តំណាងប្រជាពលរដ្ឋ កំណើតជនជាតិដើមភាគតិច ២៥សហគមន៍ ក្នុងខេត្តរតនគិរី នៅថ្ងៃអង្គារ ទី២២ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១២ ចោទប្រកាន់ក្រុមហ៊ុនសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច និងក្រុមហ៊ុនឯកជននានា ដែលបានចូលមកគ្រប់គ្រងដីនៅជិតតំបន់អ្នកភូមិរស់នៅថា បានបង្កផលប៉ះពាល់ ដូចជាកាប់បំផ្លាញព្រៃស្រោង ឈូសឆាយដីស្រែចំការ ផលដំណាំប្រជាពលរដ្ឋ ហើយក្រុមអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានមិនបានដោះស្រាយបញ្ហាជូនប្រជាពលរដ្ឋ។
សេចក្តីចោទប្រកាន់នេះធ្វើឡើងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំ រវាងតំណាងសហគមន៍ និងអង្គការសង្គមស៊ីវិល កាលពីព្រឹកថ្ងៃអង្គារនេះ នៅការិយាល័យសមាគម អាដហុក ខេត្តរតនគិរី ដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព លើបញ្ហាអសកម្មកំពុងកើតមានចំពោះប្រជាពលរដ្ឋ។
តំណាងប្រជាពលរដ្ឋ មកពីឃុំម៉ាលិច ស្រុកអណ្តូងមាស លោក សូ សុផាត មានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា រហូតមកទល់នឹងថ្ងៃនេះ ក្រុមហ៊ុនសម្បទានដែលទទួលបានសិទ្ធិផ្តល់ដីដាំកៅស៊ូពីរាជរដ្ឋាភិបាល នៅតែប្រើគ្រប់រូបភាពដើម្បីទន្ទ្រានកាន់កាប់ដីធ្លីប្រជាពលរដ្ឋបន្ថែមទៀត។ ចំណែកក្រុមមន្ត្រីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន មិនបានបំពេញតួនាទីត្រឹមត្រូវការពារសិទ្ធិរស់នៅរបស់សហគមន៍ជនជាតិដើមនោះទេ។ លោក បន្តថា ប្រជាពលរដ្ឋអស់សង្ឃឹម និងលែងមានជំនឿទៅលើការដឹកនាំរបស់មន្ត្រីមូលដ្ឋាន ដោយសារពាក្យបណ្ដឹងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋច្រើនករណី មិនត្រូវបានដោះស្រាយត្រឹមត្រូវ។
លោក សូ សុផាត៖ «និយាយរួម អាជ្ញាធរគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ គេឃុបឃិតជាមួយក្រុមហ៊ុន គាបសង្កត់មកលើប្រជាពលរដ្ឋឲ្យប្រជាពលរដ្ឋឯកភាព យល់ព្រមទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនទៅវិញទេ ការពិតដោះស្រាយលំអៀង គាត់មិនមែនតំណាងឲ្យប្រជាពលរដ្ឋទេ»។
ដូចគ្នានេះដែរ តំណាងសហគមន៍ជនជាតិដើមមកពីឃុំ សេដា ស្រុកអូរយ៉ាដាវ លោក ប៉ាង ញ៉ច បានថ្លែងដោយអស់សង្ឃឹមថា ប្រជាពលរដ្ឋបានតវ៉ាតាមផ្លូវច្បាប់គ្រប់ស្ថាប័នក្នុងខេត្ត រហូតដល់ថ្នាក់ជាតិច្រើនលើកកន្លងទៅនេះ ក៏ប៉ុន្តែក្រុមហ៊ុននៅតែរំលោភឈូសឆាយដីស្រែ និងដីព្រៃឈើសហគមន៍ជាបន្តបន្ទាប់។ លោកបន្តថា ច្បាប់ និងបទបញ្ជារបស់ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល មិនត្រូវបានគេអនុវត្ត ឬប្រតិបត្តិតាមឡើយ។
លោក ប៉ាង ញ៉ច៖ «ប្រជាពលរដ្ឋហ្នឹង ព្រួយបារម្ភណាស់សព្វថ្ងៃ បញ្ហាដីធ្លីហ្នឹង ខ្លាចក្រោយពីការបោះឆ្នោតហ្នឹង គេឈូសឆាយយកអស់។ ដល់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ក៏ផ្តល់ឲ្យហើយ គេថាអត់ខ្លាច យើងគិតមើល យើងប្រជារាស្ត្រ»។
អភិបាលខេត្តរតនគិរី លោក ប៉ាវ ហមផាន កន្លងទៅនេះ លោកធ្លាប់បានបញ្ជាក់ជុំវិញសេចក្តីចោទប្រកាន់របស់ប្រជាពលរដ្ឋថា អ្វីៗដែលជាកង្វល់របស់ប្រជាពលរដ្ឋពីបញ្ហាផលប៉ះពាល់ ស្តីពីការផ្តល់ដីសម្បទានអាជ្ញាធរខេត្ត និងប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលមានគោលនយោបាយដោះស្រាយជូនប្រជាពលរដ្ឋអស់ហើយ។
ការស្រាវជ្រាវផ្លូវការណ៍ របស់មន្ត្រីអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយ មានការិយាល័យនៅខេត្តរតនគិរី សុំមិនឲ្យបញ្ចេញឈ្មោះ ឲ្យដឹងថា រហូតបច្ចុប្បន្ននេះមានក្រុមហ៊ុនសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចប្រមាណ ២៥ក្រុមហ៊ុន បានចុះបញ្ជីស្នើសុំដីសម្បទាននៅខេត្តរតនគិរី ហើយចូលមកបោះទីតាំងឈូសឆាយដី តំបន់ជនជាតិដើមភាគតិចខេត្តរតនគិរី តាមរយៈការផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល។ នេះមិនទាន់រាប់បញ្ចូលក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយចំនួនធំទៀត ដែលបានចូលមកកាន់កាប់ដីសហគមន៍ជនជាតិដើមខេត្តរតនគិរី រាប់ពាន់ហិកតាតាមរយៈការទិញដី ឬទន្ទ្រានឈូសឆាយយកដោយខុសច្បាប់។
អ្នកសម្របសម្រួលកម្មវិធីពង្រឹងអំណាចសហគមន៍ នៃសមាគម អាដហុក (ADHOC) លោក នី សុខា មានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា អង្គការលោក រួម និងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួនទៀត មានគំរោងពង្រឹងការយល់ដឹងរបស់សហគមន៍ និងមន្ត្រីមូលដ្ឋានទាក់ទិនទៅនឹងការអនុវត្តច្បាប់ពាក់ព័ន្ធសិទ្ធិរស់នៅរបស់ក្រុមជនជាតិដើមភាគតិច សិទ្ធ ច្បាប់ដីធ្លី ច្បាប់ព្រៃឈើ និងជាពិសេសបទបញ្ជាសំខាន់ៗរបស់ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល ស្តីពីដំណោះស្រាយផលប៉ះពាល់ និងវិធានការផ្លូវច្បាប់ ចំពោះក្រុមហ៊ុនសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច ដែលបង្កផលប៉ះពាល់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ។
លោក នី សុខា៖ «ស្ថានភាពកន្លងមក វាមានបញ្ហារំលោភក្រុមហ៊ុន ឬបុគ្គលឯកជននៅតែទន្ទ្រានកាប់រានព្រៃឈើ រានយកដីធ្លី សហគមន៍ បញ្ហាទាំងអស់នេះហើយដែលរដ្ឋាភិបាល លោកបានមើលឃើញ ដូច្នេះហើយ បានថ្មីៗនេះ មានបទបញ្ជា០១ហ្នឹង»។
កាលពីដើមខែឧសភា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន បានចេញបទបញ្ជាសំខាន់រួមមាន៖ ផ្អាកផ្ដល់សម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ច ពិនិត្យដកហូតដីសម្បទាន ដែលក្រុមហ៊ុនមួយចំនួនបានអនុវត្តខុសគោលការណ៍ ដូចជាប៉ះពាល់ដីធ្លីសហគមន៍ និងជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងវិធានការពង្រឹង បង្កើនប្រសិទ្ធភាពនៃការគ្រប់គ្រងសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ចជាដើម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។