សង្គម​ស៊ីវិល​ប្រារព្ធ​ទិវា​សិទ្ធិ​លំនៅឋាន​ពិភពលោក

តំណាង​សហគមន៍ ៤០ និង​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល ១២ បាន​ជួបជុំ​គ្នា​នៅ​តំបន់​ដី​ក្រហម សង្កាត់​ទន្លេ​បាសាក់ ខណ្ឌ​ចំការមន រាជធានី​ភ្នំពេញ ប្រារព្ធ​ទិវា​សិទ្ធិ​លំនៅឋាន​ពិភពលោក។

ប្រធាន​អង្គការ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​លីកាដូ (Licadho) អ្នកស្រី ពុង ឈីវកេក មាន​ប្រសាសន៍​កណ្ដាល​ហ្វូង​នៃ​អ្នក​ចូល​រួម​ជិត ៦០០​នាក់​ថា ការ​ប្រារព្ធ​ទិវា​លំនៅឋាន​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៨ តុលា នេះ ដើម្បី​បង្ហាញ​ដល់​រដ្ឋាភិបាល​ពី​ក្ដី​ទុក្ខ​លំបាក​របស់​អ្នក​រងគ្រោះ​ពី​ការ​បណ្ដេញ​ចេញ និង​អ្នក​កំពុង​ប្រឈម​ការ​បណ្ដេញ​ចេញ​ដើម្បី​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​ជួយ​ដោះស្រាយ។

អ្នកស្រី​ថ្លែង​បន្ត​ថា រដ្ឋាភិបាល​គួរ​សិក្សា​ឡើង​វិញ​ពី​ផល​ប៉ះពាល់​ដែល​កើត​ចេញ​ពី​ការ​អភិវឌ្ឍ​នៅ​ពេល​កន្លង​មក ព្រោះ​ការ​ធ្វើ​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​រងគ្រោះ និង​គ្មាន​លំនៅឋាន​សមរម្យ​ជា​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស៖ «រដ្ឋាភិបាល​លោក​មាន​សិទ្ធិ​ហើយ​ដើម្បី​អភិវឌ្ឍ​ប្រទេស​ជាតិ ប្រទេស​ណា​ក៏​ដូច​ប្រទេស​ណា​ដែរ គឺ​មាន​នឹង​អភិវឌ្ឍ​ប្រទេស ប៉ុន្តែ​យើង​សុំ​សំណូមពរ​ដោយ​ទទូច​ថា បើ​មាន​អភិវឌ្ឍ​សុំ​ឲ្យ​ផល​វិជ្ជមាន​របស់​ការ​អភិវឌ្ឍ​ឲ្យ​សមភាព។ បាន​ន័យ​ថា ផល​វិជ្ជមាន​បាន​ដល់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ជា​ច្រើន​លើស​លប់ មិន​មែន​ទៅ​តែ​ក្រុម​តូច​មួយ​នោះ​ទេ»

ខ្លឹមសារ​នៃ​ញត្តិ​រួម​របស់​សហគមន៍ និង​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​មិន​មែន​រដ្ឋាភិបាល​ដែល​អាន​ដោយ​អ្នកស្រី ទេព វន្នី បង្ហាញ​ថា ពលរដ្ឋ​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ ជាង ១០​ភាគរយ ស្មើ​នឹង​ប្រជាពលរដ្ឋ​ចំនួន ១,៥​សែន​នាក់ កំពុង​រង​គ្រោះ​ដោយសារ​គ្មាន​ផ្ទះ​សម្បែង។ បន្ថែម​លើ​នេះ ខ្លឹមសារ​នៃ​ញត្តិ​រួម​នេះ ក៏​បង្ហាញ​ទៀត​ថា ពលរដ្ឋ​ដែល​រងគ្រោះ​នៅ​ថ្នាក់​ជាតិ​មាន​ជាង ៤​សែន​នាក់ ហើយ​លទ្ធផល​នៃ​ពលរដ្ឋ​ដែល​រង​ផល​ប៉ះពាល់​នេះ ភាគ​ច្រើន​ពួក​គាត់​រង​គ្រោះ​ដោយសារ​ការ​ផ្ដល់​ដី​សម្បទាន​សេដ្ឋកិច្ច​ដល់​ក្រុមហ៊ុន ដើម្បី​ធ្វើការ​អភិវឌ្ឍ ដែល​គិត​ចាប់​ពី​ឆ្នាំ​២០០៣ មក។

ទាក់ទង​នឹង​បញ្ហា​នេះ​ដែរ អ្នកស្រី ទេព វន្នី អះអាង​ថា របាយការណ៍​របស់​អ្នក​រាយការណ៍​ពិសេស​នៃ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ លោក សុរីយ៉ា ស៊ូប៊ែឌី (Surya Subedi) សរសេរ​ពី​បញ្ហា​ដក​ហូត​ដី​របស់​ពលរដ្ឋ​ដោយ​បំពាន និង​បណ្ដេញ​ពលរដ្ឋ​ចេញ​ដោយ​បង្ខំ​នោះ បាន​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​ពី​ស្ថានភាព​នៃ​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា យ៉ាង​ពិត​ប្រាកដ។

អ្នកស្រី ទេព វន្នី៖ «ជាក់ស្ដែង​ដូច​គាត់​និយាយ​ពី​របាយការណ៍​នៅ​កម្ពុជា ពី​បញ្ហា​វិវាទ​ដីធ្លី និង​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ធ្ងន់ធ្ងរ ពួក​ខ្ញុំ​គាំទ្រ និង​ស្ញប់ស្ញែង និង​លើក​ទឹក​ចិត្ត​ដល់​គាត់ ដែល​គាត់​ខំ​ប្រឹង​ធ្វើការ​យក​ការ​ពិត​របស់​ពួក​ខ្ញុំ​យក​ទៅ​ផ្សព្វផ្សាយ​ដល់​បណ្ដា​អន្តរជាតិ​ឲ្យ​បាន​ដឹង ជា​ពិសេស​រដ្ឋាភិបាល​ខ្ញុំ​ផង​ដែរ»

ស្រប​គ្នា​នេះ​ដែរ តំណាង​សមាគម​ធាង​ត្នោត លោក អ៊ី សារ៉ុម មាន​ប្រសាសន៍​ថា ការ​រៀបចំ​ទិវា​លំនៅឋាន​នេះ​ឡើង ប្រាថ្នា​រំលឹក​រដ្ឋាភិបាល​ឲ្យ​ភ្ញាក់​ខ្លួន និង​ក្រឡេក​មើល​ទុក្ខ​លំបាក​របស់​ពលរដ្ឋ​ដែល​រង​គ្រោះ​ដោយសារ​ផែនការ​នៃ​ការ​អភិវឌ្ឍ​កន្លង​មក និង​សុំ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​ពិចារណា​ឡើង​វិញ​នូវ​ទង្វើ​របស់​ខ្លួន ដែល​បណ្ដេញ​ពលរដ្ឋ​ចេញ​ដោយ​បង្ខំ និង​បំភិតបំភ័យ​ពួក​គាត់ ព្រមទាំង​ធ្វើ​ឲ្យ​ពួក​គាត់​គ្មាន​ផ្ទះ​សម្បែង​សម្រាប់​ស្នាក់​នៅ។

ការ​ធ្វើ​បែប​នេះ​ជា​អំពើ​ផ្ទុយ​នឹង​ស្មារតី​បទដ្ឋាន​សិទ្ធិ​មនុស្ស​អន្តរជាតិ និង​សេចក្ដី​ប្រកាស​ជា​សកល​ស្ដីពី​សិទ្ធិ​មនុស្ស​មួយ​អន្លើ​ដោយ​កាតិក​សញ្ញា​អន្តរជាតិ​ស្ដីពី​សិទ្ធិ​សេដ្ឋកិច្ច​ សង្គម និង​វប្បធម៌ ជា​ពិសេស​ផ្ទុយ​នឹង​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា។

លោក អ៊ី សារ៉ុម៖ «រំលឹក​ដល់​រដ្ឋាភិបាល​សុំ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់ ហើយ​និង​ធ្វើ​យ៉ាង​ណា​បញ្ឈប់​ការ​បណ្ដេញ​ចេញ​ដោយ​បង្ខំ បញ្ឈប់​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស និង​ដីធ្លី ដើម្បី​ទុក​ឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ទទួល​បាន​នូវ​លំនៅ​ឋាន​ដ៏​សមរម្យ​មួយ»

វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី មិន​អាច​សុំ​ការ​អធិប្បាយ​ជុំ​បញ្ហា​នេះ​ពី​មន្ត្រី​នាំ​ពាក្យ​រដ្ឋាភិបាល លោ ផៃ ស៊ីផាន បាន​ទេ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៨ តុលា ដោយ​លោក​សុំ​ឲ្យ​វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី ទាក់ទង​ទៅ​មន្ត្រី​សាលាក្រុង និង​ក្រសួង​រៀបចំ​ដែនដី​នគរូបនីយកម្ម និង​សំណង់​វិញ។

បទដ្ឋាន​សិទ្ធិ​មនុស្ស​អន្តរជាតិ និង​សេចក្ដី​ប្រកាស​ជា​សកល​ស្ដីពី​សិទ្ធិ​មនុស្ស រួម​នឹង​មាត្រា​១១ នៃ​កាតិក​សញ្ញា​អន្តរជាតិ​ស្ដីពី​សិទ្ធិ​សេដ្ឋកិច្ច សង្គម និង​វប្បធម៌ បាន​ចែង​ថា មនុស្ស​គ្រប់​រូប​មាន​សិទ្ធិ​ទទួល​បាន​លំនៅឋាន​សមរម្យ រួច​ផុត​ពី​ការ​បណ្ដេញ​ចេញ​ដោយ​បំពាន។

រី​ឯ​មាត្រា ៤៤ នៃ​ច្បាប់​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ចែង​ថា ពលរដ្ឋ​មាន​សិទ្ធិ​កាន់កាប់​អចលនទ្រព្យ ហើយ​សិទ្ធិ​កាន់កាប់​នេះ​មិន​ត្រូវ​បាន​គេ​រំលោភ​ឡើយ។ ការ​ដក​ហូត​សិទ្ធិ​នៃ​ការ​កាន់​កាប់​នេះ​បាន លុះ​ត្រា​គេ​ធ្វើ​ឡើង​ដើម្បី​យក​ទ្រព្យ​នោះ​ទៅ​បម្រើ​ឲ្យ​ផល​ប្រយោជន៍​សាធារណៈ។ ទោះ​យ៉ាង​ណា​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ក៏​ចែង​បន្ថែម​ទៀត​ថា ការ​ដក​ហូត​សិទ្ធិ​នៃ​ការ​កាន់កាប់​នេះ​បាន លុះ​ត្រា​ណា​រដ្ឋ​មាន​សំណង​សមរម្យ​ជូន​ម្ចាស់​សិទ្ធិ​នោះ៕

កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។