រូបត្លុកនយោបាយ៖ ជប៉ុន និងរបបលោក ហ៊ុន សែន
2018.07.02
ជាការគួរឲ្យកត់សម្គាល់ ជប៉ុនអនុវត្តគោលនយោបាយការបរទេសបែបទន់ភ្លន់ និងមិនប្រទាំងប្រទើសជាមួយរបបលោក ហ៊ុន សែន។ មានហេតុផលជាច្រើន ដែលបណ្ដាលឲ្យជប៉ុន អនុវត្តនូវគោលនយោបាយការបរទេសបែបនេះ ក្នុងនោះរួមមាន៖ ទីមួយ ជប៉ុនចង់រក្សានូវឥទ្ធិពលនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចដ៏រឹងមាំ និងយូរអង្វែងរបស់ខ្លួននៅកម្ពុជា និងទីពីរគឺជប៉ុនកំពុងដាក់ចេញនូវយុទ្ធសាស្ត្រឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកសេរី និងបើកចំហ (Free and Open Indo-Pacific Strategy) របស់ខ្លួន ដែលមានការគាំទ្រពីសហរដ្ឋអាមេរិក អូស្ត្រាលី និងឥណ្ឌា ដើម្បីទប់ទល់នឹងឥទ្ធិពលមហាអំណាចចិន នៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ក្រោមគំនិតផ្ដួចផ្ដើមវិថីមួយខ្សែក្រវាត់មួយរបស់ចិន។
កម្ពុជា និងជប៉ុន បានចងក្រង និងចាប់ផ្ដើមបង្កើតទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីជាលើកដំបូងក្នុងឆ្នាំ ១៩៥៣។ គិតមកទល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ទំនាក់ទំនងរវាងកម្ពុជា និងជប៉ុន មានរយៈពេល៦៥ ឆ្នាំហើយ ហើយសម្រាប់ឆ្នាំ២០១៨នេះ ប្រទេសទាំងពីរ កំពុងតែរៀបចំប្រារព្ធខួបរំឭកអំពីការចងក្រងទំនាក់ទំនងការទូតរយៈពេល ៦៥ ឆ្នាំ តាមរយៈការរៀបចំឲ្យមាននូវសកម្មភាព និងព្រឹត្តិការណ៍ការទូតនានា។ កាលពីឆ្នាំ២០១៣ កម្ពុជា និងជប៉ុនបានបង្កើនទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីនេះ អោយទៅជាទំនាក់ទំនងដៃគូរជាយុទ្ធសាស្ត្រ។
អស់រយៈពេលជាច្រើនទសវត្សរ៍នៃចំណងទំនាក់ទំនងនេះ ជប៉ុនបានព្យាយាមបន្សល់ទុកនូវកេរដំណែលវិជ្ជមានជាច្រើនដល់កម្ពុជា និងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ តាមរយៈកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងផ្ដួចផ្ដើមឲ្យមាននូវការបញ្ចប់សង្គ្រាមស៊ីវិលបង្ហូរឈាមរវាងខ្មែរ និងខ្មែរ តាមរយៈការចុះកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១ ការធ្វើប្រធានបេសកកម្មអាជ្ញាធរអន្តរកាលសហប្រជាជាតិនៅកម្ពុជា ហៅកាត់ថា អ៊ុនតាក់ (UNTAC) និងការដើរតួនាទីចូលរួមសម្របសម្រួល នយោបាយរវាងភាគីខ្មែរ និងខ្មែរជាបន្តបន្ទាប់ នៅក្នុងសម័យព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទីពីរនេះ។ ជប៉ុនក៏ធ្លាប់ជាម្ចាស់ជំនួយធំជាងគេបង្អស់នៅកម្ពុជា សម្រាប់ការស្តា និងអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ សេដ្ឋកិច្ច និងការចូលរួមបណ្ដុះបណ្ដាលធនធានមនុស្សនៅកម្ពុជា។
ផ្នែកមួយនៃការណ៍ដែលជប៉ុនព្យាយាមផ្ដល់ជំនួយយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ និងបង្កើតរូបភាពជាកេរដំណែលវិជ្ជមាននៅកម្ពុជានាពេលនេះ គឺដោយសារតែជប៉ុនចង់លុបលាងនូវប្រវត្តិអតីតកាលយ៉ាងអវិជ្ជមានរបស់ខ្លួន ដែលជប៉ុនបានប្រព្រឹត្តិមកលើប្រទេសកម្ពុជា និងប្រជាជនខ្មែរ កាលពីអំឡុងសម័យសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ។ កាលណោះ ប្រទេសជប៉ុនបានលុកលុយ និងដាក់ប្រទេសកម្ពុជា ក្រោមនឹមត្រួតត្រាអាណានិគមរបស់ខ្លួន ចាប់ពីចន្លោះឆ្នាំ១៩៤១ ដល់ឆ្នាំ១៩៤៥។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ ជប៉ុនថែមទាំងបានកាត់ទឹកដីដែលកេរដំណែលរបស់បុព្វបុរសខ្មែរចំនួនបីខេត្តឲ្យទៅសៀម ឬប្រទេសថៃជាអ្នកគ្រប់គ្រង ក្នុងនោះរួមមានខេត្តសៀមរាប បាត់ដំបង កោះកុង ព្រមទាំងតំបន់មួយផ្នែកធំនៃជួរភ្នំដងរែក។
អ្នកវិភាគ លើកឡើងថា កេរដំណែលប្រវត្តិសាស្ត្រអវិជ្ជមាននេះ នឹងនៅតែបន្តដក់ជាប់ក្នុងផ្នត់គំនិតជនជាតិខ្មែរ ប្រសិនបើជប៉ុននាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ សម្រេចចូលដៃចូលជើងជាមួយរបបលោក ហ៊ុន សែន ដែលត្រូវបានជាសហគមន៍អន្តរជាតិថ្កោលទោសថា បានរម្លាយ និងគាស់រម្លើងប្រជាធិបតេយ្យជាស្ថាពរនៅកម្ពុជានោះ៕