សង្គមស៊ីវិលនិងពលរដ្ឋគ្មានជំនឿលើការព្រមានរឿងបទល្មើសឈើតាមច្រកព្រំដែនទៅវៀតណាម
2018.01.25
សកម្មភាពដឹកជញ្ជូនឈើពីក្នុងឧទ្យានជាតិវីរជ័យ ក្នុងខេត្តរតនគិរី ប្រទេសកម្ពុជា ទៅប្រទេសវៀតណាម កាលពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៧។ Photo courtesy of EIA
Photo courtesy of EIA
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល ក្រុមយុវជន និងពលរដ្ឋនៅតំបន់ភាគឦសានអស់ជំនឿចំពោះសារព្រមានរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន អំពីបទល្មើសជួញដូរឈើឆ្លងដែនទៅប្រទេសវៀតណាម។ លោក ហ៊ុន សែន ធ្លាប់បានព្រមានអភិបាលខែត្រត្បូងឃ្មុំ និងអភិបាលខែត្រមួយចំនួនទៀតច្រើនលើកមកហើយ ប៉ុន្តែពលរដ្ឋសង្កេតឃើញថា អាជ្ញាធរមិនអើពើទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើខុសច្បាប់នោះឡើយ។
អ្នកឃ្លាំមើលបរិស្ថាន ក្រុមយុវជន និងពលរដ្ឋ ចាត់ទុកសារព្រមានរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ថាពុំមានឥទ្ធិពលជាវិជ្ជមាន ដើម្បីតម្រង់ទិសមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល និងអាជ្ញាធរខែត្រឲ្យរួមគ្នាលុបបំបាត់បទល្មើសព្រៃឈើឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពនោះទេ ក៏ប៉ុន្តែប្រសិនបើមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធអនុវត្តនោះ គឺបានតែមួយឆាវ ឬដូចភ្លើងចំបើង។
អនុប្រធានបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា លោក សរ ម៉ូរី កត់សម្គាល់ថា ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលបានប្ដេជ្ញាចិត្តច្រើនណាស់មកហើយរឿងបញ្ឈប់នាំឈើចេញទៅប្រទេសវៀតណាម ក៏ប៉ុន្តែបទល្មើសព្រៃឈើ និងការនាំឈើចេញទៅប្រទេសវៀតណាម នៅតែជាក្តីបារម្ភ។ លោកថា បទល្មើសព្រៃឈើក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃឡង់ នៅតែកើតមានច្រើន ដែលគេដឹកតាមម៉ូតូ គោយន្ត ទូក និងរថយន្ត ដើម្បីលក់ឲ្យដេប៉ូឈើនៅក្បែរតំបន់នោះ។
លោកសង្កត់ធ្ងន់ថា ការអនុវត្តច្បាប់ធូររលុង និងអំពើពុករលួយ គឺជាមូលហេតុដែលនាំឲ្យព្រៃឈើវិនាសហិនហោច ហេតុនេះរដ្ឋាភិបាលគួរពិនិត្យករណីនេះ ដោយត្រូវដាក់ទោសទណ្ឌដល់ឈ្មួញ ឧកញ៉ា និងអ្នកមានអំណាចដោយមិនរើសមុខ ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការជួញដូរឈើខុសច្បាប់៖ «រដ្ឋាភិបាលប្ដេជ្ញាចិត្តថា នឹងអនុវត្តច្បាប់ព្រៃឈើឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព ទាល់តែរដ្ឋាភិបាលបង្ហាញថា នឹងចាប់ជនល្មើសពាក់ព័ន្ធបទល្មើសព្រៃឈើមកផ្ដន្ទាទោសឲ្យពលរដ្ឋបានឃើញបានយើងជឿជាក់»។
សហគមន៍ការពារព្រៃឈើរស់នៅស្រុកថាឡាបរិវ៉ាត់ ខែត្រស្ទឹងត្រែង លោក ថាន់ វ៉ន យល់ថា សារព្រមានរបស់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលលើអភិបាលខែត្រត្បូងឃ្មុំ នៅពុំទាន់គ្រប់ជ្រុងជ្រោយនៅឡើយទេ ដរាបណាអ្នកពាក់ព័ន្ធបំផ្លាញព្រៃឈើ រោងចក្រអារឈើ និងដេប៉ូទិញឈើ រួមទាំងឧកញ៉ាដែលជួញដូរឈើខុសច្បាប់នៅតែបន្តអាជីវកម្មឈើដដែលៗ ពុំមានការទប់ស្កាត់៖ «ដូចពួកខ្ញុំអ្នកការពារព្រៃឈើ ដូចមិនឈឺឆ្អាលទេរឿងការព្រមាន គាត់ព្រមានឲ្យផុយពីសម្ដីគាត់តែប៉ុណ្ណោះ តែការជាក់ស្ដែង ការព្រមាននេះអត់មាប្រសិទ្ធភាព»។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន មានប្រសាសន៍ថា ការណែនាំរបស់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលទៅកាន់មន្ត្រីថ្នាក់ក្រោមជារឿងធម្មតាសម្រាប់ថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេស ប្រៀបដូចជាឪពុកម្ដាយណែនាំកូនចៅដូច្នេះដែរ។ លោកបញ្ជាក់ថា ការលើកឡើងរបស់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលក្នុងកិច្ចប្រជុំសន្និបាតនេះ ជារឿងផ្ទៃក្នុងរបស់បក្សពុំមានអ្វីធំដុំនោះទេ៖ «កុំចាប់អារម្មណ៍ចង់ដឹងអី ការងាររាក់ជ្រៅ ពីព្រោះក្នុងសន្និបាតអាហ្នឹងថាមានបញ្ហាអីជារឿងផ្ទៃក្នុងរបស់គណបក្សដូចគ្រួសារមួយអ៊ីចឹងមានការអីឪពុកម្ដាយប្រដៅកូនចៅជារឿងធម្មតា»។
អភិបាលខែត្រត្បូងឃ្មុំ និងអភិបាលខែត្រមួយចំនួនទៀតត្រូវបានលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីព្រមានធ្ងន់ៗ រឿងបទល្មើសព្រៃឈើឆ្លងដែនទៅវៀតណាម។ ក្រោយពីការព្រមានរួច អភិបាលខែត្រត្បូងឃ្មុំ បានបញ្ជាឲ្យបិទច្រករបៀងចេញចូលប្រទេសវៀតណាម ខុសច្បាប់ និងត្រួតពិនិត្យមើលទំនិញគេចពន្ធ និងកុងត្រូលជជុះជាដើម។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់សមាគមអាដហុក (ADHOC) លោក ស៊ឹង សែនករុណា យល់ថា សារព្រមានរបស់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលជាការពញ្ញាក់ស្មារតីមន្ត្រីក្រោមឱវាទឲ្យធ្វើការងាររបស់ខ្លួនឲ្យបានត្រឹមត្រូវវិញ និងបញ្ឈប់មិនឲ្យមានការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើបន្តទៀត។ តែយ៉ាងណាលោកកត់សម្គាល់ថា សារព្រមាននេះពុំមានជារឿងថ្មីឡើយ ដែលប្រមុខរដ្ឋាភិបាលតែងដាស់តឿនអភិបាលខែត្រ និងមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធលុបបំបាត់បទល្មើសព្រៃឈើ តែផ្ទុយទៅវិញ អភិបាលខែត្រសាមី និងមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធ មិនបានអនុវត្តតាមឲ្យបានប្រសើរទេ៖ «ការអនុវត្តច្បាប់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើងនេះ អត់ឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យទូលំទូលាយជាលក្ខណៈប្រព័ន្ធច្បាស់លាស់ទេ គ្រាន់តែជាការអនុវត្តតាមចរិតរបស់មន្ត្រីតាមតំបន់នីមួយប៉ុណ្ណោះ។ សមត្ថកិច្ចខ្លះគាត់បានធ្វើកិច្ចការរបស់គាត់ ហើយនៅតំបន់មួយចំនួនពុំសូវអើពើតាមតួនាទីរបស់ខ្លួនទេ»។
លោក ស៊ឹង សែនករុណា បន្ថែមថា រដ្ឋាភិបាលបានបង្កើតគណៈកម្មការទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបបទល្មើសព្រៃឈើមួយរយៈពេលខ្លីប៉ុណ្ណោះ មកទល់ពេលនេះសកម្មភាពគណៈកម្មការនេះហាក់ដូចជារលត់ទៅវិញ។ លោកចង់ឃើញរដ្ឋាភិបាលបង្កើតគណៈកម្មការមួយដោយឯករាជ្យ តាមដាន និងត្រួតពិនិត្យតួនាទីរបស់សមត្ថកិច្ច ទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើ និងអនុវត្តច្បាប់ឲ្យបានពេញលេញកុំអោយមានតែឈ្មោះ ដើម្បីឲ្យពលរដ្ឋមានជំនឿចិត្ត។ លើសពីនេះ រដ្ឋាភិបាលត្រូវបិទមិនឲ្យមានការនាំចេញឈើគ្រប់រូបភាព និងដកអាជ្ញាប័ណ្ណលើក្រុមហ៊ុនណាពាក់ព័ន្ធជួញដូរឈើ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- វៀតណាមព្រមានថា ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោអាចជួយសម្រួលវត្តមានយោធាចិនក្នុងទឹកដីកម្ពុជាកាន់តែជ្រៅ
- ពលរដ្ឋនៅតំបន់បឹងតាមោក ចោទប្រកាន់អាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅថា ប្រើអំពើហិង្សា
- អាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញមិនអនុញ្ញាតឱ្យបក្សកម្លាំងជាតិធ្វើបាតុកម្ម នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ
- ក្រសួងដែនដីបានហៅអតិថិជនបុរីពិភពថ្មីទៅពិភាក្សា ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ
- ពលរដ្ឋខ្មែរ-អូស្ត្រាលីម្នាក់ ដែលរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រងការវាយដំពីជនមិនស្គាល់មុខមួយក្រុម ពេលទៅលេងស្រុកខ្មែរ