បក្ស​ប្រឆាំង​ស្នើ​ឲ្យ​លាតត្រដាង​ឯកសារ​ប្រកាស​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ

ស្ថាប័ន​ប្រឆាំង​អំពើ​ពុក​រលួយ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២៤ មីនា បាន​ស្នើ​ឲ្យ​មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល ដែល​ច្បាប់​ប្រឆាំង​អំពើ​ពុក​រលួយ​តម្រូវ​ឲ្យ​ប្រកាស​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ធ្វើ​ការ​ប្រកាស​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ឲ្យ​បាន​មុន​ថ្ងៃ​ទី​៧ ខែ​មេសា។

0:00 / 0:00

លោក សុន ឆ័យ តំណាង​រាស្ត្រ​គណ​បក្ស​សម​រង្ស៊ី នៅ​ថ្ងៃ​សៅរ៍ ទី​២៦ មីនា បាន​សំដែង​ក្តី​បារម្ភ​ចំពោះ​ប្រសិទ្ធភាព​នៃ​ការ​បង្ក្រាប​អំពើ​ពុក​រលួយ​នៅ​កម្ពុជា ដោយ​សារ​តែ​ការ​ប្រកាស​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ និង​បំណុល​ធ្វើ​ឡើង​ដោយ​សំងាត់​មិន​ជា​សាធារណៈ ហើយ​សមាជិក​គ្រួសារ​នៃ​មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​មិន​ត្រូវ​បាន​ច្បាប់​កំណត់​ឲ្យ​ប្រកាស​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ។

លោក សុន ឆ័យ បាន​ស្នើ​ឲ្យ​ស្ថាប័ន​ប្រឆាំង​អំពើ​ពុក​រលួយ​នៃ​អង្គភាព​ប្រឆាំង​អំពើ​ពុក​រលួយ​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​សាធារណ​ជន​អាច​ទទួល​បាន​ព័ត៌មាន​នៃ​ឯកសារ​ប្រកាស​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​មន្ត្រី​រាជការ ហើយ​អង្គភាព​ប្រឆាំង​អំពើ​ពុក​រលួយ​ត្រូវ​តម្រូវ​ឲ្យ​ភរិយា និង​កូន​របស់​មន្ត្រី​រាជការ​ប្រកាស​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ផង​ដែរ។

ការ​ស្នើ​សុំ​របស់​លោក សុន ឆ័យ ធ្វើ​ឡើង​ក្រោយ​ពេល​លោក ឱម យ៉ិន​ទៀង ប្រធាន​អង្គភាព​ប្រឆាំង​អំពើ​ពុក​រលួយ​បាន​ព្រមាន​មន្ត្រី​រាជការ​ឲ្យ​ធ្វើ​ការ​ប្រកាស​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ និង​បំណុល​ឲ្យ​បាន​មុន​ថ្ងៃ​ទី​៧ មេសា ប្រសិន​បើ​មិន​ដូច្នោះ​ទេ មន្ត្រី​ទាំង​នោះ​នឹង​ត្រូវ​ផ្ដន្ទា​ទោស​ចំនួន ១​ខែ ទៅ​១​ឆ្នាំ និង​ពិន័យ​ជា​ប្រាក់​ពី ១​សែន​ទៅ​២​លាន​រៀល។ លោក ឱម យ៉ិន​ទៀង បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា បច្ចុប្បន្ន​នេះ មាន​មន្ត្រី​ប្រមាណ​មួយ​ភាគ​បួន​នៃ​ចំនួន​មន្ត្រី​ប្រមាណ ២​ម៉ឺន ៥​ពាន់​នាក់ បាន​ប្រកាស​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​រួច​រាល់​ហើយ។ ចំនួន​មន្ត្រី​ដែល​ច្បាប់​តម្រូវ​ឲ្យ​ប្រកាស​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ និង​បំណុល​នៅ​សល់​ចំនួន​ប្រមាណ​ជិត ៨​ម៉ឺន​នាក់​បន្ថែម​ទៀត។

លោក សុន ឆ័យ បញ្ជាក់​បន្ថែម​ថា ការ​ប្រកាស​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ត្រូវ​ធ្វើ​ជា​សាធារណៈ​ទើប​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​ក្នុង​ការ​បំបាត់​អំពើ​ពុក​រលួយ​នៅ​កម្ពុជា​បាន ៖ "យើង​ប្រកាស​តែ​ផ្ទះ ប្រកាស​តែ​រថយន្ត ហើយ​និង​គ្រឿង​អលង្ការ តែ​លុយ​គេ​អត់​ឲ្យ​ប្រកាស។ ហើយ​គ្រួសារ​ជា​ភរិយា ជា​កូន​អត់​ឲ្យ​ប្រកាស​ទៀត អា​ហ្នឹង​វា​សំខាន់​ណាស់ ដែល​គ្រួសារ​នៅ​ក្នុង​ការ​ប្រកាស។ គ្រួសារ​ត្រូវ​តែ​ប្រកាស​ឲ្យ​អស់។ ក្នុង​ស្រុក​ខ្មែរ​យើង​សូម្បី​តែ​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ក៏​បាន​និយាយ​ដែរ​ថា បើ​ប្ដី​ស័ក្ដិ​បួន ប្រពន្ធ​ស័ក្ដិ​ប្រាំ"

ទម្រង់​ប្រកាស​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ និង​បំណុល​របស់​អង្គភាព​ប្រឆាំង​អំពើ​ពុក​រលួយ​តម្រូវ​ឲ្យ​មន្ត្រី​រាជការ សមាជិក​សភា និង​ព្រឹទ្ធសភា ប្រកាស​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​របស់​ខ្លួន​អំពី​អចលនទ្រព្យ ដួច​ជា​ដីធ្លី អាគារ លំនៅឋាន យានយន្ត និង​គ្រឿង​ចក្រ គ្រឿង​អលង្ការ និង​នាឡិកា​ជា​ដើម។ ការ​ប្រកាស​នេះ គេ​តម្រូវ​ឲ្យ​ធ្វើ​រៀង​រាល់ ២​ឆ្នាំ​ម្ដង​ៗ ជា លាយលក្ខណ៍អក្សរ និង​ឲ្យ​ប្រកាស​នៅ​មុន​ពេល​ចូល​កាន់​តំណែង និង ក្រោយ​ពេល​ចេញ​ពី​តំណែង។

អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ប្រឆាំង​អំពើ​ពុក​រលួយ លោក កែវ រ៉េមី បដិសេធ​មិន​ធ្វើ​អត្ថាធិប្បាយ​ទេ នៅ​ថ្ងៃ​សៅរ៍ ទាក់​ទង​និង​ការ​ប្រកាស​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ។

របាយការណ៍​របស់​អង្គការ​ឃ្លាំ​មើល​អំពើ​ពុក​រលួយ ដែល​មាន​ឈ្មោះ​ថា Transparency International ផ្សាយ​កាល​ពី​ខែ​តុលា ឆ្នាំ​២០១០ បាន​រក​ឃើញ​ថា ស្ថានភាព​អំពើ​ពុក​រលួយ​នៅ​កម្ពុជា​នៅ​តែ​ជា​បញ្ហា បើ​ប្រៀប​ធៀប​ពី​ឆ្នាំ​២០១០ និង​២០០៩។ អង្គការ Transparency International បាន​ដាក់​ចំណាត់​ថ្នាក់​ប្រទេស​កម្ពុជា​លេខ​រៀង​ទី​១៥៤ ក្នុង​ចំណោម​ប្រទេស​ចំនួន ១៧៨​ប្រទេស ដែល​អង្គការ​នេះ​បាន​ធ្វើ​ការ​ស្រាវជ្រាវ​អំពី​អំពើ​ពុក​រលួយ។ ប្រទេស​កម្ពុជា​ទទួល​បាន​ពិន្ទុ​ល្អ​ជាង​ប្រទេស​លាវ និង ភូមា។

ប្រទេស​ដែល​ទទួល​បាន​ចំណាត់​ថ្នាក់​លេខ​មួយ ល្អ​ជាង​គេ គឺ​ប្រទេស​ដាណឺម៉ាក (Denmark) ហើយ​ប្រទេស​ដែល​អាក្រក់​បំផុត​ផ្នែក​អំពើ​ពុក​រលួយ​គឺ​ប្រទេស​ភូមា និង​សូម៉ាលី (Somalia)។

ក្នុង​តំបន់​អាស៊ី​ប៉ាស៊ីហ្វិក ប្រទេស​កម្ពុជា​ទទួល​ចំណាត់​ថ្នាក់​លេខ​៣០ គឺ​អន់​ជាង​ប្រទេស​វៀតណាម ថៃ ប៉ុន្តែ​ប្រសើរ​ជាង​ភូមា និង​លាវ។

អង្គការ​ឃ្លាំ​មើល​បរិស្ថាន​ពិភព​លោក ហៅ​ជា​ភាសា​អង់គ្លេស​ថា Global Witness បាន​ឲ្យ​ដឹង​ក្នុង​សេចក្ដី​ថ្លែងការណ៍​របស់​ខ្លួន​ចុះ​កាល​ថ្ងៃ​ទី​១២ ខែ​តុលា ឆ្នាំ​២០១០ ថា​ច្បាប់​ប្រឆាំង​អំពើ​ពុក​រលួយ​នៅ​កម្ពុជា មាន​ភាព​ខ្វះ​ចន្លោះ​ច្រើន​ក្នុង​ការ​បង្ក្រាប​អំពើ​ពុក​រលួយ​របស់​មន្ត្រី​ធំ​ៗ ក្នុង​ជួរ​រដ្ឋាភិបាល។ អង្គការ​នេះ​បន្ត​ទៀត​ថា ប្រធាន​អង្គភាព​ប្រឆាំង​អំពើ​ពុក​រលួយ លោក ឱម យ៉ិន​ទៀង គឺ​ជា​អ្នក​ជំនិត​ជា​ទី​បំផុត​ជា​មួយ​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី ហ៊ុន សែន ហើយ​មាន​ការ​ជាប់​ពាក់ព័ន្ធ​ទៅ​នឹង​ផល​ប្រយោជន៍​ជា​ច្រើន​ខាង​ផ្នែក​ធនធាន​ធម្មជាតិ​ក្នុង​ដី​សមុទ្រ មាន​រ៉ែ ប្រេងកាត ឧស្ម័ន​ជា​ដើម៕