មន្ត្រី​សង្គម​ស៊ីវិល​រិះគន់​ពន្ធនាគារ​ខេត្ត​ព្រះវិហារ​ថា បង្ក​នីតិវិធី​ស្មុគស្មាញ​ជួប​កញ្ញា សេង ធារី

ដោយ ទីន ហ្សាការីយ៉ា
2022.12.13
មន្ត្រី​សង្គម​ស៊ីវិល​រិះគន់​ពន្ធនាគារ​ខេត្ត​ព្រះវិហារ​ថា បង្ក​នីតិវិធី​ស្មុគស្មាញ​ជួប​កញ្ញា សេង ធារី កញ្ញា សេង ធារី សកម្មជន​សិទ្ធិមនុស្ស កាល​ពី​ថ្ងៃទី១៤ មិថុនា ២០២២ នៅ​មុខសាលាដំបូងរាជធានី​ភ្នំពេញ។
រូប៖ ពលរដ្ឋផ្ដល់ឱ្យ

មន្ត្រី​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​លើកឡើង​ថា មន្ត្រី​ពន្ធនាគារ​ខេត្ត​ព្រះវិហារ​បង្ក​នីតិវិធី​ស្មុគស្មាញ និង​រឹតបន្តឹង​ខុស​ពី​អ្នក​ជាប់​ឃុំខុស​ធម្មតា ក្នុង​ការ​សុំ​ជួប​កញ្ញា សេង ធារី។ យុវជន​ខ្មែរ​ថាវរៈ យល់​ឃើញ​ថា មន្ត្រី​ពន្ធនាគារ​រំលោភ​លើ​សិទ្ធិ កញ្ញា សេង ធារី ដែល​ខុសពី​អ្នក​ជាប់ឃុំ​ធម្មតា​បែបនេះ​គឺ​បង្ហាញ​ពី​ការ​បំបាក់​ស្មារតី​កញ្ញា និង​សកម្មជន​ដ៏ទៃទៀត ថា កុំឱ្យ​ចូលរួម​លើកកម្ពស់​សិទ្ធិមនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា។

មន្ត្រី​ពន្ធនាគារ​បាន​រឹត​បន្តឹងខុស​ពី​ធម្មតា ចំពោះ​អ្នក​ដែល​ចង់​ជួប​សួរសុខទុក្ខ​កញ្ញា សេង ធារី ដែល​កំពុង​ជាប់ឃុំ​នៅ​ពន្ធនាគារ​ខេត្តព្រះវិហារ​។ មន្ត្រី​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​យល់ឃើញ​ថា នីតិវិធី​ស្មុគស្មាញ​របស់​មន្ត្រី​ពន្ធនាគារ​បែប​នេះ គឺ​បាន​រំលោភសិទ្ធិ​របស់​កញ្ញា សេង ធា​រី ធ្ងន់ធ្ងរ។

ប្រធាន​សមាគម​ការពា​រ​សិទ្ធិមនុស្ស អាដហុក (ADHOC) លោក នី សុខា ប្រាប់​វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី​នៅ​ថ្ងៃទី​១២ ធ្នូ ថា លោក​មិន​ត្រូវ​បាន​មន្ត្រី​ពន្ធនាគារ​អនុញ្ញាតឱ្យ​ជួប​សួរសុខទុក្ខ​កញ្ញា សេង ធារី នោះ​ទេ កាលពី​ថ្ងៃទី​៩ ខែធ្នូ ដោយ​មាន​តែ​មេធាវី​របស់​សមាគម តែ​ម្នាក់​គត់​ដែល​ត្រូវ​បាន​អនុញ្ញាតឱ្យ​ចូលជួប​កញ្ញា សេង ធារី។ លោក នី សុខា ត្អូញត្អែរ​ថា ដំណើរ​ការសុំ​ចូលជួប​កញ្ញា សេង ធារី កន្លងមក​គឺមាន​ភាពស្មុគស្មាញ​ខ្លាំង ដោយ​ខាង​សមាគម​អាដហុក (ADHOC) ត្រូវធ្វើ​លិខិតស្នើ​សុំ​ទៅ​ច្រើន​ស្ថាប័ន ទម្រាំ​អាចឱ្យ​មេធាវី បាន​ចូលជួប​កញ្ញា សេង ធា​រី ដើម្បី​ផ្ដិតមេដៃ​ស្នើសុំ​មេធាវី​ការពារ​ក្ដី​ឱ្យ​កញ្ញា​។ លោក​យល់ឃើញថា ការដាក់​នីតិវិធី​ស្មុគស្មាញ​ដើម្បី​បាន​ជួប​កញ្ញា សេង ធា​រី ដូច្នេះ​គឺធ្វើឡើង​ខុសពី​អ្នក​ជាប់ឃុំ​ធម្មតា ហើយ​បាន​រំលោភសិទ្ធិ​របស់​កញ្ញា សេង ធារី ធ្ងន់ធ្ងរ។

ខាង​អាដហុក (ADHOC) ហ្នឹង​បានដាក់​ពាក្យស្នើសុំ​លើក​ទី​១ ទៅ​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ បន្ទាប់​ពីក្រសួង​មហាផ្ទៃ​មក​ខាង​ក្រសួងមហាផ្ទៃ​ថា មានតែ​តុលាការ​ទេ ដល់​អ៊ីចឹង​ទៅ​យើង​ដាក់​ទៅ​តុលាការ​ក្រុង ខាង​តុលាការក្រុង​គេ​ថា មិន​ស្ថិតក្រោម​ការឃុំ​គ្រង​រប​ស់​តុលាការក្រុង​ទេ គឺ​បញ្ជូន​មក​ព្រះវិហារ វា​ស្ថិត​នៅក្រោម​តុលាការ​ព្រះវិហារ ដូច្នេះ​យើង​មក​ដាក់​នៅ​ព្រះវិហារ​ទៀត ខាង​ព្រះវិហារ​បែរជា​ចារ​ត្រឡប់​ទៅវិញ​ថា រឿង​ហ្នឹង​រឿង​នៅ​សាលាឧទ្ធរណ៍​ដូច្នេះ​ត្រូវ​ទៅសុំ​អគ្គព្រះរាជអាជ្ញា​សាលាឧទ្ធរណ៍ ខ្ញុំ​គិតថា​រឿង​នីតិវិធី​ហ្នឹង​វា​ស្មុគស្មាញ​ហើយ មិនមាន​ជា​ផ្លូវច្បាប់​ណាមួយ​ដែល​មក​ចង្អុលបង្ហាញ​ឲ្យ​មាន​ភាព​ច្បាស់លាស់​ណាស់ វា​អត់​មាននៅ​ក្នុង​នីតិវិធី​ច្បាប់​ដែល​ចង្អុល​បង្ហាញ​ឲ្យ​ច្បាស់លាស់​។​

លោក នី សុខា យល់​ឃើញ​ថា ការ​ឃុំខ្លួន​កញ្ញា សេង ធារី មិនមែនជា​ការ​អនុវត្ត​ច្បាប់​នោះ​ទេ ព្រោះ​កញ្ញា​គ្រាន់តែ​ធ្វើ​សកម្មភាព​ដើម្បី​លើកកម្ពស់​សិទ្ធិសេរីភាព​បញ្ចេញមតិ​តែប៉ុណ្ណោះ​។ លោក​ថា រដ្ឋាភិបាល​គួរតែ​ដោះលែង​កញ្ញា សេង ធារី ឱ្យមាន​សេរីភាព ជា​ជាង​បន្ត​ឃុំឃាំង​កញ្ញា ហើយ​រង​សម្ពាធ​សេដ្ឋកិច្ច​ពី​បណ្ដា​ប្រទេស​នាំមុខ​ខាង​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ

សមត្ថកិច្ច​ចាប់​ឃុំខ្លួន​កញ្ញា សេង ធារី អ្នកជំនាញ​ច្បាប់ និង​កិច្ចការ​អន្តរជាតិ កាលពី​ថ្ងៃទី​១៤ ខែមិថុនា ក្រោយ​តុលាការ​ប្រកាស​សាលក្រម​កាត់​ឲ្យ កញ្ញា​ជាប់ពន្ធនាគារ ៦​ឆ្នាំ ពីបទ​ចោទ​រួមគំនិត​ក្បត់​ក្នុង​សំណុំរឿង​វិល​ចូល​ស្រុក​របស់​លោក សម រង្ស៊ី កាលពី​ឆ្នាំ​២០១៩។ នៅក្នុង​ពិធី​កិច្ចប្រជុំ​កំពូល​អាស៊ាន កាល​ពីពាក់​កណ្ដាល ខែវិច្ឆិកា កន្លងមក ប្រធានាធិបតី​អាមេរិក លោក ចូ បៃ​ឌិន (Joe Biden) ស្នើឱ្យ​លោក ហ៊ុន សែន ដោះលែង​កញ្ញា សេង ធារី ដែរ​ទោះជា​យ៉ាង​ណា កញ្ញា សេង ធារី នៅតែ​បន្ត​ជាប់​ឃុំ​នៅក្នុង​ពន្ធនាគារ​មក​ដល់​សព្វ​ថ្ងៃ។

ឆ្លើយតប​នឹង​ការ​លើក​ឡើង​នេះ អ្នកនាំពាក្យ​អគ្គនាយកដ្ឋាន​ពន្ធនាគារ​នៃ​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ លោក នុត សវនា អះអាង​ថា ដោយសារ​កញ្ញា សេង ធារី ធ្វើ​ការបង្អត់​អាហារ ធ្វើ​ឱ្យ​យុវជន​ខ្មែរ​ថាវរៈ​បង្អត់​អាហារ​តាម​ដែរ នៅពេល​កម្ពុជា​កំពុង​រៀបចំ​កិច្ចប្រជុំ​កំពូល​អាស៊ាន ហើយ​ការធ្វើ​បែបនេះ​ធ្វើឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​បាក់មុខ​មាត់​លើ​ឆាក​អន្តរជាតិ។ លោក​បន្ថែម​ថា មូលហេតុ​ដែល​ខាង​ពន្ធនាគារ​រឹតបន្តឹង​ការចូលទៅ​សួរសុខទុក្ខ​កញ្ញា សេង ធារី ខុស​ពី​អ្នក​ជាប់​ឃុំ​ដទៃ ក៏​ព្រោះតែ​កញ្ញា​បាន​ធ្វើ​សកម្មភាព​ខុសគេ ទាំង​មិន​ទាន់​ជាប់ឃុំ និង​នៅ​ក្នុង​ពន្ធនាគារ និង​មាន​បញ្ជា​មកពី​ថ្នាក់លើ។

តែដោយសារ​គាត់​ធ្វើ​អ៊ី កូដកម្ម​បង្អត់​អាហារ គាត់​ទៅធ្វើ​សកម្មភាព​អ៊ី​ផ្សេងៗ​ហ្នឹង អាហ្នឹង​វា​ខុសពី​អ្នកដទៃ​ហា៎​ណា៎ អ៊ីចឹង​ដោយសារ​ពីដំបូង​គាត់​ធ្វើ​សកម្មភាព​ឲ្យ​មាន​បញ្ហា​ចលាចល​អ៊ី​ផ្សេងៗ

រហូត​ដល់​មាន​អ្នក​តវ៉ា មក​តាម​តវ៉ា អញ្ចឹង​ទៅ​យើង​ចាត់ទុកជា​ជន​ជាប់ឃុំ​សន្តិសុខ​កម្រិត​ខ្ពស់​ទៅ។

ផ្ទុយ​ពី​ការ​លើកឡើង​នេះ សមាជិក​យុវជន​ខ្មែរ​ថាវរៈ លោក ស្វាយ សំណាង យល់​ឃើញ​ថា សកម្មភាព​របស់​កញ្ញា សេង ធារី និង​ក្រុមយុវជន​ខ្មែរ​ថាវរៈ​ធ្វើ​កូដកម្ម​បង្អត់អាហារ​ដើម្បី​ទាមទារ​សិទ្ធិសេរីភាព​ជូន កញ្ញា សេង ធា​រី កន្លងមក មិនមាន​ចេតនា​ធ្វើឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​បាក់មុខ​មាត់​លើ​ឆាក​អន្តរជាតិ​អ្វី​នោះឡើយ​។ លោក ស្វាយ សំណាង យល់ថា មន្ត្រី​ពន្ធនាគារ​ខេត្តព្រះវិហារ​ធ្វើការ​រឹតបន្តឹង​ការចូល​សួរសុខទុក្ខ​កញ្ញា សេង ធា​រី ដូច្នេះ​ដើម្បី​បំបាក់ស្មារតី​កញ្ញា និង​សកម្មជន​ដទៃទៀត កុំឱ្យ​បន្ត​ចូលរួម​លើកកម្ពស់​សិទ្ធិមនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា​។ ជាមួយគ្នានេះ លោក​ថា រដ្ឋាភិបាល​គួរ​ដោះលែង​កញ្ញា សេង ធារី និង​សកម្មជន​នយោបាយ​ដទៃទៀត ដើម្បី​ស្ដារ​មុខមាត់​រដ្ឋាភិបាល​លើ​ឆាក​អន្តរជាតិ​ឡើងវិញ។

មែនទែនទៅ​មុខមាត់​រដ្ឋាភិបាល​គឺ​គាត់​ទេ ជា​អ្នក​បំផ្លាញ​ខ្លួនឯង​ទេ បើសិនជា​គាត់​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​នានា​នៅក្នុង​សង្គម ជាពិសេស​ដោះ​លេង​កញ្ញា សេង ធារី រាជរដ្ឋាភិបាល​គាត់ មិន​បាន​បាក់មុខបាក់មាត់​បែបនេះ​ទេ ហើយ​ជាក់ស្ដែង​ទោះបីជា​យុវជន​មិន​បានធ្វើ​សកម្មភាព​តស៊ូ​មតិ​អ៊ី​ផ្សេងៗ​ហ្នឹង មុខមាត់​រាជរដ្ឋាភិបាល​គឺ​បាន​ស្អុយរលួយ​នៅលើ​ឆាក​អន្តរជាតិ​រួចទៅហើយ​លើ​ការរំលោភ​សិទ្ធិមនុស្ស​។​

ក្រៅពី​មានការ​រឹតបន្តឹង​មិនឱ្យ​សាច់ញាតិ និង​អង្គ​ការចូលទៅ​ជួប​សួរសុខទុក្ខ កញ្ញា សេង ធារី មន្ត្រី​ពន្ធនាគារ​ក៏ រំលោភសិទ្ធិ​សាសនា​របស់​កញ្ញា​ដែរ និង​មិន​ឲ្យ​កញ្ញា សេង ធា​រី​ទទួល​សេវា​ព្យាបាល​ត្រឹមត្រូវ​នៅក្នុង​ពន្ធនាគារ​។ ក្រុមមន្ត្រី​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល លើកឡើងថា ការផ្ទេរ កញ្ញា សេង ធា​រី យកទៅ​ឃុំ​នៅ​ពន្ធនាគារ​ខេត្តព្រះវិហារ និង​ការបង្ក​នីតិវិធី​ស្មុគស្មាញ មិនឱ្យ​សាច់ញាតិ និង​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​ចូល​សួរសុខទុក្ខ​កញ្ញា​បែបនេះ គឺជា​ការចង់​បំបាក់ស្មារតី​កញ្ញា កុំឱ្យ​បន្ត​លើកកម្ពស់​សិទ្ធិមនុស្ស និង​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅ​កម្ពុជា​។ កន្លងមក អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​ជាតិ អន្តរជាតិ និង​បណ្ដា​ស្ថានទូត​ប្រទេស​ប្រជាធិបតេយ្យ រួមទាំង​អង្គការសហប្រជាជាតិ តែង​ទាមទារ​ឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ដោះលែង​កញ្ញា សេង ធារី ដោយ​ឥត​លក្ខខណ្ឌ៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

បញ្ចេញ​មតិយោបល់៖

បញ្ចូលមតិរបស់អ្នកដោយបំពេញទម្រង់ខាងក្រោមជាអក្សរសុទ្ធ។ មតិនឹងត្រូវសម្រេចដោយអ្នកសម្របសម្រួល និងអាចពិនិត្យកែប្រែឲ្យស្របតាម លក្ខខណ្ឌនៃការប្រើប្រាស់ របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី។ មតិនឹងមិនអាចមើលឃើញភ្លាមៗទេ។ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះខ្លឹមសារនៃមតិដែលបានចុះផ្សាយឡើយ។ សូមគោរពមតិរបស់អ្នកដទៃ ហើយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការពិត។