អ្នក​ឃ្លាំមើល​ព្រៃឈើ​ជំរុញ​រដ្ឋាភិបាល​​ឱ្យ​ស៊ើប​អង្កេត​មន្ត្រី​ពាក់ព័ន្ធ ដែល​​រាយការណ៍​ខុស​ការ​ពិត​រឿង​ឈូស​ព្រៃ​ភ្នំ​តាម៉ៅ

0:00 / 0:00

សកម្មជន​ការពារ​បរិស្ថាន ក្រុម​យុវជន និង​មន្ត្រី​សង្គម​ស៊ីវិលជំរុញ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល ឱ្យ​ស៊ើប​អង្កេត​មន្ត្រី​របស់​ខ្លួន ដែល​ធ្វើ​របាយការណ៍​ផ្ទុយ​ពី​ការ​ពិត​រឿង​ឈូស​ឆាយ​ព្រៃ​នៅ​ឧទ្យាន​ជាតិ​ភ្នំ​តាម៉ៅ​អស់​រាប​រយ​ហិកតារ។ ពួក​គេ​ចាត់​ទុក​ការ​បំផ្លាញ​ព្រៃឈើ​ដ៏​ធំធេង​នេះ​ថា ជា​ការ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​របស់​ក្រសួង​កសិកម្ម និង​ក្រសួង​បរិស្ថាន ដែល​មិន​បាន​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់ វាយ​តម្លៃ​ផល​ប៉ះពាល់​បរិស្ថាន​ឱ្យ​បាន​ត្រឹមត្រូវ មុន​នឹង​សម្រេច​អភិវឌ្ឍន៍​តំបន់​នោះ។

សកម្មជន​ការពារ​បរិស្ថាន​ ក្រុម​យុវជន និង​មន្ត្រី​សង្គម​ស៊ីវិល បន្ត​ទាមទារ​ឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​ស៊ើប​អង្កេត​ដោយ​ឯករាជ្យ ដើម្បី​វែក​មុខ មន្ត្រី​ពាក់ព័ន្ធ​មួយ​ចំនួន ដែល​មិន​បាន​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់ បំពេញ​តួនាទី​ត្រឹមត្រូវ បម្រើ​ជាតិ​ដោយ​ស្មោះត្រង់​ស្រប​តាម​ច្បាប់ ទាក់ទិន​ករណី​ឈូស​ឆាយ​ព្រៃ​អភិរក្ស នៅ​តំបន់​ភ្នំ​តាម៉ៅ​អស់​ប្រមាណ ៦០០ហិកតារ។

ប្រធាន​សមាគម​អាដហុក លោក នី សុខា ប្រាប់​វិទ្យុ​អាស៊ី​សេរី​នៅ​ថ្ងៃ​ទី៩ សីហា​ថា បញ្ហា​នេះ ពុំ​មែន​ជា​រឿង​លេង​សើច​ទេ វាជា​ទង្វើ​ប៉ះពាល់​ដល់​មុខ​មាត់​រដ្ឋាភិបាល និង​អារម្មណ៍​មហាជន ដែល​គេ​មើល​ឃើញ​ថា អាជ្ញាធរ​មាន​សមត្ថកិច្ច ​មិន​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​ថែទាំ​ព្រៃ​អភិរក្ស​ឱ្យ​បាន​ត្រឹមត្រូវ។ លោក​បញ្ជាក់​ថា រដ្ឋាភិបាល​គួរ​តែ​ស៊ើប​អង្កេត​រឿង​នេះ ឱ្យ​បាន​ត្រឹមត្រូវ ប្រសិន​បើ​រឿង​នេះ​ មានការ​សម​គំនិត​ឃុបឃិត​គ្នា ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន​ឯកជន ប្រព្រឹត្ត​អំពើ​ល្មើសច្បាប់​ផ្សេងៗ រដ្ឋាភិបាល​ត្រូវតែ​បញ្ជូន​សំណុំ​រឿង​នេះ ទៅ​តុលាការ ដើម្បី​វែក​មុខ​រក​អ្នក​ពាក់ព័ន្ធ​មក​អនុវត្តច្បាប់៖ «គ្រាន់តែ​យក​ការ​ដាំដើម​ឈើ​ឡើង​វិញ ហើយ​រួច​ខ្លួន​ហាក់​បី​ដូច​ជា ច្បាប់​ហ្នឹង​អត់​មាន​ប្រសិទ្ធភាព ឬ​ក៏​ច្បាប់​ហ្នឹង​មិន​មាន​ឥទ្ធិពល​ទេ ព្រោះ​ច្បាប់ ​បើ​រក​ឃើញ​ថា ការ​ចូល​រួម​សម​គំនិត​គ្នា​ទាំង​អស់​ហ្នឹង គឺ​ត្រូវ​ទទួល​ទោស​ចំពោះ​មុខ​តុលាការ។ កុំ​ឱ្យ​មាន​គំរូ​អាក្រក់​ដល់​អ្នក​ក្រោយៗ ទៀត គួរ​តែ​រក​ឱ្យ​ឃើញ ​ចំពោះ​អ្នក​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​បញ្ហា​ហ្នឹង ឱ្យ​បាន​ច្បាស់លាស់។

សកម្មជន​បរិស្ថាន និង​ក្រុម​យុវជន ដែល​ចុះ​ដល់​ទីតាំង​ឈូសឆាយ ព្រៃ​នៅ​តំបន់​ភ្នំតាម៉ៅ ប្រទះ​ឃើញ​ឈើ​កម្រ​ជា​ច្រើន​ប្រភេទ​ដែល​គេ​ឈូស​កម្ទេច​ចោល រួម​មាន ដើម​ធ្នង់ ផ្ចឹក សុក្រំ រាំង និង​គគីរ​ ដែលគេ​ឈូស​កម្ទេច​ចោល ឱ្យ​ក្លាយ​ជា​វាល។ លើស​ពី​នេះ តំបន់​នោះ សំបូរ​ដោយ​ដីមាន​ជីវជាតិ​ និង​ដើម​ឈើ​ធំៗ ងាយ​ស្រួល​ឱ្យ​ពលរដ្ឋ​ចំនួន ៤ឃុំ ក្នុង​ស្រុក​បាទី រក​អនុផល​ព្រៃ​ឈើ។

រីឯ​សត្វព្រៃ​ជា​ច្រើន​ប្រភេទ តែងតែ​រស់​នៅ និង​ចិញ្ចឹម​ជីវិត ក្នុង​តំបន់​ភ្នំ​តាម៉ៅ រួម​មាន រមាំង ស្វា ក្តាន់​ ជ្រូកព្រៃ និង​សត្វ​បក្សី​ជា​ដើម។ ពួក​គេ​ចាត់​ទុក របាយការណ៍​របស់​រដ្ឋបាល​ព្រៃឈើ នៃ​ក្រសួង​កសិកម្ម ថា មិន​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​ពី​ការ​ពិត ដោយ​ភូតភរ​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និង​ ប្រជាពលរដ្ឋ។

វិទ្យុអាស៊ីសេរី​មិន​ទាន់​អាច​ទាក់ទង​សុំការ​បំភ្លឺ​រឿង​នេះ​ពី​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​កសិកម្ម លោក វេង សាខុន បាន​នៅ​ឡើយ​ទេ នៅ​ថ្ងៃ​ទី៩ សីហា ​ដោយ​ទូរសព្ទ​ហៅ​ចូល ​គ្មាន​អ្នកលើក។ ចំណែក​ប្រធាន​អង្គភាព​អ្នក​នាំ​ពាក្យ​រដ្ឋាភិបាល លោក ផៃ ស៊ីផាន ក៏​មិន​អាច​សុំ​ការ​បំភ្លឺ​បាន​ដែរ នៅ​ថ្ងៃ​ដដែល​នេះ។

រីឯ​អភិបាលខេត្ត​តាកែវ​ លោក អ៊ូច ភា ​បាន​បង្ហោះសារ​តាម​បណ្តាញ​សង្គមហ្វេស​បុក​ថា បញ្ហា​ព្រៃ​ឈើ ក្នុង​មណ្ឌល​សង្គ្រោះសត្វ​ព្រៃ​សួនតាម៉ៅ ​ស្ថិត​ក្រោម​ការ​គ្រប់គ្រង​ដោយ​ផ្ទាល់ ដោយ​មន្ត្រី​រដ្ឋបាល​ព្រៃ​ឈើ ​របស់​ក្រសួង​កសិកម្ម ​ពុំមែន​ក្រោមការ​គ្រប់គ្រង​របស់​រដ្ឋបាលខេត្ត​តាកែវ នោះ​ទេ។

កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី៤ សីហា​កន្លង​ទៅ ក្រសួង​កសិកម្ម បាន​ចេញ​ក្តី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​មួយ ដោយ​អះអាង​ថា ការ​ឈូស​ឆាយ​ព្រៃ នៅ​តំបន់​ភ្នំ​តាម៉ៅ ពុំ​មាន​ផល​ប៉ះពាល់​ទាល់​តែ​សោះ។ ក្រសួង​ថា ​តំបន់​នោះ សំបូរដើម​ប្រេង​ខ្យល់ អាកាស្យា និង​ឈើ​ធម្មជាតិ​ អម​ដោយ​ដី​ខ្សាច់ ​ពុំ​មាន​ការ​ដុះ​លូតលាស់​ព្រៃឈើ​ល្អ​ទេ។ លើស​ពី​នេះ តំបន់​នោះ​ពុំ​មាន​សត្វ​ព្រៃ​សំខាន់ៗ ​ជិត​ផុតពូជ ​ដូច​ការ​លើក​ឡើង​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ឡើយ គឺ​មាន​តែ​ជ្រូក​ព្រៃ ដែល​តែងតែ​មក​រំខាន​ដំណាំ​ពលរដ្ឋ។

ជុំវិញ​រឿង​នេះ ក្រុម​យុវជន​ខ្មែរ​ថាវរៈ អ្នក​នាង ឈឿន ដារ៉ាវី មើល​​ឃើញ​ថា របាយការណ៍​របស់​ក្រសួង​កសិកម្ម​ខុស​ការ​ពិត​ទាំង​ស្រុង ធ្វើឱ្យ​ព្រៃឈើ​ប្រមាណ ៦០០ហិកតារ វិនាស​ហិនហោច​នៅ​រយៈ​ពេល​មិន​ដល់ ១សប្តាហ៍។ អ្នកនាង​រក​ឃើញ​ថា ក្នុង​ពេល​ឈូសឆាយ​មាន​សត្វព្រៃ​ខ្លះ​ងាប់ និង​ខ្លះ​ទៀត ត្រូវ​គេ​លួច​បរបាញ់​សម្លាប់ ព្រោះ​តំបន់​នោះ អាជ្ញាធរ​ហាម​ឃាត់​មិន​ឱ្យ​អ្នក​ខាង​ក្រៅ​ចូល​ទៅ​សង្គ្រោះ​សត្វ​ព្រៃ។ លើសពី​នេះ តំបន់​ដែល​គេ​ឈូសឆាយ ​មាន​ព្រែក និង​អូរធម្មជាតិ ងាយ​ស្រួល​ឱ្យ​សត្វព្រៃ​ចិញ្ចឹម​ជីវិត។ រីឯ​អង្គការ​សម្ព័ន្ធ​មិត្តសត្វព្រៃ ​បាន​ធ្វើរបង​លួសព័ទ្ធ​ជុំវិញ​ព្រៃ​អភិរក្ស​នេះ ដើម្បី​ការពារ​មិន​ឱ្យ​សត្វ​ព្រៃ​ចេញ​ក្រៅ៖ «ជា​តំបន់​ព្រៃឈើ​ចម្រុះ​ពី​ធម្មជាតិ មាន​សត្វ​ច្រើន ​ហើយ​មាន​ប្រជាពលរដ្ឋ​រស់​នៅ​អាស្រ័យផល​តំបន់​ហ្នឹង។ នៅតែ​ធ្វើការ​មាន​ចម្លោះ​ប្រហោង​បែប​នេះ ​គឺ​បង្ក​ឱ្យ​វិនាសកម្ម​ព្រៃឈើ ​ប៉ះពាល់​ច្រើន​ណាស់ ​ព្រៃឈើ​បាត់បង់ សត្វព្រៃ​បាត់បង់ ​ប៉ះពាល់​ជីវភាព​ពលរដ្ឋ។ ជា​បទ​ពិសោធ​មួយ មុន​នឹង​សម្រេច​ផ្តល់ដី​សម្បទាន​ដល់​ក្រុមហ៊ុន ​ត្រូវ​គិត​ឱ្យ​វែង​ឆ្ងាយ»

សកម្មជនបរិស្ថាន​រក​ឃើញ​ថា អ្នក​បើក​ត្រាក់ទ័រ​ឈូស​ឆាយ​ព្រៃ​បាន​បង្ហើយ​ថា ពួក​គាត់​ស៊ីឈ្នូល​ឈូស​ឆាយ​ព្រៃ​នៅ​ទី​នោះ ក្នុង ១ហិកតារ តម្លៃ ៤០០ដុល្លារ សរុប​ទឹក​ប្រាក់ ៦០ម៉ឺន​ដុល្លារ (៦០.០០០) ក្នុង​ទំហំ​ព្រៃ​ដែល​ត្រូវ​ឈូស​ឆាយ ១ពាន់ ៥រយ​ហិកតារ (១.៥០០)។

ជុំវិញ​រឿង​នេះ សកម្មជន​ការពារ​បរិស្ថាន លោក ហេង ស្រស់ មើល​ឃើញ​ថា ក្រសួង​កសិកម្ម មាន​ចេតនា​បណ្តែត​បណ្តោយ​ឱ្យ​មាន​សកម្មភាព​ឈូស​ឆាយ​ព្រៃ​ដ៏​ធំធេង​បែប​នេះ ប៉ះពាល់​ព្រៃឈើ និង​ ជម្រក​សត្វ​ព្រៃ។ លោក​ថា មន្ត្រី​ពាក់ព័ន្ធ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ ហាក់​មិន​បាន​បំពេញ​តួនាទី​ការពារ​ផល​ប្រយោជន៍​ជាតិ​នោះ​ទេ គឺ​ការពារ​ផល​ប្រយោជន៍​របស់​ក្រុមហ៊ុន​ឯកជន៖ «រាជ​រដ្ឋាភិបាល​គួរតែ​ពិនិត្យ​មើល​ រឿង​ទាំង​អស់​នេះ​ថា វាជា​រឿង​ត្រឹមត្រូវ ហើយ​វា​ក៏​ជា​រឿង​មួយ​ដែល ​ធ្វើ​ឱ្យ​បំផ្លាញ​សម្បត្តិ​របស់​រដ្ឋាភិបាល។ ការ​បំផ្លាញ​ធនធាន​ធម្មជាតិ មន្ត្រី​ទាំង​អស់​ហ្នឹង មិន​ដែល​ឃើញ ​ដោះ​ស្រាយ​ឱ្យ​ល្អ​ប្រសើរ​ទេ ច្រើន​តែ​ទម្លាក់​កំហុស​ជន​ទី​៣»

កាល​ពី​សប្តាហ៍​មុន លោកនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ ហ៊ុន សែន បាន​បង្ហោះ​សារ​តាម​រយៈ​ទំព័រ​ហ្វេសប៊ុក​របស់​លោក​ថា ត្រូវ​លុប​ចោល​គម្រោង​អភិវឌ្ឍន៍​តំបន់​ភ្នំ​តាម៉ៅ ​ក្រោយ​មាន​ប្រតិកម្ម​ពី​មហាជន​យ៉ាង​ច្រើន។ លោក​បន្ត​ថា ត្រូវ​រក្សា​ទុក​តំបន់​នេះ​ជា​កន្លែង ​អភិរក្ស​សម្រាប់​ក្មេង​ជំនាន់​ក្រោយ​ឡើង​វិញ។

ចំណែក អ្នក​ជំនាញ​អភិរក្ស​សត្វ​ព្រៃ​នៅ​អង្គការ​នេះ លោក នីច ម៉ាក (Nick Marx) មាន​ប្រសាសន៍​នៅ​ក្នុង​វីដេអូ​ឃ្លីប កាល​ពី​ពេល​កន្លង​ទៅ​ថា សួន​សត្វ​នៅ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក និង​អឺរ៉ុប បាន​ច្រណែន​ភ្នំ​តាម៉ៅ ដោយសារ​តែ​ឧទ្យាន​សត្វ​ភ្នំ​តាម៉ៅ មាន​ព្រៃ​ធម្មជាតិ​ទំហំ ២ពាន់ ៣រយ​ហិកតារ​ព័ទ្ធ​ជុំវិញ​ បង្ក​លក្ខណៈ​ងាយ​ស្រួល ដោះ​លែង​សត្វ​ឱ្យ​ដើរ​លេង​កម្សាន្ត​បែប​ធម្មជាតិ។

លោក​ថា ភ្នំ​តាម៉ៅ គឺ​ជា​សួន​សត្វ​ល្អ​តែ​មួយ​គត់​សម្រាប់​សង្គ្រោះ​សត្វ និង​បង្ក​កំណើត​សត្វ​ព្រៃ​កម្រ ព្រមទាំង​ជា​កន្លែង​ទាក់ទាញ​ភ្ញៀវ​ទេសចរ​ជិត​ឆ្ងាយ​មក​មើល​សម្បត្តិ​ធម្មជាតិ​នៅ​កម្ពុជា។

ឧទ្យានជាតិ​សួន​សត្វភ្នំតាម៉ៅ ​និង​មជ្ឈមណ្ឌល​សង្គ្រោះ​សត្វ​ព្រៃ​ភ្នំតាម៉ៅ មាន​ផ្ទៃ​ដី ២ពាន់ ៣រយ ហិកតារ (២.៣០០) ត្រូវ​បាន​ចុះ​បញ្ជី​ជា​តំបន់​អភិរក្ស​ពី​ក្រសួង​កសិកម្ម កាល​ពី​ឆ្នាំ១៩៩៥។ តំបន់នោះ​មាន​ប្រាង្គ​ប្រាសាទ​បុរាណ ព្រៃភ្នំ ធម្មជាតិ និង​ជា​សួន​សត្វ​ដ៏​ធំ​ក្នុង​ ប្រទេសកម្ពុជា ដោយ​មាន​ផ្ទៃ​ដី ​អម​ដោយ​ព្រៃ​ព្រឹក្សា ព្រែក និង​អូរ​ធម្មជាតិ ផ្តល់​អំណោយ​ផល​ល្អប្រសើរ​ឱ្យ​សត្វ​ព្រៃ​រស់​នៅ ​និង​ចិញ្ចឹម​ជីវិត។

សួន​សត្វ​ទី​នោះ បាន​តាំង​បង្ហាញ ប្រភេទ​សត្វ​កម្រ​ជា​ច្រើន​ប្រភេទ ឱ្យ​អ្នក​ទេសចរណ៍​ទស្សនា រួម​មាន ពស់​ថ្លាន់ ក្រពើ ខ្លា តោ ដំរី ស្វា និង​ខ្លា​ឃ្មុំ​ជា​ដើម៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។