អ្នកវិភាគនយោបាយថៃ បានព្រមានថា ជម្លោះនយោបាយផ្ទៃក្នុងថៃ និងការគាំទ្រក្រុមអាវក្រហមថៃ របស់លោក ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា នឹងបណ្ដាលឲ្យជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា និងថៃ អូសបន្លាយទៅថ្ងៃអនាគតខាងមុខ ដោយគ្មានពេលកំណត់។
លោក ធិតធីណាន់ ផុងស៊ុតឌីរ៉ាក់ (Thitinan Pongsudhirak) សាស្ត្រាចារ្យថៃផ្នែកនយោបាយសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិ នៃសកលវិទ្យាល័យជូឡាឡុងកន (Chulalongkorn University) កាលពីថ្ងៃសុក្រ ទី២៥ មីនា ក្នុងវេទិកាពិភាក្សារបស់វិទ្យាស្ថាន East West Center នៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន សហរដ្ឋអាមេរិក បានប្រាប់អ្នកចូលរួមប្រមាណ ៣០នាក់ថា ជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា និងថៃ អាចបញ្ចប់បាន ឬក៏មិនបាន វាអាស្រ័យទៅលើស្ថានភាពនយោបាយនៅទីក្រុងបាងកក។ ជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា និងថៃ កើតឡើងដោយសារតែវិបត្តិនយោបាយរបស់ថៃ ដោយអ្នកនយោបាយថៃ បានប្រើប្រាស់ប្រាសាទព្រះវិហារសម្រាប់ការគាំទ្រផ្នែកនយោបាយខ្លួន។
លោកបន្តថា ប្រទេសថៃ គ្រោងនឹងធ្វើការបោះឆ្នោតជាសកលនៅក្រោយខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១១ ខាងមុខនេះ ហើយប្រសិនបើគណបក្សគាំទ្រអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ថាក់ស៊ីន ស៊ីណាវ៉ាត្រ (Thaksin Shinawatra) ឈ្នះឆ្នោត ស្ថានភាពព្រំដែននៃប្រទេសទាំងពីរប្រហែលជាអាចវិលទៅរកភាពធម្មតាវិញបាន។ ប៉ុន្តែវិបត្តិនយោបាយថៃ នៅតែមិនអាចបញ្ចប់បាន ដោយសារតែមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់យោធាថៃ នឹងមិនពេញចិត្តលទ្ធផលបោះឆ្នោត ដែលអនុញ្ញាតឲ្យអ្នកគាំទ្រលោក ថាក់ស៊ីន មានអំណាចទេ ដូច្នោះនឹងមានបាតុកម្មជាបន្តទៀត។
ការវិភាគរបស់លោក ធិតធីណាន់ ផុងស៊ុតឌីរ៉ាក់ ធ្វើឡើងចំពេលដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងថៃ ជួបប្រទះភាពទាល់ច្រក ក្នុងការស្វែងរកដំណោះស្រាយដើម្បីបញ្ជាប់បញ្ហាព្រំដែន។ ភាពផ្ទុយគ្នារវាងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងថៃ គឺកម្ពុជាទាមទារឲ្យមានភាគីទីបី ជាលក្ខណៈតំបន់ ឬក៏អន្តរជាតិ ដើម្បីធ្វើជាសាក្សីក្នុងការចរចាបញ្ហាព្រំដែន ដោយសារតែការចរចាជាទ្វេភាគីកន្លងមកបានបរាជ័យតាំងពីឆ្នាំ២០០៨ មកម្ល៉េះ។
អ្នកវិភាគនយោបាយថៃ បន្តទៀតថា កម្ពុជាពិតជាមានប្រៀបទៅលើរដ្ឋាភិបាលថៃ ក្នុងការទាមទារលើផ្ទៃដីទំនាស់ក្បែរប្រាសាទព្រះវិហារ ដោយសារតែសាលក្រមតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិបានសម្រេចឲ្យកម្ពុជា ជាប្រទេសម្ចាស់ប្រាសាទព្រះវិហារ។ ដូច្នោះប្រសិនបើប្រាសាទព្រះវិហារជារបស់ខ្មែរ តំបន់ជាប់ប្រាសាទព្រះវិហារ ក៏ជារបស់ខ្មែរផងដែរ។ ចំណុចផ្សេងទៀតដែលកម្ពុជា មានប្រៀបជាង គឺថៃកំពុងជួបវិបត្តិនយោបាយផ្ទៃក្នុងខ្លួន ចំណែកឯសហគមន៍អន្តរជាតិនឹងអាណិតកម្ពុជា ដោយសារតែកម្ពុជាជាប្រទេសតូចជាងប្រទេសថៃ។
លោក ធិតធីណាន់ ផុងស៊ុតឌីរ៉ាក់ ថ្លែងដូច្នេះថា ៖ "ប្រសិនបើកម្ពុជា ដាក់បញ្ហាប្រាសាទព្រះវិហារទៅកាន់តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិជាថ្មីម្ដងទៀត កម្ពុជានឹងមានប្រៀបផ្នែកច្បាប់។ ប៉ុន្តែខ្ញុំគិតថា ថៃនឹងមិនចូលរួមតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ ពួកគេនឹងមិនទទួលយកករណីនេះទេ។ ប្រសិនបើអ្នកពិនិត្យមើលសាលក្រមតុលាការឆ្នាំ១៩៦២ តំបន់ក្បែរប្រាសាទគឺជាផ្នែករបស់ប្រាសាទ ពីព្រោះប្រសិនបើអ្នកត្រូវបានផ្ដល់ជាម្ចាស់ប្រាសាទ ហើយផ្លូវប្រាសាទមិនមែនជារបស់អ្នកនោះ អ្នកមិនអាចធ្វើដំណើរទៅប្រាសាទបានទេ។ ដូច្នោះនៅពេលតុលាការថា បរិវេណរបស់ប្រាសាទ មានន័យថា បរិវេណប្រាសាទគឺតំបន់ក្បែរប្រាសាទ"។
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានបង្កើតក្រុមការងាររៀបចំពាក្យបណ្ដឹងបញ្ហាប្រាសាទព្រះវិហារ ទៅកាន់តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ ដើម្បីស្វែងរកការបកស្រាយសាលក្រមរបស់ខ្លួន កាលពីថ្ងៃទី១៥ មិថុនា ឆ្នាំ១៩៦២ ទាក់ទងនឹងកម្មសិទ្ធិប្រាសាទព្រះវិហារ និងតំបន់ក្បែរប្រាសាទ។
សេចក្ដីសម្រេចរបស់លោក ហ៊ុន សែន ចេញកាលពីថ្ងៃទី៣ មីនា ហើយបានផ្សាយជាសាធារណៈកាលពីថ្ងៃអង្គារ ទី១៥ មីនា បានចាត់តាំងលោក ហោ ណាំហុង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស និងលោក វ៉ា គឹមហុង ទេសរដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកកិច្ចការព្រំដែន និងមន្រ្តីមួយចំនួនទៀត រៀបចំពាក្យបណ្ដឹង និងឯកសារទៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ ដើម្បីបកស្រាយសាលក្រមខ្លួន ថ្ងៃទី១៥ មិថុនា ឆ្នាំ១៩៦២។
លោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់បន្ថែមថា ក្រុមការងារត្រូវបន្តទំនាក់ទំនងការងារជាមួយតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ រហូតដល់ទទួលបានលទ្ធផលបញ្ចប់នៃការបកស្រាយសាលក្រមខាងលើ។
លោក ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃទី១៤ មីនា មានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា ការបកស្រាយរបស់តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិជាការចាំបាច់ ដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយជម្លោះព្រំដែន។
សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិផ្សាយនៅលើគេហទំព័រតុលាការបានបញ្ជាក់ថា សេចក្ដីសម្រេចតុលាការដែលមានការគាំទ្រភាគច្រើន កាលពីថ្ងៃទី១៥ មិថុនា ឆ្នាំ១៩៦២ បានរកឃើញថា ប្រាសាទព្រះវិហារស្ថិតនៅក្នុងបូរណភាពទឹកដីកម្ពុជា។ សេចក្ដីសម្រេចបានបញ្ជាឲ្យថៃដកកងទ័ព ឬក៏ប៉ូលិសខ្លួនចេញពីប្រាសាទ និងតំបន់ជុំវិញបរិវេណប្រាសាទព្រះវិហារ។
សាលក្រមតុលាការក៏បានបញ្ជាឲ្យថៃ មានតួនាទីប្រគល់ចម្លាក់បុរាណ និងបំណែកប្រាសាទទាំងឡាយណា ដែលបានផ្លាស់ប្ដូរទីកន្លែងដោយអាជ្ញាធរថៃ ចាប់ពីការគ្រប់គ្រងប្រាសាទព្រះវិហារចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៥៤។
លោក ធិតធីណាន់ ផុងស៊ុតឌីរ៉ាក់ បន្តទៀតថា ប្រសិនបើប្រធានអាស៊ានអាចជួយសម្របសម្រួលវិបត្តិព្រំដែនកម្ពុជា និងថៃបាន អាស៊ាននឹងអាចបង្ហាញពិភពលោកថា អាស៊ានពិតឈានឆ្ពោះទៅកាន់ដំណាក់កាលថ្មី ដែលខ្លួនជាអ្នកផ្សះផ្សាជម្លោះសមាជិកខ្លួនបាន។
កាសែតឥណ្ឌូណេស៊ី ឌឹ ហ្សាការតា ប៉ុស្តិ៍ (The Jakarta Post) កាលពីថ្ងៃអង្គារ ទី២៩ បានដកស្រង់សម្ដីរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសឥណ្ឌូណេស៊ី និងជាប្រធានអាស៊ាន លោក ម៉ាទី ណាតាឡេហ្ដាវ៉ា (Marty Natalegawa) ថា ឥណ្ឌូណេស៊ីនៅមិនទាន់ទទួលបានការជូនដំណឹងពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងថៃ ដើម្បីផ្លាស់ប្ដូរកិច្ចប្រជុំព្រំដែននៅថ្ងៃទី៧ និង ៨ មេសា នៅឥណ្ឌូណេស៊ី នៅឡើយទេ។ លោក ម៉ាទី បន្តថា ឥណ្ឌូណេស៊ីនឹងដើរតួល្អក្នុងការសម្រុះសម្រួលជម្លោះព្រំដែនបន្តទៅទៀត។
អ្នកនាំពាក្យគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ផៃ ស៊ីផាន កាលពីថ្ងៃអង្គារ ទី២៩ មីនា មានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា កម្ពុជានៅតែបន្តការស្វែងរកដំណោះស្រាយព្រំដែនតាមយន្តការអាស៊ានជាបន្តទៅទៀត ហើយប្រសិនបើអាស៊ានមិនអាចស្វែងរកដំណោះស្រាយបាន កម្ពុជានឹងវិលទៅរកអង្គការសហប្រជាជាតិជាថ្មីម្ដងទៀត៕