အိုဝယ်လ်ေူပာတဲ့ူမန်မာူပည်�(အပိုင်း ၁)

ူမန်မာလိုတတ်သော စာရေးဆရာမ အမ်မာ လာကင်၏ Secret Histories (လ္တွြိႛဝြက်သမိုင်း) စာအုပ်မဵကိံြာဖုံး။ ပုံဋ္ဌကီးုကည့်လိုလ္တွင်။

လေလိြင်းထဲကစာအုပ်စင်

ကိုလိုနီခေတ်ူမန်မာူပည်မြာ ပုလိပ်အရာရြိလုပ်သြားတဲ့ Eric Arthur Blair ဆိုသူ နာမည်ကေဵာ်စာရေးဆရာ ဂေဵာ့ခဵ်အိုဝယ်လ် ူဖစ်သြားတဲ့အေုကာင်းကို လေ့လာဆန်းစစ်ရာမြာ ူမန်မာူပည်အတြေႚအုကံဟြာ အဓိကအခန်းကနေ ပၝဝင်တယ်လိုႛ စာရေးဆရာမ အမ်မာ လာကင် (Emma Larkin) က ယူဆပၝတယ်။ ဒၝေုကာင့် ဂေဵာ့ခဵ် အိုဝယ်လ်ရေးတဲ့ စာအုပ်တေထြဲက အေူခအနေတြေ ူမန်မာူပည်မြာ ဘယ်လောက် ကဵန်ရစ်ခဲ့သလဲဆိုတာ သိရအောင် အမ်မာ လာကင် ကိုယ်တိုင် သြားရောက်လေ့လ္ဘာပီး ၂၀၀၄ ခိုံြစ်က စာအုပ်ထုတ်လိုက်ပၝတယ်။ စာအုပ်အမည်ကို Secret Histories (လ္တွြိႛဝြက်သမိုင်း)လိုႛ အမည်ပေးထားပၝတယ်။ ဒၝပေမဲ့ လေလြိင်းထဲက စာအုပ်စင်မြာတော့ �'အိုဝယ်လ်ေူပာတဲ့ူမန်မာူပည်'လိုႛပဲ လိုရြင်းတိုရင်းအမည်ပေး္ဘပီး အပိုင်း ၅ ပိုင်းခဲကြာ တင်ူပသြားပၝ့မယ်။

လြန်ခဲ့တဲ့ိံြစ် ၅၀ က ကြယ်လြန်သြားတဲ့ စာရေးဆရာ ဂေဵာ့ခဵ်အိုဝယ်လ် (George Owell)ကို အာဏာရြင် ဆန်ႛကဵင်ရေးသမားအူဖစ် လူသိမဵားုကပၝတယ်။ မကြယ်လြန်မီ တိံြစ်အလို ၁၉၄၉ ခိုံြစ်မြာ ထုတ်ဝေလိုက်တဲ့ ၁၉၈၄ ဆိုတဲ့ ဝတဉြေုကာင့် သမိုင်းတြင်သြားတဲ့ပုဂ္ဂိြလ်ပၝပဲ။ နောင်လာမယ့် ိံြစ်အစိတ်မြာ ပေၞပေၝက်လာမယ့် မင်းဆိုးမင်းညစ် အာဏာရြင်စနစ်အေုကာင်း ဋ္ဌကိတြင်ဖော်ူပတဲ့ စာအုပ်ပၝပဲ၊ ဒီဝတဉမြတိုင်မီ Animal Farm တိရဈာန်ဥယဵာဉ်ဆိုတဲ့ ဝတဉကြို ၁၉၄၅ ခိုံြစ်မြာ ထုတ်ဝေပၝတယ်။ တိရဈာန်က လူကိုပုန်ကန်္ဘပီး လူႛနေရာကို ရတဲ့အခၝမြာ လူတေလြို ကဵင့်ုကံပုံကို ဖော်ူပထားတဲ့စာအုပ်ပၝပဲ။ အဂဿလိပ် ကိုလိုနီလက်အောက်က လြတ်ေူမာက်အောင် ဋ္ဌကိြးစားတဲ့ဗမာတြေ လြတ်လပ်ရေးရအောင် လုပ်တဲ့အခၝမြာ ကိုလိုနီ အရာရြိလို ူပမြူပုံနဲႛ အတော်တူပၝတယ်။

ပုလိပ်အရာရြိအူဖစ် ၁၉၂၇ အထိ ူမန်မာူပည်မြာ အမထြမ်း္ဘပီးတဲ့အခၝမြာ ဆင်းရဲသား နင်းူပားဘဝကို သ႟ုပ်ဖော်တဲ့စာရေးဆရာ ူဖစ်လာတာေုကာင့် ဂေဵာ့ခဵ် အိုဝယ်လ်ရဲ့ စာပေခရီးမြာ ူမန်မာူပည်အတြေႚအုကံဟြာ အရေးဋ္ဌကီးတဲ့ အခန်းက ပၝဝင်တယ်လိုႛ အမ်မာ လာကင် က ယူဆပၝတယ်။

ူမန်မာူပည်အတြေႚအုကံြ အေူခခံတဲ့ Burmese Days ကို အနောက်တိုင်းမြာ သိပ်လူသိမဵားပုံမရပၝဘူး၊ ဒၝပေမဲ့ ၁၉၃၄-၁၉၃၅ နဲႛ ၁၉၄၄ ခိုံြစ်မြာ Burmese Days ဝတဉကြို စောင်ရေ သုံးလေးထောင် ထုတ်ခဲ့တာတြေႚရပၝတယ်။ ဂေဵာ့ခဵ်အိုဝယ်လ်ရဲ့ နာမည်ကေဵာ်ဝတဉြ ၃ ပုဒ်စလုံးဟာ စစ်အစိုးရခေတ် ူမန်မာူပည်ကို ရောင်ူပန်ဟပ်သလိုူဖစ်နေပၝတယ်တဲ့။

စာရေးဆရာမ အမ်မာ လာကင် ဟာ ၁၉၉၅ မြာ ူမန်မာူပည်ကို ပထမဆုံး အဋ္ဌကိမ်သြားပၝတယ်။ တူပည်လုံးဖိံြိပ်ခံနေရတာကို အူပင်လူမူမငိံိုင်အောင် လုပ်ထားတဲ့ စစ်အုပ်ခဵြပ်ရေးစနစ်ကို ရက်အနည်းငယ်အတြင်း သဘောပေၝက်သြားပုံ ရပၝတယ်။ အူဖစ်မြန်ကို မသိံိုင်အောင် လုပ်ထားတဲ့ တိုင်းူပည်ပၝပဲတဲ့။ ဗိုလ်ခဵြပ်ဋ္ဌကီးတြေ သိစေ ူမင်စေခဵင်တာကိုသာ ုကားသိနေရတဲ့ အူပင်လူတေဟြာ ူမန်မာူပည်သူတြေ ခံစားနေရတဲ့ဒုက္ခသုက္ခတေကြို သိနားလည်ဖိုႛ မလြယ်ပၝဘူး။ ူမန်မာူပည်ကို နားလည်ဖိုႛဋ္ဌကိြးစားလေလေ သူငယ်စဉ်ကဖတ်ခဲ့ရတဲ့ ဂေဵာ့ခဵ်အိုဝယ်လ်ရဲ့ ဝတဉြတေကြို သတိရလေလေ ူဖစ်နေပၝတယ်တဲ့။ လူပုဂ္ဂိြလ်အသီးသီးရဲ့ အယူအဆ၊ အတြေးအခေၞတေကြို သူနေထိုင်ရာ ပတ်ဝန်းကဵင်နဲႛ အုပ်ခဵြပ်တဲ့အစိုးရစနစ်က ထိန်းခဵြပ်ထားပုံ ကို ဂေဵာ့ခဵ်အိုဝယ်လ်က ဖော်ူပလေ့ရြိပၝတယ်။

ဂေဵာ့ခဵ်အိုဝယ်လ်ရဲ့ အတဉပြဍ္ဎတ္ဇိကို ူပစြုသူတေဟြာ သူႛရဲ့ူမန်မာူပည်အတြေႚအုကံကြို သိပ်ဂ႟ုမစိုက်ုကတာ မဵားပၝတယ်တဲ့၊၊ ူမန်မာူပည်မြာ ပုလိပ်အရာရြိ ၅ ိံြစ် လုပ်္ဘပီးတာနဲႛ အစိုးရအလုပ်ကို ဆက်မလုပ်ပဲ စာရေးဆရာလုပ်ဖိုႛ ဆုံးူဖတ်လိုက်တဲ့ အေုကာင်းရင်းကို လေ့လာသူမရြိသေးပၝဘူး။ ဒၝေုကာင့် လေ့လာဖိုႛ ဆုံးူဖတ်လိုက်တာလိုႛ အမ်မာ လာကင်က ဆိုပၝတယ်၊ ထူးူခားခဵက်ကတော့ ဂေဵာ့ခဵ်အိုဝယ်လ် တြေႚထိ ခံစားခဲ့ရတဲ့ ကိုလိုနီခေတ် ူမန်မာူပည်ကို အခုထက်ထိ ထိတြေႚခံစားိံိုင်တယ် ဆိုပၝတယ်။ ကိုလိုနီခေတ် ူမန်မာူပည်ခေတ် အေူခအနေကို မပဵက်စီးအောင် ဆက်လက် ထိန်းသိမ်းထားိံိုင်သူဟာ အိံြစ် ၄၀ကေဵာ် အာဏာယူထားတဲ့ ဗမာစစ်အစိုးရပၝ။

ဂေဵာ့်အိုဝဲလ် ကေဵာင်းသားဘဝက မိခင်ဆီကို ရေးတဲ့စာကစ္ဘပီး သေခၝနီးအထိ ရေးခဲ့တဲ့စာတေကြို စုပေၝင်း္ဘပီး �ဂေဵာ့ခဵ်အိုဝယ်လ်စာပေၝင်းခဵြပ်�ကို ၁၉၉၈ မြာ ထုတ်ဝေပၝတယ်။ အားလုံး အတြဲပေၝင်း ၂၀ ရြိပၝတယ်။ ဒၝတေကြို လေ့လာ ဖတ်႟္ဘြပီးတဲ့အခၝမြာ အိုဝယ်လ်အမထြမ်းခဲ့တဲ့ ဒေသတေကြို သြားရောက် လေ့လာပၝတယ်။ ဒေသခံ အရပ်သားတေနြဲႛ တြေႚဆုံဆြေးေိံြး္ဘပီး ရေးသားထားတဲ့ စာအုပ်တအုပ်ပၝပဲ။

သူတြေႚဆုံတဲ့ ူမန်မာတေရြဲ့ အမည်ကိုတော့ အမြန်အတိုင်းမဖော်ူပပဲ လြဲေူပာင်းထား ပၝတယ်။ အမ်မာ လာကင်ရဲ့ စြမ်းရည်တခုက ူမန်မာစာ၊ ူမန်မာစကားကို တတ်ကဋ္ဋမ်းတာပဲူဖစ်ပၝတယ်။ ဒၝေုကာင့်လည်း ဒေသခံတေနြဲႛ တြေႚဆုံ ဆြေးေိံြးိံိုင်တာ ူဖစ်ပုံရပၝတယ်။ စာအုပ်ရဲ့ ရည်ညြန်းခဵက် စာမဵကိံြာမြာတော့ �ူမန်မာိံိုင်ငံရြိ မိတ်ဆေမြဵား အတြက်လိုႛ ူမန်မာလို ရေးထားတာကို တြေႚိံိုင်ပၝတယ်။ ဂေဵာ့ခဵ်အိုဝယ်လ် ပုလိပ် သင်တန်းတက်ခဲ့တဲ့မ္ဈိံလေး၊ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့တဲ့ ေူမာင်းူမ၊ တြံတေး၊ ရန်ကုန်၊ မော်လ္ဘမိြင်၊ ကသာ စတဲ့္ဘမိြႚတေကြို သြားရောက်လေ့လ္ဘာပီး ကိုလိုနီခေတ် ူမန်မာူပည်နဲႛ ိံြိင်းယြဉ် လေ့လာထားတဲ့စာအုပ်ူဖစ်ပၝတယ်။ စာမဵကိံြာ ၂၀၀ကေဵာ် ရြိပၝတယ်။ စာမူကို ဖတ်႟ြလေ့လ္ဘာပီး အုကံပေးတဲ့ ူမန်မာတေရြြိပေမဲ့ သူတိုႛရဲ့ လုံူခံြရေးအတြက် အမည်ဖော်ူပ္ဘပီး ကေဵးဇူးတင်ေုကာင်း မေူပာိံိုင်တာကို စိတ်မကောင်းူဖစ်မိပၝတယ်တဲ့။

ဂေဵာ့ခဵ်အိုဝယ်လ်ကို စိတ်ဝင်စားတဲ့ စာပေဝၝသနာရြင်တြေ လက်ဖက်ရည်ဆိုင်မြာ စကားဝိုင်းဖြဲႚတာကို စာရေးဆရာမ အမ်မာ လာကင်က ိံြစ်သက်ပုံရပၝတယ်။ အာဏာရြင် အုပ်ခဵြပ်ရေးစနစ်ကို ဝေဖန်႟ြတ်ခဵထားတဲ့ '၁၉၈၄´ဝတဉကြို ူမန်မာူပည်မြာ ပိတ်ပင်ထားတယ်လိုႛ စာပေသမား မ္ဈိံလေးသားတဦးက ေူပာပၝတယ်တဲ့၊ ဒၝပေမဲ့ '၁၉၈၄' ဝတဉထြဲမြာလို ူမန်မာူပည်သားတြေ နေရာတကာမြာ ခဵြပ်ခဵယ်ခံနေရတာေုကာင့် အိုဝယ်လ်ရဲ့ဝတဉကြို ဖတ်စရာမလိုတော့ပၝဘူး။ ထောင်ကဵနေတဲ့ ထောင်သားတေကြို ထောင်အေုကာင်း ေူပာူပစရာမလိုပၝဘူး။

ဂေဵာ့ခဵ်အိုဝယ်လ်ဟာ ၁၉ ိံြစ်သားအ႟ြယ်မြာ ပုလိပ်သင်တန်းတက်ဖိုႛ မ္ဈိံလေးကို ရောက်လာပၝတယ်။ ူမန်မာူပည်ကို အုပ်စိုးတဲ့ ္ဘဗိတိသ္တွ လက်နက် ိံိုင်ငံတော်မြာ အမထြမ်းဖိုႛပၝပဲ။ မ္ဈိံလေးဟာ ဖုန်ထူ္ဘပီး အလြန်ပူတဲ့ အရပ်ပဲလိုႛ Burmese Days ဝတ္ဇမြြာ ဖော်ူပထားပၝတယ်။ ဒၝပေမဲ့ ကိုလိုနီခေတ် မ္ဈိံလေးကတော့ စစ်အတြင်း ပဵက်စီးသြားပၝ္ဘပီ၊ မ္ဈိံလေးနန်းတော်လည်း ပဵက်စီးသြားပၝ္ဘပီ။ အခုူမင်နေရတာက အသစ်ဆောက်ထားတဲ့ အတုဋ္ဌကီးသာူဖစ်ပၝတယ်။ မဵက်မြောက်ခေတ် မ္ဈိံလေးကတော့ တ႟ုတ်္ဘမိြႚတော်အူဖစ် ထင်ရြားပၝတယ်။ အနိဌာ႟ုံကို ရင်ဆိုင်ရဲတဲ့သတ္ဇိဟာ စာရေးဆရာရဲ့ အရည်အသြေးတခု ူဖစ်တယ်လိုႛ ဂေဵာ့ခဵ်အိုဝယ်လ်က ဆိုပၝတယ်။ ဘယ်လောက်ပဲ စိတ်မခဵမ်းသာစရာ ကောင်းကောင်း တြေႚတဲ့ူမင်တဲ့အတိုင်းဖော်ူပိံိုင်တာဟာ သူႛရဲ့စြမ်းရည်တခုပဲလိုႛ ဂေဵာ့ခဵ်အိုဝယ်လ်က ယူဆပၝတယ်။ လူကောင်းတေကြို မကောင်းတာလုပ်ခိုင်းတဲ့ ိံိုင်ငံရေးစနစ်ကို ဂေဵာ့ခဵ်အိုဝယ်လ်က ဝေဖန်တိုက်ခိုက်တာလိုႛ အမ်မာ လာကင်က ဆိုပၝတယ်။ ဗမာလူမဵြိးကို မဋ္ဌကိြက်တာမဟုတ်ပဲ ဗမာူပည်မြာကဵင့်သုံးတဲ့ ကိုလိုနီအုပ်ခဵြပ်ရေးစနစ်ကို မဋ္ဌကိြက်တာ ူဖစ်ပၝတယ်တဲ့။

ဒၝပေမဲ့ အ္ဘငိမ်းစား ကေဵာင်းဆရာတဦးကတော့ ကိုလိုနီခေတ်ကို မကောင်းမူမင်ပၝဘူး။ ကိုလိုနီခေတ် ူမန်မာိံိုင်ငံဟာ လုံူခံြ အေးခဵမ်းတာေုကာင့် ူမန်မာူပည်သားတေဟြာ ကိုယ့်ဘဝရြေႚရေးကို ကိုယ့်ဘာသာစီမံကိန်းခဵ္ဘပီး အောင်ူမင်အောင်လုပိံိုင်တယ်လိုႛ စောဒကတက်ပၝတယ်တဲ့။ မ္တေွာ်လင့်ခဵက်ကင်းမဲ့တဲ့ မဵက်မြောက်ခေတ်ထက်စာရင် ကိုလိုနီခေတ်ကမြ တော်သေးတယ်လိုႛ အ္ဘငိမ်းစားကေဵာင်းဆရာက ယူဆတာူဖစ်ပုံရပၝတယ်။

• လေလိြင်းထဲက စာအုပ်စင်
• Download story audio