អង្គការមូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ (IMF) ប៉ាន់ស្មានថា កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជានឹងធ្លាក់ចុះក្រោម ៧% នៅឆ្នាំ២០២០ ដោយសារតែភាពមិនច្បាស់លាស់មួយចំនួន ដូចជា កំណើនដ៏យឺតយ៉ាវនៃសេដ្ឋកិច្ចសាកល និងហានិភ័យនៃការបាត់បង់ការអនុគ្រោះពន្ធ EBA ជាដើម។ អ្នកឃ្លាំមើលសង្គម ទទូចឱ្យរដ្ឋាភិបាលប្រឹងប្រែងរក្សាប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ដើម្បីកុំឱ្យកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាធ្លាក់ចុះ ដូចការព្យាករនេះ។
អង្គការមូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ (IMF) ព្យាករណ៍ថា សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាដែលធ្លាប់មានកំណើនលើសពី ៧% ក្នុងរយៈពេលពីរឆ្នាំជាប់គ្នានោះ នឹងត្រូវធ្លាក់ចុះមកនៅត្រឹម ៦,៨% វិញ នៅឆ្នាំ២០២០ ខាងមុខ។ មូលហេតុសំខាន់ដែលអាចបង្អាក់ដំណើរការបោះពួយនៃសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជានោះ គឺការព្យួរការអនុគ្រោះពន្ធ EBA ដែលនឹងជះឥទ្ធិពលអវិជ្ជមានយ៉ាងធំធេងដល់សកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍមួយនេះ។
ក្រុមប្រឹក្សាប្រតិបត្តិនៃអង្គការមូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិថ្លែងក្នុងសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មាននៅថ្ងៃទី២៦ ធ្នូថា ខ្លួនកោតសរសើរចំពោះកំណើនដ៏រឹងមាំ និងមានស្ថិរភាពនៃសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ និងការវិវត្តដ៏គួរឱ្យកត់សម្គាល់នៃការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ។ ទោះជាយ៉ាងណា ស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិមួយនេះ ជឿថា សកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជាក្នុងពេលដ៏ខ្លីខាងមុខនេះ ទំនងជាមិនសូវខ្លាំងក្លាដូចពេលមុនឡើយ ហើយការព្យាករណ៍បង្ហាញពីការធ្លាក់ចុះដ៏គួរភ្ញាក់ផ្អើល ដោយសារការព្យួរប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA និងកំណើនដ៏យឺតហួសពីការរំពឹងទុកនៃសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក។
អង្គការមូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ (IMF) ជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយស្ដីពីនិរន្តរភាពសេដ្ឋកិច្ច កំណត់ឱ្យច្បាស់អំពីហានិភ័យម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច ប្រឹងប្រែងប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអំពើពុករលួយ លើកស្ទួយការអនុវត្តច្បាប់ និងបទបញ្ញត្តិ ព្រមទាំងជ្រោមជ្រែងដំណើរវិវត្តន៍ឆ្ពោះទៅគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព (SDGs)។
ទាក់ទងបញ្ហានេះ អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លោក ផៃ ស៊ីផាន ឆ្លើយតបថា រដ្ឋាភិបាលបានត្រៀមលក្ខណៈគ្រប់គ្រាន់ហើយ ដើម្បីតប់ទល់ហានិភ័យនេះ។ លោកថា នៅក្នុងសេចក្ដីព្រាងច្បាប់សម្រាប់ការគ្រប់គ្រងថវិកា ឆ្នាំ២០២០ រដ្ឋាភិបាលបានព្យាករថា កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ធ្លាក់ចុះត្រឹម ៦,៥% ប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីត្រៀមលក្ខណៈចំពោះហានិភ័យនានា ដែលនឹងអាចនឹងកើតមានឡើងនាពេលខាងមុខ។ លោកថាការធ្លាក់ចុះនេះ មិនមែនមានន័យថារដ្ឋាភិបាលទទួលស្គាល់ថា កម្ពុជានឹងរងសម្ពាធពីការបាត់បង់ការអនុគ្រោះពន្ធនោះឡើយ ប៉ុន្តែ គឺជាបញ្ហារួម ពោលសូម្បីតែបណ្ដាប្រទេសមួយចំនួនក្នុងតំបន់ និងសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ានទាំងមូល ក៏នឹងជួបបញ្ហានេះដូចគ្នា៖ «រាជរដ្ឋាភិបាលលោក ត្រៀមលក្ខណៈសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីយើងរែកពន់ អា ៦,៨% ហ្នឹង ឱ្យវាស្រួល គឺថា យើងបានដាក់ទម្ងន់ហ្នឹងថែមទៀត ៦,៥% ឱ្យវាកាន់តែធ្ងន់ទៀត ដើម្បីឱ្យយើងស្ទុះកម្លាំងយើង ដើម្បីរែកពន់ ចំពោះទម្ងន់ដែលយើងទទួលខុសត្រូវហ្នឹង ឱ្យវាងាយស្រួល ព្រោះបើយើងដាក់ ៦,៥% ដល់ពេលយើងទៅរែក ៦,៨% វាងាយស្រួលច្រើន ហើយនៅប្រទេសមួយចំនួននៅអឺរ៉ុបនោះ យើងយល់ថា ក៏មិនស្ថិរភាពប៉ុន្មានដែរ។ វានៅមានបញ្ហារកាំរកូសជាច្រើនណាស់ ពាក់ព័ន្ធតាំងពីកត្តាផ្សេងៗ តាំងពីបម្រែបម្រួលធាតុអាកាស តាំងពីរឿងទំនាក់ទំនងការបរទេសរវាងមហាអំណាចជាមួយសហគមន៍អឺរ៉ុបអី ហើយសហគមន៍ជាមួយសមាគមអាស៊ាន និងបណ្ដាប្រទេសមួយចំនួននៅក្នុងសមាគមអាស៊ាន។ អាហ្នឹង យើងឃើញបាតុភាពដែលកើតឡើងជាបន្តបន្ទាប់ហើយ។ ទាំងអស់នេះ វាសុទ្ធតែការរួមចំណែកក្នុងការជះឥទ្ធិពលដល់ស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចរបស់បណ្ដាប្រទេសនានា នៅលើពិភពលោក មិនមែនតែប្រទេសកម្ពុជាទេ»។
ទោះជាយ៉ាងណា មួយរយៈពេលចុងក្រោយនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន តែងចេញមុខអះអាងជាញឹកញាប់ថា សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជានៅតែរឹងមាំក្នុងរង្វង់ ៧% ដដែល បើទោះជាមានហានិភ័យនៃការបាត់បង់ការអនុគ្រោះពន្ធក្តី។ ជាពិសេស លោកជឿជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលមានសមត្ថភាពទប់ទល់នឹងហានិភ័យផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ដោយសារប្រមូលពន្ធបានលើសការរំពឹងទុក មានសាច់ប្រាក់ជាង៣ ពាន់លានដុល្លារក្នុងដៃ និងទុនបម្រុងអន្តរជាតិ ១៥ពាន់លានដុល្លារ ព្រមទាំងមាសសុទ្ធ ៣០តោនផ្សេងទៀត។
ទោះជាបែបនេះក្តី ការព្យាករណ៍របស់អង្គការមូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិនេះ គឺដូចគ្នាទៅនឹងការព្យាករណ៍របស់ធនាគារពិភពលោក (World Bank) និងធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADB) កាលពីប៉ុន្មានខែមុននេះដែរ។ ស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិទាំងពីរបានប៉ាន់ស្មានថា កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជានឹងធ្លាក់ចុះមកនៅត្រឹម ៦.៨% នៅឆ្នាំ២០២០ ដោយសារភាពមិនប្រាកដប្រជានៃការព្យួរការអនុគ្រោះពន្ធ EBA និងឥទ្ធិពលនៃបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិ។
អ្នកស្រាវជ្រាវខាងការអភិវឌ្ឍសង្គម បណ្ឌិត មាស នី ថ្លែងថា ការព្យាករណ៍របស់មូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ (IMF) អាចនឹងក្លាយជាការពិត ប្រសិនបើកម្ពុជាបាត់បង់ការអនុគ្រោះពន្ធ EBA។ លោកពន្យល់ថា បើសហភាពអឺរ៉ុបព្យួរការអនុគ្រោះពន្ធ EBA នោះការនាំចេញរបស់កម្ពុជានឹងថយចុះ ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ចថ្នាក់ជាតិ និងសេដ្ឋកិច្ចមូលដ្ឋានរបស់កម្ពុជា។ លោកកត់សម្គាល់ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកំពុងស្ទុះស្ទាដោះស្រាយបញ្ហានេះ ដូចជា ការចរចាបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីទ្វេភាគីជាមួយប្រទេសចិន និងការដំឡើងពន្ធក្នុងស្រុក ជាដើម ក៏ប៉ុន្តែលោកគាំទ្រឱ្យរដ្ឋាភិបាលប្រឹងប្រែងរក្សា EBA វិញ ជាជាងការរកមធ្យោបាយផ្សេងពីនេះ៖« ឱ្យតែមានដំណោះស្រាយបែបណាមួយដែលគូភាគីពាក់ព័ន្ធអាចទទួលយកបានទៅ ហើយយើងអាចរក្សា EBA បាន នោះវាជាជោគជ័យមួយសំខាន់ណាស់សម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសយើង។ ប្រសិនបើយើងរក្សាអាហ្នឹងមិនបានទេ ខ្ញុំគិតថា យើងនឹងធ្វើដំណើរនៅតាមដងផ្លូវដ៏លំបាកមួយនៅក្នុងរយៈពេល ៤ - ៥ ឆ្នាំខាងមុខទៀត»។
របាយការណ៍ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបង្ហាញថា ការនាំចេញរបស់កម្ពុជាក្រោមប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធផ្នែកពាណិជ្ជកម្ម និងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីនៅក្នុងរយៈពេល ១០ខែនៃឆ្នាំ២០១៩ នេះ មានជាង ១ម៉ឺនលានដុល្លារអាមេរិក (១០.៨១៣) ក្នុងនោះជាង ៧ពាន់លានដុល្លារ (៧.៣៥១) បានមកពីផលិតផលវាយនភណ្ឌ សំលៀកបំពាក់ និងស្បែកជើង។ របាយការណ៍ដដែលមិនបានបញ្ជាក់ឱ្យច្បាស់ថា តើប្រទេសណាខ្លះដែលផ្ដល់ការអនុគ្រោះពន្ធ ហើយនាំចូលទំនិញច្រើនជាងគេពីកម្ពុជានោះឡើយ ក៏ប៉ុន្តែ ទំនងជាគ្មានប្រទេសណាផ្សេងក្រៅពីសហភាពអឺរ៉ុបនោះទេ ព្រោះអឺរ៉ុបជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មធំជាងគេរបស់កម្ពុជាក្រោមកម្មវិធីអនុគ្រោះពន្ធ EBA។
កាលពីឆ្នាំ២០១៨ កន្លងទៅ សហភាពអឺរ៉ុបបាននាំចូលទំនិញពីកម្ពុជាគិតជាទឹកប្រាក់ជិត ៦ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ដែលទំនិញស្ទើរតែទាំងអស់រួចកាតព្វកិច្ចពន្ធ។ ផលិតផលវាយនភណ្ឌ សំលៀកបំពាក់ និងស្បែកជើង មានចំនួនប្រហែល ៧៥% នៃទំនិញដែលសហភាពអឺរ៉ុបនាំចូលពីកម្ពុជា។ ទោះជាយ៉ាងណាក្ដី ផលប្រយោជន៍ដែលកម្ពុជាកំពុងទទួលបាននេះ អាចនឹងត្រូវបាត់បង់ទៅវិញក្នុងពេលប៉ុន្មានខែខាងមុខទៀតនេះ ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន មិនព្រមស្ដារប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស ដូចការទាមទាររបស់សហភាពអឺរ៉ុបទេនោះ។
អ្នកស្រាវជ្រាវខាងការអភិវឌ្ឍសង្គម បណ្ឌិត មាស នី សង្កត់ធ្ងន់ថា កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាអាចនឹងធ្លាក់ដុនដាបក្រោមការព្យាករណ៍របស់ស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិទៅទៀត ប្រសិនបើបើកម្ពុជាបាត់បង់ការអនុគ្រោះពន្ធ EBA ហើយរដ្ឋាភិបាលគ្មានសមត្ថភាពដោះស្រាយបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច ដែលដកចេញពីវិបត្តិ EBA បានទេនោះ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។