ជន​រង​គ្រោះ​ពី​ការ​ជះ​ទឹក​អាស៊ីដ​​ប្រតិកម្ម​នឹង​ដំណឹង​បិទ​សំណុំ​​​រឿង​នៅ​តុលាការ​​

ជន​រង​គ្រោះ​ពី​ការ​វាយ​ប្រហារ​ដោយ​ទឹក​អាស៊ីដ កាល​ពី​ឆ្នាំ ១៩៩៩ អ្នក​ស្រី តាត ម៉ារីណា កាល​ពី​ថ្ងៃ​សៅរ៍​បាន​ប្រតិកម្ម​យ៉ាង​ខ្លាំង​ក្រោយ​ពី​បាន​ឮ​ថា ដំណើរ​ការ​ផ្ដន្ទាទោស​ជន​ដៃ​ដល់​ត្រូវ​បាន​បិទ​បញ្ចប់។

អ្នកស្រី​បាន​សម្ដែង​ក្ដី​ខឹង​សម្បារ​យ៉ាង​ខ្លាំង​ថា ការ​រក​យុត្តិធម៌​ដល់​អ្នក​ស្រី​គ្រាន់​តែ​ជា​ឆាក​ល្ខោន​ប៉ុណ្ណោះ ហើយ​ជន​រង​គ្រោះ​ដទៃ​ទៀត​ពិត​ជា​អស់​សង្ឃឹម​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​តុលាការ​របស់​ខ្មែរ។

អ្នកស្រី តាត ម៉ារីណា ដែល​ជា​ជន​រង​គ្រោះ​ពី​ការ​វាយ​ប្រហារ​ដោយ​ទឹក​អាស៊ីដ កាល​ពី ១១ ឆ្នាំ​មុន បាន​ប្រតិកម្ម​យ៉ាង​ភ្ញាក់​ផ្អើល​ទាំង​រន្ធត់ បន្ទាប់​ពី​បាន​ឮ​លោក ទិត្យ សុធា មន្ត្រី​នៃ​ទីស្ដីការ​គណៈរដ្ឋមន្រ្តី​អះអាង​ថា តុលាការ​ក្រុង​ភ្នំពេញ បាន​បិទ​ករណី​របស់​អ្នកស្រី​ចប់​សព្វ​គ្រប់​រួចរាល់​ហើយ។ អ្នកស្រី​មាន​ប្រសាសន៍​ថា ប្រសិន​បើ​តុលាការ​បិទ​បញ្ចប់​ករណី​របស់​អ្នកស្រី​ពិត​មែន​នោះ វា​គឺ​ជា​អំពើ ដែល​គ្មាន​ការ​ទទួល​ខុសត្រូវ​របស់​តុលាការ និង​គ្មាន​យុត្តិធម៌។

អ្នកស្រី តាត ម៉ារីណា ៖ «មក​ដល់​ពេល​នេះ ខ្ញុំ​មិន​ដែល​បាន​ឮ​ថា ជន​ល្មើស​ត្រូវ​បាន​ចាប់​ខ្លួន ឬ​សង​ជំងឺ​ចិត្ត ហើយ​នឹង​បក្ស​ពួក​មួយ​ចំនួន​ទៀត ដែល​បាន​ព្រួត​គ្នា​វាយ​ដំ​លើ​រូបរាង​កាយ​របស់​នាង​ខ្ញុំ ចាក់​ទឹក​អាស៊ីដ​បំផ្លាញ​រូប​រាងកាយ​នាង​ខ្ញុំ​ទាំង​ស្រុង។ ធ្វើ​ឲ្យ​រូប​រាង​នាង​ខ្ញុំ​ក្លាយ​ជា​មនុស្ស​មិន​មែន​មនុស្ស​ ខ្មោច​មិន​មែន​ខ្មោច។ អ្វី​ដែល​លោក ទិត្យ សុធា បាន​បញ្ជាក់​នោះ​បាន​បង្ហាញ​ពី​ភាព​អយុត្តិធម៌​សម្រាប់​នាង​ខ្ញុំ ដែល​ជា​ជន​រង​គ្រោះ ហើយ​នាង​ខ្ញុំ​ក៏​សូម​អង្វរ​ដល់​រាជ​រដ្ឋាភិបាល និង​តុលាការ​យុត្តិធម៌ និង​សម្ដេច​អគ្គ​សេនាបតី​តេជោ ហ៊ុន សែន សូម​លោក​ជួយ​រក​ភាព​យុត្តិធម៌​ដល់​រូប​នាង​ខ្ញុំ​ផង»។

អ្នកស្រី​ថ្លែង​ថា អ្នកស្រី​នៅ​តែ​ស្វែង​រក​យុត្តិធម៌​ឲ្យ​ខ្លួន​ឯង​តាម​រយៈ​សហគមន៍​អន្តរជាតិ និង​តាម​រយៈ​ការ​ប្ដឹង​បន្ត​ទៀត ទៅ​សាលាឧទ្ធរណ៍ ឬ​ទៅ​សាលា​កំពូល​នៅ​កម្ពុជា​ជា​ដើម។

ចំណែក​បង​ប្រុស​របស់​អ្នកស្រី តាត ម៉ារីណា លោក តាត សុក្វាន់ដូ ដែល​ជា​អ្នក​ជួយ​សង្គ្រោះ​ប្អូន​ស្រី​របស់​លោក​ពី​ប្រទេស​កម្ពុជា​មក​ព្យាបាល និង​រស់​នៅ​ក្នុង​សហរដ្ឋ​អាមេរិក ក្រោយ​ពី​រង​ការ​វាយ​ប្រហារ​ដោយ​ទឹក​អាស៊ីដ​នោះ មាន​ប្រសាសន៍​ថា ករណី​របស់​ប្អូន​ស្រី​លោក ត្រូវ​បាន​គេ​បិទ​ចោល​ចាប់​តាំង​ពី​ថ្ងៃ​កើត​ហេតុ​មក​ម្ល៉េះ។ លោក​ថ្លែង​បន្ត​ថា យុត្តិធម៌​នៅ​កម្ពុជា​មាន​ត្រឹម​តែ​នៅ​លើ​ក្រដាស និង​គ្មាន​រូបរាង​ពិត​ប្រាកដ​ឡើយ។

លោក តាត សុក្វាន់ដូ ៖ «និយាយ​ទៅ​វា​ពិបាក​ដែរ ព្រោះ​ពេល​ដែល​គេ​បិទ​សំណុំ​រឿង​ប្អូន​ស្រី​ខ្ញុំ​ចោល​ហ្នឹង គឺ​តាំង​ពី​ថ្ងៃ​ទី​មួយ នៅ​ក្នុង​វិនាទី​ដែល​កើត​ហេតុ​ហ្នឹង។ គឺ​ថា សំណុំ​រឿង​គេ​បិទ​តែ​ម្តង ហើយ​ដូច​ជា​តុលាការ​ចេញ​ដីកា​អី​ហ្នឹង គ្រាន់​តែ​ជា​ការ​យក​ល្អ​មើល​តែប៉ុណ្ណោះ។ ខ្ញុំ​ជា​សាមី​ខ្លួន ពេល​គេ​កាត់​ទោស ឃួន សុផល ហ្នឹង ខ្ញុំ​អត់​មាន​ដឹង​អី​បន្តិច ថា​គេ​កាត់​ទោស ឃួន សុផល ហ្នឹង​កាត់​ពេល​ណា ដោយ​អ្នក​ណា​អី ខ្ញុំ​អត់​បាន​ដឹង​ទេ។ អ្នក​ដែល​គេ​ស្គាល់ ឃួន សុផល គេ​មិន​ដែល​ឃើញ ឃួន សុផល ជាប់​គុក​បាន​មួយ​ថ្ងៃ​ទេ។ ឃួន សុផល ដើរ​សប្បាយ​ពេញ​ទី​ក្រុង​ភ្នំពេញ​ដោយ​មាន​សិទ្ធិ​សេរី​គ្រប់​បែប​យ៉ាង​ទាំង​អស់។ មិន​ដែល​មាន​ជាប់​គុក​ទេ»។

លោក តាត សុក្វាន់ដូ មាន​ប្រសាសន៍​បន្ត​ថា នៅ​កម្ពុជា លោក​អស់​សង្ឃឹម​មិន​ដឹង​អាច​ប្ដឹង​អំពី​ករណី​ប្អូន​ស្រី​របស់​លោក​ទៅ​ទី​ណា​ទៀត​ទេ ដោយសារ​តុលាការ​នៅ​ទីនោះ​រង​ឥទ្ធិពល​របស់​គណបក្ស​កាន់​អំណាច ៖ «ខ្ញុំ​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ទៅ ហ៊ុន សែន មួយ​ច្បាប់ និង​ទៅ​តុលាការ​ក្រុង​ភ្នំពេញ​មួយ​ច្បាប់។ ប៉ុន្តែ អ្វីៗ ហាក់​ដូច​ជា​គ្មាន​ប្រសិទ្ធភាព​សោះ ព្រោះ​ចូល​ទៅ​វា​សុទ្ធសឹងតែ​បក្ស​ពួក​របស់​ពួក​គេ​ទាំង​អស់​ទៅ​ហើយ។ ម៉្លោះ​ហើយ​ខ្ញុំ​មិន​ដឹង​ទៅ​កន្លែង​ណា​តទៅ​ទៀត​ផង ទោះ​បី​ខ្ញុំ​ប្ដឹង​តទៅ​ទៀត ក៏​ខ្ញុំ​ប្ដឹង​ទៅ​បក្ស​ពួក​គ្នា​គេ ព្រោះ​គេ​ធ្វើ​ការ​តែ​ជា​មួយ​បក្ស​ពួក​គេ​តែ​ប៉ុណ្ណឹង​តើ»។

អ្នកស្រី តាត ម៉ារីណា កាល​ពី​មាន​វ័យ ១៦ ឆ្នាំ ដែល​ជា​តារា​ខារ៉ាអូខេ ដ៏​ស្រស់​ស្អាត បាន​រង​ការ​វាយ​ប្រហារ​ដោយ​ទឹក​អាស៊ីដ កាល​ថ្ងៃ​ទី ៥ ខែ​វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ១៩៩៩ ពី​សំណាក់​ឧក្រិដ្ឋជន​មួយ​ក្រុម ដែល​ដឹកនាំ​ដោយ​អ្នកស្រី ឃួន សុផល ភរិយា​របស់​លោក ស្វាយ ស៊ីថា រដ្ឋលេខាធិការ​នៃ​ទីស្ដីការ​គណៈរដ្ឋមន្ត្រី។ នៅ​ដើម​ឆ្នាំ ២០០០ តុលាការ​ក្រុង​ភ្នំពេញ​បាន​ចេញ​ដីកា​បញ្ជា​ចាប់​ខ្លួន​អ្នកស្រី ឃួន សុផល និង​បក្ស​ពួក ប៉ុន្តែ ដោយសារ​អ្នកស្រី​ជា​ភរិយា​របស់​មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល​ដ៏​មាន​អំណាច ទើប​រហូត​មក​ទល់​ពេល​នេះ គេ​ឃើញ​អ្នកស្រី ឃួន សុផល កំពុង​រស់​នៅ​យ៉ាង​មាន​សេរីភាព​ពេញ​បរិបូរណ៍។

ទោះ​បី​ជា​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ លោក ខៀវ សុភ័គ អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ កាល​ពី​ថ្ងៃ​សុក្រ បាន​ប្រាប់​វិទ្យុ​អាស៊ី​សេរី តាម​ទូរស័ព្ទ​គាំទ្រ​ទៅ​នឹង​ប្រសាសន៍​របស់​លោក ទិត្យ សុធា ដែល​កាល​ពី​ពេល​ថ្មីៗ កន្លង​ទៅ​នេះ ដោយ​បញ្ជាក់​ថា តុលាការ​ក្រុង​ភ្នំពេញ​បាន​ចាត់​ការ​តាម​នីតិវិធី​ជំនុំជម្រះ​លើ​ករណី​របស់​អ្នកស្រី តាត ម៉ារីណា ហើយ​ជន​ដៃ​ដល់​ក៏​ត្រូវ​បាន​ផ្ដន្ទាទោស​ផង​ដែរ។

លោក ខៀវ សុភ័គ ៖ «បាទ​ដូច​អ្នក​នាំ​ពាក្យ​នៃ​ទីស្ដីការ​គណៈរដ្ឋមន្ត្រី​លោក​បាន​ជម្រាប​អញ្ចឹង ករណី​នេះ ក្រសួង​មាន​សមត្ថកិច្ច​របស់​យើង​អត់​មាន​ការ​បង្គាប់​អ្វី​ផ្សេង​ទៀត​ពី​តុលាការ​នោះ​ទេ ពីព្រោះ​តុលាការ​លោក​បាន​ធ្វើ​អស់​ហើយ​បាទ។ ប្រសាសន៍​របស់​អ្នក​នាំ​ពាក្យ​នៃ​អង្គភាព​ប្រព្រឹត្តិកម្ម​រហ័ស គឺ​យក​ជា​ផ្លូវការ​របស់​រដ្ឋាភិបាល។ គាត់​អាច​តុលាការ​ឧទ្ធរណ៍ ឬ​កំពូល​អី​បន្ត​ដំណើរ​ការ​អី​តាម​ហ្នឹង​ទៀត​ទៅ។ ប៉ុន្តែ រឿង​ហ្នឹង​វា​ចប់​សព្វ​គ្រប់​ហើយ ហើយ​សមត្ថកិច្ច​របស់​អង្គការ​នីតិប្រតិបត្តិ ក៏​អាច​អនុវត្តន៍​អ្វី​ឲ្យ​ខុស​ពី​ច្បាប់​នោះ​ដែរ»។

ប៉ុន្តែ លោក ខៀវ សុភ័គ ក៏​ដូចជា​លោក ទិត សុធា ដែរ​នៅ​មិន​បាន​បញ្ជាក់​ថា តើ​សាលា​ដំបូង​ក្រុង​ភ្នំពេញ​បិទ​បញ្ចប់​សំណុំរឿង​របស់​អ្នកស្រី តាត ម៉ារីណា នៅ​ពេល​ណា និង​ដោយ​ចៅក្រម​ណា​កាន់​រឿង​ក្ដី​នោះ​ឡើយ។

នៅ​ពេល​សាកសួរ​អំពី​រឿង​នេះ ព្រះរាជអាជ្ញា​រង​តុលាការ​ក្រុង​ភ្នំពេញ​លោក សុខ រឿន មាន​ប្រសាសន៍​យ៉ាង​ខ្លី​ថា លោក​មិន​ដែល​ដឹង​អំពី​ដំណើរការ​ជំនុំជម្រះ​នេះ​ឡើយ ៖ «ខ្ញុំអត់ដឹងទេ បាទខ្ញុំអត់ផង អគុណហើយ»។

ជុំវិញ​បញ្ហា​នេះ ក្រុម​សង្គម​ស៊ីវិល​នៅ​កម្ពុជា ដែល​តែង​តាម​ដាន​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​ក្នុង​ករណី​របស់​អ្នកស្រី តាត ម៉ារីណា នេះ បាន​លើក​ឡើង​ដូចៗ គ្នា​ថា ប្រសិន​បើ​ប្រព័ន្ធ​យុត្តិធម៌​នៅ​កម្ពុជា​ខក​ខាន​មិន​បាន​ចាប់​ខ្លួន​ឧក្រិដ្ឋជន​ដែល​បាន​ជះ​ទឹក អាស៊ីដ​យក​មក​ផ្ដន្ទាទោស​ទេ នោះ​គឺ​ជា​ឧទាហរណ៍​មួយ​នៃ​និទ្ទណ្ឌភាព ឬ​ការ​មិន​ផ្ដន្ទាទោស​ជន​ល្មើស​ច្បាប់​នៅ​ក្នុង​សង្គម​ខ្មែរ​ដែល​កំពុង​ញាំញី​ប្រព័ន្ធ​យុត្តិធម៌ ដ៏​គួរ​ឱ្យ​ព្រួយបារម្ភ។

មន្ត្រី​ស៊ើប​អង្កេត​ជាន់​ខ្ពស់​របស់​អង្គការ​ការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស Licadho លោក អំ សំអាត មាន​ប្រសាសន៍​ថា គេ​មិន​អាច​បិទ​ករណី​ជះ​ទឹក​អាស៊ីដ​នេះ​បាន​ទេ ពីព្រោះ​វា​ជា​បទ​ឧក្រិដ្ឋ​ដ៏​ធ្ងន់ធ្ងរ ៖ «រហូត​មក​ទល់​ពេល​នេះ យើង​ក៏​មិន​បាន​ឮ​ថា​សវនាការ​តុលាការ​ថា​វា​យ៉ាងម៉េច ហើយ​ការ​ស៊ើប​អង្កេត​ហ្នឹង​បាន​ដល់​កម្រិត​ណា​អី​កម្រិត​ណា យើង​អត់​ដឹង​ទេ ហើយ​បើ​យើង​ថា​បញ្ចប់​ដោយ​មាន​ការ​បិទ​សំណុំ​រឿង តើ​បិទ​យ៉ាងម៉េច បើ​ជន​ល្មើស និង​ជន​សង្ស័យ​ពាក់ព័ន្ធ​មាន ពីព្រោះ មាន​ដីកា​ចាប់​ខ្លួន បាន​ន័យ​ថា​មាន​ជន​ដែល​ពាក់ព័ន្ធ»។

ក្រុម​អ្នក​ឃ្លាំ​មើល​និយាយ​ថា ករណី​ជះ​ទឹក​អាស៊ីដ​លើ​អ្នកស្រី តាត មារីណា នេះ ជា​បទ​ឧក្រិដ្ឋ​ប៉ុនប៉ង​មនុស្សឃាត​ដោយ​គិត​ទុក​ជាមុន និង​បាន​សម្រេច​ ហើយ​ដែល​ច្បាប់​របស់​កម្ពុជា ត្រូវ​​ផ្ដន្ទាទោស​ដាក់​គុក​ជន​ដៃ​ដល់​ក្នុង​អំពើ​នេះ​អស់​មួយ​ជីវិត។

ចំណែក​មន្ត្រី​ផ្នែក​ស៊ើប​អង្កេត​របស់​សមាគម​ការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស Adhoc លោក ចាន់ សូវេត មាន​ប្រសាសន៍​ថា ក្រុម​របស់​លោក​ក៏​ដូច​ជា​អង្គការ​ការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស​ឯ​ទៀត​នឹង​ខិតខំ​ជំរុញ​ករណី​នេះ​ឲ្យ​តុលាការ​បន្ត​ដំណើរការ​ទៅ​មុខ​ទៀត ដើម្បី​រក​យុត្តិធម៌​ជូន​ជន​រងគ្រោះ។

លោក ចាន់ សូវេត ៖ «ខាង​សង្គម​ស៊ីវិល និយាយ​រួម​ទៅ​ខាង Adhoc និង Licadho បាន​ពិនិត្យ​មើល​លើ​ស្ថាប័ន​ដែល​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​តុលាការ​ក្នុង​រឿង​នេះ គឺ​វា​មាន​អយុត្តិធម៌​តាំង​ពី​ដើម​ដំបូង​មក​ម្ល៉េះ ព្រោះ​ថា ជន​ដែល​បញ្ជា​ពី​ក្រោយ​ខ្នង បើ​តាម​ព័ត៌មាន​ដែល​យើង​ទទួល​បាន​ពី​ដំបូង គឺ​មិន​ទាន់​ផ្ដន្ទាទោស​បាន​ទេ។ យើង​អាច​បន្ត​ឃ្លាំមើល​តទៅ​ទៀត​មើល ហើយ​យើង​អាច​លើក​សំណូមពរ​ខ្លះ​ទៀត ជូន​ដល់​ខាង​តុលាការ ហើយ​ស្ថាប័ន​តុលាការ ក៏​ត្រូវ​តែ​ទាក់ទង​ជាមួយ​ជន​រង​គ្រោះ​ដែរ»។

ក្រុម​អ្នក​ការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស​និយាយ​ថា ការ​បិទ​សំណុំ​រឿង​របស់​អ្នកស្រី តាត ម៉ារីណា គឺ​ធ្វើ​ឡើង​មិន​សម​ស្រប​ទៅ​តាម​នីតិវិធី ដោយសារ​ក្រុម​គ្រួសារ​របស់​ជន​រង​គ្រោះ​មិន​ដែល​បាន​ដឹង​អំពី​ការ​ផ្ដន្ទាទោស​ជន​ដៃ​ដល់ សវនាការ​ជំនុំជម្រះ​ធ្វើ​ឡើង​មិន​ចំពោះ​មុខ​សាធារណៈ ឬ​មាន​ការ​ចូលរួម​ពី​ក្រុម​គ្រួសារ​ជន​រង​គ្រោះ ហើយ​ជន​ដៃ​ដល់ ក៏​មិន​បាន​ជាប់​ទោស​ទៅ​តាម​ច្បាប់​នោះ​ឡើយ៕