ူပည်သူမဵား လုပ်ကိုင်နေသည့် ေ႟တြြင်းမဵား အသိမ်းခံလိုက်ရ

ူမန်မာိံိုင်ငံ ေူမာက်ဖဵားပိုင်း ကခဵင်ူပည်နယ် ခေၝင်လံဖူး္ဘမိြႚနယ်အတြင်းက ူပည်သူလူထု လုပ်ကိုင် စားသောက်နေတဲ့ ေ႟တြြင်းတေကြို အာဏာပိုင်တေကြ တူးဖော်ခြင့် မပေးတော့တာေုကာင့် ဒေသခူံပည်သူတြေ အခက်အခဲ ူဖစ်နေုကတယ်လိုႛ ဒေသခံတေကြ ေူပာပၝတယ်။

2009.01.28
gold_mining_305px.jpg ကခဵင်ူပည်နယ်၊ စမ်းခေဵာင်းတခု၏ ကမ်းနဖူးတြင် ေ႟တြြင်း တူးဖော် ေ႟ကြဵင်နေသူတဦး ူဖစ်ပၝသည်။ (Photo: Courtesy of Kachin Development Networking Group-KDNG)
(Photo: Courtesy of Kachin Development Networking Group-KDNG)

၁၉၉၄ ခိုံြစ်အလြန်ကာလမြာ ကခဵင်တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖြဲႚတေနြဲႛ ူမန်မာစစ်အစိုးရတိုႛ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူ လက်မြတ်ရေးထိုးခဲ့တဲ့ နောက်ပိုင်းမြာတော့ ကခဵင်ူပည်နယ်က သစ်၊ ကေဵာက်စိမ်း၊ သထ္ဇြ၊ ေ႟ြ စတဲ့ သယံဇာတ ပင်္စည်းတြေ ထုတ်ယူ ရောင်းစားခံနေရတာ အခုအခဵိန်ထိ ူဖစ်ပၝတယ်။ အစပထမတော့ ဒေသခံ ူပည်သူလူထုက တိံိုင်တပိုင် လြတ်လြတ်လပ်လပ် လုပ်ကိုင်စားလိုႛ ရုကပေမဲ့ နောက်ပိုင်း တူဖည်းူဖည်းနဲႛ ကုမဍ္ဎဏီဋ္ဌကီးတေကြ အာဏာပိုင်တေနြဲႛ ပူးပေၝင်း္ဘပီးတော့ သိမ်းယူတာ ခံလိုက်ရတာတြေ ကခဵင်ူပည်နယ်မြာ အေူမာက်အူမား ရြိပၝတယ်။

 

လြန်ခဲ့တဲ့ ၁၀ ရက်လောက်ကလည်း ကခဵင်ူပည်နယ် ခေၝင်လံဖူး္ဘမိြႚနယ်အတြင်းက ဒေသခူံပည်သူတြေ လုပ်ကိုင်စားသောက် နေတဲ့ ခဵန်ခဵီခေဵာင်းတလ္တေွာက်က ေ႟တြြင်းတေကြို ္ဘမိြႚနယ်မြြးအမိန်ႛနဲႛ ေ႟တြူးခြင့် ပိတ်လိုက်္ဘပီး ေ႟လြဝင်း ကုမဍ္ဎဏီကိုပဲ တူးဖော်ခြင့် ပေးလိုက်တယ်လိုႛ ဒေသခံတယောက်က ေူပာပၝတယ်။

ဒေသခံ။ ။ “ေ႟တြြင်းကို လုပ်တာက လူပည့်ဝန်းကုမဍ္ဎဏီပဲ အားလုံးလက်မြတ်ယူပၝ၊ လက်မြတ်မယူတဲ့သူကို ေ႟စြက်တြေ အကုန်သိမ်း လိုက်မယ်၊ ေ႟မြတူးခိုင်းဘူးဆိုတဲ့ ဦးပီတာနဲႛ ္ဘမိြႚနယ်မြြးနဲႛ စစ်သားတယောက် ပၝတယ်၊ ႟ြာသားတေကြိုတော့ ဘယ်လိုလုပ်ပေးမယ် ဘယ်လိုပညာရေးတြေ ကူညီပေးမယ်၊ ဘာကူညီပေးမယ်၊ အဲဒၝတြေ လုံးဝမရြိဘူးလေ၊ တခၝတည်းနဲႛ သိမ်းပစ်လိုက်တာ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ လူပည့်ဝန်းကုမဍ္ဎဏီ နေမယ်ဆို္ဘပီးမြ အဲလို ၊ အခုဒီမြာ တ႟ုတိံိုင်ငံ ကုမဍ္ဎဏီဋ္ဌကီးတခုကို တ႟ုတ်ငြေ သိန်း ၂၀၀နဲႛ ရောင်းတယ်လိုႛလည်း သတင်းရတယ်။”

ခဵန်ခဵီခေဵာင်းတလ္တေွာက်မြာ ကေဵး႟ြာပေၝင်း ၁၀ ႟ြာလောက် ရြ္ဘိပီးတော့ သူတိုႛရဲ့ ေ႟တြြင်းတြေ အသိမ်းခံရတာတင်မကပဲနဲႛ ဒေသခံတြေ လုပ်ကိုင်စားသောက်နေတဲ့ ေူမတေလြည်း အသိမ်းခံရတဲ့အေုကာင်း ကခဵင်လူမဖြြ္ဘံဖိြးရေးကြန်ယက်အဖြဲႚဥက္ကှူ ဦးအောင်ဝၝကလည်း ေူပာပၝတယ်။

ဦးအောင်ဝၝ။ ။ “ လူပည့်ဝန်းကုမဍ္ဎဏီက အင်န်ဒီအေကေ ကနေ ခြဲထြက်တဲ့ ပန်ခူးတန် ဦးစီး္ဘပီးမြ ဖြဲႚစည်းတဲ့ အဲဒီကုမဍ္ဎဏီကနေ တ႟ုတ်တေနြဲႛ လြိံ်ခဲ့တဲ့ ဇန်နဝၝရီ ၂၂ ရက်နေႛမြာ ရင်ကဵန်းမြာ တြေႚဆုံ ဆြေးေိံြး္ဘပီးမြ ေ႟ြတြေ တူးဖိုႛ လုပ်တာပေၝ့ ၊ သောင်းကဵန်းသူ ဆန်ႛကဵင်ရေးအဖြဲႚကနေ အခု ေ႟ြတေတြူးဖိုႛ ခဵန်ခဵီတလ္တေွာက် သိမ်းလိုက်တယ၊် တောင်ယာပၝတယ်၊ လယ်တေပြၝတယ်၊ တခဵိြႚက ေူမတြေ အကုန်လုံးပေၝ့၊ သိမ်း္ဘပီးမြ လုပ်ပိုင်ခြင့် တ႟ုတ်ကိုပေးတယ်။

ခေၝင်လံဖူး္ဘမိြႚနယ်အတြင်းက အဲဒီေ႟တြြင်းတေကြို အမြီူပ္ဘြပီးတော့ လုပ်ကိုင်စားနေတဲ့ ဒေသခံ လူဦးရေ ၃၀၀၀ လောက် ရြိပၝတယ်။ ေ႟တြြင်းနဲႛ အိမ်က နီးနီးလေးတြေ ူဖစ်တဲ့အူပင် ေ႟တြူးလိုႛရတဲ့ ဝင်ငေနြဲႛ ဒေသခံတြေ စားဝတ်နေရေး အဆင်ေူပနေုကတာပၝ၊ အဲဒီခေဵာင်းမြာ ေ႟တြူးဖော်နေုကတာ လြန်ခဲ့တဲ့ ၂ ိံြစ်ကေဵာ်လောက်ကတည်းက ူဖစ်ပၝတယ်။ အခုလို ေ႟တြြင်းတြေ အသိမ်းခံ လိုက်ရတာေုကာင့် ူပည်သူတြေ အခက်အခဲူဖစ်ရတဲ့အေုကာင်းကို ဒေသခံက ဆက်ေူပာပၝတယ်။

ဒေသခံ။ ။ “ အဲဒီေ႟တြြင်းတေလြည်း အကုန်သိမ်းသြား္ဘပီ ဆိုရင်တော့ ႟ြာသားတေလြည်း ငိုန္ဘေပီလေ၊ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ စားဖိုႛသောက်ဖိုႛ ပညာရေးကိင်္စတြေ ကေဵာင်းသားတြေ ဘယ်လိုလုပ်္ဘပီးမြ ကေဵာင်းနေခိုင်းရမယ်ဆိုတာ၊ တူခားသူတိုႛစားဖိုႛသောက်ဖိုႛ ဘာသာရေးကိင်္စတြေ အလိုအမဵိြးမဵိြး ေ႟ကြဵင်းတေကြိုပဲ အားကိုးထားတယ်၊ တူခားဘာမြ ပညာလည်း မတတ်လိုႛ ၊ ေ႟ကြဵင်းတြေ မေဵာတိုက်တာ တောင်ယာတြေ ပဵက်တယ်၊ အခုေ႟ကြဵင်းတြေ သိမ်းလိုက်တယ် ဆိုရင်တော့ ႟ြာသားတေကြ ငိုတာနဲႛ ဘယ်လိုလည်း လုပ်လိုႛမူဖစ်ဘူးလေ ၊ ဘာကို အားကိုးစရာလည်း မရြိဘူး။ ”

ကခဵင်ူပည်နယ်မြာ ကေဵာက်စိမ်း၊ သတ္ဇြ စတဲ့ သယံဇာတပင်္စည်း အမဵားအူပား ထြက်ရြိတဲ့ဒေသ ူဖစ်ပၝတယ်။

ေ႟ဆြိုရင် ကခဵင်ူပည်နယ် နေရာအိံြံႛမြာ ထြက်ရြိနေတာပၝ။ သစ်တေဆြိုရင်လည်း ကခဵင်ူပည်နယ် ဒေသအိံြံႛက သစ်တောတေထြဲမြာ ခုတ်လြဲ ရောင်းခဵခံနေရသလို၊ ကေဵာက်စိမ်းကို ုကည့်ူပန်ရင်လည်း ဖားကန်ႛဒေသတခုလုံးမြာ တောင်တ္ဘြေဖိြ၊ ေူမအောက် လြိင်တြေ တူး္ဘပီး ရြာဖေခြံထား ရတဲ့အူပင် ခေဵာင်းတေလြည်းပေဵာက် သဘာဝ ပတ်ဝန်းကဵင်တေလြည်း ပဵက်စီးကုန်တဲ့အထိ ူဖစ်နေတယ်လိုႛ ူပည်ပ အင်န်ဂဵီအိုအဖြဲႚတေကြ ထောက်ူပုကပၝတယ်။

ဒီလောက် မဵားူပားတဲ့ သယံဇာတတေကြို ထင်သလို သိုက်တူးနေုကတဲ့ စစ်အာဏာပိုင်တေနြဲႛ သူတိုႛရဲ့လက်ဝေခံ စီးပြားရေးသမားတေပြဲ ခဵမ်းသာနေုက္ဘပီး၊ တိုင်းူပည်နဲႛ ူပည်သူလူထုကတော့ ဆင်းရဲဒုက္ခ ရောက်ူမဲ ရောက်နေုကရတယ်လိုႛ သဘာဝ ပတ်ဝန်းကဵင်အေုကာင်း လေ့လာသူတေကြ သုံးသပ် ေူပာဆိုနေုကပၝတယ်။

မှတ်ချက်ပေးပို့ရန်

မှတ်ချက်များကို အောက်ပါ ပုံစံတွင် ရေးသားနိုင်ပါသည်။ RFA ၏ အသုံးပြုခြင်းဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနှင့် အညီ လိုအပ်လျှင် တည်းဖြတ်ပြီး ဖော်ပြပါမည်။ မှတ်ချက်များကို ရေးပြီးပြီးချင်း ချက်ခြင်း မြင်ရမှာ မဟုတ်ပါ။ တင်ပြထားသော မှတ်ချက်ပါ အကြောင်းအရာများ အတွက် RFA မှာ တာဝန်မရှိပါ။ ကျေးဇူးပြု၍ တခြား မှတ်ချက်ရေးသူများ၏ အမြင်ကို လေးစားပြီး အကြောင်းအရာကိုသာ အဓိကထား ရေးသားစေလိုပါသည်။