តុលាការ​ខេត្ត​មណ្ឌលគិរី​កោះហៅ​​ប្រជា​សហគមន៍ ១៥នាក់ ករណី​ក្រុមហ៊ុន​បារាំង​សុកហ្វីន​ប្ដឹង​ពួកគាត់

ដោយ យ៉ង ចាន់តារា
2023.02.02
Share on WhatsApp
Share on WhatsApp
តុលាការ​ខេត្ត​មណ្ឌលគិរី​កោះហៅ​​ប្រជា​សហគមន៍ ១៥នាក់ ករណី​ក្រុមហ៊ុន​បារាំង​សុកហ្វីន​ប្ដឹង​ពួកគាត់ អយ្យការអម​សាលាដំបូងខេត្ត​មណ្ឌលគិរី។
RFA

តុលាការ​ខេត្ត​មណ្ឌលគិរី​បាន​កោះ​ហៅ​ប្រជា​សហគមន៍ ១៥នាក់ ដើម្បី​ជំនុំ​ជម្រះ​ក្តី​ក្នុង​រឿង​វិវាទ​ដីធ្លី​រវាង​ក្រុមហ៊ុន​​សម្បទាន​សេដ្ឋកិច្ច​សុកហ្វីន ខេ.ស៊ី.ឌី (Socfin KCD) និង​ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច​ព្នង នៅ​ឃុំ​ប៊ូស្រា កាល​ពី ១៥ឆ្នាំ​មុន។ ប្រជា​សហគមន៍​ខឹង​សម្បារ ចំពោះ​ទង្វើ​របស់​តុលាការ​ថា ពន្យារ​ពេល​កាត់​ក្តី ក្នុង​សំណុំ​រឿង​នេះ បង្កើន​ឱ្យ​មាន​ភាព​អយុត្តិធម៌​ម្តង​ហើយ​ម្តង​ទៀត។

ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច​ព្នង ១៥នាក់ រស់​នៅ​ឃុំប៊ូស្រា ស្រុក​ពេជ្រាដា ចាត់​ទុក​សំណុំ​រឿង​នេះ ជា​ការ​ធ្វើ​ទុក្ខបុកម្នេញ​លើ​ពលរដ្ឋ​ស្លូត​ត្រង់ ដែល​បាត់​បង់​ដីធ្លី​បង្ក​បង្កើន​ផល​ ហើយ​ត្រូវ​ជាប់​បណ្តឹង​នៅ​តុលាការ​ថែម​ទៀត។ ពួកគាត់​អះអាង​ថា នឹង​ចូល​ខ្លួនក្នុង​សវនាការ​ជំនុំ​ជម្រះ តាម​ដីកា​កោះ​ហៅរបស់​តុលាការ។

ជន​ជាតិ​ដើម​ភាគ​តិច​ព្នង ​ដែល​ជាប់​បណ្តឹង​ក្នុង​សំណុំ​រឿង​នេះ គឺ​លោកស្រី ស្រង ព្រូ ប្រាប់​វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី​ថា លោក​ស្រី​ខកចិត្ត នៅ​គ្រា​ដែល​តុលាការ ផ្អឹប​សំណុំ​រឿង​នេះ​ទុក​ចោល​ជាង ១៥​ឆ្នាំ មក​ហើយ ទើប​តែ​កោះ​ហៅ​ពួកគាត់ ឱ្យ​ចូលរួម​ក្នុង​សវនាការ​ជំនុំជម្រះ។ លោកស្រី​បញ្ជាក់​ថា ការ​ប្តឹង​ផ្តល់​នេះ​កើត​ឡើង ដោយ​សារ​ពួកគាត់ លើក​គ្នា​រារាំង​គ្រឿង​ចក្រ​ដែល​​ឈូស​ឆាយ​ប៉ះពាល់​​តំបន់​គោរព​បូជា​និង​ដី​ចម្ការ​វិល​ជុំរបស់​អ្នកភូមិ។

លោកស្រី ស្រង ព្រូ«ចង់​បៀត​បៀន កេង​ប្រវ័ញ្ច​ធ្វើ​បាប​ពលរដ្ឋ យក​ដី​ផង យក​ពលរដ្ឋ​ដាក់​គុក។ ខ្លះ​ភ័យ​ចង់​យំ តែ​ខ្ញុំ​មិន​ព្រួយ​ទេ​បើ​ស្លាប់​ដោយសារ​ដី ក៏​អស់​ចិត្ត ខ្ញុំ​លែង​ខ្លាច​ហើយ»

ស្ត្រី​វ័យ ៤៦​ឆ្នាំ​រូប​នេះ បន្ថែម​ថា គ្រួសារ​លោក​ស្រី​បាត់បង់​ដី​ស្រែ​ចម្ការ​កេរ​ឪពុកម្ដាយ ទំហំ ៩ហិកតារ ដែល​អាស្រ័យផល​ជា​ច្រើន​ជំនាន់​មក​ហើយ ហើយ​ពេល​នេះ​ជំនួស​មក​វិញ​ ដោយ​ដំណាំ​កៅស៊ូ គ្រប់គ្រង​ដោយ​ក្រុមហ៊ុន​ឯកជន។ រីឯ​អ្នកភូមិ​រាប់​រយ​គ្រួសារ​ទៀត​ ក៏​ជួប​បញ្ហា​ដូច​លោក​ស្រី​ដែរ។

កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី១៣ មករា កន្លង​ទៅ តំណាង​អយ្យការ​ខេត្ត​មណ្ឌលគិរី លោក អ៊ាង សុគន្ធ បាន​កោះ​ហៅ​ជន​ជាតិ​ដើម​ភាគ​តិច​ព្នង ១៥នាក់ ឱ្យ​បង្ហាញ​ខ្លួន ក្នុង​សវនាការ​ជំនុំ​ជម្រះ​ក្តី​ ក្នុង​នាម​ជា​ជន​ជាប់​ចោទ នៅ​ថ្ងៃ​ទី៧ កុម្ភៈខាង​មុខ​នេះ ពី​បទ បង្ក​អគ្គីភ័យ បំផ្លាញ​ដោយ​ចេតនា និង​ប្លន់ ដែល​ប្រព្រឹត្ត​ឡើង នៅ​ឃុំ​ប៊ូស្រា ខេត្ត​មណ្ឌលគិរី។ អ្នកភូមិ​ថា ដើម​បណ្ដឹង​ក្នុង​សំណុំ​រឿង​នេះ គឺ​ក្រុមហ៊ុន​សុកហ្វីន។

វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី នៅ​មិន​ទាន់​អាច​ទាក់ទង​តំណាង​អយ្យការ​ខេត្ត​មណ្ឌលគិរី លោក អ៊ាង សុគន្ធ ដើម្បី​សុំ​ការ​បំភ្លឺ​ជុំវិញ​សំណុំ​រឿង​នេះ បាន​នៅ​ឡើយ​ទេ នៅ​ថ្ងៃ​ទី២ កុម្ភៈ។ ចំណែក​ អ្នកនាំពាក្យ​តុលាការ​ខេត្ត​នេះ លោក មាស ប្រុស ក៏​វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី មិន​ទាន់​អាច​សុំ​ការ​បំភ្លឺ​បាន​ដែរ​ នៅ​ថ្ងៃ​ដដែល​នេះ ​ដោយសារ​​ទូរស័ព្ទ​ហៅ​ចូល​ច្រើន​ដង តែ​គ្មាន​អ្នក​លើក។

កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០០៨ សហគមន៍​ប៊ូស្រា​ជាង ៣០០​នាក់ នាំ​គ្នា​ឡោមព័ទ្ធ​គ្រឿងចក្រ​ក្រុមហ៊ុន​សម្បទាន​សេដ្ឋកិច្ច​សុកហ្វីន ដែល​កំពុង​ឈូស​ឆាយ​នៅ​លើ​ដី​ចម្ការ​វិល​ជុំ ដី​ព្រៃ​គោរព​បូជា​សហគមន៍។

ក្នុង​ហេតុការណ៍​ពេល​នោះ សហគមន៍​បាន​ដុត​គ្រឿងចក្រ​ក្រុមហ៊ុន​អស់​បី​គ្រឿង ដោយសារ​តែ​អ្នក​ភូមិ​ទាមទារ​ឲ្យ​អាជ្ញាធរ​ដោះស្រាយ​ផ្អាក​ការ​ឈូស​ឆាយ ប៉ុន្តែ​មិន​មាន​ដំណោះស្រាយ។

អតីត​តំណាង​សហគមន៍​ជនជាតិ​ដើម​ភាគ​តិច​ព្នង​ និង​ជា​មន្ត្រី​ឃ្លាំមើល​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៃ​សមាគម​អាដហុក (Adhoc) លោក គ្រើង តុលា ខកចិត្ត​ពី​ភាព​យឺតយ៉ាវ​របស់​តុលាការ​ថា​ ធ្វើ​ឱ្យ​ពលរដ្ឋ​ខាតបង់​ប្រយោជន៍​ច្រើន ហើយ​ចំណេញ​លើ​ភាគី​ក្រុមហ៊ុន។

លោក​ថា ក្រោយ​ពី​មាន​វត្តមាន​ក្រុមហ៊ុន​ទាំងនេះ ធ្វើ​ឱ្យ​ជីវភាព​រស់នៅ​របស់​ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច​លំបាក​​ខ្លាំង ហើយ​ដី​ដែល​ពួកគេ​ធ្លាប់​អាស្រ័យ​ផល ត្រូវ​បាន​ក្រុមហ៊ុន​រំលោភ​យក​ដាំ​កៅស៊ូ​អស់៖

លោក គ្រើង តុលា«ជន​រងគ្រោះ​គាត់​បាត់​បង់​ដីធ្លី​ហើយ ត្រូវ​ក្រុមហ៊ុន​ប្តឹង​ទៀត ហើយ​តុលាការ​ហ្នឹង ជា​អ្នក​អនុវត្ត​ច្បាប់ ពន្យារ​ពេល​រាប់​ឆ្នាំ និយាយ​ពី​ចាស់ៗ ងាប់​២០ និង ៣០នាក់ ១០ឆ្នាំ​ជាង​ហើយ​ មិន​ទាន់​រក​យុត្តិធម៌​ឱ្យ​គាត់។ តុលាការ​ត្រូវ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ទាំង​ស្រុង លើ​ការ​អនុវត្ត​ច្បាប់»

ក្រុមហ៊ុន​សុកហ្វីន  ទទួល​ថវិកា​វិនិយោគ​ពី​ក្រុមហ៊ុន បូឡូរ៉េ (BOLLORE) ដែល​មាន​ទីស្នាក់ការ​នៅ​ប្រទេស​បារាំង ទទួល​សិទ្ធិ​វិនិយោគ​ដំណាំ​កៅស៊ូ លើ​ផ្ទៃដី​ជាង ១​ម៉ឺន​ហិកតារ (១២.៤៤០ឋិត​នៅ​ឃុំ​ប៊ូស្រា ខេត្ត​មណ្ឌលគិរី តាំង​ពី​ឆ្នាំ​២០០៨។ សហគមន៍​ចោទ​ក្រុមហ៊ុន​ថា ​ធ្វើ​ឱ្យ​ប៉ះពាល់​ដីធ្លី​ពលរដ្ឋ​ជាង ១​ពាន់​គ្រួសារ និង​បាន​បង្ខំ​ឱ្យ​ពលរដ្ឋ​ព្រម​ទទួល​សំណង​មិន​សមរម្យ។

វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទាន់​អាច​ទាក់ទង​តំណាង​ក្រុមហ៊ុន​សុកហ្វីន  និង​ក្រុមហ៊ុន បូឡារ៉េ  ដើម្បី​សុំ​ការ​បំភ្លឺ​ជុំវិញ​រឿង​នេះ បាន​នៅ​ឡើយ​ទេ។

ក៏​ប៉ុន្តែ​កាល​ពី​ចុង​ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ​២០២១ ក្រុមហ៊ុន​សុកហ្វីន បាន​ចេញ​សេចក្តី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​ថា មុន​ពេល​ចាប់ផ្តើម​វិនិយោគ​​ដំណាំ​កៅស៊ូ លើ​ផ្ទៃ​ដី​ជាង ១ម៉ឺន ២ពាន់​ហិកតារ (១២.៤៤០) ក្រុមហ៊ុន​បាន​ចូលរួម​សន្ទនា​ជាមួយ​ពលរដ្ឋ​សហការ​ជាមួយ​អាជ្ញាធរ​ និង​អ្នក​សង្កេតការណ៍​ឯករាជ្យ​ជាដើម។

បន្ថែម​ពី​នេះ​ ក្រុមហ៊ុន​បាន​ដោះស្រាយ​​សំណង​ជូន​ពលរដ្ឋ​ ៨១៦គ្រួសារ ដោយ​សន្តិវិធី ហើយ​បាន​ការពារ​ដីធ្លីរបស់​សហគមន៍ ​២៣០ហិកតារ​​ ​រួមមាន​ដីព្រៃអារក្ស​ដីព្រៃជំនឿ​ ដី​បញ្ចុះសព​និង​ដីបម្រុង។

ជុំវិញ​រឿង​នេះ មន្ត្រី​ពង្រឹង​សិទ្ធិ​អំណាច​សហគមន៍​មូលដ្ឋាន​នៃ​សមាគម​អាដហុក លោក ប៉ែន ប៊ុណ្ណារ៍ ស្នើ​ឱ្យ​តុលាការ ស៊ើប​អង្កេត​ពី​ឫសគល់ ក្នុង​សំណុំ​រឿង​នេះ​ ព្រោះ​ការ​ផ្តល់​ដី​សម្បទាន​សេដ្ឋកិច្ច​ដ៏​ធំធេង​នេះ មាន​ភាព​មិន​ប្រក្រតី​ច្រើន​បំពាន​កិច្ច​សន្យា​វិនិយោគ ។ លោក​ថា បញ្ហា​នេះ​ ក៏​ជា​កំហុស​របស់​អាជ្ញាធរ​ជំនាញ មិន​ដោះស្រាយ​ជូន​ពលរដ្ឋ​ឱ្យ​ជ្រះ​ស្រឡះ ​មុន​នឹង​ផ្តល់​សិទ្ធិ​ឱ្យ​ក្រុមហ៊ុន​អភិវឌ្ឍន៍។

លោក ប៉ែន ប៊ុណ្ណារ៍ «ពាក់ព័ន្ធ​ទៅ​នឹង​សមត្ថកិច្ច ក្នុង​ការ​សម្រប​សម្រួល​ន័យ​សម្បទាន​កិច្ច​ គឺ​ជា​ការ​ធ្វើ​ឱ្យ​រីក​ចម្រើន និង​សុខដុមរមនា រវាង​ក្រុមហ៊ុន និង​ពលរដ្ឋ មិនមែន​ បង្កើត​ឡើង​ដើម្បី​ខឹង​សម្បារ​ទេ ដើម្បី​កុំ​ឱ្យ​មាន​ហិង្សា សមត្ថកិច្ច​ហ្នឹង​ត្រូវ​ដោះស្រាយ​ផល​ប៉ះពាល់​សិន​ មុន​នឹង​ឱ្យ​ក្រុមហ៊ុន​ធ្វើ»

កាល​ពី​ឆ្នាំ២០១៥ ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច ៩​នាក់ ក្នុងចំណោម​ពលរដ្ឋ​ ៩៧​គ្រួសារ បាន​ប្ដឹង​ក្រុមហ៊ុន សុខហ្វីន និង​ក្រុមហ៊ុន បូឡូរ៉េ ដែល​មាន​ទីស្នាក់ការ​នៅ​ប្រទេស​បារាំង។

ប្រជា​សហគមន៍​ថា មូលហេតុ​ដែល​សហគមន៍​ប្ដឹង​ដោយសារ​ក្រុមហ៊ុន​ទាំងនេះ រំលោភ​សិទ្ធិ​ដីធ្លី ព្រៃឈើ និង​ប្រើប្រាស់​តុលាការ គំរាមកំហែង​ពលរដ្ឋ ជាពិសេស​បំពាន​តំបន់​ទី​សក្ការបូជា ព្រៃ​តំណម និង​ព្រៃ​កប់​សព សរុប​ជាង ១ពាន់​ហិកតារ។

ចំណែកតុលាការ​ទីក្រុង​ណង់ទែរ (The Tribunal of Nanterre) ប្រទេស​បារាំង កាល​ពី​ឆ្នាំ២០២១ បាន​សម្រេច​ឱ្យ​តំណាង​ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច​ព្នង ​៩រូប ​ចាញ់ក្តី ក្នុង​សំណុំ​រឿង​នេះ ដោយ​ត្រូវ​ផ្តល់​សំណង​ ២ម៉ឺន​ដុល្លារ​អាមេរិក (២០.០០០ឱ្យ​ក្រុមហ៊ុន​សុកហ្វីន ដោយ​លើក​ហេតុផល​ថា ដើម​បណ្តឹង​ក្នុង​សំណុំរឿង​នេះ មិនមែន​ជា​ពលរដ្ឋ​ម្ចាស់​ស្រុក និង​គ្មាន​ប្លង់​កម្មសិទ្ធិ​គ្រប់គ្រង​លើ​ដី​ព្រៃឈើ​ទាំង​នោះ​ទេ។

ចំណែកតំណាង​សហគមន៍​ជា​ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច ចាត់ទុកសេចក្ដី​សម្រេច​របស់​តុលាការ​បារាំង​នោះ​ថា មិន​ឆ្លើយ​តប​នឹង​ហេតុផល​គោរព​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ស្រប​តាម​ខ្លឹម​សារ ដែល​បាន​សរសេរ​ក្នុង​សេចក្ដី​ប្រកាស​ជា​សកល​ស្ដីពី​សិទ្ធិ​ជន​ជាតិ​ដើម​ភាគ​តិច និង​ច្បាប់​របស់​កម្ពុជា​ទេ។

ប្រជាសហគមន៍​បន្ថែម​ថា ពលរដ្ឋ​ជា​ម្ចាស់​ទឹក​ដី បាន​អាស្រ័យ​ផល និង​ប្រើ​ប្រាស់​ដី​ធ្លី តាម​ទំនៀម​ទម្លាប់​ប្រពៃណី​មុន​ពេល​ដែល​មិន​ទាន់​មាន​វត្តមាន​ក្រុមហ៊ុន​ទាំង​នេះ៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

បញ្ចេញ​មតិយោបល់៖

បញ្ចូលមតិរបស់អ្នកដោយបំពេញទម្រង់ខាងក្រោមជាអក្សរសុទ្ធ។ មតិនឹងត្រូវសម្រេចដោយអ្នកសម្របសម្រួល និងអាចពិនិត្យកែប្រែឲ្យស្របតាម លក្ខខណ្ឌនៃការប្រើប្រាស់ របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី។ មតិនឹងមិនអាចមើលឃើញភ្លាមៗទេ។ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះខ្លឹមសារនៃមតិដែលបានចុះផ្សាយឡើយ។ សូមគោរពមតិរបស់អ្នកដទៃ ហើយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការពិត។