រូប៖ ពលរដ្ឋ
ពលរដ្ឋចំនួន ៣ភូមិ ក្នុងខេត្តស្ទឹងត្រែង ភាគច្រើនមានជីវភាពពឹងផ្អែកការដងជ័រទឹកលក់ចិញ្ចឹមជីវិតកំពុងបារម្ភ កំណើនបទល្មើសព្រៃឈើ ក្នុងតំបន់ព្រៃឡង់ អាចនឹងឈានដល់ការបំផ្លាញដើមច្បោះជ័រទឹករាប់ពាន់ដើម ដែលអ្នកស្រុកអាស្រ័យផលជាច្រើនឆ្មាំមកហើយ។ អ្នកភូមិថា មានពលរដ្ឋមួយចំនួននៅមូលដ្ឋាន បានចាប់យកមុខរបរកាប់ឈើលក់ចិញ្ចឹមជីវិត និងលក់ឱ្យក្រុមហ៊ុន ស៊ីង បាយអូថេក (THINK BIOTECH CAMBODIA)។
ពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងភូមិចំនួន ៣ គឺភូមិកែស ភូមិដូង និងភូមិកំពង់ប៉ាង នៃឃុំកាំងចាម ស្រុកថាឡាបរិវ៉ាត់ ព្រួយបារម្ភខ្លាចបាត់ដើមឈើធំៗ ដែលជាដើមច្បោះជ័រទឹករបស់ពលរដ្ឋ ក្នុងព្រៃឡង់ នៅពេលខាងមុខ។ ការបារម្ភនេះ បន្ទាប់ពីមានពលរដ្ឋនៅមូលដ្ឋានមួយចំនួន បានក្លាយជាជនល្មើសចូលទៅលួចកាប់ដើមច្បោះជ័រទឹក ក្នុងព្រៃឡង់ធ្វើអាជីវកម្មដោយខុសច្បាប់ជាបន្តបន្ទាប់។ ពលរដ្ឋរស់នៅភូមិកំពង់ប៉ាង ឃុំកាំងចាម លោក ខេង ថូរ ឱ្យដឹងនៅថ្ងៃទី២៩ មីនាថា គ្រួសារលោកមានដើមច្បោះជ័រ ជាង ២ពាន់ដើម ក្នុងព្រៃឡង់នៅចំណុចអូរពពេលខែល អូរពស់ថ្លាន់ អូរដំបង និងចំណុចទួលត្រពាំងរាជ អាចនឹងបាត់បង់នៅពេលដ៏ខ្លីខាងមុខ ប្រសិនបើឆ្មាំអភិរក្សរបស់ក្រសួងបរិស្ថាន គ្មានភាពច្បាស់លាស់ក្នុងការអនុវត្តច្បាប់ព្រៃឈើទេនោះ។ លោកថា ក្រុមជនល្មើស ប៉ុនប៉ងបំផ្លាញដើមច្បោះរបស់លោក បន្ទាប់ពីពួកគេបានលួចកាប់ដើមច្បោះជ័ររបស់អ្នកភូមិអូរឡង់ ក្នុងឃុំសៀមបូក អស់រាប់ម៉ឺនដើម កាលពីឆ្នាំ ២០១៨ និង ឆ្នាំ ២០១៩ ហើយរហូតមកដល់ពេលនេះ អាជ្ញាធរជំនាញនៅមិនទាន់ដោះស្រាយឱ្យដាច់ស្រឡះនៅឡើយទេ៖ «មន្ត្រីបរិស្ថានការពារមិនបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ហើយគាត់បណ្ដោយឱ្យបទល្មើសចូលក្នុងព្រៃឡង់ទៅ អារឈើលក់ដើម្បីដោះស្រាយជីវភាព ពីពលរដ្ឋមួយចំនួនគាត់មិនគោរពច្បាប់ ហើយឃុបឃិតគ្នាជាមួយមន្ត្រីជំនាញទៅ។ គេកំពុងដឹកជញ្ជូនដើមកកោះ និងសុក្រំ។ ដើមកកោះ គេយកក្នុងព្រៃឡង់ហ្នឹងហើយ បើនៅខាងក្រៅ តំបន់ទ្រនាប់អត់មានទេ មានតែក្នុងតំបន់ព្រៃឡង់ទេ»។
លោកបន្ថែមថា គ្រួសារលោកបានប្រកបរបរដងជ័រទឹកក្នុងព្រៃឡង់ តាំងពីឆ្នាំ ១៩៩៧។ ក្នុងមួយខែៗ លោកអាចដងជ័រទឹកបាន ១៥កាន ដោយក្នុងមួយកានលក់បាន ចាប់ពី ៨ម៉ឺនរៀល (៨០.០០០) ទៅ ១០ម៉ឺនរៀល (១០០.០០០)។ លោកថា ពលរដ្ឋដែលរស់នៅតំបន់នោះតែងតែប្រកបរបរដងជ័រទឹកលក់ ដើម្បីយកប្រាក់សងធនាគារ និងដោះស្រាយជីវភាពគ្រួសារ ក៏ប៉ុន្តែលោកបារម្ភថា ប្រភពចំណូលនេះអាចនឹងប្រឈមហានិភ័យខ្ពស់ ព្រោះកម្លាំងកម្មកររបស់ក្រុមហ៊ុន ស៊ីង បាយអូរថេក និង ពលរដ្ឋនៅមូលដ្ឋានខ្លះ កំពុងរកវិធីសាស្ត្រ ចូលកាប់បំផ្លាញដើមច្បោះរបស់សហគមន៍៖ «ខ្ញុំព្រួយបារម្ភបើមន្ត្រីបរិស្ថាន គាត់បន្ធូរបន្ថយដៃ យូរ និងឆាប់ ព្រៃឡង់នឹងបាត់បង់ដដែលទេ។ ខ្ញុំមើលឃើញទង្វើខ្លះៗ ពីជនមួយចំនួនដែលគាត់ធ្វើឈើសព្វបែបយ៉ាង ពីមុនមានដើមបេង បន្ទាប់ពីអស់បេង មានធ្នង់ នាងនួន ឥឡូវអស់នាងនួន គេកាប់ផ្ដៀក សុក្រំ ដល់អស់ទៅ ដល់ឈើទាលហើយ។ ព្រួយបារម្ភបើអ្នកមានតួនាទីអនុវត្តច្បាប់ (មន្ត្រីបរិស្ថាន) ធ្វើសកម្មភាពហ្មត់ចត់ទេ ដើមច្បោះវានឹងរីករាលដាលដល់ស្រុកខ្ញុំ វានឹងអាចបាត់បង់។ ប្រសិនបើបណ្ដោយឱ្យក្រុមហ៊ុន ចេះតែចូលបន្តិចម្តងៗ វាអស់ហ្មងអត់មានសល់អីទេ»។
ក្រុមស្នូលបណ្តាញព្រៃឡង់ ខេត្តស្ទឹងត្រែង លោក យឹម សុភ័ក្ត្រ សង្កេតឃើញថា ពលរដ្ឋទាំង ៣ភូមិនេះ ប្រមាណ ៨០ភាគរយ ប្រកបមុខរបរដងជ័រទឹកលក់ ហើយពលរដ្ឋដែលរកស៊ីអារឈើលក់ចិញ្ចឹមជីវិត គឺភាគច្រើន មកពីឃុំសៀមបូក ក្នុងស្រុកសៀមបូក ខេត្តស្ទឹងត្រែង។ លោកថា ក្រុមអ្នកអារឈើលក់ តែងតែលួចអារឈើក្នុងព្រៃឡង់ ជាបន្តបន្ទាប់ និងខ្លះទៀត លួចអារដើមច្បោះជ័រទឹករបស់អ្នកស្រុកលក់ទៀតផង៖ «កាលពីប៉ុន្មានសប្ដាហ៍មុន គាត់សូមឱ្យយើងបង្ហាញទីតាំងទៀត តើធ្វើឱ្យយើងបង្ហាញប៉ុន្មានដងទៀត ទើបគាត់ជឿទុកចិត្ត។ ភាពឆកល្វែងខ្លាំងមែនទែន របស់មន្ត្រីឧទ្យានុរក្ស ដែលកំពុងធ្វើការងារតំបន់ហ្នឹង។ យើងមិនទាន់ឃើញមាន មុខសញ្ញាលទ្ធផលធំដុំណាមួយ ដែលពួកគាត់បំពេញបាន ហើយដំណោះស្រាយ បញ្ហាកាប់ដើមច្បោះជ័រទឹក ដោយក្រុមហ៊ុន ស៊ីង បាយអូថេក មកលើពលរដ្ឋនៅឃុំសៀមបូក មិនទាន់មានការដោះស្រាយជាវិជ្ជមានទេ»។
អាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក នេត្រ ភក្ត្រា ដើម្បីសុំការបំភ្លឺរឿងនេះបានទេ នៅថ្ងៃទី២៩ មីនា។
តែយ៉ាងណា លោកធ្លាប់ប្រាប់អាស៊ីសេរី កាលពីចុងសប្ដាហ៍មុនថា ក្រសួងបរិស្ថានព្រមានថា ប្រសិនបើការចូលក្នុងតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃក្នុងបំណងទុច្ចរិត ឬធ្វើសកម្មភាព ដែលប្រាសចាកនឹងច្បាប់ស្ដីពីតំបន់ការពារធម្មជាតិ នោះនឹងប្រឈមមុខច្បាប់ជាធរមាន។ លោកថា ក្រុមមន្ត្រីឧទ្យានុរក្ស បានចុះល្បាតជាប្រចាំ ហើយបើក្រុមជនល្មើសចូលក្នុងតំបន់អភិរក្ស កាប់បំផ្លាញធនធានធម្មជាតិ មន្ត្រីឧទ្យានុរក្សនឹងចាត់វិធានការច្បាស់។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលសមាគមអាដហុក ខេត្តស្ទឹងត្រែង លោក ប៊ី វ៉ាន់នី សង្កេតឃើញថា មន្ត្រីនគរបាលមូលដ្ឋាន មានប៉េអឹម និង មន្ត្រីបរិស្ថានដែលឈរជើងការពារព្រៃឡង់ មិនបានបង្ក្រាបបទល្មើសព្រៃឈើនោះទេ ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យពលរដ្ឋមិនទុកចិត្តក្នុងការអនុវត្តច្បាប់របស់អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធទាំងនេះ។ លោកថា សមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធ ចាំតែយកលុយពីក្រុមអ្នកដឹកជញ្ជូនឈើខុសច្បាប់ ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យបទល្មើសព្រៃឈើ មិនថយចុះ ហើយព្រៃឡង់នៅតែរងគ្រោះ៖ «មន្ត្រីជំនាញបរិស្ថានដូចមិនមានចំណាត់ការច្បាស់លាស់មួយណា ដែលបង្ហាញទេ ឃើញថា នៅតែបន្តឱ្យមានការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើនៅឡើយ មានន័យថា ការដឹកជញ្ជូនឈើ ចាប់ គឺយកតែលុយ ពុំមានចំណាត់ការផ្លូវច្បាប់លើជនដែលដឹកឈើហ្នឹងទេ»។
សហគមន៍ព្រៃឡង់កត់សម្គាល់ថា កាលពីឆ្នាំ ២០១៩ កន្លងទៅក្រុមហ៊ុន ស៊ីង បាយអូថេក បានសម្រុកកាប់បំផ្លាញដើមច្បោះជ័រទឹកក្នុងព្រៃឡង់ របស់ពលរដ្ឋនៅភូមិអូរឡង់ ឃុំសៀមបូក អស់រាប់ម៉ឺនដើម ហើយពលរដ្ឋប្រមាណជាង ៣០គ្រួសារ បានប្ដឹងឱ្យអាជ្ញាធរជួយដោះស្រាយ តែគ្មានបានលទ្ធផលឡើយរហូតមកដល់ពេលនេះ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
