ប្រជាពលរដ្ឋ ១០គ្រួសារនៅភូមិកោះគ ស្ថិតក្នុងខេត្តកណ្ដាល បន្តទាមទារឲ្យអាជ្ញាធរជួយផ្ដល់ដំណោះស្រាយ បន្ទាប់ពីផ្ទះរបស់ពួកគាត់ បាក់ធ្លាក់ចូលទឹកទន្លេ ដែលពួកគាត់អះអាងថា បណ្ដាលមកពីការបូមខ្សាច់នៅតំបន់នោះ។ ចំណែកអភិបាលខេត្តកណ្ដាល សន្យាថា នឹងខិតខំ ពិនិត្យលទ្ធភាព ដើម្បីបន្តជួយដោះស្រាយជូនពួកគាត់។
ប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ១០គ្រួសារ ដែលរស់នៅភូមិកោះគ សង្កាត់រកាខ្ពស់ ក្រុងតាខ្មៅ ខេត្តកណ្ដាល ត្អូញត្អែរប្រាប់អាស៊ីសេរីថា ពួកគាត់ ពុំមានកន្លែងត្រូវទៅនៅនោះទេ បន្ទាប់ពីដី និងផ្ទះរបស់ពួកគាត់បាក់ធ្លាក់ចូលទឹកទន្លេ កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែកុម្ភៈ។
ពលរដ្ឋរងគ្រោះម្នាក់ លោកស្រី ស៊ីមួន ឡៃស៊ាង រៀបរាប់ថា ពួកគាត់ កំពុងបោះតង់ស្នាក់លើដីតូច មួយ ដែលខាងក្រោយនៅជាប់នឹងមាត់ច្រាំងទន្លេ ចំណែកខាងមុខនៅជាប់ជាមួយនឹងផ្លូវជាតិលេខ ២១អា (A) ដែលធ្វើឲ្យពួកគាត់ប្រឈមជាមួយនឹងការធ្លាក់ចូលទន្លេ និងប្រឈមជាមួយគ្រោះថ្នាក់ ចរាចរណ៍។ លោកស្រីអះអាងថា ការបង្ខំចិត្តរស់ប្រថុយប្រថាន និងលំបាកបែបនេះ ដោយសារពួកគាត់ ពុំមានលទ្ធភាពទិញដី និងធ្វើផ្ទះសម្រាប់រស់នៅកន្លែងផ្សេងនោះទេ ព្រោះពួកគាត់សុទ្ធតែ ជាអ្នកមានជីវភាពក្រីក្រ។ ពលរដ្ឋរូបនេះ សម្ដែងការសោកស្ដាយដែលផ្ទះរបស់លោកស្រី ខំប្រឹងរក លុយសាងសង់អស់ជាង ៤ពាន់ដុល្លារ ប៉ុន្តែត្រូវបានធ្លាក់ចូលទឹកទន្លេទាំងអស់ស្រុង៖ « ផ្ទះរបស់ខ្ញុំធ្លាក់ទៅទាំងអស់ហ្មង អត់មានបានរុះរើអីមកទាន់ទេ។ ស្អីក៏យកអត់បានដែរ។ គាត់អ្នកមកមុនថា មកពីការបូមខ្សាច់ ព្រោះអីគាត់អត់ធ្លាប់ជួបប្រទះអ៊ីចឹង តែទើបនឹងបូមខ្សាច់នេះ ហើយវាចេះតែប្រេះបាក់បន្តៗ។ ខ្ញុំទើបមកនៅប្រាំឆ្នាំនេះ ក៏អត់ដឹងថា ថ្លឹងថ្លែងរបៀបម៉េចដែរ តែពេលដែលខ្ញុំឃើញទិដ្ឋភាពនៃការបូមខ្សាច់នៅខាង ក្រោយផ្ទះខ្ញុំនោះគឺ គួរឲ្យខ្លាច មានសាឡង់ ហើយធ្វើឲ្យរលកធំៗ » ។
លោកស្រី ស៊ីមួន ឡៃស៊ាង ស្នើសុំឲ្យអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ជួយផ្ដល់ដំណោះស្រាយសមរម្យ ដូចជា ផ្ដល់ដី និងថវិកាសម្រាប់សង់លំនៅឋានឡើងវិញ៖ « និយាយទៅថា ពិបាកហ្មងណាស់ ព្រោះខ្ញុំមានកូនតូចៗ ហើយអត់មានកន្លែងដេកពូនទេ ហើយដេកនៅពីមុខនេះ គឺភ័យមុខភ័យក្រោយ ហើយឥឡូវចេះតែរលេះតៗ ទៀត។ ខ្ញុំឲ្យគាត់ជួយរកកន្លែងឲ្យខ្ញុំរស់នៅដូចពីមុនមកវិញ ព្រោះអីពួកខ្ញុំគ្មានសមត្ថភាពអីណាដែរ រកបានត្រឹមតែមួយរស់ៗ ហើយដល់ពេលអស់អ៊ីចឹងទៀតទៅ គឺគ្មានអីពឹងហ្មង។ បើគាត់បាន ជួយឲ្យមានដីមានផ្ទះ គឺខ្ញុំអរគុណគាត់ណាស់ មិនភ្លេចគុណអស់មួយជីវិត » ។
ពលរដ្ឋមួយគ្រួសារទៀត គឺលោកស្រី ប៉ាច់ ចន្ថា អាយុជិត ៥០ឆ្នាំ ថ្លែងថា លោកស្រីរស់នៅទីនោះ តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣ មក មិនដែលមានការបាក់ច្រាំងទន្លេខ្លាំងបែបនេះទេ ហើយទើបតែបាក់ខ្លាំង ក្រោយមានការបូមខ្សាច់ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ លោកស្រីរំពឹងថា អាជ្ញាធរនឹងផ្ដល់ដី និងសំណងខ្លះៗ ដល់ពួកគាត់៖ « ផ្ទះខ្ញុំទទឹង ៥ម៉ែត្រកន្លះ ហើយបណ្ដោយ ១០ម៉ែត្រលើស័ង្កសី ខាងក្រោមចាក់សាបស៊ីម៉ងត៍ គឺវាបាក់ចូលទៅទន្លេ យកអីអត់បានហ្មង បានតែមនុស្ស គឺយកម៉ែខ្ញុំ ចាស់មក។ខ្ញុំចង់ឲ្យអាជ្ញាធរគិតគូររកកន្លែងឲ្យខ្ញុំនៅផង ព្រោះអីបាក់អស់ហើយ។ ខ្ញុំមេម៉ាយនៅជាមួយម៉ែចាស់ និងកូន ៤នាក់ គ្មានផ្ទះសម្បែងអីទៀតទេ មានតែទីពឹងលើអាជ្ញាធរ » ។
ហេតុការណ៍បាក់ដីច្រាំង និងផ្ទះចូលទន្លេនេះ កើតឡើងកាលពីវេលាម៉ោង ៤ព្រឹកថ្ងៃទី២២ ខែកុម្ភៈ។ ផ្ទះដែលរងផលប៉ះពាល់មានចំនួន ១០ខ្នង ក្នុងនោះមានផ្ទះ ៣ខ្នងធ្លាក់ចូលទន្លេទាំងស្រុង ចំណែក ៧ខ្នងទៀត បាក់ស្រុតចូលទន្លេខ្លះនៅសល់ខ្លះ និងបានរុះរើចេញ។ ផ្ទះភាគច្រើនធ្វើអំពីឈើ ចំណែកជញ្ជាំង និងដំបូលស័ង្កសី។ ហេតុការណ៍នេះ ពុំមានមនុស្សរងរបួសនោះទេ ដោយសារម្ចាស់ផ្ទះគេចចេញទាន់ពេល។ ពលរដ្ឋរងគ្រោះទាំងនោះ អះអាងដូចៗ គ្នាថា ការបាក់ដីច្រាំង និងផ្ទះពលរដ្ឋជាបន្តបន្ទាប់នេះ គឺដោយសារតែកន្លងមក មានសកម្មភាពបូមខ្សាច់រ៉ាំរ៉ៃនៅតំបន់នោះ ទោះបីប្រជាពលរដ្ឋតវ៉ាឲ្យអាជ្ញាធរបញ្ឈប់យ៉ាងណា ក៏មិនអស់ដែរ។ ពលរដ្ឋបញ្ជាក់ថា សាឡង់បូមខ្សាច់ទាំងនោះ ភាគច្រើនរបស់ជនជាតិវៀតណាម ប៉ុន្តែពួកគាត់ពុំស្គាល់ឈ្មោះទាំងអស់នោះទេ ប៉ុន្តែក្នុងនោះ ក៏មានឈ្មោះក្រុមហ៊ុន ឡេង ជិញ មួយដែរ។
អភិបាលខេត្តកណ្ដាល លោក គង់ សោភ័ណ្ឌ មានប្រសាសន៍ថា អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ បានចុះទៅពិនិត្យ សិក្សាទីតាំងជាក់ស្ដែង និងបានជួបប្រជាពលរដ្ឋរងគ្រោះជាបន្តបន្ទាប់ ហើយរកឃើញថា ទីតាំង ដែលមានបញ្ហានោះ គឺជាចំណុចកោងនៃទន្លេបាសាក់ ដែលងាយនឹងធ្វើឱ្យទឹកហូរបុកបាក់ស្រុតដី ច្រាំង។ លោកអះអាងថា ការប្រាក់ស្រុតនេះ មិនមែនបណ្ដាលមកពីការបូមខ្សាច់នោះទេ ព្រោះការ បូមខ្សាច់នេះ នៅឆ្ងាយពីកន្លែងកើតហេតុជាង ១គីឡូម៉ែត្រ។ ចំពោះវិធានការជួយជនរងគ្រោះវិញ អភិបាលខេត្តរូបនេះបញ្ជាក់ថា រដ្ឋបាលខេត្តកណ្ដាល ពុំមានដីទំនេរសម្រាប់ចែកជូនពលរដ្ឋទាំង នោះទេ ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរខេត្ត កំពុងធ្វើចលនាមនុស្សធម៌ពីសប្បុរសជន ដើម្បីប្រមូលថវិកាខ្លះៗ និង គ្រឿងបរិភោគ រួមទាំងសម្ភារៈប្រើប្រាស់មួយចំនួន ចែកជូនដល់ពួកគាត់ ក្នុងនោះខាងកាកបាទ ក្រហម បានផ្ដល់ថវិកាចំនួន ៤០ម៉ឺនរៀលក្នុងមួយគ្រួសាររួចហើយ។ ទោះជាយ៉ាងណា លោកសន្យាថា អាជ្ញាធរនឹងខិតខំពិនិត្យលទ្ធភាព ដើម្បីជួយពលរដ្ឋរងគ្រោះបន្តទៀត៖ «យើងអត់មានកញ្ចប់ថវិកាណាទៅទិញដីទិញផ្ទះឲ្យគាត់ទេ ព្រោះអានេះជាគ្រោះធម្មជាតិមួយ ដែលគាត់ស្នាក់នៅជាប់ច្រាំងទន្លេអ៊ីចឹងណា។ មួយទៀតខ្ញុំ ក៏បានរាយការណ៍ទៅឯកឧត្ដមទទួលបន្ទុកខាងគ្រោះមហន្តរាយថា តើយើងអាចប្រើវិធី ដូចជា ជួយទប់កុំឲ្យវាបាក់ ព្រោះអីបន្តិចទៀត បើយើងមិនមើលទេ វានឹងបាក់ដល់ថ្នល់កៅស៊ូ ហើយវាប៉ះពាល់ច្រើនជាងនេះ ម្ល៉ោះហើយប្រហែលជាយើងដោះស្រាយ ដូចជា របៀបនៅខេត្តកំពង់ចាម ដោះស្រាយនៅស្រុកមុខកំពូល និងកោះធំ ព្រំប្រទល់កម្ពុជា - វៀតណាម ដែលយើងបានដោះកន្លងមក។ យើងប្រហែលជាយកតាមទម្រង់នោះ » ។
អាស៊ីសេរីបានព្យាយាមទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល លោក យស មុនីរ៉ាត់ និងលោក វិចទ័រ ហ្សូនា ជាច្រើនដងតែពុំមានអ្នកទទួល។
ប្រធានចលនាមាតាធម្មជាតិ លោក អាឡិច ហ្គន់សាឡេស ដេវីតសុន មានប្រសាសន៍ថា ទោះបីជាអាជ្ញាធរកម្ពុជា អះអាងជារឿយៗ ថា ការបូមខ្សាច់ផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ដល់ពលរដ្ឋ និងមិនបង្កផលប៉ះពាល់ក៏ដោយ ក៏លោកមើលឃើញថា អាជីវកម្មនេះ បានផ្ដល់ផលប៉ះពាល់ធំធេង សម្រាប់បរិស្ថាន ធនធានមច្ឆាជាតិ និងការបាក់ច្រាំងទន្លេ បណ្ដាលឱ្យប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់ការរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋមិនអាចប្រកែកបានឡើយ។ សកម្មជនបរិស្ថានរូបនេះពិនិត្យឃើញថា ការអនុញ្ញាតឱ្យមានសកម្មភាពបូមខ្សាច់ពីសំណាក់ក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធនៅកម្ពុជា ពោរពេញ ដោយអំពើពុករលួយ ព្រោះធ្វើឡើងដោយបិទបាំង គ្មានតម្លាភាព និងគ្មានការពិគ្រោះយោបល់ ជាមួយពលរដ្ឋនៅមូលដ្ឋាន ហើយក៏មិនមាននរណាដឹងច្បាស់ឡើយថា ការបូមខ្សាច់នោះទំហំ ប៉ុន្មានម៉ែត្រ និងរយៈពេលប៉ុន្មាននោះទេ៖ « របាយការណ៍មួយ ដែលចេញផ្សាយនៅអាមេរិកផងនៅអង់គ្លេសផង បែបបច្ចេកវិទ្យា បាននិយាយយ៉ាងច្បាស់ថា នៅតាមទន្លេមេគង្គ ទន្លេបាសាក់ ទន្លេសាប គឺមានសកម្មភាពបូមខ្សាច់ច្រើនជ្រុល ដែលជាកត្តាបាក់ច្រាំងជាប្រព័ន្ធ ដែលជាចំណុចមិនអាចប្រកែកបានទេ។ នៅពេលក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល ឬអាជ្ញាធរដែនដី បាក់ច្រាំងដោយសារគ្រោះធម្មជាតិ ឬដោយទីតាំងនោះជាកន្លែងកោង គឺជាលេសសុទ្ធសាធ ដែលមិនអាចទទួលយកបាន ៩០ភាគរយ។យើងក៏មានអំណះអំណាងពីប្រជាជននៅមូលដ្ឋានដែលរស់នៅតាំងពី ២០ ឬ ៣០ឆ្នាំកន្លងមក ដែលគេឃើញផ្ទាល់នឹងភ្នែកថា ពីមុនអត់បូមអត់សូវបាក់ទេ ហើយឥឡូវបូម គឺមានបាក់ជាប្រព័ន្ធគ្រប់ទីកន្លែង » ។
ប្រធានចលនាមាតាធម្មជាតិរូបនេះ យល់ថា អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេស ក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល រួម ជាមួយក្រុមហ៊ុនបូមខ្សាច់ក្នុងតំបន់នោះ ទោះបីជាបញ្ឈប់សកម្មភាពបូមយូរហើយក្តី ក៏នៅតែមានកាតព្វកិច្ចទទួលខុសត្រូវក្នុងការផ្ដល់សំណង់ជូនពលរដ្ឋរងគ្រោះ ឲ្យបានសមរម្យ និងគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ឲ្យពួកគាត់បម្លាស់ទីទៅរស់នៅកន្លែងផ្សេង។
តាមលទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវមួយរបស់សកលវិទ្យាល័យ សៅសែមថុន (University of Southampton) នៃប្រទេសអង់គ្លេស ដែលចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែមករា បានរកឃើញថា ការបូមខ្សាច់នៅតាមដងទន្លេនៅកម្ពុជា គឺធ្វើឱ្យបាតទន្លេខូងជ្រៅ ហើយជាមូលហេតុនាំឱ្យបាក់ច្រាំង ទន្លេ បាក់រំលំផ្ទះប្រជាពលរដ្ឋ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្លូវតាមបណ្ដោយមាត់ទន្លេ។ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវ រកឃើញបាតទន្លេនៅតំបន់ខ្លះ ត្រូវគេបូមខ្សាច់ខូងជម្រៅ ៨ម៉ែត្រ និងប្រវែង ៤២ម៉ែត្រ ក្នុងមួយកន្លែង ខណៈការបូមខ្សាច់ចេញពីបាតទន្លេត្រឹមតែជម្រៅ ២ម៉ែត្រ គឺល្មមគ្រប់គ្រាន់ ធ្វើឱ្យបាក់ដីមាត់ច្រាំងទន្លេទៅហើយ ចុះទម្រាំបូមដល់ជម្រៅ ៨ម៉ែត្រ ឬជ្រៅជាងនេះ នោះការបាក់ច្រាំងទន្លេ រឹតតែធំធេងជាងនេះ។ លោកបណ្ឌិត ជូលៀន ឡេលិន (Julian Leyland) អះអាងថា ការសិក្សាស្រាវជ្រាវនេះ បង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថា ការបាក់ដីច្រាំងទន្លេកាន់តែរីករាលដាល ដែលប្រជាពលរដ្ឋរាយការណ៍ក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ គឺបណ្ដាលមកពីការបូមខ្សាច់យ៉ាងសម្បើមនេះឯង៕