ពលរដ្ឋ និងយុវជនរិះគន់អាជ្ញាធរ ដែលបណ្ដោយឱ្យក្រុមហ៊ុនបូមខ្សាច់បាក់ច្រាំងទន្លេ
ច្រាំងទន្លេបាក់ ស្ថិតនៅឃុំស្វាយរមៀត ស្រុកខ្សាច់កណ្ដាល ខេត្តកណ្ដាល នៅថ្ងៃទី១១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៤។
រូបពីពលរដ្ឋ
ពលរដ្ឋ និងយុវជនរិះគន់អាជ្ញាធរខេត្តកណ្ដាល និងក្រសួងរ៉ែនិងថាមពល ដែលបណ្ដោយឱ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនបន្តបូមខ្សាច់តាមដងទន្លេមេគង្គបណ្ដាលឱ្យបាក់ច្រាំងទន្លេ គំរាមកំហែងដល់ការរស់នៅរបស់ពលរដ្ឋ។ ការរិះគន់នេះ ធ្វើឡើងក្រោយពេលច្រាំងទន្លេស្ថិតនៅឃុំស្វាយរមៀត ស្រុកខ្សាច់កណ្ដាល បានបាក់ស្រុត សង្កត់ទូកដឹកខ្សាច់ ៣គ្រឿង និងបណ្ដាលឱ្យមនុស្ស ៣នាក់រងបួស និងម្នាក់ទៀតបាត់ខ្លួន កាលពីយប់ថ្ងៃទី១១ ខែធ្នូ។
ប្រជាពលរដ្ឋ និងយុវជនស្រឡាញ់បរិស្ថានសោកស្ដាយដែលអាជ្ញាធរ និងក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល ពុំអើពើទប់ស្កាត់ក្រុមហ៊ុនឯកជនធ្វើសកម្មភាពបូមខ្សាច់អនាធិបតេយ្យបង្កផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់លំនៅឋាន និងជីវភាពរបស់ពលរដ្ឋ។
ពលរដ្ឋរស់នៅខេត្តកណ្ដាល លោក ឆន ម៉ៅ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី១២ ខែធ្នូ ថា បញ្ហាបាក់ច្រាំងទន្លេមេគង្គ គឺបណ្ដាលមកពីការបូមខ្សាច់លើសលប់ ដែលកើតមានគ្រប់កន្លែងនៅតាមដងទន្លេមេគង្គ។ លោកបន្តថា ករណីនេះបានបង្កបញ្ហាអសុវត្ថិភាពជាខ្លាំងដល់ការរស់នៅរបស់ពលរដ្ឋតាមដងទន្លេ។ លោកចោទថា ករណីនេះ អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ ហាក់គ្មានឆន្ទៈ និងខ្វល់ខ្វាយដោះស្រាយបញ្ហាការបូមខ្សាច់អនាធិបតេយ្យឱ្យបានត្រឹមត្រូវឡើយ។
លោក ឆន ម៉ៅ៖ «ការបូមខ្សាច់ដែលមិនមានការសិក្សាស្រាវជ្រាវច្បាស់លាស់ ហើយគិតតែពីបូមឱ្យមានការបាក់ច្រាំងបណ្ដើរៗ ហើយមិនមានមន្ត្រីណាចូលរួមទទួលខុសត្រូវ ឬចូលជជែកពីបញ្ហាទាំងអស់នេះទេ។អ៊ីចឹងទៅ អ្វីដែលប៉ះពាល់គឺមិនមែនមន្ត្រីអស់នោះទេ គឺប្រជាពលរដ្ឋ។ជាពិសេស ពួកគាត់ដែលនៅតាមដងទន្លេគឺគាត់មានការត្អូញត្អែរច្រើនមែនទែន ហើយកន្លែងតំបន់ខ្លះជាតំបន់សំបុកត្រីឥឡូវនេះវាលេងមានត្រីទៀតនៅតាមតំបន់បូមខ្សាច់ហ្នឹង»។
ការលើកឡើងនេះ ធ្វើឡើងក្រោយពេលដែលច្រាំងទន្លេមួយកន្លែង ស្ថិតនៅភូមិព្រែកតាបែន ឃុំស្វាយរមៀត ស្រុកខ្សាច់កណ្ដាលបានបាក់ស្រុតជាង ៣០០ម៉ែត្រការ៉េ និងទទឹងជិត ៥០ម៉ែត កៀកនឹងលំនៅឋានរបស់ពលរដ្ឋ កាលពីយប់ថ្ងៃទី១១ ខែធ្នូ។ ការបាក់ស្រុតនេះបានសង្កត់ទូកដឹកខ្សាច់៣គ្រឿង បណ្ដាលឱ្យមនុស្ស ៣នាក់រងបួសធ្ងន់ និងស្រាល និងម្នាក់ទៀតបាត់ខ្លួន។
ជាមួយគ្នានោះ ការបាក់ស្រុតច្រាំងទន្លេ ក៏បានប៉ះពាល់ដល់ដំណាំពលរដ្ឋមួយចំនួន ដូចជា ចេក ស្វាយ ដូង និងរបងផ្ទះពលរដ្ឋផងដែរ ប៉ុន្តែ ពុំប៉ះពាល់ផ្ទះពលរដ្ឋនោះឡើយ។ ភ្លាមៗ ក្រោយកើតហេតុ អភិបាលខេត្តកណ្ដាល លោក គួច ចំរើន បានចុះទៅ ហើយអះអាងប្រាប់ពលរដ្ឋថា ករណីបាក់ប្រាំងនេះបណ្ដាលមកពីគ្រោះធម្មជាតិ មិនមែនដោយសារការបូមខ្សាច់នោះទេ។ លោកអំពាវនាវឱ្យពលរដ្ឋដែលរស់នៅតាមមាត់ទន្លេ ត្រូវប្រុងប្រយ័ត្ន និងឱ្យជម្លៀសទៅកន្លែងមានសុវត្ថិភាពបណ្ដោះអាសន្ន។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីពុំអាចទាក់ទងអភិបាលខេត្តកណ្ដាល លោក គួច ចំរើន ដើម្បីសុំការឆ្លើយតបជុំវិញរឿងនេះបន្ថែមបានទេនៅថ្ងៃទី១២ ខែធ្នូ។
រីឯសកម្មជនបរិស្ថាននៃចលនាមាតាធម្មជាតិ សុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ ព្រោះបារម្ភសុវត្ថិភាពលើកឡើងថា ការអះអាងរបស់លោក គួច ចំរើន ថា ការបាក់ច្រាំង ជាគ្រោះធម្មជាតិនេះ គឺគ្រាន់តែជាលេស ដើម្បីគេចវេះ មិនចង់ទទួលខុសត្រូវ ចំពោះបញ្ហា។ សកម្មជនរូបនេះចោទថា ការបូមខ្សាច់ បង្កជាក្ដីបារម្ភដល់ពលរដ្ឋ ដោយសារតែក្រសួងមួយចំនួន ដូចជា ក្រសួងបរិស្ថាន និងក្រសួងរ៉ែ និងថាមពលអសមត្ថភាពក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហានៅចំពោះមុខ ហើយគិតតែពីផលប្រយោជន៍ ដើម្បីបានលុយចូលហោប៉ៅខ្លួនឯង តាមរយៈលួចលក់ធនធានធម្មជាតិ ដូចជា ខ្សាច់ជាដើម។
សកម្មជនបរិស្ថាននៃចលនាមាតាធម្មជាតិសុំលក់ឈ្មោះ៖ «ប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិតពលរដ្ឋ និងការគំរាមកំហែងធ្ងន់ធ្ងរនោះ ដោយសារតែភាពអសមត្ថភាពរបស់រដ្ឋ និងក្រសួងមានសមត្ថកិច្ច។ ដូចយើងមើលឃើញ ការវាយតម្លៃអំពីផលប៉ះពាល់បរិស្ថានមុននឹងការអនុវត្តសម្រាប់គម្រោង គឺនៅមានភាពខ្វះខាត មិនមែនខ្វះខាតតិចតូចគឺធ្ងន់ធ្ងរមែនទែន។ យើងមិនដែលទទួលបានលទ្ធផល ឬសម្រេចពីការវាយតម្លៃទាំងអស់នោះទេ។ ឃើញទេ នៅពេលដែលគម្រោងនោះត្រូវបានអនុវត្ត ឬក្រុមហ៊ុនណាមួយទទួលបានអាជ្ញាប័ណ្ណ គឺតែងតែមានការគំរាមកំហែងដល់អាយុជីវិតប្រជាពលរដ្ឋ»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីពុំអាចទាក់ទង អ្នកនាំពាក្យក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល លោក អ៊ឹង ឌីប៉ូឡា និងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក ខ្វៃ អាទិត្យា ដើម្បីឆ្លើយតបជុំវិញរឿងនេះបានទេនៅថ្ងៃទី១២ ខែធ្នូ។
យ៉ាងណាលោក អ៊ឹង ឌីប៉ូឡា ធ្លាប់លើកឡើងថាអាជីវកម្មបូមខ្សាច់នៅតាមដងទន្លេដែលធ្វើឲ្យបាក់ច្រាំង គឺជាប្រភេទអាជីវកម្មបែបអនាធិបតេយ្យមិនគោរពតាមស្តង់ដារបច្ចេកទេសដែលក្រសួងបានកំណត់។ រីឯ ក្រុមហ៊ុនដែលគោរពតាមច្បាប់ មិនប៉ះពាល់ដល់ច្រាំងទន្លេនោះទេ។ បើទោះជាមានការអះអាងបែបនេះក្ដី សកម្មជនបរិស្ថាន លើកឡើងថា ក្រសួង និងអាជ្ញាធរ មិនហ៊ានចាប់ក្រុមហ៊ុនបូមខ្សាច់អនាធិបតេយ្យទាំងនោះមកផ្ដន្ទាទោស ព្រោះខ្លាចខាតបង់ផលប្រយោជន៍។
ទាក់ទិនរឿងនេះ អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងបរិស្ថាន លោក ម៉ា ចិត្រា យល់ថា ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាបាក់ច្រាំង ដែលបណ្ដាលមកពីការបូមខ្សាច់ ក្រុមហ៊ុនបូមខ្សាច់នីមួយៗត្រូវតែមានអាជ្ញាប័ណ្ណទទួលស្គាល់ពីក្រសួងពាក់ព័ន្ធឱ្យត្រឹមត្រូវហើយត្រូវមានរបាយការណ៍វាយតម្លៃពីផលប៉ះពាល់បរិស្ថាន និងសង្គម ដែលធ្វើឡើងពីសំណាក់គណៈកម្មការវាយតម្លៃឯករាជ្យ នោះទើបមិនបង្កបញ្ហានៅពេលអនាគត។
លោក ម៉ា ចិត្រា៖ «អ៊ីចឹងបានថាមុននឹងអនុញ្ញាតឱ្យមានការបូមខ្សាច់នៅតំបន់ណានោះ ខាងក្រសួងពាក់ព័ន្ធ ត្រូវពិនិត្យ និងសិក្សាមើលថាតើ គួរតែផ្ដល់អាជ្ញាប័ណ្ណឱ្យបូមកន្លែងនឹងទេ ឬយ៉ាងម៉េច គឺត្រូវតែសិក្សាស្រាវជ្រាវអ៊ីចឹងសិនដែរ។ បើយើងអនុញ្ញាតងាកបូមៗ គឺវាប៉ះពាល់ប្រជាពលរដ្ឋ នោះវាខាតសេដ្ឋកិច្ចពលរដ្ឋផង និងខាតសេដ្ឋកិច្ចជាតិផង តាមរយៈការទៅសាសងផ្លូវថ្មី ឬទំនប់ទប់ច្រាំង នឹងអស់លុយ។ សូមឱ្យអាជ្ញាធរយកចិត្តទុកដាក់លើចំណុចអស់នេះផង។
បញ្ហាបាក់ច្រាំងចូលទន្លេ ពុំមែនទើបតែកើតមាននោះទេ។ ពលរដ្ឋ និងយុវជនទទូចឱ្យអាជ្ញាធរ គិតពីផលប៉ះពាល់ពលរដ្ឋ និងបរិស្ថាន ជាជាងគិតតែផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ធ្វើឱ្យពលរដ្ឋភាគច្រើនរងគ្រោះ ដោយសារតែបញ្ហាអាជីវកម្មបូមខ្សាច់ គ្មានច្បាប់ទម្លាប់។ ជាពិសេស ពួកគាត់សង្ឃឹមថា អាជ្ញាធរនឹងចាត់វិធានការតឹងរ៉ឹងលើក្រុមហ៊ុនទាំងឡាយណា ដែលគ្មានអាជ្ញាប័ណ្ណត្រឹមត្រូវ ហើយបូមខ្សាច់ហួសដែនកំណត់ ត្រូវយកមកផ្ដន្ទាទោសចំពោះមុខច្បាប់៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- លោក ឃួង ស្រេង ពីមន្ត្រីខណ្ឌតូចតាចទៅជាអភិបាលក្រុងភ្នំពេញដោយសារស្នាដៃបម្រើគ្រួសារត្រកូលហ៊ុន
- លោក ហ៊ុន ម៉ានី ស្នើឲ្យនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដកប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានចំនួន៤ ខេត្ត នៅជុំវិញតំបន់ព្រៃឡង់
- លោក ហេង សិទ្ធី ត្រូវបានចាប់ខ្លួនដល់រុស្សីក្រោយស្នើឱ្យលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ចុះចេញពីតំណែង
- ខ្មាន់កាំភ្លើងបង្ហាញអត្តសញ្ញាណអ្នកបញ្ជាឱ្យបាញ់សម្លាប់លោក លិម គិមយ៉ា ក្រោយពេលតុលាការចេញដីកាចាប់ខ្លួនលោក លី រតនរស្មី
- ភាពស្ងប់ស្ងាត់លើករណីឃាតកម្មលោក លិម គិមយ៉ា «បង្ហាញពីភាពគ្មានទំនួលខុសត្រូវរបស់រដ្ឋាភិបាល»