សហព័ន្ធសហជីពដដែល បានបញ្ជាក់ថា បើទោះបីជាកម្មករកំពុងបម្រើការនៅតាមសហគ្រាសតូចៗទាំងនេះ ត្រូវថៅកែរំលោភបំពានសិទ្ធិការងារក៏ដោយ ក៏ពួកគេជាច្រើនមិនហ៊ានតវ៉ា ឬប្ដឹងផ្ដល់ទេ។
តើមន្ត្រីមន្ទីរការងាររបស់រដ្ឋាភិបាល និងអង្គការសិទ្ធិមនុស្សក្រៅរដ្ឋាភិបាល រកឃើញយ៉ាងណាចំពោះការអះអាងរបស់សហជីពកម្មករនេះ?
កម្មករមួយចំនួនដែលកំពុងបម្រើការតាមក្លឹបម៉ាស្សា និងភោជនីយដ្ឋានជាច្រើនកន្លែងក្នុងទីរួមខេត្តសៀមរាប បានត្អូញត្អែរថា ថៅកែជាជនបរទេសខ្លះ និងខ្មែរខ្លះ តែងបង្ខំឱ្យពួកគេធ្វើការហួសម៉ោង និងមិនសូវអនុញ្ញាតឱ្យមានថ្ងៃឈប់សម្រាកត្រឹមត្រូវ នៅពេលបុណ្យទាន ដូចចែងក្នុងច្បាប់ការងារឡើយ។
កម្មករខ្លះ បានឱ្យដឹងថា ថៅកែខ្លះមិនត្រឹមតែមិនគោរពច្បាប់ការងារ ដោយឱ្យកម្មករបានឈប់សម្រាកត្រឹមត្រូវប៉ុណ្ណោះទេ គឺថែមទាំងកាត់លុយពីកម្មករផង នៅពេលដែលកម្មករត្រូវបំពេញកាតព្វកិច្ចពលរដ្ឋ ដោយឈប់សម្រាក ដូចជាទៅបោះឆ្នោតជ្រើសរើសមេដឹកនាំប្រទេសជាដើមនោះ។
ស្ត្រីម្នាក់ជាកម្មករបម្រើការនៅក្នុងក្លឹបម៉ាស្សាមួយឈ្មោះ អាឡាស្កា (Alaska) នាទីរួមខេត្តសៀមរាប។ គាត់បានមានប្រសាសន៍ថា ថៅកែជនជាតិកូរ៉េ គឺតែងបង្ខំរូបគាត់ និងកម្មករជាច្រើនទៀត ឱ្យធ្វើការដោយមិនសូវគិតពីការឈប់សម្រាកថ្ងៃបុណ្យទានបានត្រឹមត្រូវទេ។ ស្ត្រីដដែលបានបញ្ជាក់ថា បើទោះបីជានៅថ្ងៃបុណ្យជាតិ ដូចជាចូលឆ្នាំខ្មែរ ឬក៏ភ្ជុំបិណ្ឌ ថៅកែអនុញ្ញាតឱ្យកម្មករបានឈប់ខ្លះមែន ក៏ប៉ុន្តែ ថៅកែបានកាត់លុយថ្លៃបាយដែលបើកឱ្យកម្មករ ហើយបើកម្មករស្ម័គ្រចិត្តធ្វើការនៅថ្ងៃបុណ្យវិញ គឺថៅកែគិតលុយបន្ថែមម៉ោងឱ្យ តែមិនត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់ទេ៖ «បើថាយើងថ្ងៃបុណ្យទានអ៊ីចឹង គេឱ្យឈប់ ប៉ុន្តែគេកាត់លុយ ១ថ្ងៃ ២ពាន់រៀល។ ហើយពេលដែលយើងមកធ្វើការថ្ងៃបុណ្យ គឺគេឱ្យ ១ដុល្លារ។ ធ្វើការ ៨ម៉ោងក្នុង១ថ្ងៃ គឺលុយ ១៥ដុល្លារ ថ្លៃបាយក្នុង១ខែ ដែលថៅកែធ្លាប់ឱ្យនោះ គឺគាត់ដកចេញ។ ពួកខ្ញុំសុំនៅដដែល ប៉ុន្តែគាត់អត់ព្រមទេ បើសិនចង់យកលុយ ១៥ដុល្លារថ្លៃបាយហ្នឹង ទាល់តែខ្ញុំធ្វើការ ១០ម៉ោងក្នុង១ថ្ងៃ»។
ចំណែកស្ត្រីជាអ្នកបម្រើនៅក្នុងភោជនីយដ្ឋានម្នាក់ទៀត បានអះអាងថា រូបគាត់ និងអ្នកបម្រើជាច្រើន ត្រូវថៅកែបង្ខំឱ្យធ្វើការ ១៣ម៉ោងក្នុង១ថ្ងៃ។ អ្នកបម្រើក្នុងភោជនីយដ្ឋានដដែល បានបញ្ជាក់ថា ថៅកែស្រីរបស់គាត់ គឺជាមនុស្សដែលតឹងតែង មិនសូវអនុញ្ញាតឱ្យកម្មករបានឈប់សម្រាកតាមច្បាប់ការងារទេ គឺក្នុង១ខែ អនុញ្ញាតឱ្យឈប់សម្រាកពីការងាររយៈពេលតែ១ព្រឹក៖ «ថៅកែឱ្យពួកខ្ញុំធ្វើអ៊ីចឹងឯង! ពីមុន១ខែឱ្យពួកខ្ញុំសម្រាក១ថ្ងៃ។ ដល់ឥឡូវ អត់ឱ្យសម្រាកទេ។ ប្រពន្ធគាត់ថា ធ្វើការមិនពេញខែ ឱ្យសម្រាក១ព្រឹក។ មួយព្រឹកហ្នឹងទាល់តែយើងយាមវាស់ល្ងាចទៀត។ ឧទាហរណ៍ថ្ងៃនេះ យើងយាម ស្អែកឡើងយើងបានសម្រាក១ព្រឹក។ ខ្លះគេសម្រាកទៅ មកវិញគាត់ដេញគេថែម គាត់មិនឱ្យធ្វើការ»។
ក្រុមកម្មករខ្លះធ្លាប់អះអាងថា ក្រៅតែពីថៅកែបង្ខំឱ្យពួកគេធ្វើការលើសពីច្បាប់ការងារ គឺពេលខ្លះថៅកែបរទេសបានជេរប្រមាថ និងវាយតប់លើរាងកាយទៀតផង។
កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែឧសភា កន្លងទៅ កម្មករខ្មែរប្រមាណ ៥០នាក់ ដែលបម្រើការផ្នែកម៉ាស្សាឱ្យហាងកូរ៉េ ឈ្មោះ អាយស៍ ស្ប៉ា (Ice Spa) នៅក្នុងទីរួមខេត្តសៀមរាប បានលើកគ្នាទៅកាន់ស្នងការនគរបាល ដើម្បីប្ដឹងអ្នកគ្រប់គ្រងជនជាតិកូរ៉េ ម្នាក់ ដោយទាមទារឱ្យសងជំងឺចិត្តជាទឹកប្រាក់ចំនួន ៤០០០ដុល្លារអាមេរិក និងឱ្យអ្នកគ្រប់គ្រងជនបរទេសរូបនោះសុំទោស ដោយសារតែបានប្រើហិង្សាដោះស្បែកជើងគប់ និងវាយក្បាលពួកគេជាច្រើនលើកមកហើយ។
ចាប់តាំងពីអំឡុងខែឧសភា ដែរ ក្រុមសហជីពកម្មករនៃព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិ ខេត្តសៀមរាប បានធ្វើកូដកម្មជាច្រើនលើកមកហើយ ដើម្បីទាមទារឱ្យអ្នកគ្រប់គ្រងបរទេសគោរពតាមលក្ខខណ្ឌការងារឱ្យបានប្រសើរ ក៏ប៉ុន្តែការទាមទាររបស់កម្មករទាំងនោះមិនបានសម្រេចនៅឡើយ។
សហព័ន្ធសហជីពកម្មករ និយោជិតវិស័យទេសចរណ៍ និងសេវាកម្មកម្ពុជា ខេត្តសៀមរាប បានអះអាងថា បច្ចុប្បន្ន ក្នុងចំណោមសហគ្រាសជាច្រើន ដូចជាភោជនីយដ្ឋាន ផ្ទះសំណាក់ សណ្ឋាគារតូចៗ ឬក៏ក្លឹបម៉ាស្សាជាដើម គឺអត់គោរពច្បាប់ការងារទេ។
អនុប្រធានសហព័ន្ធសហជីពកម្មករ និយោជិតវិស័យទេសចរណ៍ និងសេវាកម្មកម្ពុជា លោក ម៉ម រិទ្ធី បានមានប្រសាសន៍ថា នៅតាមភោជនីយដ្ឋាន ហាងម៉ាស្សា ឬក៏សណ្ឋាគារតូចៗស្ទើរតែ ៨០% គឺអត់បានអនុវត្តថ្ងៃឈប់សម្រាក ការធ្វើការថែមម៉ោង ឬក៏គិតប្រាក់ខែត្រឹមត្រូវទៅតាមច្បាប់ការងាររបស់ប្រទេសកម្ពុជា ឡើយ។ លោក ម៉ម រិទ្ធី បានបញ្ជាក់ថា កម្មករដែលធ្វើការនៅតាមភោជនីយដ្ឋានក្លឹបម៉ាស្សា ផ្ទះសំណាក់តូចៗ គឺអាចទទួលបានប្រាក់ពី ៦០ ទៅជាង ១០០ដុល្លារក្នុង១ខែ ក៏ប៉ុន្តែ ពេលខ្លះពួកគេក៏ទទួលរងអំពើហិង្សាពីថៅកែដែរ។ ក៏ប៉ុន្តែ បើទោះបីជាមានករណីរំលោភសិទ្ធិក៏ដោយ ក៏ភាគច្រើនកម្មករមិនសូវហ៊ានប្ដឹងផ្ដល់រកខុសត្រូវទេ៖ «យើងដឹងព័ត៌មានមកហើយ យើងទៅជួបគាត់ យើងឱ្យគាត់ប្ដឹង ក៏គាត់មិនហ៊ានប្ដឹង យើងឱ្យគាត់បង្កើតសហជីព កន្លែងខ្លះគាត់មិនហ៊ានបង្កើតទេ ដោយសារខ្លាចថៅកែហ្នឹងបញ្ឈប់ពីការងារ ខ្លាចថៅកែហ្នឹងតាមធ្វើបាបអីផ្សេងៗអ៊ីចឹងទៅ។ ហើយពិសេស ពាក់ព័ន្ធមានថៅកែខ្លះ មានមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលនៅពីក្រោយខ្នងច្រើនណាស់ រឿងសហគ្រាសតូចៗ។ អ៊ីចឹង ខ្លះអត់ហ៊ានប្ដឹង ខ្លះទៀតឱ្យបង្កើតសហជីព អត់ហ៊ានបង្កើត»។
មន្ត្រីមន្ទីរការងារ និងបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈ បានទទួលស្គាល់ថា មានការរំលោភលើសិទ្ធិកម្មករខ្លះៗនៅតាមកន្លែងការងារមួយចំនួន ដូចជាភោជនីយដ្ឋាន និងកន្លែងម៉ាស្សាជាដើម ក៏ប៉ុន្តែ បញ្ហាទាំងនោះ គេមិនដែលទទួលបានបណ្ដឹងពីកម្មករឡើយ។
ប្រធានមន្ទីរការងារ និងបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈ ខេត្តសៀមរាប លោក ច័ន្ទ សុខុមចិត្តា បានមានប្រសាសន៍ថា បញ្ហាដែលថៅកែរំលោភទៅលើម៉ោងការងាររបស់កម្មករបន្តិចបន្តួច គឺតែងកើតមាននៅកន្លែងខ្លះ ក៏ប៉ុន្តែ ភាគច្រើនបញ្ហាទាំងនោះ គឺកម្មករមិនបានប្ដឹងទេ ដោយច្រើនតែធ្វើការព្រមព្រៀងគ្នារវាងថៅកែ និងកម្មករ។
លោក ច័ន្ទ សុខុមចិត្តា បានបញ្ជាក់ថា បើទោះបីជាពេលខ្លះ ថៅកែ និងកម្មករ បានព្រមព្រៀងគ្នាធ្វើការលើសម៉ោងក៏ដោយ ក៏ច្បាប់តម្រូវឲ្យធ្វើការត្រឹមតែ ៨ម៉ោង និងអាចធ្វើបន្ថែមបានតែ ២ម៉ោងទេនៅក្នុង១ថ្ងៃ។ ចំណែកឯប្រាក់បន្ថែមម៉ោងទៀតសោត គឺទូទាត់ទៅតាមច្បាប់ការងារ ដោយពេលថ្ងៃ គឺ ១៥០% នៃចំនួនប្រាក់ធ្វើការធម្មតា និងពេលយប់ ២០០%។ លោក ច័ន្ទ សុខុមចិត្តា បានអំពាវនាវឱ្យកម្មករទាំងអស់ត្រូវដាក់ពាក្យប្ដឹងទៅមន្ទីរការងារ ប្រសិនបើមានការរំលោភសិទ្ធិផ្សេងៗ៖ «បើមានបណ្ដឹងមកទៅភ្លាម បើទៅរកឃើញថា ធ្វើការលើសម៉ោងលើសអី ចាប់បង្ខំកម្មករមិនអាចប្រកែកបាន គឺយើងមានវិធានការតាមផ្លូវច្បាប់ ណែនាំនិយោជកហ្នឹង។ យើងអត់មានបណ្ដោយឱ្យគាត់ធ្វើបាបកម្មករនិយោជិតហ្នឹងទេ។ កន្លងមក វាមិនសូវមានទេពាក់ព័ន្ធអាលើសម៉ោងធ្វើការអីហ្នឹង វាតិចតួចណាស់»។
អង្គការសិទ្ធិមនុស្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលក្នុងខេត្តសៀមរាប បានរកឃើញថា ករណីរំលោភសិទ្ធិកម្មករនៅកន្លែងធ្វើការ គឺឧស្សាហ៍កើតមាន ក៏ប៉ុន្តែ គេមិនអាចអន្តរាគមន៍ផ្លូវច្បាប់បានទេ ដោយសារតែក្រុមកម្មករមិនបានប្ដឹងផ្ដល់។
អ្នកស៊ើបអង្កេតនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (LICADHO) លោក ចៅល័ក្ខ វណ្ណា បានមានប្រសាសន៍ថា បច្ចុប្បន្ន ចំពោះករណីថៅកែរំលោភសិទ្ធិកម្មករនេះ គឺអង្គការសិទ្ធិមនុស្សប្រមូលមិនបានសព្វជ្រុងជ្រោយឡើយ ដោយសារតែកម្មករមិនបានប្ដឹង។ ក៏ប៉ុន្តែ នៅពេលខ្លះ គឺអង្គការរបស់លោកក៏បានទទួលបណ្ដឹងរបស់កម្មករ ស្ដីពីថៅកែរំលោភបំពានដែរ។ នៅពេលដែលអង្គការទទួលបានករណីនេះ គឺតែងតែធ្វើអន្តរាគមន៍ ហើយករណីខ្លះ ក៏អាចធ្វើឱ្យមានភាពប្រសើរឡើងវិញផង៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។