Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam, vào ngày 2 tháng 9 trả lời câu hỏi của phóng viên báo VnExpress về nguyên tắc của nước này "không đứng về phía bên này chống lại bên kia”, nêu rõ “không ai và không nước nào có thể bắt Việt Nam phải chọn bên vì chúng tôi độc lập, tự chủ, giành và giữ độc lập bằng sức của mình".
Trong bài phỏng vấn, ông Vịnh cũng tiết lộ về cuộc đối thoại căng thẳng với Trung Quốc thời điểm tháng 6 năm 2011 sau khi tàu hải giám Bắc Kinh cắt cáp thăm dò địa chấn tàu Bình Minh 02 của Việt Nam.
"Đó là cuộc đối thoại với Trung Quốc năm 2011, khi tình hình trên Biển Đông rất căng thẳng. Lúc đó, dư luận, báo chí quốc tế và một số cơ quan truyền thông của Trung Quốc nói rất mạnh. Lãnh đạo giao nhiệm vụ cho tôi cân nhắc đáp trả.
Giữa hai lựa chọn đôi co hoặc giải thích, các cấp lãnh đạo của ta đã chọn giải thích. Tôi cùng các đồng nghiệp lên đường sang Trung Quốc.
Hơn 10 năm làm công tác đối ngoại và nhất là qua chuyến đi đó, tôi nghiệm ra rằng, dù đối đầu nhau đến mấy cũng phải giữ cho được đối thoại. Khi ngồi với nhau rồi thì phải kiên trì, kiên trì và kiên trì.
Kiên trì làm cho đối tượng hiểu điều chúng ta muốn, biết được điều chúng ta không thể bước qua, không thể chấp nhận. Trong đối thoại, bên nào kiềm chế hơn, bên đấy sẽ thắng.
Một điều quan trọng nữa là sau lưng người làm công tác đối ngoại thì đất nước phải mạnh, quân đội phải vững, đường lối phải rõ ràng. Đất nước yếu, quân đội không có khả năng tốt nhất để bảo vệ Tổ quốc, đường lối lúc thế này lúc thế khác thì đối ngoại sẽ thất bại." - Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh nói.
Sách Trắng Quốc phòng của Việt Nam mới công bố cuối năm 2019 xác định Việt Nam theo đuổi chính sách ba không bao gồm: không tham gia các liên minh quân sự, không là đồng minh quân sự của bất kỳ nước nào, không cho bất cứ nước nào đặt căn cứ quân sự ở Việt Nam và không dựa vào nước này để chống nước kia. Đồng thời, Sách trắng bổ sung thêm “không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế.”
Trung Quốc trong nhiều tháng qua đã gia tăng các hoạt động lấn lướt ở Biển Đông, gây sức ép buộc Việt Nam phải dừng các hoạt động thăm dò, khai thác dầu khí trong thềm lục địa của Việt Nam. Những động thái này của Trung Quốc đã tạo ra luồng ý kiến cho rằng Việt Nam nên tiến lại gần hơn với Mỹ để kiềm chế Trung Quốc ở Biển Đông.