam, đó mới là sĩ diện quốc gia”.

Vấn đề đưa lao động ra làm việc ở nước ngoài không chỉ một mình Việt Nam có. Các nước khác cũng đưa nhiều công nhân ra nước ngoài làm việc và hằng năm gửi về cho đất nước nguồn ngoại tệ lớn.

Cách thức giáo dục, đào tạo và phương thức quản lý trong vấn đề này đối với Việt Nam vẫn còn nhiều khiếm khuyết.

Nhận xét

Bạn có thể đưa ý kiến của mình vào khung phía dưới. Ý kiến của Bạn sẽ được xem xét trước khi đưa lên trang web, phù hợp với Nguyên tắc sử dụng của RFA. Ý kiến của Bạn sẽ không xuất hiện ngay lập tức. RFA không chịu trách nhiệm về nội dung các ý kiến. Hãy vui lòng tôn trọng các quan điểm khác biệt cũng như căn cứ vào các dữ kiện của vấn đề.