ជំងឺភ្នែកលោក រ៉ុង ឈុន វិវឌ្ឍកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរក្នុងពន្ធនាគារ
2021.09.05
សាច់ញាតិរបស់លោក រ៉ុង ឈុន ឱ្យដឹងថា លោកកំពុងមានបញ្ហាភ្នែកធ្ងន់ធ្ងរនៅក្នុងពន្ធនាគារ ដែលទាមទារការព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យជំនាញនៅខាងក្រៅពន្ធនាគារ។ មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សជំរុញឱ្យអាជ្ញាធរពន្ធនាគារអនុញ្ញាតឱ្យមេដឹកនាំសហជីពរូបនេះ បានចេញទៅសម្រាកព្យាបាលភ្នែកនៅខាងក្រៅ ដើម្បីកុំឱ្យស្ថានភាពជំងឺភ្នែករបស់គាត់វិវឌ្ឍកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ពន្ធនាគារឆ្លើយតបថា អាជ្ញាធរនឹងមិនទុកអ្នកជាប់ឃុំណាម្នាក់ចោលនោះទេ។
សាច់ញាតិ និងមនុស្សជំនិតរបស់លោក រ៉ុង ឈុន ព្រួយបារម្ភជាខ្លាំងអំពីសុខភាពភ្នែករបស់លោក ពីព្រោះមួយរយៈពេលចុងក្រោយនេះ លោកមើលអ្វីមិនសូវច្បាស់ និងមានអាការៈស្រវាំងភ្នែកជាប្រចាំ។ ពួកគេទទូចដល់អាជ្ញាធរពន្ធនាគារអនុញ្ញាតឱ្យលោក រ៉ុង ឈុន បានចេញមកពិនិត្យ និងព្យាបាលជំងឺភ្នែកនេះនៅមន្ទីរពេទ្យខាងក្រៅពន្ធនាគារ ទៅតាមការស្នើសុំរបស់គាត់។
ក្មួយប្រុសរបស់លោក រ៉ុង ឈុន គឺលោក រ៉ុង វិជ្ជា ឱ្យវិទ្យុអាស៊ីសេរីដឹងថា ជំងឺភ្នែកពូរបស់លោក បានធ្វើទុក្ខតាំងពីខែមេសា ហើយគាត់ធ្លាប់បានស្នើសុំទៅអាជ្ញាធរពន្ធនាគារដើម្បីចេញមកព្យាបាលនៅខាងក្រៅដែរ តែខាងអាជ្ញាធរបានបដិសេធ ក្រោមហេតុផលថា ជំងឺកូវីដ-១៩ កំពុងផ្ទុះរាលដាលខ្លាំង។ លោកបញ្ជាក់ថា ថ្មីៗនេះ ពូរបស់លោកបានស្នើសុំទៅខាងពន្ធនាគារជាថ្មីម្តងទៀត ព្រោះស្ថានភាពជំងឺភ្នែករបស់គាត់បានវិវឌ្ឍកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ៖ «ភ្នែកគាត់រាងស្រវាំង មើលអត់សូវច្បាស់ ព្រាលខ្លាំង។ មុនដំបូង តែម្ខាងទេ រាងខ្លាំង ប៉ុន្តែភ្នែកកាលណាយើងអត់បានព្យាបាល ទុកយូរទៅ យើងបារម្ភខ្លាចវាឆ្លង ប៉ះពាល់ទាំងពីរអ៊ីចឹង។ អ៊ីចឹងហើយបានជាខ្លួនគាត់ផ្ទាល់ ព្យាយាមស្នើទៅខាងមន្ត្រីពន្ធនាគារហ្នឹង ឱ្យគាត់ទៅពិនិត្យសុខភាពនៅខាងក្រៅ ជួបពេទ្យដើម្បីបានទទួលបានថ្នាំព្យាបាល»។
លោក រ៉ុង វិជ្ជា ឱ្យដឹងថា លោក រ៉ុង ឈុន មានបញ្ហាភ្នែកនេះជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ ហើយគាត់តែងបានទៅពិនិត្យព្យាបាលជាប្រចាំ។ ប៉ុន្តែនៅក្រោយពេលជាប់ឃុំជាង ១ឆ្នាំមកនេះ គាត់ខកខានទទួលការពិនិត្យព្យាបាល ទើបធ្វើឱ្យអាការៈប្រែជាធ្ងន់ធ្ងរដូចពេលនេះ។ លោកស្នើយ៉ាងទទូចដល់អាជ្ញាធរអនុញ្ញាតឱ្យពូរបស់លោក បានចេញមកពិនិត្យ និងព្យាបាលភ្នែកនៅមន្ទីរពេទ្យជំនាញ ដើម្បីកុំឱ្យស្ថានភាពជំងឺកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរជាងនេះ។
ប្រធានសមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ (CITA) និងជាសហការីដ៏ជិតស្និទ្ធរបស់លោក រ៉ុង ឈុន គឺអ្នកស្រី អ៊ុក ឆាយ៉ាវី ថ្លែងថា អ្នកស្រីមិនចាំច្បាស់ថា លោក រ៉ុង ឈុន មានបញ្ហាភ្នែកនេះ តាំងពីពេលណានោះទេ។ ប៉ុន្តែអ្នកស្រីអះអាងថា ភ្នែករបស់លោករងរបួសដោយសារតែសកម្មភាពបង្ក្រាបរបស់អាជ្ញាធរ នៅពេលលោកដឹកនាំការប្រមូលផ្ដុំទាមទារអត្ថប្រយោជន៍ឱ្យកម្មករកាត់ដេរ។ អ្នកស្រី អ៊ុក ឆាយ៉ាវី មានប្រសាសន៍ទៀតថា ការផ្ដន្ទាទោស និងការឃុំខ្លួនលោក រ៉ុង ឈុន ជាងមួយឆ្នាំមកនេះ ប្រៀបបាននឹងការដាក់ទណ្ឌកម្មគាត់រួចទៅហើយ ដូច្នេះអ្នកស្រីទទូចដល់អាជ្ញាធរពន្ធនាគារឱ្យបញ្ជូនគាត់ទៅព្យាបាលភ្នែកនៅខាងក្រៅឱ្យបានទាន់ពេលវេលា៖ «យើងឃើញហើយ កន្លងមក អ្នកជួញដូរគ្រឿងញៀនធំបំផុត ក៏ជាប់ឃុំបានតែប៉ុន្មាន ទៅដេកព្យាបាលដែរ ហើយហ្នឹងគេអ្នកជួញដូរគ្រឿងញៀនផង ចុះលោក រ៉ុង ឈុន ធ្វើអ្វី? បំផ្លាញស្អីដល់ប្រទេសជាតិ? អ៊ីចឹងគួរតែអនុញ្ញាតឱ្យគាត់ទៅព្យាបាលជំងឺតាមអ្វីដែលគាត់ឈឺជាក់ស្ដែងទៅ»។
ជុំវិញរឿងនេះ អគ្គនាយករង និងជាអ្នកនាំពាក្យអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធនាគារនៃក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក នុត សវនា មានប្រសាសន៍ថា លោកមិនទាន់ទទួលបានព័ត៌មានលម្អិតអំពីបញ្ហាភ្នែក និងសំណើរបស់លោក រ៉ុង ឈុន នេះនៅឡើយទេ។ ប៉ុន្តែលោកអះអាងថា អាជ្ញាធរពន្ធនាគារនឹងមិនទុកបណ្ដោយឱ្យលោក រ៉ុង ឈុន ឬជនជាប់ឃុំដទៃមានបញ្ហាសុខភាពធ្ងន់ធ្ងរនោះទេ ដោយអាជ្ញាធរនឹងបញ្ជូនពួកគាត់ទៅព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យខាងក្រៅ ប្រសិនបើចាំបាច់៖ «គាត់មិនអាចរើសពេទ្យណា ពេទ្យណា តាមចិត្តរបស់គាត់បានទេ។ អ៊ីចឹងយើងមើលពេទ្យដែលជាដៃគូរបស់អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធនាគារ ជាពិសេស គឺពេទ្យរដ្ឋ។ យើងអត់ទុកឱ្យគាត់មានបញ្ហាទេ អ៊ីចឹងពុំចាំបាច់ស្នើច្រើនទេ។ កាលណាគេបញ្ជូន គេបញ្ជូនហើយ»។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ជុំវិញការបញ្ជូនអ្នកជាប់ឃុំទៅព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យក្រៅពន្ធនាគារនេះ សាធារណជន និងក្រុមអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស តែងរិះគន់អាជ្ញាធរចំពោះការអនុវត្តមិនស្មើភាពគ្នាលើអ្នកជាប់ឃុំដោយសារមូលហេតុនយោបាយ និងឧក្រិដ្ឋជនដែលបានប្រព្រឹត្តបទល្មើសធំៗ តែមានលុយមានអំណាច។ ចំណុចមិនស្មើភាពគ្នានោះ គឺពួកឧក្រិដ្ឋជនខ្លះ ទោះជាត្រូវតុលាការផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពីបទឃាតកម្ម ឬជួញដូរគ្រឿងញៀនទ្រង់ទ្រាយធំក៏ដោយ ក៏ពួកគេមិនបានជាប់ឃុំក្នុងពន្ធនាគារតាមអំណាចសាលក្រមរបស់តុលាការដែរ។
ជាឧទាហរណ៍ ឧកញ៉ា ថោង សារ៉ាត់ ដែលត្រូវបានតុលាការក្រុងភ្នំពេញផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិតក្នុងរឿងក្តីបាញ់សម្លាប់ឧកញ៉ា អ៊ឹង ម៉េងជឺ កាលពីឆ្នាំ ២០១៥ នោះ បានជាប់ឃុំក្នុងពន្ធនាគារមិនដល់មួយសប្តាហ៍ផង រួចក៏ត្រូវបានគេបញ្ជូនមកស្នាក់នៅបន្ទប់វីអាយភី (VIP) ក្នុងមន្ទីរពេទ្យខាងក្រៅពន្ធនាគារវិញ រហូតទាល់តែសាលាឧទ្ធរណ៍សម្រេចដោះលែងឱ្យនៅក្រៅឃុំនៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩។ រីឯបងប្រុសបង្កើតរបស់លោក គិត ម៉េង គឺលោក គិត ធាង វិញ តុលាការក្រុងភ្នំពេញបានកាត់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ ៤ឆ្នាំ ក្នុងករណីជួញដូរគ្រឿងញៀនជិត ៥០ គីឡូក្រាម ប៉ុន្តែលោកជាប់ឃុំប្រមាណកន្លះខែ ក៏ត្រូវបានគេបញ្ជូនឱ្យទៅស្នាក់នៅក្នុងបន្ទប់វីអាយភី (VIP) នៅមន្ទីរពេទ្យខាងក្រៅពន្ធនាគារដែរ រហូតទាល់តែសាលាឧទ្ធរណ៍កាត់តម្រឹមទោសត្រឹម ២ឆ្នាំ ហើយដោះលែងលោកនៅឆ្នាំ២០២១ នេះ។ ឧកញ៉ាទាំងពីររូបអាចរស់នៅក្រៅពន្ធនាគារបានយូរតាមចិត្តចង់ ដោយសារតែហេតុផលសុខភាពនេះឯង។
ងាកទៅអ្នកជាប់ឃុំក្នុងសំណុំរឿងនយោបាយ ឬអ្នកទោសមនសិការវិញ បើទោះជាពួកគេមានជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ ឬរ៉ាំរ៉ៃ និងបានស្នើសុំទៅអាជ្ញាធរយ៉ាងណាក្តី ក៏មិនងាយទទួលបានការអនុញ្ញាតឱ្យទៅព្យាបាលជំងឺនៅខាងក្រៅដែរ។ ករណីខ្លះ ពួកគាត់បានស្ពាយជំងឺពីពន្ធនាគារមកវិញ និងបានធ្លាក់ខ្លួនឈឺរ៉ាំរ៉ៃ។ មានអ្នកខ្លះឈឺរហូតដល់ស្លាប់ក្នុងរយៈពេលមិនដល់មួយឆ្នាំ ឬជាងមួយឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ ក្រោយចេញពីពន្ធនាគារ ដូចជាលេខាយុវជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅខណ្ឌដូនពេញ រាជធានីភ្នំពេញ លោក យា ថុង និងសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាជាប់ឆ្នោតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅឃុំបារាយណ៍ ខេត្តកំពង់ធំ លោក ស៊ុន ប៊ុនថុន ជាដើម។
ជុំវិញរឿងនេះ នាយករងទទួលបន្ទុកផ្នែកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូ (LICADHO) លោក អំ សំអាត មានប្រសាសន៍ថា អ្នកជាប់ឃុំបាត់បង់សិទ្ធិសេរីភាពជាក់លាក់មួយចំនួន ដូចជាសេរីភាពដើរហើរ ជាដើម ប៉ុន្តែសិទ្ធិដទៃទៀតនៅតែត្រូវបានធានាដូចពលរដ្ឋទូទៅដែរ ជាពិសេសសិទ្ធិទទួលបានសេវាថែទាំ សុខភាព។ លោកយល់ថា អាជ្ញាធរពន្ធនាគារគួរតែអនុញ្ញាតឱ្យ លោក រ៉ុង ឈុន បានទៅពិនិត្យព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យខាងក្រៅ ពីព្រោះនៅក្នុងពន្ធនាគារ មិនមានគ្រូពេទ្យឯកទេសភ្នែកនោះទេ៖ «ហើយទុកទៅ បើវិវឌ្ឍទៅជាមើលលែងឃើញ ឬបញ្ហាពិការភ្នែក អាហ្នឹងសួរថា អ្នកណាទទួលខុសត្រូវ?»។
អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងជាសកម្មជនព្រំដែនលោក រ៉ុង ឈុន បានជាប់ឃុំក្នុងពន្ធនាគារព្រៃសអស់រយៈពេលជាងមួយឆ្នាំមកហើយ ចាប់តាំងពីចុងខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២០ មក។ តុលាការក្រុងភ្នំពេញបានកាត់ទោសលោកឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ ២ឆ្នាំ ដែលជាកម្រិតខ្ពស់បំផុតនៃទោស ក្នុងបទចោទ «ញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តអំពើបង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម»។ ទន្ទឹមនឹងនេះ តុលាការបានបង្គាប់ឱ្យលោកបង់សំណងរួមគ្នាជាមួយសកម្មជនពីរនាក់ទៀត សរុបជាទឹកប្រាក់ ១សែនដុល្លារអាមេរិក ទៅដល់ភាគីដើមបណ្ដឹង គឺគណៈកម្មាធិការចម្រុះកិច្ចការព្រំដែន ដែលដឹកនាំដោយលោក វ៉ា គឹមហុង ជាមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។
ការចាប់ខ្លួន និងការផ្ដន្ទាទោសលោក រ៉ុង ឈុន នេះ គឺដោយសារតែលោកបានបញ្ចេញមតិរិះគន់បញ្ហាព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម ដែលជារឿងដ៏រសើបសម្រាប់របបដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន សែន។ ទោះជាយ៉ាងណា ការផ្ដន្ទាទោសលើលោក រ៉ុង ឈុន នេះ បាននាំមកនូវការថ្កោលទោសពីគ្រប់មជ្ឈដ្ឋាន ពីព្រោះវាមានន័យស្មើនឹងការដាក់ទោសលើសេរីភាពបញ្ចេញមតិយ៉ាងដូច្នេះដែរ។
សាច់ញាតិ និងមន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិលលើកឡើងថា លោក រ៉ុង ឈុន បានលះបង់កម្លាំងកាយចិត្ត ដើម្បីបុព្វហេតុសិទ្ធិមនុស្ស លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងបូរណភាពទឹកដីអស់រយៈពេលរាប់សិបឆ្នាំមកហើយ ដូច្នេះរដ្ឋាភិបាលមិនគួរតបស្នងគាត់ដោយការដាក់ទណ្ឌកម្មបែបនេះទេ។ ពួកគេស្នើយ៉ាងទទូចដល់អាជ្ញាធរទម្លាក់ចោលបទចោទប្រកាន់ និងដោះលែងលោក រ៉ុង ឈុន ឱ្យមានសេរីភាពវិញ ដើម្បីគាត់អាចវិលត្រឡប់មកធ្វើការងារជាអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងផលប្រយោជន៍សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរបន្តទៅទៀត៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។