សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម បានបញ្ជូនយុវតីខ្មែរកម្ពុជាក្រោមម្នាក់ ជាតំណាងទៅចូលរួមក្នុងសនិ្នសីទឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស នៅទីក្រុងហ្ស៊ឺណែវ (Geneva) ប្រទេសស្វីស(Switzerland) ស្តីពី «សិទ្ធិជនជាតិដើម» ដើម្បីជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម គោរពសិទ្ធិខ្មែរក្រោមជាជនជាតិដើម និងទទួលស្គាល់ខ្មែរក្រោមជាម្ចាស់ទឹកដី ក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញារបស់វៀតណាម។
តំណាងសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោមកញ្ញា គឹម ពុទ្ធានី ថ្លែងប្រាប់អ្នកជំនាញសិទ្ធិជនជាតិដើមក្នុងសនិ្នសីទវគ្គទី១៥ នៃយន្តការអ្នកជំនាញស្តីពីសិទ្ធិជនជាតិដើមរបស់ឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សថាថ្វីត្បិតតែវៀតណាមបានចុះហត្ថលេខាទទួលយកសេចក្តីប្រកាសអង្គការប្រជាជាតិស្តីពីសិទ្ធិជាជាតិដើមនិងកត្តិសញ្ញាស្តីពីសិទ្ធិស៊ីវិល នយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច សង្គម និងវប្បធម៌ក្តីក៏វៀតណាមបដិសេធមិនផ្តល់សិទ្ធិជាមូលដ្ឋានដល់ខ្មែរក្រោមរាប់លាននាក់ដែលកំពុងរស់នៅលើទឹកដីកំណើត៖ « យើងស្នើសុំឲ្យរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមអនុវត្តសេចក្តីប្រកាសអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីជនជាតិដើមដោយស្មោះត្រង់ ក្នុងស្មារតីជាដៃគូ និងផ្សះផ្សា ជាជាងរារាំងមិនឲ្យជនជាតិដើមប្រើប្រាស់សិទ្ធិស្វ័យសម្រេច ។ វៀតណាមមិនត្រូវគិតថា សិទ្ធិស្វ័យសម្រេចជាការគំរាមកំហែង ដល់ឯកភាពជាតិ ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញវៀតណាមត្រូវតែបង្កើតជាកម្មវិធីជាតិមួយដើម្បីទទួលស្គាល់ខ្មែរក្រោម ជាជនជាតិដើម ក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ខ្លួន»។
សនិ្នសីទវគ្គទី១៥ នៃយន្តការអ្នកជំនាញស្តីពីសិទ្ធិជនជាតិដើមរបស់ឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សនេះមានរយៈពេលបួនថ្ងៃចាប់ពីថ្ងៃទី៤ ដល់ថ្ងៃទី៨ ខែកក្កដា។ តំណាងជនជាតិដើមនៅជុំវិញពិភពលោកមានឱកាសធ្វើសេចក្តីថ្លែងការណ៍ពីស្ថានភាពរបស់ជនជាតិដើមទាមទារសិទ្ធិជាមូលដ្ឋាននិងសិទ្ធិស្វ័យសម្រេច។ យន្តការអ្នកជំនាញស្តីពីសិទ្ធិជនជាតិដើមត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិកាលពីឆ្នាំ២០០៧។ យន្តការនេះនឹងផ្តល់ជំនាញនិងយោបល់ដល់ក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិជុំវិញការអនុវត្តសេចក្តីប្រកាសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីសិទ្ធិជនជាតិដើមជួយជាជំនួយដល់ប្រទេសជាសមាជិកប្រសិនបើមានសំណើដើម្បីធានាថាប្រទេសជាសមាជិកអាចបំពេញកាតព្វកិច្ចលើកតម្លើងការពារសិទ្ធិជនជាតិដើម។
កញ្ញា គឹម ពុទ្ធានី ថ្លែងប្រាប់សន្និសីទបន្តទៀតថាកសិករខ្មែរក្រោមបានជួយប្រទេសវៀតណាមឲ្យក្លាយជាប្រទេសនាំអង្ករចេញទៅបរទេសក្នុងចំណោមប្រទេសផ្សេងទៀតនៅក្នុងពិភពលោក។ប៉ុន្តែវៀតណាមមិនបានជួយដល់កសិករខ្មែរក្រោមឡើយ។ រដ្ឋាភិបាលវៀតណាមបានអនុវត្តគោលនយោបាយរើសអើងនឹងកសិករខ្មែរក្រោមបណ្តាលឲ្យកសិករខ្មែរក្រោមបាត់បង់ដីធ្វើស្រែជាបន្តបន្ទាប់។ កាលពីប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ វៀតណាម បានចាប់ផ្តើមរឹបអូសដីស្រែកសិករខ្មែរក្រោមដោយមិនផ្តល់ប្រាក់សំណងហើយថែមទាំងចាប់ខ្មែរក្រោមណាដែលហ៊ានងើបឡើង ទាមទា រតវ៉ាដីស្រែរបស់ពួកគេថែមទៀតផង។
កញ្ញា គឹម ពុទ្ធានី បានសំណូមពរដល់អ្នកជំនាញអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីសិទ្ធិជនជាតិដើមឲ្យចុះទៅស៊ើបអង្កេតការរំលោភសិទ្ធិខ្មែរក្រោម ពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម៖ « យើងសំណូមពរឲ្យវៀតណាមឈប់បង្ខំឲ្យកសិករខ្មែរក្រោមធ្វើស្រែបីដងក្នុងមួយឆ្នាំ ហើយត្រូវអនុវត្ត គោលនយោបាយ កសិកម្មប្រកបដោយចិរភាពដោយអនុញ្ញាតឲ្យខ្មែរក្រោមធ្វើ ស្រែតាមលក្ខណៈប្រពៃណី ។ វៀតណាមត្រូវបញ្ឈប់ប្រើល្បិចបន្ថោកតម្លៃស្រូវកសិករខ្មែរ ក្នុងរដូវប្រមូលផល ដែលបណ្តាលឲ្យកសិករខ្មែរក្រោមមិនអាចរកប្រាក់ចំណេញដើម្បីចិញ្ចឹមជិវិត។ វៀតណាមត្រូវតែអនុវត្ត សេចក្តីប្រកាសអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីសិទ្ធិជនជាតិដើម និងដោះលែងកសិករខ្មែរក្រោមបីនាក់ ដែលកំពុងជាប់ពន្ធនាគារដោយ អយុត្តិធម៌ និងគ្មានសវនាការត្រឹមត្រូវដើម្បីការពារក្តីខ្លួន»។
កញ្ញា គឹម ពុទ្ធានី មានអាយុ២២ឆ្នាំ ជានិសិ្សតផ្នែកច្បាប់ឆ្នាំទីពីរនៅប្រទេសហូល្លង់ដ៍។កញ្ញាប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថាការលះបង់ពេលវេលារបស់កញ្ញាធ្វើដំណើរមកឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាប្រជាជាតិនេះគឺដើម្បីមកប្រាប់ពីស្ថានភាពខ្មែរកម្ពុជាក្រោមនេះហើយកញ្ញាចង់ឲ្យយុវជនខ្មែរក្រោមមានឱកាសដូចកញ្ញាដែរ៖« យើងត្រូវតាំងចិត្តខំប្រឹងឲ្យពូតាយាយឲ្យគាត់មានសិទ្ធិឲ្យមានសិទ្ធិដូចខ្ញុំ ពីព្រោះខ្ញុំមានសិទ្ធិនិយាយ មានសិទ្ធិអាន មើលព័ត៌មានពីខ្មែរក្រោម ខ្មែរលើ និងខ្មែរកណ្តាល ។ ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថា បងប្អូននៅខ្មែរក្រោមអត់មានសិទ្ធិដូចខ្ញុំ ប្អូនៗនៅខ្មែរក្រោមគាត់រៀនអត់បានទេ ។ គាត់មិនអាចរៀន អក្សរខ្មែរនិងប្រវត្តិសាស្រ្ត។ ខ្ញុំគិតថា ខ្ញុំត្រូវតែខំប្រឹង»។
ពាក់ព័ន្ធនឹងការបញ្ជូនយុវជនខ្មែរក្រោមទៅចូលរួមសន្នីសីទអន្តរជាតិនេះដែរអនុប្រធានប្រតិបត្តិសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោមលោក ម៉ៅ មុន្នី ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោមចាប់ផ្តើមបញ្ជូនយុវជនទៅចូលរួមកិច្ចប្រជុំសំខាន់របស់អង្គការសហប្រជាជាតិចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៦មកដើម្បីបង្រៀនឲ្យពួកគេមានបទពិសោធន៍តស៊ូមតិឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម៖ «អង្គការសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោមចង់បណ្តុះបណ្តាលយុវជនឲ្យចេះធ្វើការងារផ្លូវទូត ស្រាវជ្រាវរឿងខ្មែរក្រោម ហើយយកបញ្ហាខ្មែរក្រោម ទៅប្រាប់អង្គការសហប្រជាជាតិដើម្បីជួបបងប្អូននៅក្នុងស្រុក មិនអាចចេញមក ក្រៅស្រុកមិនអាចចេញក្រៅស្រុក ប្រាប់អង្គការសហប្រជាជាតិបានទេ ពឹងលើសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ពង្រឹងយុវជនយើងយកបញ្ហាខ្មែរក្រោមទៅប្រាប់ អង្គការសហប្រជាជាតិថា ខ្មែរក្រោមសព្វថ្ងៃកំពុងព្រឈមមានបញ្ហាអ្វីខ្លះបាទ»។
លោក ម៉ៅ មុន្នី ថាសន្និសីទលើកនេះវាមានសារៈសំខាន់ដោយសារតែកិច្ចប្រជុំពេញអង្គរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិនឹងចាប់ផ្តើមនៅចុងឆ្នាំ២០២២ ដូច្នោះក្តីបារម្ភនិងសំណូមពរបស់ខ្មែរក្រោមនឹងអាចត្រូវអ្នកជំនាញយកទៅប្រាប់កិច្ចប្រជុំពេញអង្គរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិដើម្បីឲ្យពិភពលោកបានដឹងទង្វើអាក្រក់និងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សជនជាតិដើមពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម។
លោក ម៉ៅ មុន្នី សង្ឃឹមថាសេចក្តីរាយការណ៍ពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សរបស់វៀតណាមនឹងអាចជំរុញឲ្យក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិធ្វើកិច្ចអន្តរាគមន៍ទៅរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមនិងអាចបដិសេធមិនឲ្យវៀតណាមក្លាយជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។ កាលពីដើមឆ្នាំ២០២២នេះ វៀតណាមប្រកាសថាវៀតណាមចង់ក្លាយជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ សម្រាប់ អាណតិ្តពីរឆ្នាំពីឆ្នាំ២០២៣ដល់ឆ្នាំ២០២៥។ វៀតណាមអះអាងថារដ្ឋាភិបាលកុម្មុយនីស្តមួយនេះនឹងប្តេជ្ញាការពារជនងាយរងគ្រោះបំបាត់អំពើហិង្សាលើកតម្កើងសមភាពយេនឌ័រនិងធ្វើការងារនឹងសមាជិកផ្សេងៗទៀតដើម្បីពង្រឹងនិងលើកតម្លើងធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិច្បាប់អន្តរជាតិនិងពង្រឹងស្ថាប័នក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សតាមរយៈកិច្ចសហការសន្ទនានិងគោរពគ្នាទៅវិញទៅមក។ វៀតណាមធ្លាប់ក្លាយជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សានេះម្តងរួចហើយកាលពីចន្លោះឆ្នាំ២០១៤ និង២០១៦។ បច្ចុប្បន្ន ក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិមានសមាជិក១៥ប្រទេសដែលបានចាប់ផ្តើមអាណត្តិតាំងពីដើមឆ្នាំ២០២១។
ពាក់ព័ន្ធនឹងគំរោងរបស់វៀតណាមនេះសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាកំពុងធ្វើយុទ្ធនាការលើឆាកអន្តរជាតិដើម្បីប្រមូលការគាំទ្រប្រឆាំងនឹងវៀតណាមមិនឲ្យក្លាយជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិលុះត្រាតែ វៀតណាម អនុវត្តដោយស្មោះត្រង់នូវរាល់អនុសញ្ញាទាំងឡាយ ណា ដែល វៀតណាម បានចុះហត្ថលេខានឹងអង្គការសហប្រជាជាតិដើម្បីធានាថាពលរដ្ឋទូទៅរស់នៅវៀតណាមទទួលបានសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានដោយគ្មានការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញប្រឈមនឹងការធ្វើទារុណ្ឌកម្មជាប់ពន្ធនាគារនៅពេលដែលពួកគេងើបឡើងទាមទារសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់ពួកគេ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។