សម្ភាស​​​​លោក Brad Adams អំពី​ចៅក្រម​ស៊ើប​អង្កេត​សាលាក្ដី​ខ្មែរក្រហម

លោក ប៊្រែត អាដាម (Brad Adams) នាយក​ប្រតិបត្តិ​នៃ​អង្គការ​សិទ្ធិ​មនុស្ស Human Rights Watch ទទួល​បន្ទុក​តំបន់​អាស៊ី និយាយ​ថា ការ​លាលែង​របស់​សហ​ចៅក្រម​ស៊ើប​អង្កេត​អន្តរជាតិ​នៃ​សាលាក្ដី​ខ្មែរ​ក្រហម លោក ស៊ីកហ្វ្រីដ ប្លាំង (Siegfried Blunk) កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៩ តុលា ទំនង​ជា​អាច​ជួយ​ឲ្យ​ដំណើរ​ការ​ក្ដី​នៃ​សំណុំ​រឿង ០០៣ និង ០០៤ បន្ត​ទៅ​មុខ​បាន។

លោក​ថា សហ​ចៅក្រម​ស៊ើប​អង្កេត​អន្តរជាតិ​រូប​នេះ​លាលែង ពីព្រោះ​តែ​មាន​ភាព​អាម៉ាស់​ខ្លាំង​ពេក ហើយ​ថា សហ​ចៅក្រម​ស៊ើប​អង្កេត​ជាតិ ក៏​គួរ​តែ​លាលែង​ពី​ការងារ​ផង​ដែរ ដោយសារ​បណ្ដោយ​ឲ្យ​មាន​ការ​ជ្រៀតជ្រែក​ឥទ្ធិពល​នយោបាយ។

អត្ថបទ​សម្ភាសន៍៖

លោក ជី វិតា៖ តើ​លោក​មាន​ប្រតិកម្ម​យ៉ាង​ណា​ដែរ ចំពោះ​ការ​លាលែង​ពី​តំណែង​របស់​សហ​ចៅក្រម​ស៊ើបអង្កេត​អន្តរជាតិ នៃ​សាលាក្ដី​ខ្មែរ​ក្រហម គឺ​លោក ស៊ីកហ៊្វ្រីក ប្លាំង?

លោក ប៊្រែត អាដាម៖ យើង​សប្បាយ​ចិត្ត​ណាស់ ពីព្រោះ​ថា កាល​ពី​សប្ដាហ៍​កន្លង​ទៅ​នេះ យើង​បាន​អំពាវនាវ​ឱ្យ​គាត់​លា​ចេញ​ពី​តំណែង។ គាត់​មិន​បាន​បំពេញ​ការងារ​របស់​គាត់ ប្រកប​ដោយ​វិជ្ជាជីវៈ​ត្រឹម​ត្រូវ​នោះ​ទេ។ គាត់​បាន​បដិសេធ មិន​ធ្វើ​ការ​ស៊ើប​អង្កេត​ឱ្យ​បាន​ត្រឹមត្រូវ។ ហើយ​គាត់​បាន​បណ្ដោយ​ឱ្យ​ មាន​ការ​ជ្រៀតជ្រែក​ផ្នែក​នយោបាយ​មក​ការងារ​របស់​គាត់​នៅ​ក្នុង​តុលាការ។

អ្វី​ដែល​គួរ​ជា​ទី​ចាប់​អារម្មណ៍​នៅ​ក្នុង​សេចក្ដី​ប្រកាស​លាលែង​ពី​តំណែង​របស់​គាត់​នោះ គឺ​គាត់​បាន​ស្ដី​បន្ទោស​ដល់​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា។ នោះ​ពិត​ជា​ត្រឹមត្រូវ ពី​ព្រោះ​ចាប់​តាំង​ពី​ដើម​ដំបូង​មក រាជ​រដ្ឋាភិបាល​បាន​ជ្រៀតជ្រែក​ក្នុង​កិច្ចការ​របស់​តុលាការ ដោយ​និយាយ​ថា សំណុំ​រឿង ០០៣ និង ០០៤ មិន​គួរ​ឱ្យ​មាន​ឡើយ។ រាជ​រដ្ឋាភិបាល បាន​ចេញ​សេចក្ដីណែនាំ​ដល់​ចៅក្រម និង​ព្រះរាជអាជ្ញា​កម្ពុជា​ឱ្យ​ធ្វើ​តាម​សេចក្ដី​បង្គាប់​នោះ។

ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ ខ្ញុំ​គិត​ថា​ថ្ងៃនេះ គឺ​ជា​ថ្ងៃ​មាន​សេចក្ដី​សង្ឃឹម​ឡើង​វិញ ពី​ព្រោះ​អ្នក​ដែល​មក​ជំនួស​សហ​ចៅក្រម​ស៊ើប​អង្កេត​រូប​នេះ នឹង​ទំនង​ជា​បន្ត​នីតិវិធី​ស៊ើបអង្កេត ដោយ​មិន​បោះបង់​ចោល​សំណុំ​រឿង ០០៣ និង ០០៤ ឡើយ។ វា​ជា​ថ្ងៃ​ល្អ​សម្រាប់​ពន្លឺ​យុត្តិធម៌ និង​វា​ជា​ថ្ងៃ​ល្អ សម្រាប់​ជន​រង​គ្រោះ ដែល​បាន​ត្អូញត្អែរ មិន​ពេញ​ចិត្ត​លោក ស៊ីកហ៊្វ្រីក ប្លាំង កន្លង​មក។

លោក ជី វិតា៖ លោក​មាន​ប្រសាសន៍​ថា រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​បង្គាប់​បញ្ជា​ដល់​សាលាក្ដី​ខ្មែរក្រហម តើ​លោក​មាន​ភស្តុតាង​ដែរ​ឬ​ទេ?

លោក ប៊្រែត អាដាម ដូច​ដែល​យើង​បាន​ថ្លែង​នៅ​ក្នុង​សេចក្ដី​ថ្លែងការណ៍​របស់​យើង​កន្លង​មក​ដូច្នេះ។ មាន​មនុស្ស​ច្រើន​ណាស់ ដែល​ធ្វើ​ការ​នៅ​ក្នុង​សាលាក្ដី​ខ្មែរក្រហម​បាន​ប្រាប់​យើង។ ដោយ​សុំ​ឱ្យ​លាក់​អត្តសញ្ញាណ។ ពួក​គេ​បាន​ប្រាប់​យើង​ថា រដ្ឋាភិបាល​បាន​ចេញ​សេចក្ដី​ណែនាំ​មក​លើ​ពួក​គេ។ បុគ្គលិក​ខ្មែរ​ទាំង​នោះ បាន​ប្រាប់​រឿង​នេះ​ទៅ​បុគ្គលិក​បរទេស។ ប្រសិន​បើ​មាន​តែ​មនុស្ស​ម្នាក់​រាយការណ៍​អំពី​រឿង​នេះ យើង​ក៏​មិន​លើក​យក​និយាយ​ដដែលៗ នោះ​ទេ។ ប៉ុន្តែ ពួក​គេ​បាន​និយាយ​ដូច្នេះ​ជា​ច្រើន​ដង និង​និយាយ​យូរ​ឆ្នាំ​មក​ហើយ។

លោក ប៊្រែត អាដាម៖ អគ្គលេខាធិការ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ បាន​ទទួល​លិខិត​លាលែង​ពី​លោក ស៊ីកហ៊្វ្រីក ប្លាំង ហើយ​ក៏​កំពុង​រៀបចំ​អោយ​សហ​ចៅក្រម​ស៊ើបអង្កេត​បម្រុង​បរទេស​ចូល​ជំនួស​ផង​ដែរ។ តើ​លោក​សង្ឃឹម និង​ចង់​ឃើញ​អ្នក​ថ្មី​ធ្វើ​កិច្ចការ​ដូច​ម្ដេច​ខ្លះ​សម្រាប់​តុលាការ?

លោក ប៊្រែត អាដាម៖ ខ្ញុំ​សង្ឃឹម​ថា សហ​ចៅក្រម​ថ្មី​នឹង​ពិនិត្យ​មើល​ភស្តុតាង។ ដូច​ជា​មនុស្ស​ដទៃ​ទៀត​ដែរ ខ្ញុំ​រំពឹង​ថា គាត់​ជា​មនុស្ស ដែល​មាន​ចិត្ត​ប្រកប​ដោយ​គតិយុត្តិ ហើយ​កំណត់​ថា មាន​ភស្តុតាង​គ្រប់គ្រាន់ ដើម្បី​បន្ត​ដំណើរការ​នីតិវិធី​ទៅ​មុខ។

ប្រាកដ​ណាស់ សម្រាប់​ជន​សង្ស័យ​ទាំង ៥ រូប នៅ​ក្នុង​សំណុំ​រឿង ០០៣ និង ០០៤ ពួក​គេ​មាន​សិទ្ធិ​មាន​មេធាវី​ការពារ។ នៅ​ក្នុង​តុលាការ​គេ​មាន​សិទ្ធិ​ប្រាប់​តុលាការ​ថា ពួក​គេ​មិន​បាន​ប្រព្រឹត្ត​ខុស​ទេ ហើយ​យើង​ចង់​ឃើញ​អោយ​មាន​ការ​កាត់​សេចក្ដី​មួយ ប្រកប​ដោយ​យុត្តិធម៌​សម្រាប់​ពួក​គេ។

ប៉ុន្តែ ខ្ញុំ​ចង់​បញ្ជាក់​ថា គឺ​មាន​ភស្តុតាង​គ្រប់គ្រាន់ សម្រាប់​នាំ​ខ្លួន​អ្នក​ទាំង​នោះ​ឡើង​តុលាការ។ កាល​ពី​សប្ដាហ៍​មុន​យើង​បាន​ផ្សាយ​ចេញ​នូវ​សេចក្ដី​ថ្លែងការណ៍​មួយ មាន ១៨ ទំព័រ ដែល​រៀបរាប់​យ៉ាង​លំអិត​អំពី​ព័ត៌មាន​ទាក់ទង​នឹង​ជន​ជាប់​សង្ស័យ​ទាំង ៥ រូប​នោះ។

ទន្ទឹម​នឹង​នេះ យើង​ក៏​សង្ឃឹម​ថា អង្គការ​សហ​ប្រជាជាតិ​នឹង​ផ្ដល់​ការ​គាំទ្រ​អោយ​បាន​ពេញលេញ និង​ច្បាស់លាស់​ដល់​ចៅក្រម​ទាំង​នេះ ប្រយោជន៍​ដើម្បី​នៅ​ពេល​ណា​ពួក​គាត់​មាន​បញ្ហា​អ្វី​មួយ​ក្នុង​ពេល​បំពេញ​ការងារ គាត់​នឹង​មាន​ការ​គាំទ្រ​ពី​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ។ រហូត​មក​ដល់​ពេល​នេះ អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ទន់​ខ្សោយ​ខ្លាំង​ណាស់។ នៅ​ក្នុង​សេចក្ដី​ថ្លែងការណ៍​របស់​ខ្លួន អង្គការ​សហប្រជាជាតិ បាន​ទាមទារ​សាលាក្ដី​ខ្មែរក្រហម​អោយ​មាន​ស្តង់ដារ​ខ្ពស់។ ប៉ុន្តែ ជាក់​ស្ដែង​ពួក​គេ​មិន​បាន​ធ្វើ​អ្វី ដើម្បី​ឱ្យ​ស្តង់ដារ​ខ្ពស់​នោះ​កើត​ឡើង​ទេ។

លោក ជី វិតា៖ លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន មាន​ប្រសាសន៍​ថា បើ​តុលាការ​នាំ​មនុស្ស​មក​កាត់​ទោស​បន្ថែម​ទៀត នឹង​នាំ​ឱ្យ​មាន​អស្ថិរភាព​នយោបាយ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា។ លោក​ថា លោក​សុខ​ចិត្ត​ឱ្យ​តុលាការ​បរាជ័យ។ ប៉ុន្តែ មិន​ឱ្យ​មាន​សង្គ្រាម​នោះ​ទេ។ តើ​លោក​យល់​យ៉ាង​ណា​ដែរ?

លោក ប៊្រែត អាដាម៖ វា​ជា​រឿង​គួរ​ឱ្យ​អស់​សំណើច។ លោក ហ៊ុន សែន បាន​និយាយ​ដូច្នេះ​ជាង​ដប់​ឆ្នាំ​មក​ហើយ។ វា​មិន​មាន​ខ្មែរក្រហម​ទៀត​ទេ។ វា​គ្មាន​សមាសភាព​ខ្មែរក្រហម​ប្រដាប់​អាវុធ​ទៀត​ទេ។ ការ​ផ្ដន្ទាទោស​ជន​សង្ស័យ​ទាំង​នេះ នឹង​នាំ​មាន​អស្ថិរភាព​ក្នុង​ប្រទេស​នោះ គឺ​មិន​មាន​ទេ។ ឱកាស​បែប​នោះ​គឺ​សូន្យ។

យើង​នៅ​តែ​មិន​ទាន់​ដឹង​ច្បាស់​ថា ហេតុអ្វី​បាន​ជា​លោក ហ៊ុន សែន ប្រកាន់​ជំហរ​បែប​នេះ គឺ​ការ​មិន​កាត់​ទោស​ជន​សង្ស័យ​បន្ថែម។ យើង​ធ្លាប់​តែ​គិត​ថា គាត់​បាន​លើក​តម្កើង​ខ្លួន​ថា ជា​វីរបុរស​ជាតិ ដែល​បាន​នាំ​ខ្មែរក្រហម​មក​កាត់​ទោស។ ប៉ុន្តែ មើល​ទៅ​ហាក់​ដូច​ជា លោក​មិន​ជឿ​ទៅ​លើ​គោលការណ៍​នោះ​ទេ។ ប្រហែល​ជា​លោក​ព្យាយាម​ចង់​ការពារ​មនុស្ស​ខ្លះ ដែល​យើង​មិន​ដឹង ឬ​ក៏​លោក​បារម្ភ​ថា ការ​កាត់​ទោស​មនុស្ស​កាន់​តែ​ច្រើន​នឹង​អាច​ប៉ះពាល់​ដល់​សមាជិក​ខ្លះ​ក្នុង​គណបក្ស​ប្រជាជន ក៏​យើង​មិន​ដឹង​ច្បាស់​ដែរ។ ប៉ុន្តែ អ្វី​ដែល​និយាយ​ថា កាត់​ទោស​ជន​សង្ស័យ​ក្នុង​សំណុំ​រឿង ០០៣ និង ០០៤ នឹង​នាំ​មក​នូវ​អស្ថិរភាព​នយោបាយ​នោះ វា​មិន​សម​ហេតុ​សម​ផល​ទេ។

លោក ជី វិតា៖ តើ​លោក​ស្ងើច​សរសើរ​ចំពោះ​លោក ស៊ីកហ៊្វ្រីក ប្លាំង ដែរ​ឬ​ទេ សម្រាប់​ការ​លាលែង​របស់​គាត់​នោះ?

លោក ប៊្រែត អាដាម៖ មិន​សរសើរ​ទេ។ ចៅក្រម Blunk គួរ​តែ​មាន​ភាព​អាម៉ាស់​នូវ​អំពើ​របស់​គាត់​កន្លង​មក​នេះ។

លោក ជី វិតា៖ ប៉ុន្តែ គាត់​បាន​លាលែង ដែល​បង្ហាញ​ពី​ទង្វើ​ល្អ​របស់​គាត់។

លោក ប៊្រែត អាដាម៖ គាត់​លាលែង​ពីព្រោះ​តែ​ទង្វើ​របស់​គាត់​គួរ​ឱ្យ​អាម៉ាស់​ក្រៃលែង ហើយ​គាត់​មាន​ភាព​អៀន​ខ្មាស់​ខ្លាំង​ពេក ក្នុង​ការ​បន្ត​ការងារ​តទៅ​ទៀត។ គាត់​មិន​បាន​លា​ឈប់​ដោយសារ​គោលការណ៍​នោះ​ទេ។

លោក ជី វិតា៖ ទាក់ទង​នឹង​ការ​លាលែង​ពី​តំណែង​របស់​សហ​ចៅក្រម​ស៊ើប​អង្កេត​បរទេស លោក ស៊ីកហ៊្វ្រីក ប្លាំង នេះ ចំពោះ​សហ​ចៅក្រម​ស៊ើបអង្កេត​ជាតិ​វិញ លោក​មាន​ទស្សនៈ​យ៉ាងម៉េច​ដែរ?

លោក ប៊្រែត អាដាម៖ សហ​ចៅក្រម​ស៊ើបអង្កេត​ជាតិ​លោក យូ ប៊ុនឡេង គួរ​តែ​លាលែង​ដែរ។ លោក ស៊ីកហ៊្វ្រីក ប្លាំង លាលែង​ពី​ព្រោះ​តែ​ហេតុផល​នេះ។ ដូច្នេះ លោក យូ ប៊ុនឡេង ក៏​គួរ​តែ​លាលែង​ដែរ ពីព្រោះ​ហេតុ​ដូច​គ្នា៕