Opens in new windowភ្ញៀវទេសចរជាតិ អន្តរជាតិ និងក្រុមអាជីវករលក់ដូរនៅឆ្នេរអូរឈើទាល ឬអតីតក្រុមហ៊ុនអារីស្តុន បានបន្តរិះគន់ក្រុមហ៊ុនសុខា ដែលបានធ្វើរបងថ្មហ៊ុមព័ទ្ធផ្លូវក្រាលកៅស៊ូប្របមាត់សមុទ្រក្បែររបងផ្ទះលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន មិនឲ្យធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ និងគ្មានការអភិវឌ្ឍ។
បញ្ហានេះ ក្រុមប្រជាពលរដ្ឋ ពិសេសភ្ញៀវទេសចរជាតិ បានសំណូមពរដល់ប្រមុខដឹកនាំរាជរដ្ឋាភិបាល ជួយបើករបងថ្មហ៊ុមព័ទ្ធឆ្នេរមួយចំនួន ពិសេសឆ្នេរមានទីតាំងនៅមិនឆ្ងាយពីភូមិគ្រឹះលំហែកាយរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី នាឆ្នេរអូរឈើទាល ដាក់ជូនពលរដ្ឋបានប្រើប្រាស់ផ្លូវក្រាលកៅស៊ូ ឆ្ពោះទៅដំណាក់ស្ដេចដូចដើមវិញ។
ភ្ញៀវទេសចរជាតិ អន្តរជាតិ និងប្រជាពលរដ្ឋ ដែលបានធ្វើដំណើរមកដល់ខេត្តព្រះសីហនុ បានបង្ហាញអារម្មណ៍ខកចិត្ត កាលបើឃើញឆ្នេរសមុទ្រភាគច្រើន ត្រូវក្រុមហ៊ុន និងមន្ត្រីមានអំណាច ហ៊ុមព័ទ្ធរបងថ្មទុកចោលដោយគ្មានការអភិវឌ្ឍអ្វីទាំងអស់។ ភ្ញៀវទេសចរភាគច្រើនដែលបាននាំក្រុមគ្រួសារមកលំហែអារម្មណ៍ ឬយកខ្យល់អាកាសតាមឆ្នេរសមុទ្រ ក្នុងពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌឆ្នាំនេះ បានរអ៊ូថា គ្មានឆ្នេរសម្រាប់អង្គុយលេង នៅពេលឆ្នេរភាគច្រើនមិនអាចដើរឆ្លងកាត់បាន ដោយសារមានរបងថ្មហ៊ុមព័ទ្ធ និងគ្មានអនាម័យ។
ផ្ដើមពីបញ្ហានេះ ភ្ញៀវទេសចរទាំងនោះ បានសំណូមពរដល់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ជួយមានវិធានការបើកឆ្នេរ ឬអភិវឌ្ឍសមុទ្រខេត្តព្រះសីហនុ ឲ្យបានទូលំទូលាយ និងមានអនាម័យដូចឆ្នេរអូរឈើទាល មានទីតាំងទល់មុខផ្ទះលំហែកាយរបស់ប្រមុខដឹកនាំដែរ។
កាលពីដើមសប្ដាហ៍នេះ ក្រុមប្រជាពលរដ្ឋសហគមន៍ឆ្នេរអូរឈើទាល ឬក្រុមអាជីវករលក់ដូរនៅឆ្នេរអតីតក្រុមហ៊ុនអារីស្តុន បានប្រមូលផ្តុំគ្នាលើកបដាតវ៉ា មានរូបថតលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងភរិយា ព្រមទាំងព្រះឆាយាល័ក្ខណ៍ព្រះមហាក្សត្រ និងសម្ដេចយាយផង បានសំណូមពរឲ្យជួយបើកផ្លូវក្រាលកៅស៊ូប្របមាត់សមុទ្រ ជាប់មុខវិមានលំហែកាយប្រមុខដឹកនាំ ឆ្ពោះទៅដំណាក់ស្ដេច ជូនពលរដ្ឋឆ្លងកាត់វិញ។
លោកស្រី ភឿក សុខេន តំណាងពលរដ្ឋសហគមន៍ឆ្នេរអូរឈើទាល បានឲ្យដឹងថា ឆ្នេរដែលបិទ ឬហ៊ុមព័ទ្ធរបងថ្មនេះ ត្រូវក្រុមហ៊ុនសុខា បិទរបងថ្មទុកចោល និងគ្មានការអភិវឌ្ឍអ្វីទាំងអស់។ លោកស្រីសំណូមពរដល់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ជួយបើកផ្លូវជូនភ្ញៀវទេសចរ ឬទុកជូនពលរដ្ឋប្រកបមុខរបរលក់ដូរចំណីអាហារ ដោយគ្មានការគំរាមកំហែងដូចពេលមុនវិញ៖ «សូមសំណូមពរដល់ថ្នាក់ជាតិ ឬសម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ជួយពិនិត្យមើលផ្លូវចុងឆ្នេរអូរឈើទាល អតីតក្រុមហ៊ុនអារីស្តុន ដែលក្រុមហ៊ុនសុខា បានហ៊ុមព័ទ្ធរបងថ្មមិនឲ្យពលរដ្ឋធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ផ្លូវកៅស៊ូប្របឆ្នេរសមុទ្រនេះទេ។ សំណូមពរឲ្យសម្ដេច បើកផ្លូវកៅស៊ូនេះជូនពលរដ្ឋឆ្លងកាត់ ឬលក់ដូរចិញ្ចឹមជីវិតដូចដើមវិញ ព្រោះករណីនេះ អាជ្ញាធរខេត្តមិនបានស្តាប់តាមការណែនាំរបស់ស្ថាប័នរដ្ឋសភា ព្រឹទ្ធសភា ឬក្រសួងមហាផ្ទៃ បានដាក់មកនោះទេ ហើយទំនងជាត្រូវដងត្រូវផ្លែជាមួយក្រុមហ៊ុន។ ដូច្នេះសូមសម្ដេច ហ៊ុន សែន បញ្ជូនមន្ត្រីចុះអង្កេត ពិនិត្យជាក់ស្តែងដល់មូលដ្ឋាននេះ ដើម្បីឈានដល់រកដំណោះស្រាយជូនពលរដ្ឋ បានលក់ដូរនៅឆ្នេរអូរឈើទាល ដោយមានសុវត្ថិភាពវិញ»។
បន្ថែមលើនេះ ក៏មានអាជីវករ និងភ្ញៀវទេសចរជាតិជាច្រើនទៀត បានស្នើឲ្យប្រមុខដឹកនាំជួយបើកឆ្នេរដែលហ៊ុមព័ទ្ធរបងថ្មទុកចោល មកដាក់ជាសម្បត្តិរដ្ឋ និងអភិវឌ្ឍបម្រើឲ្យវិស័យទេសចរណ៍ជំនួសវិញ៖ «សូមសម្ដេចម៉ែសម្ដេចតា សម្ដេច ហ៊ុន សែន ជួយបើកផ្លូវកៅស៊ូដែលក្រុមហ៊ុនសុខា បិទរបងថ្មមិនឲ្យពលរដ្ឋ ឬភ្ញៀវទេសចរឆ្លងកាត់នៅចុងឆ្នេរអូរឈើទាល ឬអារីស្តុន ដើម្បីឲ្យពលរដ្ឋអាចរកស៊ីលក់ដូរដូចដើមវិញ។ ផ្លូវប្របមាត់សមុទ្រឆ្នេរអូរឈើទាល នេះ គឺមានតាំងពីជំនាន់សម្ដេចតា នរោត្តម សីហនុ មកម្ល៉េះ ហើយទើបក្រុមហ៊ុនបិទនៅឆ្នាំ២០០៦ កន្លងមកនេះទេ។ រហូតមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ន ក្រុមហ៊ុនសុខា ក៏នៅបន្តបិទផ្លូវកៅស៊ូប្របមាត់សមុទ្រខេត្តព្រះសីហនុ ចុងឆ្នេរអូរឈើទាល មិនទាន់បើក ហើយបច្ចុប្បន្នក្រុមហ៊ុននេះក៏មិនមានសកម្មភាពអភិវឌ្ឍន៍អ្វីទេ នៅលើដីនេះ។ ដូច្នេះ សំណូមពរឲ្យសម្ដេចបើកផ្លូវក្រាលកៅស៊ូឲ្យពលរដ្ឋប្រើប្រាស់ និងលក់ដូរឲ្យបានទូលំទូលាយឡើងវិញ»។
មិនមែនមានតែភ្ញៀវទេសចរជាតិ អន្តរជាតិ និងពលរដ្ឋរស់នៅខេត្តព្រះសីហនុ ទេ ដែលសំណូមពរចង់ឲ្យប្រមុខដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល ពិចារណាដកហូតឆ្នេរសមុទ្រពីឈ្មួញ ឬមន្ត្រីមានអំណាច ដែលហ៊ុមព័ទ្ធរបងថ្មទុកចោល ដាក់ជាសម្បត្តិរដ្ឋ សូម្បីមន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិលប្រចាំខេត្តនេះ ក៏ចង់ឃើញរដ្ឋាភិបាលលូកដៃក្នុងរឿងនេះដែរ។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលអង្គការលីកាដូ (LICADHO) ខេត្តព្រះសីហនុ លោក ប៊ួន ណារិទ្ធិ បានទទូចដល់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ជួយបើកឆ្នេរសមុទ្រដែលហ៊ុមព័ទ្ធរបងថ្មទុកចោល ដាក់ជាសម្បត្តិរដ្ឋ ហើយអភិវឌ្ឍបម្រើវិស័យទេសចរណ៍ឲ្យបានទូលំទូលាយវិញ៖ «តាមការសង្កេតជាក់ស្តែងរបស់ខ្ញុំ នៅក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ឆ្នេរសមុទ្រនៅខេត្តព្រះសីហនុ ស្ទើរតែ ៩០ភាគរយទៅហើយដែលត្រូវអ្នកមានអំណាច និងអ្នកមានលុយ រំលោភយកដីចំណីឆ្នេរហ៊ុមព័ទ្ធរបងថ្មទុកចោលគ្មានអភិវឌ្ឍ និងរំលោភយកដីសាធារណៈរបស់រដ្ឋ។ ជាងនេះ ភ្ញៀវទេសចរដែលមកកម្សាន្តខេត្តជាប់សមុទ្រមួយនេះ តែងបានរអ៊ូរទាំជាប់ជានិច្ចថា ហេតុអ្វីបានជាឆ្នេរនាទីក្រុងទេសចរណ៍មួយនេះ បានហ៊ុមព័ទ្ធរបងថ្មទុកចោល មិនឲ្យភ្ញៀវជាតិអន្តរជាតិចេញចូលទស្សនាបែបនេះទៅវិញ»។
ខេត្តព្រះសីហនុ ជាខេត្តជាប់សមុទ្រ មានសក្ដានុពលលើវិស័យទេសចរណ៍ និងមានឆ្នេរដ៏ស្រស់ស្អាត ហើយត្រូវរាជរដ្ឋាភិបាលប្រសិទ្ធិនាមថា ជាតារារះនាទិសនិរតី នៃប្រទេសកម្ពុជា ប៉ុន្តែឆ្នេរសមុទ្រខេត្តព្រះសីហនុ ពេលបច្ចុប្បន្ន ហាក់មិនស៊ីគ្នានឹងប្រសិទ្ធិនាមនេះទេ ដោយសារឆ្នេរភាគច្រើនត្រូវហ៊ុមព័ទ្ធរបងថ្មទុកចោល គ្មានភ្លើងបំភ្លឺ និងគ្មានអនាម័យ ជាដើម៖ «ទន្ទឹមគ្នានោះ ឆ្នេរមួយចំនួនបែរជាមានការបង្ហូរទឹកស្អុយទឹកលាមកតាមលូចូលទៅសមុទ្រថែមទៀត ដែលធ្វើឲ្យភ្ញៀវទេសចរទាំងជាតិ និងអន្តរជាតិ ដែលខំធ្វើដំណើរមកពីក្រៅប្រទេស សម្ដែងការខកចិត្តយ៉ាងខ្លាំង»។
និយាយដល់ចំណុចនេះ លោក ប៊ួន ណារិទ្ធិ បានរិះគន់ថា រាល់ថ្ងៃនេះ ខេត្តជាប់មាត់សមុទ្រដែលជាប់ជាឆ្នេរស្រស់ស្អាតបំផុតនៅលើសកលលោក ប៉ុន្តែមិនគួរគ្មានឆ្នេរទូលំទូលាយសម្រាប់ផ្តល់ជូនភ្ញៀវទេសចរ ពិសេសភ្ញៀវអន្តរជាតិ ចូលកម្សាន្ត ឬឆ្នេរគ្មានអនាម័យដូចនេះទេ៖ «ជាសំណូមពរ បើសិនជារដ្ឋាភិបាល ឬថ្នាក់ដឹកនាំខេត្តព្រះសីហនុ ចង់មានសេវាទេសចរណ៍ល្អឡើងវិញ សូមឲ្យអាជ្ញាធរខេត្ត ឬរដ្ឋាភិបាល ត្រូវរៀបចំឆ្នេរសមុទ្រខេត្តនេះជាថ្មីឡើងវិញ និងបើកឆ្នេរឲ្យបានទូលំទូលាយឲ្យដូចប្រទេសជិតខាងកម្ពុជា ដែលមានទេសចរអន្តរជាតិចូលទៅទស្សនាច្រើនជាងកម្ពុជា រាប់រយដង»។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ លោក សុខ សុខុម ប្រធានអង្គការស្រាវជ្រាវជាតិកម្ពុជា ឬហៅកាត់ថា ស៊ីអ៊ិនរ៉ូ (CNRO) សាខាខេត្តព្រះសីហនុ ក៏ថ្លែងរិះគន់សកម្មភាពហ៊ុមព័ទ្ធរបងថ្មរំលោភយកដីចំណីឆ្នេរសមុទ្រ និងគ្មានការអភិវឌ្ឍ ប៉ុន្តែបែរជារដ្ឋាភិបាលគ្មានវិធានការទៅវិញ។ លោកបន្តថា ខេត្តព្រះសីហនុ ដែលទទួលបានប្រសិទ្ធិនាមថា ជាតារារះនាទិសនិរតី ប៉ុន្តែជាក់ស្តែង ឆ្នេរភាគច្រើនបានក្លាយជាកម្មសិទ្ធិក្រុមហ៊ុន ឬឯកជនស្ទើរតែទាំងស្រុង ហើយភ្ញៀវទេសចរមិនអាចធ្វើដំណើរចេញចូលបានទេ៖ «ឆ្នេរស្រស់ស្អាតបំផុតរបស់ប្រទេសកម្ពុជា នាខេត្តព្រះសីហនុ បច្ចុប្បន្ន ត្រូវអ្នកមានលុយមានអំណាច បានហ៊ុមព័ទ្ធយកធ្វើជាទ្រព្យសម្បត្តិផ្ទាល់ខ្លួនស្ទើរទាំងស្រុងអស់ទៅហើយ។ ដែលដីនេះ គឺជាទ្រព្យសម្បត្តិសាធារណៈរបស់រដ្ឋ។ ដូច្នេះ ទង្វើនេះវាផ្ទុយពីច្បាប់ទាំងស្រុង។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថា លោក យន្ត មីន អភិបាលខេត្តព្រះសីហនុ ថ្មីនេះ នឹងមានវិធានការតាមផ្លូវច្បាប់ ឬរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់ភូមិបាលនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដើម្បីអនុវត្តវិធានការច្បាប់ឲ្យបានតឹងរ៉ឹង យកទ្រព្យសម្បត្តិសាធារណៈរបស់រដ្ឋដែលត្រូវរំលោភបំពាន មកដាក់ជាសម្បត្តិរដ្ឋវិញ កុំឲ្យក្លាយទៅជាកម្មសិទ្ធិឯកជនដូចសព្វថ្ងៃទៀត»។
ទាក់ទិនបញ្ហានេះ លោក ថោង ខុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងទេសចរណ៍ នាពេលកន្លងមក ធ្លាប់បានដឹកនាំមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធខេត្តព្រះសីហនុ បើកយុទ្ធនាការបំផុសឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ និងប្រតិបត្តិករទេសចរ ចូលរួមរក្សាអនាម័យឆ្នេរឲ្យបានគ្រប់គ្នា ប្រយោជន៍ដើម្បីរួមចំណែកទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរឲ្យចូលទស្សនាខេត្តនេះកើនច្រើននាថ្ងៃអនាគត។ ជាងនេះ លោកក៏បានអំពាវនាវដល់ថ្នាក់ដឹកនាំស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធខេត្តជាប់មាត់សមុទ្រ ត្រូវបន្តបំផុសឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ ឬក្រុមអាជីវករ ចូលរួមសម្អាតអនាម័យជាប្រចាំនៅតាមមូលដ្ឋាននីមួយៗ។ បន្តបន្ទាប់មកទៀត ថ្នាក់ដឹកនាំខេត្តព្រះសីហនុ និងថ្នាក់ដឹកនាំនៅតាមស្ថាប័នរដ្ឋក្រោមឱវាទខេត្តនេះ បានបង្កើតឲ្យមានកម្មវិធីរើសសំរាម ឬសម្អាតអនាម័យនៅតាមមូលដ្ឋានរៀងៗខ្លួន ឬតាមឆ្នេរសមុទ្រ ជាដើម ហើយជាក់ស្តែង នៅព្រឹកថ្ងៃសៅរ៍ ទី១០ ខែតុលា លោក យន្ត មីន អភិបាលខេត្តព្រះសីហនុ បានដឹកនាំមន្ត្រីនៅតាមស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធក្រោមឱវាទ ចុះធ្វើអនាម័យ ឬរើសសំរាមតាមទីសាធារណៈ ដោយមានមន្ត្រីរាជការចូលរួមច្រើនកុះករ។ ប៉ុន្តែចំពោះសំណួរថា តើនៅពេលណា អាជ្ញាធរខេត្តព្រះសីហនុ នឹងរកដំណោះស្រាយទៅលើសកម្មភាពហ៊ុមព័ទ្ធរបងថ្មរំលោភយកដីចំណីឆ្នេរសមុទ្រ ពីសំណាក់ក្រុមហ៊ុន និងឯកជន ហើយបិទរបងថ្មទុកចោលគ្មានការអភិវឌ្ឍ ដាក់ជាសម្បត្តិរដ្ឋវិញ គឺគ្មានមន្ត្រីពីស្ថាប័នណាមួយហ៊ានចេញមុខបកស្រាយទេ ដោយដាក់បញ្ហានេះទុកជូនប្រមុខដឹកនាំជាអ្នករកដំណោះស្រាយ។
ឆ្នេរសមុទ្រប្រទេសកម្ពុជា សរុបមានប្រវែង ៤៤០គីឡូម៉ែត្រ។ ខេត្តមានមូលដ្ឋានជាប់ឆ្នេរសមុទ្ររួមមាន ខេត្តកោះកុង ខេត្តព្រះសីហនុ ខេត្តកំពត និងខេត្តកែប។ ខេត្តទាំង ៤នេះ ត្រូវបានដាក់បញ្ចូលជាសមាជិកពេញសិទ្ធិរបស់ក្លឹបឆ្នេរសមុទ្រដែលស្អាតបំផុតលើសកលលោក កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១១ នៅប្រទេសសេណេហ្គាល់ (Senegal)៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។