របាយការណ៍កម្រាស់ ១៩ទំព័រ របស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ធ្វើឡើងក្រោយពេលដែលមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលប្រតិកម្មជាបន្តបន្ទាប់ ជុំវិញការរិះគន់ពីបញ្ហារំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ក្នុងខែតុលា ឆ្នាំ២០១២។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលគម្រោងសេរីភាពបញ្ចេញមតិនៃមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា កញ្ញា សន រ៉ាមណា មានប្រសាសន៍ថា របាយការណ៍នេះបង្ហាញឲ្យសហគមន៍ជាតិ និងអន្តរជាតិ ស្វែងយល់កាន់តែច្បាស់ថែមទៀតពីការបំពានសេរីភាពបញ្ចេញមតិនៅកម្ពុជា។
កញ្ញាបន្តថា សេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ បើមនុស្សមិនអាចនិយាយស្តីនូវអ្វីដែលខ្លួនមិនពេញចិត្តបាន បានន័យថា ជីវិតរស់នៅរបស់ពួកគេមិនមានន័យឡើយ។
កញ្ញា សន រ៉ាមណា បញ្ជាក់ថា និន្នាការសេរីភាពបញ្ចេញមតិនៅកម្ពុជា ឆ្ពោះទៅរកការគាបសង្កត់ដោយច្បាប់ មិនមែនមនុស្សគ្រប់រូបត្រូវគោរពច្បាប់នោះឡើយ៖ «នៅពេលដែលពួកគាត់និយាយហើយត្រូវបានគេគំរាម និងប្រឈមមុខនឹងដំណើរការផ្លូវច្បាប់ ឲ្យអ្នកដទៃទៀតដែលគេមើលឃើញហ្នឹង ប្រឈមមុខនឹងការនិយាយស្តី ដូចនេះពួកគេនឹងស្ងាត់មាត់។ រដ្ឋាភិបាលបានចុះអនុសញ្ញាជាច្រើនស្ដីពីការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងសេរីភាពបញ្ចេញមតិតែគាត់មិនដែលបានធ្វើតាមអ្វីដែលខ្លួនព្រមព្រៀងនោះទេ»។
កញ្ញា សន រ៉ាមណា បន្តថា សង្គមស៊ីវិលស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលពិនិត្យឡើងវិញនូវទង្វើរបស់ខ្លួនដែលធ្លាប់រឹតត្បិតសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ ហើយកែប្រែរាល់កំហុសឆ្គងឈានទៅរកការគោរពលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងលោក កែវ រ៉េមី អនុប្រធានអង្គភាពព័ត៌មាន និងប្រតិកម្មរហ័សដើម្បីសុំប្រតិកម្មបានទេនៅថ្ងៃទី៣០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២។ ប៉ុន្តែកាលពីដើមខែតុលា លោក កែវ រ៉េមី បានពន្យល់ក្នុងសន្និសីទកាសែតថា ក្រុមសង្គមស៊ីវិលជាតិ និងអន្តរជាតិដែលចេញរបាយការណ៍រិះគន់រដ្ឋាភិបាលជុំវិញបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស ធ្វើឡើងដើម្បីតែលុយជំនួយប៉ុណ្ណោះ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ សង្គមស៊ីវិលជាតិ និងអន្តរជាតិតែងលើកឡើងជាញយដងថា ពួកគេធ្វើការដើម្បីជំរុញការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស បើរដ្ឋាភិបាលធ្វើបានល្អ ពួកគេក៏សរសេររបាយការណ៍ល្អទៅតាមនោះដែរ។
នៅក្នុងទំព័រចុងក្រោយនៃរបាយការណ៍របស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា បញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានយកច្បាប់បាំងមុខដើម្បីការពារការរិះគន់ពីសំណាក់សហគមន៍ជាតិ និងការថ្កោលទោសពីសំណាក់អន្តរជាតិ។ របាយការណ៍បន្តថា ក្នុងករណីមានអំពើឃាតកម្ម និងហិង្សា រដ្ឋាភិបាលបានធ្វើការងារយ៉ាងស្ងប់ស្ងាត់ និងខ្លាំងក្លា តាមរយៈប្រព័ន្ធតុលាការ និងនីតិប្បញ្ញត្តិ ដើម្បីបង្កើតធ្វើឲ្យមានវប្បធម៌ស្ងៀមស្ងាត់ និងភ័យខ្លាចនៅកម្ពុជា។
របាយការណ៍របស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា បានលើកយកករណីសិក្សាចំនួន ១០ ដែលរដ្ឋាភិបាលបានចាត់ការចំពោះអ្នកដែលបញ្ចេញមតិរិះគន់តាំងពីឆ្នាំ២០០៩ ដល់ឆ្នាំ២០១២។ ករណីទី១ គឺការដាក់ទោសអ្នកស្រី មូរ សុខហួរ ឲ្យចាញ់ក្ដីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី។ ករណីទី២ ការដាក់ទោសនិពន្ធនាយកកាសែត កម្ពុជា ដេលី និងអ្នកយកព័ត៌មានម្នាក់ ក្នុងបទចោទបរិហារកេរ្តិ៍កាលពីឆ្នាំ២០០៩។ ករណីទី៣ ការដាក់ទោសលោក សម រង្ស៉ី ពីបទញុះញង់ ក្នុងចំណោមបទចោទផ្សេងៗទៀត ឲ្យជាប់គុក ១២ឆ្នាំ។ ករណីទី៤ ផ្ដន្ទាទោសបុគ្គលិកអង្គការស្បៀងអាហារពិភពលោក ឲ្យជាប់គុក ៦ខែ ពីបទចែកចាយព័ត៌មានមិនពិត ញុះញង់។ ករណីទី៥ កាត់ទោសលោក សំ ចាន់គា បុគ្គលិកការពារសិទ្ធិមនុស្សអង្គការអាដហុក ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ដោយសារបញ្ចេញមតិរិះគន់ប្រពន្ធរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងឧស្សាហកម្ម រ៉ែ និង ថាមពល តាមវិទ្យុអាស៊ីសេរី។
របាយការណ៍ក៏បានបង្ហាញករណី ៥ទៀត ដូចជាអ្នករត់ម៉ូតូឌុបម្នាក់ឈ្មោះ ហ៊ិន ពិសិដ្ឋ ស្ត្រីបឹងកក់ ១៣នាក់ ព្រះតេជគុណ លួន សុវ៉ាត លោក ម៉ម សូណង់ដូ និងលោក ចាន់ សុវ៉េត ជាដើម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។