ក្ដីរំពឹងនេះកើតឡើងក្រោយពីមន្ត្រីអង្គការសហប្រជាជាតិ បានទៅសិក្សាពីការខូចខាតប្រាសាទព្រះវិហារ។ ប្រាសាទព្រះវិហារបានទទួលរងការបែកបាក់ជាច្រើនកន្លែង ដោយសារគ្រាប់កាំភ្លើងជាច្រើនរបស់ទាហានថៃ ដែលបានបាញ់នៅក្នុងពេលប្រយុទ្ធគ្នារវាងកងទ័ពកម្ពុជា និងថៃ កាលពីអំឡុងខែកុម្ភៈ កន្លងទៅ។
ក្រុមអ្នកជំនាញជាន់ខ្ពស់របស់អង្គការយូណេស្កូ (UNESCO) ចម្រុះជាតិសាសន៍មួយក្រុម បានធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រាសាទភ្នំព្រះវិហារ ជាលើកដំបូង កាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែធ្នូ ដើម្បីពិនិត្យមើលភាពខូចខាតរបស់ប្រាសាទបូរាណមួយនោះដោយផ្ទាល់ភ្នែក បន្ទាប់ពីការប្រយុទ្ធគ្នារវាងទាហានខ្មែរ-ថៃ ក្នុងរឿងជម្លោះព្រំដែននៅជិតតំបន់នោះ បានស្ងប់ស្ងាត់រយៈពេលជាង ១០ខែ កន្លងមកហើយនោះ។
លោក ជុច ភឿន ជាប្រធានអាជ្ញាធរជាតិព្រះវិហារ ទទួលបន្ទុកការពារ និងថែរក្សាប្រាសាទបូរាណព្រះវិហារ នៅលើខ្នងភ្នំដងរែក។ លោកបានមានប្រសាសន៍កាលពីល្ងាចថ្ងៃពុធ ទី១៤ ខែធ្នូ ថា អ្នកជំនាញជាន់ខ្ពស់របស់អង្គការយូណេស្កូ មួយក្រុម ដែលហៅកាត់ថាអាដហុក (ADHOC) បានទៅពិនិត្យមើលការខូចខាតរបស់ប្រាសាទព្រះវិហារ នៅពេលដែលស្ថានការណ៍ប្រឈមមុខដាក់គ្នាដោយយោធាខ្មែរ-ថៃ ក្នុងរឿងជម្លោះព្រំដែននៅទីនោះបានស្ងប់ស្ងាត់។
លោក ជុច ភឿន បានមានប្រសាសន៍ទៀតថា អ្នកជំនាញជាន់ខ្ពស់របស់អង្គការយូណេស្កូទាំងនោះ មានចម្រុះជាតិសាសន៍ ដូចជាក្រុមអេកូម៉ូស ក្រុមជប៉ុន បារាំង និងអ៊ីតាលី ជាដើម៖ «អាជ្ញាធរព្រះវិហារបានជូនគេមើលផ្ទាល់នូវកន្លែងទាំងអស់ដែលខូចខាត។ គេសប្បាយ ហើយគេទៅសៀមរាបវិញ គេនឹងធ្វើរបាយការណ៍មួយជាបន្ទាន់ក្នុងពេលដែលគេបានឃើញហ្នឹង ផ្ញើទៅឯកឧត្ដមឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី សុខ អាន។ ទី២ គេផ្ញើមកអាជ្ញាធរព្រះវិហារខ្ញុំហ្នឹង ដែលនឹងត្រូវទទួលធ្វើការដោយខ្លួនឯងជាបន្ទាន់ ក្នុងការងារដែលគេបានឃើញ ហើយគេឱ្យអនុសាសន៍ផ្នែកបច្ចេកទេសហ្នឹង ដើម្បីការពារកុំឱ្យប្រាសាទវាខូចខាតដោយទឹកភ្លៀងជ្រាបពី១ថ្ងៃទៅ១ថ្ងៃ»។
មន្ត្រីអាជ្ញាធរជាតិព្រះវិហារ បានអះអាងថា ការប្រយុទ្ធគ្នារវាងទាហានខ្មែរ-ថៃ នៅជិតតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារ ក្នុងរឿងជម្លោះព្រំដែន កាលពីថ្ងៃទី៤ ដល់ថ្ងៃទី៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១១ កន្លងទៅ គឺទាហានថៃបានបាញ់គ្រាប់កាំភ្លើងធំ កាំភ្លើងយន្ត រួមទាំងគ្រាប់បែកចង្កោមផង ចូលក្នុងបរិវេណប្រាសាទព្រះវិហារ ប្រមាណជាង ៤០០គ្រាប់ បណ្ដាលឱ្យត្រូវផ្ទាំងថ្ម និងខឿនប្រាសាទជាច្រើនកន្លែង ធ្វើឱ្យបែក និងប្រេះស្រាំ។ ថ្មជាច្រើនដែលត្រូវគ្រាប់កាំភ្លើងនោះ ពេលបច្ចុប្បន្នកំពុងមានភាពពុកផុយដូចជាដីខ្សាច់ ដូច្នេះគេត្រូវការអនុសាសន៍ពីក្រុមអ្នកជំនាញរបស់អង្គការយូណេស្កូ ក្នុងកិច្ចការពារជាបន្ទាន់ ដើម្បីរង់ចាំគំរោងជួសជុលដែលត្រូវចំណាយទឹកប្រាក់ដ៏ច្រើននោះ។
ទោះយ៉ាងណាមិនអាចទំនាក់ទំនងមន្ត្រីអង្គការយូណេស្កូ ប្រចាំកម្ពុជា ដើម្បីធ្វើការអធិប្បាយជុំវិញការឆ្លើយតបយ៉ាងណាចំពោះបញ្ហានោះនៅឡើយ។
លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនៃរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា ក្រុមអ្នកជំនាញរបស់អង្គការយូណេស្កូ ដែលបានធ្វើទស្សនកិច្ចទៅកាន់ប្រាសាទព្រះវិហារនោះ គឺជាក្រុមឯករាជ្យមួយដែលបានទៅវាយតម្លៃអំពីការខូចខាតរបស់ប្រាសាទព្រះវិហារ និងស្វែងរកវិធាននៃការជួសជុលឡើងវិញនៅពេលខាងមុខ។
លោក ផៃ ស៊ីផាន៖ «ជាការវាយតម្លៃផ្នែកបច្ចេកទេសសុទ្ធសាធថា ត្រូវធ្វើយ៉ាងម៉េច ជួសជុលយ៉ាងម៉េច ដោយសារថ្មរបស់ប្រាសាទព្រះវិហារហ្នឹង កាលណាវាខូចខាតវាក្លាយទៅជាដីខ្សាច់ទៅហើយ ដូច្នេះអានេះវាជាការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ចំពោះយើងម្ចាស់ទ្រព្យ ក៏ដូចជាកាតព្វកិច្ចរបស់យូណេស្កូ ក្នុងកិច្ចការពារសម្បត្តិវប្បធម៌មនុស្សជាតិនេះឯង»។
ចាប់តាំងពីប្រាសាទព្រះវិហារ ទទួលរងការបំផ្លាញដោយគ្រាប់កាំភ្លើងរបស់ទាហានថៃ ក្នុងពេលប្រយុទ្ធគ្នាចុងក្រោយនៅតំបន់ក្បែរនោះ កាលពីខែកុម្ភៈ រហូតមកដល់ពេលនេះ អាជ្ញាធរជាតិព្រះវិហារ នៅមិនទាន់បានទទួលគំរោងទឹកប្រាក់ធំដុំណាមួយសម្រាប់យកទៅជួសជុលការខូចខាតនោះនៅឡើយទេ។
មន្ត្រីអាជ្ញាធរជាតិព្រះវិហារ បានឱ្យដឹងថា អង្គការយូណេស្កូ ធ្លាប់បានសន្យាផ្ដល់ទឹកប្រាក់ចំនួន ៧ម៉ឺនដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក ឱ្យធ្វើការជួសជុលទៅលើការខូចខាតជាអាទិភាពខ្លះៗ ក៏ប៉ុន្តែរហូតមកដល់ពេលនេះ ការសន្យាផ្ដល់ទឹកប្រាក់នោះ គឺមានតែនៅលើក្រដាសប៉ុណ្ណោះ៕