သီးလေးသီး အဖြဲႛသားတြေ သရုပ်ဆောင်ထားတဲ့ အဲဒီ သန်ႛရြင်းစင်ုကည်- ူမနဒီ ဆိုတဲ့ ဗီဒြီယိုခေမြြာ အသိပညာပေး ူပဇာတ်၊ သံခဵပ်၊ ရုပ်သံဇာတ်လမ်းနဲႛ လူငယ် စကားဝိုင်းတြေ ပၝဝင်္ဘပီး ူမန်မာိံိုင်ငံတြင်း စစ်အစိုးရက ဒေသအသီးသီးမြာ ရေကာတာတြေ ဆောက်လုပ်မြေုကာင့် ူဖစ်ပေၞလာမယ့် ဆိုးကဵိြးတေကြို ူပည်သူတြေ သိရြိလာဖိုႛနဲႛ ဋ္ဌကိတြင်တားဆီး ကာကြယိံိုင်ဖိုႛအတြက် ူဖန်ႛခဵီဖိုႛ စီစဉ်ခဲ့တာ ူဖစ်တယ်လိုႛ ူမန်မာိံိုင်ငံ ူမစ်ခေဵာင်းမဵားဆိုင်ရာ ကြန်ယက်အဖြဲႛ Burma Rivers Network (BRN) ရဲႛ ညိၟိံြိင်းဆက်သြယ်ရေးမြြး ကိုစိုင်းစိုင်းက အာအက်ဖ်အေကို ေူပာပၝတယ်။
"ဥပမာ တခုပေၝ့နော်။ ဧရာဝတီူမစ်ကို ပိတ်လိုက်မယ်ဆိုရင် အဲ့ဒီ ဆိုးကဵိြးက ူမစ်ဋ္ဌကီးနား ကခဵင်မြာပဲ မဟုတ်ဘူး၊ အဲ့ဒီ ဧရာဝတီူမစ်ေုကာ တလ္တေွာက်လုံးမြာဆိုရင် ူမစ်ေုကာင်း ရေလမ်းေုကာင်းလည်း ေူပာင်းလဲသြားိံိုင်တယ်။ ူမစ်ဝကဋ္ဋန်းပေၞဒေသမြာ စိုက်ပဵိြးရေးလုပ်ငန်း လုပ်နေတဲ့ လူထုမြာဆိုရင် ရေငန်တေလြည်း ဝင်လာိံိုင်တယ်၊ ိုံန်းေူမတြေ ပဵက်စီး္ဘပီး စိုက်သုံးတဲ့နယ်ေူမတေလြည်း ပဵက်သြားိံိုင်တယ်"
ကမ္တာ့ သဘာဝပတ်ဝန်းကဵင်နေႛ အခမ်းအနားကို ခဵင်းမိုင်္ဘမိြႛမြာ ရောက်ရြိနေုကတဲ့ ူမန်မာိံိုင်ငံသားတြေ အပၝအဝင် အစိုးရမဟုတ်တဲ့ အဖြဲႛအစည်းတေကြ လူတရာကေဵာ် တက်ရောက်ခဲ့ုက္ဘပီး ထုတ်ဝေူဖန်ႛခဵီလိုက်တဲ့ ရုပ်သံဗြီဒီယိုခေကြို ပရိတ်သတ်နဲႛ မိတ်ဆက်ပေးခဲ့ပၝတယ်။ ူမန်မာိံိုင်ငံက ထြက်ရြိတဲ့ သယံဇာတတေကြို စစ်အစိုးရခေၝင်းဆောင်တြေ ရောင်းစား္ဘပီး ဇိမ်ကဵနေတဲ့ပုံတြေ ရေးဆြဲထားတဲ့ ကာတြန်းဆရာ ဟန်လေးရဲႛ ပန်းခဵီကားခဵပ်ရြေႛမြာ သီးညီနောင် အဖြဲႛသားတေကြ တရုတ်လူမဵိြးပုံစံ အကဵီအနီတြေ ဝတ်ဆင်္ဘပီး သရုပ်ဆောင် ဖေဵာ်ေူဖခန်းကို ပရိသတ်က သဘောကဵခဲ့ုကပၝတယ်။
ူမန်မာိံိုင်ငံတြင်း ရေကာတာတြေ ဆောက်လုပ်ဖိုႛ စစ်အစိုးရက ၂၀၀၀ ခိုံြစ် ဒီဇင်ဘာလကစ္ဘပီး စီးပြားရေးကုမဍ္ဎဏီတေနြဲႛ လစဉ် စာခဵြပ် ခဵြပ်ဆိုတာတြေ ဆက်တိုက် လုပ်ဆောင်နေသလို သစ်တော ူပြန်းတီးမြတြေေုကာင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကဵင် ပဵက်စီးတာတြေ ရြိလာနေတာေုကာင့် အခိုံြစ်မြာ ူမန်မာိံိုင်ငံ တြင်း ပထမဦးဆုံး ရေူပတ်လပ်မြတြေ စတင် ူဖစ်ပေၞလာနေတယ်လိုႛလည်း ကိုစိုင်းစိုင်းက ေူပာပၝတယ်။
"ဒီံြစ်အတြင်းထဲမြာ သစ်ထုတ်လုပ်ရေး တော်တော် ထုတ်လုပ်ခဲ့တယ်။ အဲ့ဒီ သစ်ထုတ်လုပ်တဲ့နေရာမြာ ဆိုရင်လည်း တောင်တန်းတေနြဲႛ ူမစ်ကမ်းနဘေးတြေ ရေထြက်တဲ့နေရာကို သစ်ထုတ်လုပ်တယ်။ အဲ့ဒီလို သစ်ထုတ်လုပ်တဲ့အတြက်ေုကာင့် ဒီရေတြေ တော်တော်ခမ်းမြ ခံရတယ်နော်။ ဒီံြစ်မြာဆိုရင် ရေ လုံး၀ မလုံလောက်ဘူး။ နောက်္ဘပီးတော့ ကမ္တာဋ္ဌကီး ပို္ဘပီး ပူေိံြးလာတယ်။ အဲ့ဒီ ဆိုးကဵိြးတေကြို ကဵနော်တိုႛ ကောင်းကောင်းသိ တြေႛိံိုင်တယ်"
ဒီ ဗီဒြီယိုခေကြို ူမစ်ခေဵာင်းမဵားဆိုင်ရာ ကြန်ယက်အဖြဲႛက ူမန်မာိံိုင်ငံတဝြမ်း ဆက်လက် ူဖန်ႛဝေသြားမယ်လိုႛ သိရပၝတယ်။
