ကုလ မဟာမင်းဋ္ဌကီးက ဒေၞအောင်ဆန်းစုုကည်ကို ခဵက်ခဵင်းလြတ်ဖိုႛ တောင်းဆို

ဒေၞအောင်ဆန်းစုုကည်ကို ခဋ္ဋင်းခဵက်မရြိ ခဵက်ခဵင်း ူပန်လြတ်ပေးဖိုႛ ကုလသမဂ္ဂ လူႛအခြင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းဋ္ဌကီးက မနေႛက ုသဂုတ်လ ၁၂ ရက်မြာ တောင်းဆိုလိုက်ပၝတယ်။

2009.08.13
navi_pillay_office_305_z.jpg ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီး မစ္စ နာဗီ ပီလေးသည် တောင်အာဖရိကနိုင်ငံသူ ရှေ့နေတဦးဖြစ်ပြီး နိုင်ငံတကာ ရာဇဝတ်တရားရုံး (ICC)နှင့် ရဝမ်ဒါဆိုင်ရာ နိုင်ငံတကာ ရာဇဝတ်ခုံရုံးများတွင် တရားသူကြီးအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ (Photo: AFP)
(Photo: AFP)

ူမန်မာစစ်အစိုးရက ဒေၞအောင်ဆန်းစုုကည်ကို ထောင်ဒဏ် သတ်မြတ်္ဘပီး နေအိမ်အကဵယ်ခဵြပ် ခဵလိုက်တဲ့အတြက် သူႛအနေနဲႛ အတော့်ကို စိတ်ထိခိုက်ရတယ်လိုႛလည်း လူႛအခြင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းဋ္ဌကီးက ေူပာဆိုလိုက်ပၝတယ်။

တောင်အာဖရိက ိံိုင်ငံသူတဦးူဖစ်တဲ့ ကုလသမဂ္ဂ လူႛအခြင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းဋ္ဌကီး မင်္စ နေဗီပီလေး (Navi Pillay) က ေူပာုကားလိုက်တာပၝ။ ဒေၞအောင်ဆန်းစုုကည်ကို စစ်အစိုးရက ရာစိုံြစ် လေးပုံတပုံ နီးပၝး တောက်လ္တေွာက် အရေးယူထားတဲ့အပေၞ အတော်လေး စိတ်မခဵမ်းမသာ ူဖစ်ရေုကာင်း၊ မတရား ဖမ်းဆီးခဵြပ်ေိံြာင်ထားတာ၊ တရား႟ုံးက သင့်တင့်မ္တွတတဲႛ တရားစီရင်ရေး မရြိတာတေအြပေၞမြာ အထူး စိတ်ထိခိုက်ရတယ်လိုႛ ကုလသမဂ္ဂ လူႛအခြင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းဋ္ဌကီး မင်္စ နေဗီပီလေးက ေူပာပၝတယ်။

ကုလသမဂ္ဂ အတြင်းရေးမြြးခဵြပ် တောင်းဆိုလိုက်တဲ့အတိုင်း လူႛအခြင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းဋ္ဌကီးကလည်း ဒေၞအောင်ဆန်းစုုကည်နဲႛ ိံိုင်ငံရေးအကဵဉ်းသားအားလုံး ခဋ္ဋင်းခဵက်မရြိ ခဵက်ခဵင်း ူပန်လြတိံိုင်မဲ့ နည်းလမ်းတြေ ရြာဖေသြြားမယ်လိုႛဆိုပၝတယ်။

ဒီအတောအတြင်းမြာပဲ အူပည်ူပည်ဆိုင်ရာ လြတ်္ဘငိမ်းခဵမ်းသာခြင့်အဖြဲႚ AI ကလည်း ိံိုင်ငံတကာ အစိုးရတြေ အဖြဲႚတေနြည်းတူ ူမန်မာစစ်အစိုးရရဲ့ လုပ်ရပ်အပေၞ ူပစ်တင် ဝေဖန်လိုက်ပၝတယ်။

ဒၝနဲႛပတ်သက်္ဘပီး AI အဖြဲႚရဲ့ ုအာရြ-ပစိဖိတ်ဒေသဆိုင်ရာ ဒုတိယ ႌြန်ုကားရေးမြြး Ms. Donna Guest က ဒေၞအောင်ဆန်းစုုကည်ကို ထောင်ဒဏ် ခဵမြတ်လိုက်တဲ့အပေၞ လြတ်္ဘငိမ်းခဵမ်းသာခြင့် အဖြဲႚအနေနဲႛ အတော့်ကို စိတ်မကောင်း ူဖစ်ရပၝတယ်။ သူႛကို အစကတည်းက ထောင်မခဵသင့်သလို အခုလို ထောင်ခဵလိုက်တဲ့ အခၝမြာလည်း ခဋ္ဋင်းခဵက်မရြိ ခဵက်ခဵင်း ူပန်လြတ်ပေးသင့်ပၝတယ်။

အဲဒီအူပင် လက်ရြိ ူမန်မာိံိုင်ငံက ိံိုင်ငံရေးအကဵဉ်းသား ၂၁၅၀ ကေဵာ်ကိုလည်း ူပန်လြတ်ပေးဖိုႛ လိုပၝတယ်။ ထောင်တြင်း နေထိုင်ရမြ အေူခအနေတြေ အတော်လေး ဆိုးဝၝးတာကိုလည်း ကဵမတိုႛ သိရသလို ိံြိပ်စက်ညၟဉ်းပန်း ခံရတာတြေ၊ မိသားစုတေနြဲႛ ဝေးတဲ့ နယ်ထောင်တေကြို အပိုႛခံရတာတေကြလည်း ိံိုင်ငံရေး အကဵဉ်းသားတေအြတြက် ပို္ဘပီး အခက်အခဲ ူဖစ်စေပၝတယ်လိုႛ ေူပာသြားပၝတယ်။

တဆက်တည်းမြာပဲ ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ လူႛအခြင့်အရေးတြေ ရြိလာဖိုႛကိင်္စနဲႛ ပတ်သက်လိုႛလည်း Ms. Donna Guest က ဒေၞအောင်ဆန်းစုုကည်ကို ထောင်ဒဏ်သတ်မြတ်လိုက်တဲ့ကိင်္စမြာ AI အဖြဲႚအနေနဲႛ တူခား ိံိုင်ငံတကာ အဖြဲႚအစည်းတေနြဲႛ ပူးပေၝင်း္ဘပီး စစ်အစိုးရကို ဝိုင်းဝန်း႟ြတ်ခဵပၝတယ်။ အဲဒီအူပင် အာဆီယံအပၝအဝင် တ႟ုတ်နဲႛ အ္ဋိံိယအစိုးရတြေ အနေနဲႛ ူမန်မာစစ်အစိုးရကို ခဵဉ်းကပ်္ဘပီး ဒီမိုကရေစီနဲႛ လူႛအခြင့်အရေးတြေ ဖော်ဆောင်လာအောင် စည်း႟ုံး သိမ်းသြင်းသင့်တဲ့ လုပ်ငန်းတြေ စတင်သင့်န္ဘေပီလိုႛ ထင်ပၝတယ်။ အထူးသူဖင့် ဒေၞအောင်ဆန်းစုုကည်ကို စ္ဘပီးတရားစြဲခဲ့တဲ့ လြန်ခဲ့တဲ့ ၃ လကတည်းက ရေငံိုံြတ်ပိတ် နေနေတဲ့ အ္ဋိံိယအစိုးရအနေနဲႛ ူမန်မာစစ်အစိုးရကို ဖေဵာင်းဖဵ ေူပာဆိုသင့်္ဘပီလိုႛ ေူပာသြားပၝတယ်။

အခုလို ိံိုင်ငံတကာ အဖြဲႚအစည်း အမဵားစုက ူမန်မာစစ်အစိုးရကို တညီတညြတ်တည်း ဝိုင်းဝန်း ူပစ်တင်႟ြတ်ခဵ နေုကပေမဲ့ စစ်အစိုးရဟာ အိမ်နီးခဵင်း အင်အားဋ္ဌကီး ိံိုင်ငံတြေူဖစ်တဲ့ တ႟ုတ်၊ အ္ဋိံိယ၊ ထိုင်းိံိုင်ငံတေနြဲႛ ေူပလည်မြ ရနေတဲ့အတြက် ဖိအားတေဟြာ အတိုင်းအတာတခု အထိပဲ သက်ရောက်မြ ရြိနေတယ်လိုႛ လေ့လာ သုံးသပ်သူတခဵိြႚက ေူပာဆိုလိုက်ပၝတယ်။

ဟောင်ကောင်တက္ကသိုလ်က ူမန်မာ့အရေး ကဋ္ဋမ်းကဵင်သူ လူမသြိပဍ္ဎံဌာနမြြး Ian Holliday က တ႟ုတ်၊ အ္ဋိံိယနဲႛ ထိုင်းိံိုင်ငံတိုႛဟာ ူမန်မာ့အရေးမြာ ဋ္ဌကီးမားတဲ့ တံတိုင်းဋ္ဌကီးတြေ ူဖစ်နေတယ်လိုႛ ေူပာဆိုလိုက်တာ ူဖစ်ပၝတယ်။

မှတ်ချက်ပေးပို့ရန်

မှတ်ချက်များကို အောက်ပါ ပုံစံတွင် ရေးသားနိုင်ပါသည်။ RFA ၏ အသုံးပြုခြင်းဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနှင့် အညီ လိုအပ်လျှင် တည်းဖြတ်ပြီး ဖော်ပြပါမည်။ မှတ်ချက်များကို ရေးပြီးပြီးချင်း ချက်ခြင်း မြင်ရမှာ မဟုတ်ပါ။ တင်ပြထားသော မှတ်ချက်ပါ အကြောင်းအရာများ အတွက် RFA မှာ တာဝန်မရှိပါ။ ကျေးဇူးပြု၍ တခြား မှတ်ချက်ရေးသူများ၏ အမြင်ကို လေးစားပြီး အကြောင်းအရာကိုသာ အဓိကထား ရေးသားစေလိုပါသည်။