អង្គការមូលនិធិអន្តរជាតិដើម្បីការពារក្រុមអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស ឬហៅថា Front Line Defenders ដែលមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសអៀរឡង់ (Ireland) ថ្កោលទោសទង្វើរបស់អាជ្ញាធរកម្ពុជាដែលបានចាប់ខ្លួនប្រធានសហភាពសហជីពកម្ពុជា លោក រ៉ុង ឈុន។ អង្គការនេះជំរុញឱ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជា ដោះលែងលោក រ៉ុង ឈុន ជាបន្ទាន់ និងដោយឥតលក្ខខណ្ឌ។ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ ហៅការអំពាវនាវរបស់អង្គការអន្តរជាតិនេះថា ជាការការពារ «កូនជឹង» របស់ខ្លួនឱ្យរួចផុតពីការទទួលខុសត្រូវតាមផ្លូវច្បាប់។ មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សក្នុងស្រុកថា រដ្ឋាភិបាល គួរតែថ្លឹងថ្លែងឱ្យបានច្បាស់លាស់ចំពោះការអំពាវនាវរបស់អង្គការអន្តរជាតិទាំងនេះ ដើម្បីកុំឱ្យកម្ពុជាទទួលទណ្ឌកម្មរឹតតែខ្លាំងឡើងថែមទៀតពីសហគមន៍អន្តរជាតិ។
ដោយហៅទង្វើចុងក្រោយនៃការចាប់ខ្លួនមេសហជីពកម្ពុជាដ៏ល្បីឈ្មោះ គឺលោក រ៉ុង ឈុន ពីសំណាក់អាជ្ញាធរកម្ពុជា ថា ជាបរិយាកាសចាត់ទុកក្រុមអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សជាសត្រូវនោះ ក្រៅពីសម្ដែងក្តីបារម្ភខ្លាំង អង្គការការពារក្រុមអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សមួយនេះ ថ្កោលទោសការចាប់ខ្លួន និងបទចោទប្រឆាំងនឹងលោក រ៉ុង ឈុន។ អង្គការអន្តរជាតិនេះថា ការថ្កោលទោសទង្វើរបស់អាជ្ញាធរកម្ពុជានេះ គឺដោយសារតែខ្លួនយល់ថា លោក រ៉ុង ឈុន បានក្លាយជាផ្ទាំងស៊ីបរបស់អាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាល ដោយសារតែសកម្មភាពស្របច្បាប់ និងដោយសន្តិវិធីតែមួយគត់របស់លោកក្នុងការការពារសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។
ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ផ្សាយថ្ងៃទី៧ សីហា អង្គការមូលនិធិអន្តរជាតិដើម្បីការពារក្រុមអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស Front Line Defenders ជំរុញឱ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជាដោះលែងលោក រ៉ុង ឈុន ជាបន្ទាន់ និងដោយឥតលក្ខខណ្ឌ។ អង្គការនេះ ក៏ជំរុញឱ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជាធានាថា លោក រ៉ុង ឈុន ត្រូវបានផ្តល់ឱ្យនូវសិទ្ធិទទួលបានមេធាវីការពារក្តីដោយស្របច្បាប់ និងអាចជួបសមាជិកក្រុមគ្រួសារលោក ស្របតាមកាតព្វកិច្ចរបស់កម្ពុជាដែលត្រូវគោរពតាមច្បាប់ជាតិ និងអន្តរជាតិនានា។
ឆ្លើយតបនឹងការអំពាវនាវនេះ មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាល និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន ហៅការជំរុញឱ្យដោះលែងលោក រ៉ុង ឈុន នេះ ថាធ្វើឡើងដើម្បីការពារ «កូនជឹង» របស់អង្គការអន្តរជាតិទាំងនោះឱ្យរួចផុតពីការទទួលខុសត្រូវតាមផ្លូវច្បាប់។ ដូចសពមួយដង លោកថា មានតែការការពារខ្លួនតាមផ្លូវច្បាប់ទេ ទើបអាចដោះបន្ទុកលោក រ៉ុង ឈុន បាន៖ «សេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់អង្គការទាំងអស់នេះ វាជារឿងធម្មតាទេ ដែលគេតែងតែធ្វើដើម្បីការពារកូនជឹង និងដៃជើងរបស់គេឱ្យរួចផុតពីការទទួលខុសត្រូវតាមផ្លូវច្បាប់។ ក៏ប៉ុន្តែ ជាគោលការណ៍ច្បាប់ ការតវ៉ា ការថ្លែងការណ៍ ការរិះគន់ មិនមែនជាមធ្យោបាយតាមផ្លូវច្បាប់ ដែលអាចការពារលោក រ៉ុង ឈុន បានទេ។ មធ្យោបាយតាមផ្លូវច្បាប់ក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យមានតែមួយគេ គឺការចូលរួមក្នុងដំណើរការនីតិវិធីតុលាការធ្វើការការពារខ្លួនតាមផ្លូវច្បាប់ ... បង្ហាញមូលដ្ឋានសក្ខីកម្មឱ្យបានរឹងមាំមក ដើម្បីដោះបន្ទុកបង្ហាញថា ខ្លួនមិនមានពិរុទ្ធដូចការចោទ»
នីតិវិធីច្បាប់ និងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យដែលមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលរូបនេះតែងលើកយកមកសម្អាងកប់ៗមាត់ជារឿយៗនេះ មិនត្រូវបានសហគមន៍ជាតិ និងអន្តរជាតិជឿជាក់ និងទុកចិត្តម្តងណានោះឡើយ ដោយសារតែឥទ្ធិពលនយោបាយដ៏លើសលប់របស់គណបក្សកាន់អំណាច និងអំពើពុករលួយរបស់ស្ថាប័នរដ្ឋ។ ជាក់ស្ដែង កម្ពុជាជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ជាប្រទេសរំលោភច្បាប់ជាងគេបំផុត ឈរនៅលេខ១២៧ ជាប់បាតតារាង ក្នុងចំណោម១២៨ប្រទេសនៅលើពិភពលោក ក្នុងសន្ទស្សន៍នៃការគោរពច្បាប់ឆ្នាំ២០២០ របស់អង្គការគម្រោងយុត្តិធម៌ពិភពលោក (World Justice Project)។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ជុំវិញករណីចាប់ខ្លួន និងការអំពាវនាវជាបន្តបន្ទាប់ពីសំណាក់អង្គការសិទ្ធិមនុស្ស និងសហជីពជាតិ និងអន្តរជាតិ ឱ្យដោះលែងលោក រ៉ុង ឈុន ជាបន្ទាន់នេះ នាយករងទទួលបន្ទុកផ្នែកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការ លីកាដូ លោក អំ សំអាត ថា រដ្ឋាភិបាលគួរតែថ្លឹងថ្លែងឱ្យបានហ្មត់ចត់ចំពោះបញ្ហានេះ ស្របពេលដែលកម្ពុជាកំពុងរងទណ្ឌកម្មពីសហភាពអឺរ៉ុប ក្នុងរឿងដកហូតប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ អ៊ី.ប៊ី.អេ (EBA) ២០% ស្រាប់។ លោកបារម្ភថា ស្ថានភាពនៃការចាប់ខ្លួនលោក រ៉ុង ឈុន នេះ នឹងរឹតតែដាក់បន្ទុកបន្ថែមទៅលើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឱ្យសហភាពអឺរ៉ុបអនុវត្តការដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធរបស់ខ្លួន៖ «សហគមន៍អឺរ៉ុប ក៏គេបានដាក់លក្ខខណ្ឌទាក់ទងនឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនេះដែរ។ ថ្មីៗនេះ សហគមន៍អឺរ៉ុប ក៏រំឮកម្ដងទៀត ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញ យើងឃើញថា សកម្មភាពនៃការចាប់ខ្លួនលោក រ៉ុង ឈុន នេះ យើងបារម្ភថាជាបន្ទុកមួយបន្ថែមទៀត»។
លោក អំ សំអាត ថា ការអនុញ្ញាតឱ្យលោក រ៉ុង ឈុន បាននៅក្រៅឃុំបណ្ដោះអាសន្ន បើសិនជាមិនមានការដោះលែង ឬលើកលែងបទចោទប្រឆាំងនឹងលោក ក៏អាចជាការណ៍មួយជួយសម្រួលស្ថានភាពអាក្រក់ផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជានេះបានដែរ។ ផ្ទុយទៅវិញ លោកថា បើអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលនៅតែបន្តយាយី និងចាប់ខ្លួនសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស និងមន្ត្រីសហជីពបែបនេះ នោះនឹងរឹតតែធ្វើឱ្យចំណាត់ថ្នាក់នៃបញ្ហាគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាកាន់តែធ្លាក់ចុះដុនដាបថែមទៀត។
ភ្លាមៗក្រោយពីអាជ្ញាធរកម្ពុជា បានចាប់ខ្លួនលោក រ៉ុង ឈុន កាលពីយប់អធ្រាត្រថ្ងៃទី៣១ កក្កដា ពោលគឺនៅមិនដល់មួយម៉ោងក្រោយលោកផ្ដល់បទសម្ភាសន៍ជាមួយអាស៊ីសេរីពាក់ព័ន្ធនឹងការរំលោភយកដីពលរដ្ឋខ្មែរនៅខេត្តត្បូងឃ្មុំ ដោយអាជ្ញាធរវៀតណាមមក អង្គការអន្តរជាតិ ជាពិសេសសហជីពអន្តរជាតិធំៗ បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ជាបន្តបន្ទាប់ អំពាវនាវឱ្យដោះលែង និងទម្លាក់បទចោទប្រឆាំងលោក រ៉ុង ឈុន ជាបន្ទាន់។ អង្គការទាំងនោះ មានដូចជា អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ Human Rights Watch អង្គការក្រុមសមាជិកសភាអាស៊ានដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស APHR សហព័ន្ធសហជីពសាកល (Global Union Federations) សហព័ន្ធសហជីពអន្តរជាតិ ITUC ដែលតំណាងឱ្យកម្មករនិយោជិតក្នុងវិស័យការងារជាង ២០០លាននាក់ មកពី១៦៣ ប្រទេស ហើយចុងក្រោយនេះ គឺអង្គការ Front Line Defenders តែម្តង។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំក្រុងភ្នំពេញ ថា ខ្លួនក៏កំពុងតាមដានយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ជុំវិញបញ្ហាចាប់ខ្លួនលោក រ៉ុង ឈុន នេះដែរ។ ក្រៅពីករណីលោក រ៉ុង ឈុន អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ និងសហជីពអន្តរជាតិទាំងនេះ ក៏អំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលធានាថា រាល់ក្រុមអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាទាំងអស់ អាចបំពេញសកម្មភាពសិទ្ធិមនុស្សរបស់ពួកគេបានដោយស្របច្បាប់ ដោយគ្មានការភ័យខ្លាច ចំពោះការសងសឹក និងការយាយីពីប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជាឡើយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។