អង្គការកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍សហប្រជាជាតិ យូអិនឌីភី (UNDP) ប្រចាំកម្ពុជារកឃើញថា វិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩ បានបណ្តាលឱ្យកម្ពុជាបាត់បង់រំហូរហិរញ្ញប្បទានសរុបប្រមាណ ៣ពាន់ ៦រយលានដុល្លារ ក្នុងឆ្នាំ២០២០ កន្លងទៅ។ អង្គការដដែលនេះថា ចំណូលក្នុងស្រុកកាន់តែក្លាយជាប្រភពហិរញ្ញប្បទានសំខាន់បំផុតសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍ជាតិ។ អ្នកជំនាញលើកឡើងថា កម្ពុជាចាំបាច់ត្រូវពង្រឹងសេដ្ឋកិច្ចវិស័យឯកជនឱ្យបានកាន់តែរឹងមាំ និងធន់បន្ថែមទៀត ដើម្បីជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិ ជាពិសេសស្របពេលដែលវិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩ កំពុងអូសបន្លាយ ខណៈចំណូលពីវិស័យសាធារណៈរបស់រដ្ឋកំពុងធ្លាក់ចុះ។
ការបាត់បង់រំហូរហិរញ្ញប្បទាននៅកម្ពុជារហូតដល់ទៅប្រមាណ ៣ពាន់ ៦រយលានដុល្លារនេះ គឺស្មើនឹងជិត ២០% (១៩,៨%) នៃរំហូរហិរញ្ញវត្ថុសរុបសម្រាប់ឆ្នាំ២០២០ ដែលកម្ពុជាគួរសម្រេចបានជាង ១៨ពាន់លានដុល្លារ (១៨,២២ ពាន់លានដុល្លារ) ប្រសិនបើគ្មានវិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩។ នេះបើផ្អែកតាម រ បាយការណ៍ចុងក្រោយរបស់អង្គការយូអិនឌីភី ស្តីពី «ការវាយតម្លៃលើធនធានហិរញ្ញប្បទានសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍនៅកម្ពុជា» ទើបនឹងចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែកក្កដា។
បើតាមអង្គការយូអិនឌីភី ប្រភពហិរញ្ញប្បទានចម្បងៗ ដែលកម្ពុជាអាចទទួលបានរួមមាន៖ ចំណូលក្នុងស្រុក វិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេស (FDI) ការវិនិយោគរបស់វិស័យឯកជនក្នុងស្រុក ការផ្ញើប្រាក់ពីពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្រៅប្រទេស កម្ចីជំនួយឥតសំណង អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ South-South Cooperation និងមូលនិធិអាកាសធាតុជាដើម។ អង្គការនេះវាយតម្លៃថា ប្រភពហិរញ្ញប្បទានដែលរងផលប៉ះពាល់ខ្លាំងជាងគេ រួមមាន ចំណូលនៅក្នុងស្រុក ការវិនិយោគដោយផ្ទាល់ពីបរទេស (FDI) និងការវិនិយោគក្នុងស្រុកពីប្រភពឯកជន។
អង្គការនេះ រកឃើញថា នៅឆ្នាំ២០២០ ដោយសារតែផលប៉ះពាល់នៃវិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩ ចំណូលក្នុងស្រុករបស់រដ្ឋបានធ្លាក់ចុះជាង ២៣% (-២៣,៦%) ការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេស (FDI) បានធ្លាក់ចុះ ៣១% (-៣១%) រីឯការវិនិយោគរបស់វិស័យឯកជនក្នុងស្រុកបានធ្លាក់ចុះជាង ១៦% (-១៦,៣%)។ ដោយឡែកការផ្ញើប្រាក់របស់ពលរដ្ឋខ្មែរជាពិសេសពលករខ្មែរនៅក្រៅប្រទេស បានធ្លាក់ចុះមកនៅជាង ១ពាន់ ៣រយលានដុល្លារ (១.៣០៦ លានដុល្លារ) ដែលគួរតែទទួលបានជាង ១ពាន់ ៦រយលានដុល្លារ (១.៦៣៦,៩) ប្រសិនបើគ្មានវិបត្តិកូវីដ១៩។
នាយកអង្គការយូអិនឌីភីប្រចាំកម្ពុជាលោក នីក បេរេសហ្វ័ដ (Nick Beresford) មានប្រសាសន៍នៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានថា ប្រភពចំណូលក្នុងស្រុកកាន់តែមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងឡើងៗ ហើយកម្ពុជាអាចងើបចេញពីឋានៈជាប្រទេសដែលមានការអភិវឌ្ឍតិចតួចនៅចុងទសវត្សរ៍ ២០២០។ លោកថា ពេលនោះហើយ គឺជាពេលវេលាដែលកម្ពុជាត្រូវត្រៀមប្រភពហិរញ្ញប្បទានថ្មីផ្សេងៗទៀត ដូចជាលទ្ធភាពនៃការចេញសញ្ញាប័ណ្ណជាប្រាក់រៀល ជាដើម។
រីឯ រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុលោក រស់ សីលវ៉ា ថ្លែងក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានដដែលថា រដ្ឋាភិបាលកំពុងពិចារណាកៀរគរប្រភពហិរញ្ញប្បទានផ្សេងទៀត ដោយមានគម្រោងផ្សព្វផ្សាយផែនការស្តារសេដ្ឋកិច្ចឡើងវិញក្រោយវិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩ សម្រាប់ឆ្នាំ២០២១-២០២៣។
ជុំវិញការរកឃើញអំពីការបាត់បង់រំហូរហិរញ្ញប្បទាននៅកម្ពុជារហូតដល់ទៅប្រមាណ ៣,៦ ពាន់លានដុល្លារដោយសារតែវិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩នេះ នាយកវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី (AVI) បណ្ឌិត ឈាង វណ្ណារិទ្ធិ មានប្រសាសន៍ថា សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាអាចនឹងរឹងមាំ និងធន់បាន ប្រសិនបើវិស័យឯកជននៅកម្ពុជាខ្លាំង៖ « ក្នុងសម័យវិបត្តិ គឺយើងធ្វើម៉េចបើផ្នែកឯកជនខ្លាំង សេដ្ឋកិច្ចយើងអាចនៅដំណើរការបាន ពីព្រោះថា សេដ្ឋកិច្ចសាធារណៈរាងយ៉ាប់ហើយក្នុងកាលៈទេសៈវិបត្តិ។ ចំណូលពន្ធ ចំណូលអីហ្នុងក៏ប៉ះពាល់។ ដូច្នេះ បើយើងមានវិស័យឯកជនមួយដែលរឹងមាំ ហើយធន់ទៅទៀត អញ្ចឹងយើងអាចទប់នូវវិបត្តិនឹងបានគួរសមដែរ »។
បណ្ឌិត ឈាង វណ្ណារិទ្ធិ បន្តថា បញ្ហាប្រឈមសម្រាប់វិស័យឯកជននៅកម្ពុជានាពេលនេះ គឺប្រមូលផ្តុំតែទៅលើវិស័យមួយចំនួន ជាពិសេសទៅលើវិស័យអចលនទ្រព្យ និងដីធ្លី ដែលវិស័យទាំងនេះមិនបានបង្កើតជាផលិតផល ឬសេវាកម្មណាមួយទៅដល់សេដ្ឋកិច្ចនោះទេ តែគ្រាន់តែជាការប៉ាន់ស្មាន ឬប្រមើលមើលថា អាចនឹងមានហាងឆេងនាពេលអនាគតប៉ុណ្ណោះ។ លោកមើលឃើញថា ការផ្តោតតែទៅលើវិស័យនេះ មិនបង្កលក្ខណៈយូរអង្វែងដល់សេដ្ឋកិច្ចជាតិនោះទេ តែអាចបង្កជាហានិភ័យខ្ពស់ទៅវិញ។ រីឯ វិស័យទេសចរណ៍ទៀតសោត លោកថា ក៏រងការប៉ះទង្គិចខ្លាំង ខណៈវិស័យកសិកម្មដែលរដ្ឋរំពឹងថា មានភាពធន់ស៊ាំនឹងវិបត្តិកូវីដ-១៩ ក៏នៅមានកម្រិតនៅឡើយដោយសារតែកម្ពុជានៅខ្សោយក្នុងការធ្វើកសិឧស្សាហកម្ម ឬកង្វះការកែច្នៃ។ លោកផ្តល់អនុសាសន៍ថា កម្ពុជាអាចឈានទៅចាប់យកការអភិវឌ្ឍលើវិស័យបច្ចេកវិជ្ជាបៃតង ឬ Green Technology ដែលអាចបង្កើតជាសក្តានុពលដល់សេដ្ឋកិច្ចជាតិនាពេលអនាគតបាន៖ « វិស័យមួយទៀតដែលខ្ញុំមើលឃើញថា វាអាចមានសក្តានុពលគឺ Green Technology ។ ឃើញការផលិត និងការនាំចេញ solar panel ឃើញគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ដែរ។ ឆ្នាំទៅដូចបានជាជាង ១០០លានអីដែរ។ បើប្រៀបធៀបជាមួយនឹងវិស័យផ្សេងៗ វានៅមានភាគរយទាប ក៏បុន្តែយើងឃើញថា ឥឡូវចលនាពិភពលោកវាទៅ Green Technology ហើយនឹង Green Development ។ អញ្ចឹង បើខ្មែរយើង leapfrog ទៅបច្ចេកវិជ្ជាបៃតងនេះ ខ្ញុំគិតថា យើងមានឱកាសបង្កើតការងារផង ហើយនឹងសក្តានុពលនាំចេញផង »។
បណ្ឌិត ឈាង វណ្ណារិទ្ធិ វាយតម្លៃថា ស្របពេលដែលវិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩ កំពុងអូសបន្លាយនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ កម្ពុជាទំនងជាពិបាកសម្រេចបានគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយនិរន្តរភាព (SDGs) របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ឱ្យបានត្រឹមឆ្នាំ២០៣០ ខាងមុខនេះណាស់ ជាពិសេសគោលដៅបញ្ចប់ភាពក្រីក្រឱ្យបានជាស្ថាពរ សម្រេចសមភាពយេនឌ័រ និងការអបរំប្រកបដោយគុណភាពសម្រាប់មនុស្សគ្រប់រូប។
របាយការណ៍អង្គការយូអិនឌីភី ឱ្យដឹងថា ដោយសារតែវិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩ ក្នុងឆ្នាំ២០២០កន្លងទៅ មានកម្មកររោងចក្រកាត់ដេរ ស្បែកជើង និងផលិតផលធ្វើដំណើរជាង ១សែន ៥ម៉ឺននាក់ (១៥០.០០០) បានបាត់បង់ការងារធ្វើ។ ពលករចំណាកស្រុកខ្មែរ ប្រមាណជាង ៩ម៉ឺននាក់ (៩០.០០០) បានត្រលប់មកស្រុកកំណើតវិញ ខណៈអ្នកបម្រើការងារខាងវិស័យទេសចរណ៍ប្រមាណជាង ១ម៉ឺន ៧ពាន់នាក់ (១៧.០០០) បានបាត់បង់ការងារធ្វើ។ អង្គការនេះថា នេះគេនៅមិនទាន់ដឹងពីតួលេខជាក់លាក់នៃពលរដ្ឋដែលរងផលប៉ះពាល់ពីវិស័យសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធនៅឡើយផង។
អង្គការយូអិនឌីភី ផ្តល់អនុសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលគួរពង្រឹងយន្តការ និងសមត្ថភាពប្រមូលចំណូល អនុវត្តការយកពន្ធឱ្យបានតឹងរ៉ឹងលើវិស័យ ឬផលិតផលដែលបង្កផលប៉ះពាល់ដល់សង្គមមាន ដូចជា ការលេងល្បែងស៊ីសង ឬកាស៊ីណូ ថ្នាំជក់ និងគ្រឿងស្រវឹង ស្តាកម្រិតវិនិយោគក្នុងស្រុករបស់វិស័យឯកជន និងវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេស ព្រមទាំងការកែលម្អការកសាងសមត្ថភាព និងការកែទម្រង់ស្ថាប័នរដ្ឋជាដើម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។