សេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលក្នុងស្រុកទាំងជាង ៣០ បានផ្សព្វផ្សាយនៅថ្ងៃទី១៥ ខែមីនា បានលើកឡើងថា ការផ្ដន្ទាទោសជនបាញ់រះលើកម្មការិនីនៅបាវិត ជាការជំរុញនីតិរដ្ឋនៅកម្ពុជា។ ពួកគេសំអាងថា រដ្ឋធម្មនុញ្ញនៅកម្ពុជា បានធានានូវភាពស្មើគ្នាចំពោះមុខច្បាប់ ហើយជនដៃដល់ត្រូវតែនាំខ្លួនទៅប្រឈមចំពោះមុខច្បាប់ បើទោះបីជាជននោះមានឋានៈ បុណ្យសក្ដិ ឬបក្សពួកអ្វីឡើយ។
លោក អ៊ូ វីរៈ ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា មានប្រសាសន៍បន្ថែមលើសេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះថា ការបណ្ដែតបណ្ដោយ ឬពន្យារពេលចាប់ខ្លួនជនសង្ស័យក្នុងសំណុំរឿងបាញ់រះលើកម្មករ ជាដំណើរប្រាសចាកពីនីតិរដ្ឋ។
លោក អ៊ូ វីរៈ៖ «ករណីបាញ់ហ្នឹងជាករណីព្រហ្មទណ្ឌ មិនអាចមានយកលុយណាមកបិទមាត់បានទេ ជារឿងមួយខុសច្បាប់ទាំងស្រុង។ ខ្ញុំថា គួរតែស៊ើបអង្កេតទាំងអស់គ្នាថា អ្នកណាខ្លះព្យាយាមបិទរឿងហ្នឹង។ ជារឿងមួយគ្រោះថ្នាក់ធំសម្រាប់និទណ្ឌភាព ជាគំរូដ៏អាក្រក់សម្រាប់សង្គម។ ប្រសិនបើកាំភ្លើងយើង យើងមានលុយមានអំណាចបាញ់គេបាន គឺជាបញ្ហាមួយអាក្រក់មែនទែន»។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមដដែលបានលើកឡើងដែរថា កម្មករក្នុងវិស័យកាត់ដេរនៅកម្ពុជា មានការលំបាកណាស់ក្នុងជីវភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ និងការប្រឈមផ្សេងៗទៀត។ ពួកគេគួរទទួលបានការការពារ និងគាំទ្រពីរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីវៀរចាកពីការរងគ្រោះនូវអំពើហិង្សាឃោរឃៅ។
ទាក់ទិននឹងអំពើហិង្សាចំពោះកម្មករនៅពេលមានការតវ៉ា ក្រុមកម្មករនៅតាមបណ្ដារោងចក្រមួយចំនួនបានលើកឡើងពីការព្រួយបារម្ភថា គំរូអាក្រក់អាចបន្តកើតមាន ប្រសិនបើជនដៃដល់មិនត្រូវបានផ្តន្ទាទោស។ ពួកគេទទូចអោយមានវិធានការតាមច្បាប់ចំពោះអ្នកប្រព្រឹត្តល្មើស៖ «អ្នកប្រព្រឹត្តខុសត្រូវតែទទួលទោស ហើយបើអ្នកប្រព្រឹត្តអត់មានទោសទណ្ឌអ៊ីចឹង ប្រព្រឹត្តនៅតែប្រព្រឹត្តរហូត។ ការមួយដែលគំរាមកំហែងមិនអោយកម្មករចូលរួមតវ៉ាទាមទារសិទ្ធិសេរីភាព អត្ថប្រយោជន៍ខ្លួនឯង អាហ្នឹង បើសិនជាមិនចាប់ជនដៃដល់ហ្នឹងមកដាក់ទោសហ្នឹង គឺកំពុងឈានទៅរកចំណុចហ្នឹងហើយ។ ប្រទេសយើងមានច្បាប់ហើយ បើមានច្បាប់យើងមិនគោរព យើងយកមកធ្វើអី? ចាំបាច់អោយមានច្បាប់ធ្វើអី? អ៊ីចឹងបាញ់គ្នាប្រហារគ្នាពេញទាំងហ្នឹងទៅ»។
សេចក្ដីអំពាវនាវទាំងនេះ ធ្វើឡើងស្របពេលដែលលោក ឈូក បណ្ឌិត អតីតអភិបាលក្រុងបាវិត ដែលជាជនសង្ស័យថា បានបាញ់ប្រហារលើកម្មករនោះ ត្រូវកោះអោយចូលបំភ្លឺនៅតុលាការខេត្តស្វាយរៀង។
ព្រះរាជអាជ្ញាតុលាការខេត្តស្វាយរៀង លោក ហ៊ឹង ប៊ុនជា មានប្រសាសន៍ថា ជនសង្ស័យជាអតីតអភិបាលក្រុងបាវិត លោក ឈូក បណ្ឌិត មិនបានចូលមកតាមការកោះហៅនោះទេ ប៉ុន្តែបានអោយមេធាវីមកឆ្លើយជំនួស។
លោក ហ៊ឹង ប៊ុនជា៖ «មេធាវីគាត់ជាប់រវល់ថ្ងៃ១៦ អ៊ីចឹងគាត់មិនអាចចូល គាត់បានដាក់ពាក្យសុំចូលឆ្លើយថ្ងៃ១៥ ឬពន្យារពេលទៅថ្ងៃក្រោយ។ ខ្ញុំអនុញ្ញាតអោយចូលឆ្លើយថ្ងៃ១៥ បើខ្ញុំពន្យារទៅថ្ងៃក្រោយ នឹងមានការពន្យឺតការស៊ើបសួររបស់ខ្ញុំ អ៊ីចឹងគាត់បានចូលបំភ្លឺរួចហើយ។ (តើមានការចោទប្រកាន់ឬទេ?) នៅទេ ក្នុងដំណាក់កាលស៊ើបអង្កេត»។
លោក អំ សំអាត អ្នកគ្រប់គ្រងបច្ចេកទេសការិយាល័យស៊ើបអង្កេតនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ។ លោកថា ប្រសិនបើមិនអាចឈានទៅដល់ការផ្ដន្ទាទោសជនល្មើស កម្ពុជាអាចនឹងជួបឧបសគ្គនៅលើទីផ្សារផលិតផលកាត់ដេរ។
លោក អំ សំអាត៖ «កាលណាបើយើងមិនធ្វើទេវាជាគំរូអាក្រក់មួយសម្រាប់អ្នកដទៃទៀត ដែលមានអំណាចមានឋានន្តរសក្ដិហ្នឹង អាចប្រព្រឹត្តដូច្នេះ គឺធ្វើអោយអ្នកបញ្ជាទិញ ឬវិនិយោគិនហ្នឹងគេអាចផ្អាកទិញ ឬមិនមកវិនិយោគតទៀតហ្នឹង»។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិល បានអំពាវនាវអោយភាគីពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេសអ្នកបញ្ជាទិញ អោយបន្តឃ្លាំមើលដំណើររឿងក្តីបាញ់រះលើកម្មការិនីនេះ ដើម្បីអោយប្រាកដថា យុត្តិធម៌ត្រូវបានផ្ដល់អោយជនរងគ្រោះ។
កម្មការិនីនៅរោងចក្រកាត់ដេរ កៅវ៉េ (Kaoway) ៣នាក់ ត្រូវជនមិនស្គាល់មុខបាញ់អោយរបួសនៅពេលតវ៉ាទាមទារដំឡើងប្រាក់រង្វាន់ទៀងទាត់ និងប្រាក់ថ្លៃបាយ កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១២។ កម្មការិនីទាំង ៣នាក់ មានឈ្មោះ ប៊ុន ចិន្តា របួសធ្ងន់ ដោយត្រូវគ្រាប់ចំខាងលើដោះឆ្វេងធ្លាយទៅក្រោមក្លៀកខាងឆ្វេង កៅ នា រងរបួសដៃស្ដាំ និង នុត សុខន របួសដៃស្ដាំ និងខ្នង។
កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែមីនា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានចេញអនុក្រឹត្យដកតំណែងអភិបាលក្រុងបាវិត ពីលោក ឈូក បណ្ឌិត។ ការកោះហៅលោក ឈូក បណ្ឌិត ឲ្យចូលបំភ្លឺរបស់តុលាការខេត្តស្វាយរៀង ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីលោក ស ខេង ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ ប្រកាសថា អតីតអភិបាលក្រុងបាវិត ជាជនសង្ស័យក្នុងការបាញ់កម្មការិនីពេលតវ៉ាកន្លងមក។
អង្គការអន្តរជាតិបារម្ភចំពោះការប្រើអាវុធបាញ់ប្រហារកម្មករ
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ សហព័ន្ធអន្តរជាតិដើម្បីសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំទ្វីបអាស៊ី សំដែងនូវក្តីបារម្ភយ៉ាងជ្រាលជ្រៅ ចំពោះការប្រើអាវុធបាញ់ប្រហារទៅលើក្រុមកម្មករ-កម្មការិនី នៃរោងចក្រកៅវ៉េ នៅក្រុងបាវិត ដែលបាននាំគ្នាតវ៉ាចាប់ផ្ដើមឡើងដោយសន្តិភាព។
លិខិតរួមផ្ញើជូនរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ និងក្រសួងមហាផ្ទៃ កាលពីថ្ងៃ ទី១៥ ខែមីនា ចុះហត្ថលេខាដោយក្រុមអង្គការអន្តរជាតិជាច្រើន បានគូសបញ្ជាក់ថា ទោះបីជាលោក ស ខេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ បានប្រកាសជាសាធារណៈថា លោក ឈូក បណ្ឌិត គឺជាជនសង្ស័យតែម្នាក់គត់យ៉ាងណាក្តី ប៉ុន្តែតុលាការខេត្តស្វាយរៀង មិនបានចេញដីកាចាប់ខ្លួនអតីតអភិបាលក្រុងបាវិតនេះឡើយ ដោយលើកហេតុសំអាងថា របាយការណ៍ស៊ើបអង្កេតរបស់ក្រុមប៉ូលិសមិនគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ។
លិខិតដដែលបានគូសបញ្ជាក់ថា ថ្វីត្បិតតែលោក ឈូក បណ្ឌិត ត្រូវបានដកតំណែងពីចៅហ្វាយក្រុងបាវិតក្តី ប៉ុន្តែជនជាប់សង្ស័យរូបនេះកំពុងស្ថិតក្នុងនិទណ្ឌភាព ឬការរួចទោសក្នុងនាមជាសមាជិកម្នាក់នៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលជាបក្សកំពុងកាន់អំណាច។
ទន្ទឹមគ្នានេះ សហព័ន្ធអន្តរជាតិដើម្បីសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំទ្វីបអាស៊ី បានបង្ហាញនូវក្តីព្រួយបារម្ភយ៉ាងជ្រាលជ្រៅ អំពីសុវត្ថិភាពសន្តិសុខផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ជនរងគ្រោះទាំងបី ព្រោះកន្លងមកមានរួមទាំងមេឃុំ មេប៉ូលិសឃុំ និងមន្ត្រីមួយចំនួនទៀតនៃក្រុងបាវិត បានយកសំណូកទៅសូកដើម្បីបំបិទមាត់មិនឲ្យកម្មការិនីរងគ្រោះនិយាយការពិតពីការបាញ់ប្រហារនោះ។
ការប៉ុនប៉ងបំបិទមាត់ជនរងគ្រោះមិនអោយប្ដឹងផ្ដល់នៅក្នុងដំណាក់កាលស៊ើបអង្កេតនេះ គឺជាការធ្វើអោយរាំងស្ទះដំណើរការស្វែងរកយុត្តិធម៌ ហើយអំពើនេះគឺជាបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌ។ ហេតុដូច្នេះជនទាំងឡាយណាដែលប្រើឥទ្ធិពលគាបសង្កត់មកលើសាក្សី ត្រូវតែផ្ដន្ទាទោសតាមក្រមព្រហ្មទណ្ឌកម្ពុជា ដែលមានជាធរមាន។
សហព័ន្ធអន្តរជាតិដើម្បីសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំទ្វីបអាស៊ី បានស្នើសុំឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ចាត់វិធានការចាំបាច់ការពារសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ នៅទូទាំងប្រទេស ឲ្យស្របទៅតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃប្រទេសកម្ពុជា៕
កំណត់ចំណាំ៖ ចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណាដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃតែប៉ុណ្ណោះ។