យុវជន​នៅ​ខេត្ត​កំពង់ចាម​ស្វែង​យល់​ពី​បញ្ហា​បម្រែបម្រួល​បរិស្ថាន

អង្គការ​មិន​មែន​រដ្ឋាភិបាល​មួយ​ហៅ​កាត់​ថា វ៉ាយ.អ.ឌី.ភី (YRDP) ប្រមូល​យុវជន​នៅ​តាម​មហា​វិទ្យាល័យ​នៅ​ខេត្ត​កំពង់ចាម ដើម្បី​ស្វែង​យល់​ពី​បញ្ហា​បម្រែបម្រួល​បរិស្ថាន នៅ​ព្រឹក​ថ្ងៃ​ទី​៣០ សីហា ដែល​ធ្វើ​ឡើង​នៅ​សណ្ឋាគារ​ភ្នំ​ប្រុស ក្នុង​ក្រុង​កំពង់ចាម។

វេទិកា​នេះ ដើម្បី​ឲ្យ​យុវជន​ទទួល​បាន​ចំណេះ​ដឹង​ស្ដីពី​មូលហេតុ និង​ការ​ផល​ប៉ះពាល់​បណ្ដាល​មក​ពី​ការ​ប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ។ យុវជន​យល់​ថា បញ្ហា​បរិស្ថាន គឺ​ជា​បញ្ហា​ប្រឈម​នា​ពេល​បច្ចុប្បន្ន និង​ជា​បញ្ហា​សម្រាប់​ពលរដ្ឋ​ទាំងអស់​គ្នា ពិសេស​យុវជន​ដែល​ត្រូវ​ចូលរួម​ដោះស្រាយ។

ប្រធានបទ​ក្រោម​ចំណង​ជើង​ថា "គោលការណ៍ ហ្វ័រ.អ (4Rs) ដើម្បី​អាកាសធាតុ" មាន​ន័យ​ជា​ភាសា​អង់គ្លេស​បួន​ពាក្យ​ថា រីព្យូស៍ (Refuse) រីដ្យូស៍ (Reduce) រីយ៉ូស៍ (Reuse) និង រីសាយខល (Recycle)។ ពាក្យ​ទាំង​នោះ​មាន​ន័យ​កាត់​បន្ថយ​នៅ​រាល់​ការ​ប្រើប្រាស់​វត្ថុ​ទាំងឡាយ​ណា​ដែល​មិន​សូវ​ចាំបាច់ កាត់​បន្ថយ​ការ​ប្រើប្រាស់​ឥន្ធនៈ និង​ថាមពល​អគ្គិសនី​ដែល​មិន​សូវ​សំខាន់។ ម្យ៉ាង​ទៀត គឺ​ព្យាយាម​ទិញ​របស់​ប្រើប្រាស់​ដែល​ប្រើ​បាន​ច្រើន​ដង និង​បាន​យូរ។ លើស​ពី​នេះ គឺ​ត្រូវ​ចេះ​បែង​ចែក​កាក​សំណល់ ឬ​សំរាម​ទៅ​តាម​ប្រភេទ ដើម្បី​ងាយ​ស្រួល​ដល់​ការ​ប្រមូល និង​កែច្នៃ​សំរាម​សម្រាប់​ប្រើប្រាស់​ឡើង​វិញ ជាដើម។

អ្នក​រៀបចំ​កម្មវិធី​នេះ និង​ជា​ជំនួយការ​គម្រោង​ឧស្សាហកម្ម​និស្សារណកម្ម និង​ការ​ប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ នៃ​អង្គការ​កម្មវិធី​អភិវឌ្ឍន៍​ធនធាន​យុវជន ហៅ​កាត់​ថា វ៉ាយ.អ.ឌី.ភី លោក រ័ត្ន វណ្ណឆៃ មាន​ប្រសាសន៍​ថា សិក្ខាសាលា​នេះ គឺ​ធ្វើ​ឡើង​ដើម្បី​លើក​ទឹក​ចិត្ត​ឲ្យ​យុវជន​ចូលរួម​កាត់​បន្ថយ​ឥទ្ធិពល​នៃ​ការ​ប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ តាម​រយៈ​ការ​អនុវត្ត​នូវ​គោលការណ៍​ទាំង​បួន​នេះ ក្នុង​ជីវភាព​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​របស់​ពួក​គេ ដើម្បី​លើក​កម្ពស់​បរិស្ថាន ឬ​អាកាសធាតុ​នៅ​ក្នុង​ទីក្រុង និង​ទូទាំង​ប្រទេស។ លើស​ពី​នេះ​ទៀត លោក​ថា​នៅ​ខេត្ត​កំពង់ចាម កន្លង​មក​បញ្ហា​គ្រោះ​ធម្មជាតិ​កើត​ឡើង​ច្រើន​នៅ​តំបន់​ខ្លះ រួម​មាន​បញ្ហា​គ្រោះ​ទឹក​ជំនន់ គ្រោះ​រាំង​ស្ងួត ខ្យល់​កន្ត្រាក់។ ម្យ៉ាង ខេត្ត​នេះ គឺ​មាន​យុវជន​ច្រើន​ដែល​កំពុង​សិក្សា​នៅ​តាម​មហា​វិទ្យាល័យ ដែល​អាច​ឲ្យ​ពួក​គេ​មាន​ឱកាស​ស្វែង​យល់​អំពី​បញ្ហា​ទាំង​នេះ៖ «គឺ​ពួក​គាត់​ចាប់​ផ្តើម​យល់​ដឹង ហើយ​កាត់​បន្ថយ​ទម្លាប់​នៃ​ការ​រស់នៅ​របស់​ពួក​គាត់​តាម​រយៈ​មិន​ប្រើប្រាស់​ថង់​ប្លាស្ទិក ឬ​ក៏​មិន​ប្រើប្រាស់​របស់​ដែល​មិន​ចាំបាច់ ឬ​កាត់​បន្ថយ​ជិះ​ឡាន​ម៉ូតូ​កន្លែង​ណា​ដែល​ជិតៗ»

សិក្ខាសាលា​ស្ដីពី​គោលការណ៍​ទាំង​បួន​ចំណុច ដើម្បី​អាកាសធាតុ មាន​សិស្ស​និស្សិត ព្រះសង្ឃ សាស្ត្រាចារ្យ មន្ត្រី​អង្គការ​ក្រៅ​រដ្ឋាភិបាល មន្ត្រី​មក​ពី​ក្រសួង​បរិស្ថាន និង​មន្ត្រី​អាជ្ញាធរ​ខេត្ត​ប្រមាណ ៣០០​នាក់ និង​អង្គ ដោយ​មក​ពី​បណ្ដា​ស្ថាប័ន​មួយ​ចំនួន​ក្នុង​ខេត្ត​កំពង់ចាម និង​រាជធានី​ភ្នំពេញ​ផង។ គរុនិស្សិត​មក​ពី​វិទ្យាស្ថាន​ជាតិ​អប់រំ ផ្នែក​ចិត្ត​វិទ្យា លោក ហូយ ធារី យល់​ថា បរិស្ថាន គឺ​មាន​សារសំខាន់​ណាស់​សម្រាប់​ជីវិត​មនុស្ស និង​សត្វ។ លោក​បន្ត​ថា សិក្ខាសាលា​នេះ គឺ​ជា​ការ​ចែក​រំលែក​បទពិសោធន៍ ឬ​ចំណេះ​ដឹង​ឲ្យ​គ្នា​ទៅ​វិញ​ទៅ​មក​ទៀត​ផង៖ «សំខាន់​ព្រោះ​ខ្ញុំ​ក៏​រស់នៅ​ក្នុង​បរិស្ថាន​ដែរ អ៊ីចឹង​បើ​បរិស្ថាន​ប្រែប្រួល នឹង​ប៉ះពាល់​ដល់​ខ្ញុំ។ អ៊ីចឹង​បើ​យើង​ដឹង​ថា​បរិស្ថាន​ប្រែប្រួល​ដោយ​ម៉េច យើង​ត្រូវ​មាន​ការ​កែប្រែ»

លោក​កត់​សម្គាល់​ឃើញ​ថា នៅ​ពេល​ថ្មីៗ​នេះ បញ្ហា​បម្រែបម្រួល​អាកាសធាតុ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា រួម​នឹង​ប្រទេស​លើ​ពិភពលោក គឺ​កើត​មាន​ច្រើន រួម​មាន​បញ្ហា​កើន​ឡើង​នៃ​រលក​កម្ដៅ បញ្ហា​គ្រោះ​រាំង​ស្ងួត ការ​ប្រែប្រួល​នៃ​របប​ទឹក​ភ្លៀង ឬ​របប​ទឹក​ទន្លេ​មេគង្គ និង​បញ្ហា​មួយ​ចំនួន​ទៀត។

មិន​ខុស​គ្នា​នេះ និស្សិត​ឆ្នាំ​ទី​បួន​នៅ​សាកលវិទ្យាល័យ​គ្រប់គ្រង និង​សេដ្ឋកិច្ច ខេត្ត​កំពង់ចាម កញ្ញា ឃាន និកា យល់​ថា វេទិកា​នេះ គឺ​ល្អ​ក្នុង​ការ​បណ្ដុះ​គំនិត​យុវជន​ឲ្យ​ចេះ​ថែ​រក្សា​បរិស្ថាន ឬ​អាកាសធាតុ ព្រោះ​បច្ចុប្បន្ន ការ​ប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ​បាន​ជះ​ឥទ្ធិពល​ដល់​រដូវ​ទាំង​ពីរ​នៅ​កម្ពុជា ជា​ខ្លាំង។ កញ្ញា​ថា នឹង​យក​ចំណេះ​ដឹង​ទាំង​នេះ​ទៅ​ចែក​ចាយ​បន្ត​ដល់​ពលរដ្ឋ​នៅ​តាម​សហគមន៍ ដើម្បី​ឲ្យ​ពួក​គេ​បាន​យល់​ពី​ផល​ប៉ះពាល់ និង​របៀប​កាត់​បន្ថយ​បញ្ហា​ប្រឈម​ទាំងអស់​នេះ៖ «ខ្ញុំ​យល់​ថា ចំណេះ​ដឹង​ទាំងអស់​ហ្នឹង​គឺ​មាន​សារសំខាន់​ណាស់​ដើម្បី​ឲ្យ​យើង​យល់​ដឹង​កាន់​តែ​ច្បាស់ ដើម្បី​ឲ្យ​យើង​បាន​ដឹង​ពី​ការ​ប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ»

ក្រៅ​ពី​នេះ ក៏​មាន​ការ​លើក​ឡើង​ពី​សំណាក់​មន្ត្រី​ក្រសួង​បរិស្ថាន និង​មន្ត្រី​អង្គការ​ក្រៅ​រដ្ឋាភិបាល​នៅ​ក្នុង​សិក្ខាសាលា​បង្ហាញ​ថា ការ​ប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ​ពុំ​មែន​កើត​ចេញ​ពី​ការ​បាត់បង់​គម្រប​ព្រៃ​ឈើ​តែ​មួយ​មុខ​ទេ ប៉ុន្តែ​ក្នុង​នោះ​មាន​កត្តា​រួម​ចំណែក​ផ្សេង​ទៀត ដូចជា​ការ​ប្រើប្រាស់​ប្រភព​ថាមពល​ដែល​បណ្ដាល​ឲ្យ​កើន​ឡើង​នៃ​ឧស្ម័ន​ផល​ផ្ទះ​កញ្ចក់ ការ​រីក​ចម្រើន​នៃ​កសិកម្ម និង​ឧស្សាហកម្ម ជាដើម។ ចំណែក​ផល​ប៉ះពាល់​វិញ គឺ​ធ្វើ​ឲ្យ​កើន​ឡើង​នូវ​នីវ៉ូ​ទឹក​សមុទ្រ ការ​ប្រែប្រួល​នៃ​របប​ទឹក​ភ្លៀង ឬ​ទឹក​ជំនន់ គ្រោះ​រាំង​ស្ងួត ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​កសិករ​ពិបាក​ធ្វើ​កសិកម្ម។ ជាង​នេះ​ទៀត គឺ​បណ្ដាល​ឲ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​សុខភាព​មនុស្ស និង​សត្វ​ជា​ខ្លាំង។ ជាក់ស្តែង ដូចជា​ធ្វើ​ឲ្យ​ផ្លាស់ប្ដូរ​នៃ​របៀប​រស់នៅ​កើត​មាន​ជំងឺ​ផ្សេងៗ និង​បញ្ហា​ចំណី​អាហារ​ទៀត​ផង។

លោក រ័ត្ន វណ្ណឆៃ យល់​ថា ការ​ចូលរួម​កាត់​បន្ថយ​នូវ​រាល់​បញ្ហា​បម្រែបម្រួល​អាកាសធាតុ​នេះ គឺ​ផ្ដើម​ចេញ​ពី​មនុស្ស​គ្រប់​រូប ពិសេស​យុវជន ព្រោះ​ជា​វ័យ​មួយ​ដែល​មាន​កម្លាំង​គ្រប់គ្រាន់ បូក​រួម​នឹង​ចំណេះ​ដឹង​ផង ដើម្បី​ធ្វើ​ការងារ​នេះ។ លើស​ពី​នេះ​ទៀត ស្ថាប័ន​ពាក់ព័ន្ធ​ក៏​មាន​ចំណែក​ចូលរួម​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ទាំងអស់​នេះ​ដែរ។ លោក​បញ្ជាក់​ថា ផែនការ​ទៅ​មុខ​ទៀត ខាង​លោក​នឹង​មាន​វេទិកា​យុវជន​ស្ដីពី​បរិស្ថាន​ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំ​ពីរ​ដង ហើយ​ក៏​មាន​យុទ្ធនាការ​ផ្សេងៗ​ដើម្បី​ឲ្យ​ពួក​គេ​ចូលរួម​កាត់​បន្ថយ​បញ្ហា​ប្រឈម ដែល​ជះ​ឥទ្ធិពល​លើ​ការ​ប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ។ ម្យ៉ាង ខាង​លោក​ក៏​មាន​គម្រោង​បង្កើត​ជា​សាលា​បៃតង​នៅ​តាម​បណ្ដា​ខេត្ត​មួយ​ចំនួន​ទៀត​ផង៕

កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖

ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។