អ្នករត់កង់បី និងតាក់ស៊ី (Taxi) មួយចំនួននៅខេត្តព្រះសីហនុទាមទារឱ្យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បង្ហាញឆន្ទៈទប់ស្កាត់ជនបរទេសដណ្ដើមមុខរបរពួកគាត់ឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព ជាជាងប្រកាសគំរាមចាត់វិធានការពលរដ្ឋដែលហ៊ាននិយាយពីផលប៉ះពាល់កំពុងជួបប្រទះ។ ពួកគាត់ឱ្យដឹងថា ក្រុមហ៊ុនឡានតាក់ស៊ីរបស់ជនជាតិចិនដឹកភ្ញៀវទេសចរក្នុងក្រុងព្រះសីហនុនៅតែមានច្រើន ដែលធ្វើឱ្យពួកគាត់ជាពលរដ្ឋម្ចាស់ស្រុកពិបាករកស៊ី និងធ្លាក់ចំណូល។
ក្រុមពលរដ្ឋរកស៊ីសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធជាពិសេសពាក់ព័ន្ធមុខរបររត់កង់បី និងតាក់ស៊ី ក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ អស់សង្ឃឹមនឹងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលគ្មានវិធានការទប់ស្កាត់ជនបរទេសដែលដណ្ដើមមុខរបរពួកគាត់។
ពួកគាត់ចាត់ទុកការប្រកាសរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ថ្មីៗ នេះ ដែលថា គ្មានរថយន្តតាក់ស៊ីរបស់ជនជាតិចិននៅកម្ពុជានោះមិនឆ្លុះបញ្ចាំងពីការពិត និងមានចេតនាការពារផលប្រយោជន៍ជនបរទេស ជាងពលរដ្ឋខ្លួនឯង ដោយសារតែក្រុមហ៊ុនឡានតាក់ស៊ីរបស់ជនជាតិចិន ក្នុងខេត្តព្រះសីហនុក្នុងមួយថ្ងៃមួយៗ បើកបរយ៉ាងមមាញឹកដឹកភ្ញៀវទេសចរជនជាតិចិនដូចគ្នា និងជនបរទេសផ្សេងទៀត។
អ្នករត់តាក់ស៊ីម្នាក់ក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ លោក ចាន់ ពេជ្រ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី៣០ ខែកក្កដាថា ក្រុមហ៊ុនតាក់ស៊ីចិនដែលពលរដ្ឋទូទៅហៅថា តាក់ស៊ី ស៊ីន យាន (Xin Yuan) នៅតែរត់ព្រោងព្រាតក្នុងក្រុងព្រះសីហនុ ដែលធ្វើឱ្យពលរដ្ឋខ្មែរពិបាករកប្រាក់ចំណូល ស្របពេលដែលក្រុងព្រះសីហនុថមថយភ្ញៀវទេសចរ។ លោកបញ្ជាក់ថា ជនជាតិចិនមកពីរាជធានីភ្នំពេញ បណ្ដាខេត្តនានា និងប្រទេសចិន ភាគីច្រើនពួកគេមិនប្រើប្រាស់សេវាកម្មតាក់ស៊ីខ្មែរឡើយ គឺពួកគេជិះតាក់ស៊ីជនជាតិចិនដូចគ្នា។
លោក ចាន់ ពេជ្រ អះអាងថា លោកប្រកបរបររត់តាក់ស៊ីជាង ២០ឆ្នាំមកហើយ។ លោកបន្ថែមថា ក្នុងគ្រាជនជាតិចិនសម្រុកចូលខេត្តព្រះសីហនុ ហើយពួកគេមួយចំនួនរកស៊ីរត់ឡានតាក់ស៊ីដំបូងៗ ក្រុមពលរដ្ឋអ្នករត់កង់បី និងតាក់ស៊ី ក៏ធ្លាប់នាំគ្នាតវ៉ាច្រើនលើកច្រើនសារដែរ ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានតែងតែអះអាងថា ក្រុមហ៊ុនឡានតាក់ស៊ីចិនមានអាជ្ញាប័ណ្ណស្របច្បាប់។
លោក ចាន់ ពេជ្រ៖«ប៉ះពាល់ដូចថា យើងរត់ឡានមិនមែនតែឡានសម្រាប់ខ្មែរឯណា សម្រាប់ចិនក៏គេមានឡាន(Boxing)ដែរហ្នឹង ហើយថ្លៃទៀតមួយជើង ៥ដុល្លារ។ ចិនមានយើងធ្វើវាអត់ចេញទេ ពួកក្រុមមុនតវ៉ាម្ដងហើយគេថា កម្ពុជាទីផ្សារសេរី គេនិយាយអ៊ីចឹងពិបាកស្ដាប់ដែរ បើយើងជាម្ចាស់ប្រទេសមួយដែរ ប៉ុន្តែគេរកស៊ី មិនសូវគិតគូរយើងជាប្រជាពលរដ្ឋផង មិនដឹងគិតធ្វើម៉េច។ មានគេមកជ្រៀតជ្រែកហើយ យើងមានផលប៉ះពាល់ខ្លាំងហ្មងពិបាកហើយ រកព្រឹកខ្វះល្ងាច។ ខ្ញុំដឹកភ្ញៀវថៃគាត់ថា អត់មានតាក់ស៊ី មានខ្មែរទៅរត់អត់ទេ មានតែប្រជាជនគេ។ ហេតុអីនៅស្រុកខ្មែរយើងបណ្ដោយឱ្យពួកហ្នឹងមកជ្រៀតជ្រែកក្នុងមុខរបរការងាររបស់ខ្មែរអ៊ីចឹង ខ្ញុំកំពុងតែឆ្ងល់?»។
ក្រុមហ៊ុនដឹកជញ្ជូនអ្នកដំណើរ ស៊ីន យាន (Xin Yuan) ជាសម្ព័ន្ធក្រុមហ៊ុនសេវាកម្មពាណិជ្ជកម្ម និងអចលនទ្រព្យរបស់ចិន ស៊ីន យាន លីន រៀល អ៊ីស្ទេត (XIN YUAN LIN REAL ESTATE) ដែលមានស្នាក់ការកណ្ដាលនៅរាជធានីភ្នំពេញ។ ក្រុមហ៊ុន ស៊ីន យាន (Xin Yuan) ទទួលបានអាជ្ញាប័ណ្ណដឹកអ្នកដំណើរក្នុងខេត្តព្រះសីហនុកាលពីឆ្នាំ២០១៩ ដែលមានរថយន្តប្រមាណ ៦០០គ្រឿងសម្រាប់ដឹកភ្ញៀវទេសចរក្នុងខេត្តនេះ។ កាលពីសម្ពោធក្រុមហ៊ុននេះ អ្នកនាំពាក្យសាលាខេត្តព្រះសីហនុ លោក ឃាង ភារម្យ អះអាងប្រាប់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយក្នុងស្រុកថា ក្រុមហ៊ុនតាក់ស៊ី ស៊ីន យាន អាចរកស៊ីក្នុងខេត្តព្រះសីហនុបាន ដោយសារតែមានអាជ្ញាប័ណ្ណស្របច្បាប់ និងមានអ្នកជំនួញចិន និងខ្មែរ ដាក់ភាគហ៊ុនបង្កើតក្រុមហ៊ុនជាមួយគ្នា។
រីឯ អ្នករត់កង់បីម្នាក់ទៀតនៅក្នុងព្រះសីហនុថ្លែងសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ ព្រោះបារម្ភពីបញ្ហាសុវត្ថិភាពឱ្យដឹងដែរថា ចាប់តាំងពីមានវត្តមានរថយន្តតាក់ស៊ីជនជាតិចិន បានបង្កប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដល់ពលរដ្ឋខ្មែរដែលប្រកបរបររត់កង់បី និងរត់តាក់ស៊ី ដោយសារតែមិនអាចរកប្រាក់ចំណូលបានច្រើនដូចមុន។ លោកនិយាយថា កាលពីមិនទាន់សូវមានជនជាតិចិនមកក្រុងព្រះសីហនុ ភ្ញៀវបរទេសមកពីអឺរ៉ុបភាគច្រើនមកទស្សនាខេត្តព្រះសីហនុហាក់ចាយលុយសម្រាប់សេវាកម្មខ្មែរស្ទើរគ្រប់វិស័យ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្នខេត្តព្រះសីហនុហាក់ស្ងប់ស្ងាត់ និងសម្បូរតែទេសចរជនជាតិចិនប្រើប្រាស់តែសេវាកម្មចិនដូចគ្នា។
អ្នករត់កង់បីសុំលាក់ឈ្មោះ៖«ក្រុមតាក់ស៊ីដែលគេហៅថា មានអាជ្ញាប័ណ្ណពីមុនមកគេនៅតែរកស៊ីជំនាញរបស់គេ ភាសារបស់គេនៅតែរកបានអ៊ីចឹង ក្រុមហ៊ុនចិននៅតែរកនៅតែបន្តមិនដឹងធ្វើម៉េច គេថា មានអាជ្ញាប័ណ្ណ យើងមិនដឹងអាជ្ញាប័ណ្ណប៉ុន្មានអីប៉ុន្មាន យើងមិនដឹង។ អាជ្ញាប័ណ្ណតាមយើងគិតតែងមានសុពលភាព ៥ឆ្នាំ ឬ១០ឆ្នាំ បើសិនជាចប់ទៅកុំឱ្យមានទៀត យើងក៏សប្បាយចិត្ត ប៉ុន្តែបើគេនៅតែបន្តយើងក៏មិនដឹងធ្វើម៉េចដែរ ព្រោះការនិយាយវាស្រួល តែការអនុវត្តធ្វើអត់បាន។ ប្រជាពលរដ្ឋជួបប្រទះបញ្ហាទូទាំងប្រទេស គេចង់និយាយដូចតែគ្នា តែគេមិនហ៊ាននិយាយ។ នាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មីការពិតខ្ញុំក៏មានក្ដីសង្ឃឹមដែរ តែឥឡូវខ្ញុំគិតទៅពិបាកជាងមុនទៀត»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យសាលាខេត្តព្រះសីហនុ លោក ឃាង ភារម្យ និងលោក ឡុង ឌីម៉ង់ ដើម្បីបកស្រាយរឿងនេះបានទេនៅថ្ងៃទី៣០ ខែកក្កដា។ ចំណែក ប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ប៉ែន បូណា ក៏មិនអាចទាក់ទងដើម្បីសាកសួររឿងនេះបានដែរនៅថ្ងៃដដែលនេះ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែកក្កដា កន្លងទៅប្រកាសថា រដ្ឋាភិបាលពុំដែលផ្ដល់អាជ្ញាប័ណ្ណដល់ក្រុមហ៊ុន ឬឡានតាក់ស៊ីវៀតណាម និងចិន ឱ្យរកស៊ីនៅកម្ពុជាទេ។ លោកអះអាងថា កម្ពុជាក៏មិនមានតម្រូវការឱ្យក្រុមហ៊ុនតាក់ស៊ីរបស់ក្រុមហ៊ុនបរទេសចូលមករកស៊ីនៅកម្ពុជាដែរ។ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ថែមទាំងព្រមានចាត់វិធានការតាមច្បាប់ ប្រសិនបើមានការប្រមូលផ្ដុំគ្នាតវ៉ាធ្វើបាតុកម្ម រឿងចោទប្រកាន់ថា ជនបរទេសដណ្ដើមមុខរបរពលរដ្ឋពាក់ព័ន្ធរត់ឡានតាក់ស៊ីនេះ។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត៖«ខ្ញុំសូមបញ្ជូនសារនេះ ទៅក្រុមមនុស្សមួយចំនួនតូចដែលកំពុងតែ បំភ្លៃការពិត ហើយមានចេតនាយកព័ត៌មានមិនពិត ដើម្បីប្រមូលផ្ដុំមនុស្ស ធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងរាជរដ្ឋាភិបាល។ សូមអស់លោកស្ដាប់ឱ្យបានច្បាស់ កុំចេះ ប៉ុន្តែធ្វើល្ងង់ ដើម្បីកេងផលចំណេញនយោបាយរបស់អស់លោក ហើយបើអស់លោកបន្តសកម្មភាពយកព័ត៌មាន ដែលបំភ្លៃការពិត ធ្វើជាកម្មវត្ថុប្រើប្រាស់ក្នុងចេតនា អាក្រក់តាមរយៈការប្រមូលផ្ដុំមនុស្សធ្វើបាតុកម្ម អស់លោកនឹងត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់»។
ទោះជាយ៉ាងណាក្ដី អ្នកសម្របសម្រួលសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (ADHOC) ប្រចាំខេត្តព្រះសីហនុ អ្នកស្រី ជៀប សុធារី មានប្រសាសន៍ថា បញ្ហាពលរដ្ឋត្អូញត្អែររឿងជនបរទេសដណ្ដើមរបររត់តាក់ស៊ីនេះ គឺកើតឡើងយូរណាស់មកហើយ។ អ្នកស្រីឱ្យដឹងថា ក្រុងព្រះសីហនុពិតជាមានជនជាតិចិនប្រើប្រាស់សេវាកម្មតាក់ស៊ីជាជនជាតិចិនដូចគ្នា។ អ្នកស្រីយល់ថា ជនជាតិចិននិយមបែបនេះ ដោយសារតែពួកគេមានជំនឿលើជនជាតិចិនដូចគ្នា លើការការពារប្រព័ន្ធសុវត្ថិភាព និងផ្នែកសន្តិសុខ ជាដើម។
អ្នកស្រី ជៀប សុធារី៖«នៅកំពង់សោមមានប្រជាពលរដ្ឋប្រកបរបររត់ ផាសអ៊ែប(Pass App)ច្រើនជាងបណ្ដាខេត្តផ្សេងទៀត ដូចពួកគាត់ធ្លាប់និយាយអ៊ីចឹងមានការដណ្ដើមគ្នាដែរវាមិនមែនឥឡូវទេ វាមានតាំងពីមានជនជាតិចិនចូលមកបើកកន្លែងរកស៊ីច្រើនមានភោជនីយដ្ឋាន សណ្ឋាគារ ផ្ទះសំណាក់ កាស៊ីណូ គឺគាត់និយមប្រើប្រាស់តែសេវាកម្មពួកគាត់ទេមួយក្រុមអ៊ីចឹងទៅ។ ប៉ុន្តែ សមាគមដែលរកស៊ីដឹកជញ្ជូនក្រៅប្រព័ន្ធហ្នឹង ក៏គាត់បានធ្វើអ៊ីចឹងដែរ ប៉ុន្តែ ទោះជាយ៉ាងណា ក៏ពួកគាត់[ជនជាតិចិន]និយមគ្នាគាត់អ៊ីចឹងដែរ។ ក្រៅពីហ្នឹង សណ្ឋាគារ ឬកន្លែងភោជនីយដ្ឋាន ល្បែងអីហ្នឹង គេមានឡានដឹកជញ្ជូនសម្រាប់របស់គេហ្មង គេកម្រប្រើសេវាសាធារណៈណាស់»។
ទីក្រុងព្រះសីហនុបច្ចុប្បន្នត្រូវបានពលរដ្ឋមួយចំនួនហៅថា ជាទីក្រុងម៉ាកាវទីពីរ ដោយសារតែសម្បូរទៅដោយអាជីវកម្មបនល្បែងកាស៊ីណូ សណ្ឋាគារ និងអាជីវកម្មពេស្យាចារជាដើម ដែលភាគច្រើនគ្រប់គ្រងដោយថៅកែជនជាតិចិន។ ពលរដ្ឋអ្នករត់កង់បីឱ្យដឹងថា ទន្ទឹមមានជនជាតិចិនមួយចំនួនដណ្ដើមមុខរបរពួកគេ នៅជិតអគារកាស៊ីណូ និងសណ្ឋាគារភាគច្រើនក្នុងក្រុងព្រះសីហនុក៏មិនអាចចតរថយន្តចាំដឹកភ្ញៀវបានដែរ ដោយសារតែមានការស្រែកគំរាមបណ្ដេញពីសំណាក់ថៅកែជនជាតិចិន។
ពលរដ្ឋប្រកបរបរសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធស្នើឱ្យលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ចាត់មន្ត្រីចុះអធិការកិច្ច និងទប់ស្កាត់ជនបរទេសដែលជ្រៀតជ្រែកមុខរបរពលរដ្ឋខ្មែរ ដើម្បីសម្រួលឱ្យពលរដ្ឋអាចរកប្រាក់ចំណូលតាមរយៈដឹកភ្ញៀវទេសចរបានទូលំទូលាយ និងបានចំណូលច្រើនជាងមុនយកមកដោះស្រាយបញ្ហាជីវភាពគ្រួសារ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។