Photo: RFA
ជនជាតិដើមភាគតិចទំពួនខេត្តរតនគិរី សាទរការបង្កើតតំបន់ការពារទេសភាពបឹងលំកុដ ដែលមានផ្ទៃដីជាង ១រយហិកតារ ឲ្យទៅជាបឹងការពារធម្មជាតិ បម្រើវិស័យទេសចរក្នុងតំបន់ និងរួមចំណែកអភិរក្សជីវចម្រុះ។ ពួកគេអំពាវនាវឲ្យក្រសួងបរិស្ថាន យកចិត្តទុកដាក់អនុវត្តច្បាប់ឲ្យម៉ឺងម៉ាត់ដល់ជនល្មើស ដែលកាប់ទន្ទ្រានព្រៃខុសច្បាប់ហ៊ុមព័ទ្ធបឹងធម្មជាតិ ដើម្បីស្ដារបរិស្ថានធម្មជាតិឡើងវិញ។
ជនជាតិដើមភាគតិចទំពួនរស់នៅឃុំសេដា ស្រុកលំផាត់ ខេត្តរតនគិរី ឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី១០ មករា ថា បឹងលំកុដ គឺជាកន្លែងគោរពបូជា របស់ជនជាតិដើមភាគតិច និងជាកន្លែងប្រមូលអនុផលព្រៃឈើ របស់សហគមន៍ច្រើនឆ្នាំមកហើយ ក៏ប៉ុន្តែនៅរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ការប្រមូលអនុផលព្រៃឈើរបស់ពួកគេបានធ្លាក់ចុះខ្លាំង ដោយសារព្រៃដែលឋិតនៅជុំវិញបឹងត្រូវបានគេកាប់បំផ្លាញអស់។
ជនជាតិដើមភាគតិចរស់នៅភូមិកែងសាន់ ឃុំសេដា លោក ខាំ និន គាំទ្រយ៉ាងពេញទំហឹងក្នុងការ ដាក់បញ្ចូលបឹងលំកុដ ជាបឹងអភិរក្ស ក៏ប៉ុន្តែពួកគេទទូចឲ្យក្រសួងបរិស្ថាន ស៊ើបអង្កេតសកម្មភាពកាប់ទន្ទ្រានដីព្រៃព័ទ្ធជុំវិញបឹងនោះ យកជាសម្បត្តិបុគ្គលដោយខុសច្បាប់។ លោកថា ការអនុវត្តច្បាប់ឲ្យម៉ឺងម៉ាត់ និងបើកលំហសេរីភាពដល់ជនជាតិដើមភាគតិចពេញលេញ លើកឡើងពីទុក្ខកង្វល់របស់ខ្លួន ជុំវិញវិធានការអភិរក្សបឹងធម្មជាតិនោះ ក៏រួមចំណែកជួយក្រសួងបរិស្ថាន អភិរក្សបឹងលំកុដឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពដែរ៖ «ពលរដ្ឋជំនឿអស់មួយឃុំសេដា ជំនឿលើព្រៃហ្នឹងតែម្ដង និងបឹងលំកុដ ហ្នឹងទេសចរទៅលេងកម្សាន្ត តែដីហ្នឹងគេកាប់ព្រៃយក និយាយរួមទៅព្រៃអស់ហើយ នៅសល់តែបឹងទទេ»។
អនុក្រឹត្យចុះថ្ងៃទី២៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៨ បានសម្រេចបង្កើតតំបន់ការពារទេសភាពបឹងលំកុដ ដែលមានផ្ទៃដី ជាង ១រយហិកតារ ( ១១០,៩១ ) ឋិតនៅឃុំសេដា ស្រុកលំផាត់ ខេត្តរតនគិរី។ ខ្លឹមសារអនុក្រឹត្យនោះបង្ហាញថា ការបង្កើតតំបន់ការពារទេសភាពបឹងលំកុដនេះ ក្នុងទិសដៅ ការពារ ថែរក្សាធនធានធម្មជាតិ សត្វព្រៃ និងវប្បធម៌ រួមចំណែកកាត់បន្ថយគ្រោះធម្មជាតិ ផ្ដល់ផលិតផល និងសេវាកម្មធម្មជាតិដល់សហគមន៍មូលដ្ឋាន និងអភិរក្សជីវចម្រុះធនធានធម្មជាតិក្នុងតំបន់។
ជនជាតិដើមភាគតិចទំពួនម្នាក់ទៀត លោក ឆន ផល្លា ចាត់ទុកអនុក្រឹត្យនេះ ជាសញ្ញាវិជ្ជមានមួយដែលអាចជួយសង្គ្រោះបឹងធម្មជាតិមួយនេះ ពីការរំលោភបំពាន ពីជនខិលខូច ព្រោះកន្លងទៅ ព្រៃឈើ និងដើមឈើធំៗ ដែលជនជាតិដើមភាគតិចគោរពបូជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ ត្រូវគេកាប់អស់ទាំងស្រុង។ លោកទទូចឲ្យក្រសួងផ្ដល់ឱកាសឲ្យជនជាតិដើមភាគតិច រួមគ្នាថែរក្សាបឹងធម្មជាតិនេះ និងព្រៃឈើនៅតំបន់នោះ៖ «ព្រៃនៅតំបន់ហ្នឹងអស់អាលីងហ្នឹង នៅសល់តែព្រៃតិចតូចនៅជុំវិញបឹង។ រដ្ឋាភិបាលដាក់បឹងអភិរក្ស ល្អដែរជួយការពារបឹង ជាពិសេសពលរដ្ឋទៅរកផ្សិតនៅបឹងហ្នឹងដែរ»។
យ៉ាងនេះក្ដី អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក នេត្រ ភត្ត្រា មានប្រសាសន៍ថា ក្រសួងបានកំណត់ព្រំដែនបឹងអភិរក្សមួយនេះយ៉ាងជាក់លាក់ ដើម្បីការពារការកាប់រុករានព្រៃដោយខុសច្បាប់ ពីជនខិលខូច។ លោកបញ្ជាក់ថា សារប្រយោជន៍ការដាក់បញ្ចូលបឹងលំកុដជាតំបន់ការពារទេសភាពធម្មជាតិ ដើម្បីជួយគាំពារធនធានធម្មជាតិ និងសត្វព្រៃឲ្យឋិតថេរ។ លោកបន្ថែមថា ក្រសួងនឹងបញ្ជូនមន្ត្រីឧទ្យានរក្សឲ្យប្រចាំការ តំបន់នោះ ដើម្បីការពារពីការបរបាញ់សត្វព្រៃ និងកាប់បំផ្លាញព្រៃដោយខុសច្បាប់៖ «បឹងលំកុដនេះនៅពេលដែលយើងបានដាក់ជាតំបន់ការពារទេសភាព គឺយើងបានកំណត់ព្រំដែន ឬដែនកំណត់សម្គាល់តំបន់នេះ ដែលអាចជួយការពារពីការកាប់រុករានព្រៃខុសច្បាប់ពីជនខិលខូច។ ការដាក់បឹងលំកុដនេះ ជាតំបន់ការពារទេសភាព គឺជួយការពារតំបន់នេះឲ្យឋិតថេរ ចៀសពីការរុករានទន្ទ្រានព្រៃដោយខុសច្បាប់ ហើយបន្ទាប់ពីកំណត់តំបន់នេះជាតំបន់ការពារទេសភាពហើយ តំបន់នេះនឹងក្លាយជាតំបន់អភិរក្ស»។
លោក នេត្រ ភត្ភ្រា បន្ថែមទៀតថា ទិសដៅសំខាន់នៃការ ដាក់បញ្ចូលបឹងលំកុដជាបឹងអភិរក្ស មិនត្រឹមតែថែរក្សាព្រៃ និងអភិរក្សជីវចម្រុះនោះទេ ថែមទាំងទាញប្រយោជន៍ពីទេសភាពធម្មជាតិ មកបម្រើវិស័យទេសចរ និងជួយសេដ្ឋកិច្ចសហគមន៍មូលដ្ឋាន ខណៈបច្ចុប្បន្នតំបន់នោះកំពុងចាប់អារម្មណ៍ពីភ្ញៀវទេសចរជាច្រើន៕
