អតីតរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងសង្គមកិច្ច លោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា បានសរសេរលិខិតដោយផ្ទាល់ដៃចេញពីពន្ធនាគារព្រៃស ចំថ្ងៃទិវាសិទ្ធិមនុស្ស១០ធ្នូ លើកឡើងថា តុលាការផ្ដន្ទាទោសលោកចំនួន១៥ឆ្នាំនោះ ពីបទជួញដូរមនុស្ស គឺជារឿងដែលគេប្រឌិតឡើង ដើម្បីចោទប្រកាន់លោកទាំងអយុត្តិធម៌។
ខ្លឹមសារនៅក្នុងលិខិតដែលលោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា ផ្ញើចេញកាលពីថ្ងៃទី១០ធ្នូ ក្រៅពីសរសេរថា ករណីលោក ថា ជារឿងដែលគេប្រឌិតឡើង ដើម្បីធ្វើបាបលោកនោះ លោកក៏ថ្លែងអរគុណ ចំពោះអ្នកដែលអាណិតស្រលាញ់លោកដែរ។ លោករៀបរាប់ថា លោកស្រក់ទឹកភ្នែក នៅពេលលោកបានអានសារ (Comment) ពីហ្វេសប៊ុកដែលគេបានថតចម្លង (Copy) យកទៅឱ្យលោកមើលនៅក្នុងពន្ធនាគារ ដោយអំពាវនាវឱ្យតុលាការដោះលែងលោកឱ្យមានសេរីភាពឡើងវិញនោះ។ លោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា បានសង្កត់ធ្ងន់ថា៖ «ជីវិតរបស់មនុស្សគឺមិនដូចគ្នាទេ ហើយអ្នកដែលបានធ្វើបាបលោកក៏មិនអស្ចារ្យប៉ុន្មានដែរ នៅក្នុងពិភពលោក និងនៅថ្ងៃបរលោក។ អ្នកដែលជឿលើសាសនាគេមិនធ្វើបាបគ្នាដោយប្រឌិតសាច់រឿង ដើម្បីធ្វើបាបមនុស្សដូច្នេះឡើយ នេះគឺជាអំពើបាបកម្មមួយនៅក្នុងបញ្ជីរបស់ទេវតាដែលថែរក្សាមនុស្សម្នាក់ៗ ហើយនៅថ្ងៃបរលោកគេនឹងភ្លឺភ្នែកជាមិនខាន»។
ទោះជាលោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា សរសេរមិនចំឈ្មោះ អ្នកដែលធ្វើបាបលោកនៅក្នុងលិខិតនេះក្ដី ប៉ុន្តែលោកធ្លាប់ប្រាប់អាស៊ីសេរីនៅមុនពេលតុលាការចាប់ខ្លួនលោកពីខែសីហាឆ្នាំ២០១៩ថា ការរៀបចំប្រឌិតរឿង ដើម្បីចាប់ខ្លួនលោកនេះ គឺ លោក ឧស្មាន ហាស្សាន់ ត្រូវជាក្មួយជីដូនមួយរបស់លោក បច្ចុប្បន្នជាទេសរដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកបេសកកម្មពិសេស។ លោកថា លោក ឧស្មាន់ ហាស្សាន់ ជាអ្នកនៅពីក្រោយខ្នងចង់ចាប់ខ្លួនលោក ដោយសារតែលោក និងពលរដ្ឋជាច្រើនទៀត ធ្លាប់មានទំនាស់ជាមួយលោក អូស្មាន ហាស្សាន់ រឿងមិនគាំទ្រការពុះដីវិហារបឹងកក់ធ្វើផ្លូវ។ លោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា អះអាងថា លោក និងពលរដ្ឋមិនជំទាស់លោក អូស្មាន ហាស្សាន់ ចង់ធ្វើផ្លូវពុះដីវិហារបឹងកក់នោះទេ ប៉ុន្តែលោក និងពលរដ្ឋចង់ឱ្យធ្វើផ្លូវវាងរបងវិហារ ដោយសារវិហារ គឺជាកន្លែងប្រតិបត្តិសាសនា ហើយចង់រក្សាភាពស្ងប់ស្ងាត់៖ « រឿងនេះតាមខ្ញុំដឹង ឧស្មាន ហាស្សាន់ ធ្វើផ្លូវអត់បាន គឺគាត់ខាតផលប្រយោជន៍ ដោយសារនៅខាងឆ្វេងដៃក្នុងបរិវេណដីវិហារនោះ គឺជាដីមូលនិធិរបស់គាត់ ដែលគាត់សុំលុយអារ៉ាប់ ដើម្បីមកសង់ខុនដូ ហើយគាត់សង់អត់បាន គាត់ប្រាប់គេថា គាត់ខាតរយលានដុល្លារ»។
អាស៊ីសេរី បានព្យាយាមទាក់ទង លោក អូស្មាន ហាស្សាន់ ទេសរដ្ឋមន្ត្រី ទេសរដ្ឋមន្ត្រីអមប្រតិភូនៃគណៈរដ្ឋមន្ត្រីជាច្រើនលើក តែមិនអាចទាក់ទងបានតាមទូរស័ព្ទ។
សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញកាលពីថ្ងៃទី១៣ សីហា បានផ្ដន្ទាទោស លោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា អតីតរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងសង្គមកិច្ច និង លោក អ៊ីស្មាឯល ពិន អូស្មាន បេក្ខជនតំណាងរាស្ត្រមិនជាប់ឆ្នោតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ម្នាក់ ១៥ឆ្នាំ និងពិន័យជាប្រាក់រួមគ្នាចំនួន ២០០លានរៀលប្រមាណ ៥ម៉ឺនដុល្លារ ទៅឱ្យដើមបណ្ដឹងពីរនាក់ តាមមាត្រា១១នៃច្បាប់ប្រឆាំងការជួញដូរមនុស្ស។
នាយករងទទួលបន្ទុកផ្នែកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការ លីកាដូ (LICADHO) លោក អំ សំអាត កត់សម្គាល់ថា ក្នុងពេលសវនាការសួរដេញដោល តុលាការមិនមានភស្តុតាងគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីដាក់បន្ទុកលើលោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា និងក្មួយប្រុសនោះឡើយ ហើយដើមបណ្ដឹងមួយចំនួនក៏មិនបានបង្ហាញខ្លួនក្នុងអង្គសវនាការនោះដែរ។ លោកបន្តថា សំណុំរឿងនេះនៅមានភាពមិនប្រក្រតីមួយចំនួនទៀត ក៏ប៉ុន្តែតុលាការបែរជាផ្ដន្ទាទោសអ្នកទាំងពីរ ដែល ការសម្រេចនេះធ្វើឱ្យបាត់បង់ប្រយោជន៍ និងភាពយុត្តិធម៌សម្រាប់ជនជាប់ចោទ។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលរូបនេះអះអាងថា អង្គការ លីកាដូ នឹងតាមដានសំណុំរឿងនេះបន្តទៀត នៅពេលមានការប្ដឹងទាស់ទៅតុលាការជាន់ខ្ពស់៖ «សាលសវនាការហ្នឹង ក្នុងគម្រោងសាលទី៥ វាតូច ដោយសារជាន់រឿងគ្នា គេប្ដូរទៅសាលទី១ វិញ ហាក់បីដូចជាគេមិនប្រកាសជាសាធារណៈឱ្យដឹងជាសាធារណៈ ទី២ ការជជែកដេញដោលរកភស្តុតាងហ្នឹងមិនមានអ្វីគ្រប់គ្រាន់ ហើយដើមបណ្ដឹងហ្នឹង គឺមានអ្នកបោះប្រ៊ីយ៉ុង កឺមានអ្នកប្រាប់ហើយចាំឆ្លើយតាម»។
ក្រោយតុលាការបញ្ជូនលោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា ទៅឃុំខ្លួននៅក្នុងពន្ធនាគារមក ក្រុមអ្នកលេងហ្វេសប៊ុកជនជាតិចាម ទាំងអ្នកនៅក្នុងប្រទេស និងក្រៅប្រទេស សម្ដែងការសោកស្ដាយ ដែលតុលាការផ្ដន្ទាទោសលោកនោះ។ ពួកគេបានសរសេរថា «ពួកគាត់មិនជឿទេថា លោកអះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា ប្រព្រឹត្តិដូចការចោទប្រកាន់របស់តុលាការ ហើយក៏មិនចង់ឃើញលោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា ជាប់ពន្ធនាគារទាំងអយុត្តិធម៌បែបនេះឡើយ ខណៈដែលសហគមន៍ខ្មែរចាម ឬខ្មែរ ឥស្លាមនៅត្រូវការមនុស្សល្អដូចរូបលោក ដើម្បីឱ្យបន្តរួមចំណែកជួយដល់សហគមន៍ចាមកម្ពុជា និងប្រទេសជាតិតទៅទៀត។ ក្រុមអ្នកលេងបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុកក៏ចែករំលែករូបថតលោក ពីមួយទៅមួយទាមទារឱ្យតុលាការដោះលែងលោកវិញ ដោយចាត់ទុកការកាត់ទោសលោកឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ១៥ឆ្នាំនេះ ស្មើនិងដាក់ទោសមួយជីវិតដូច្នោះដែរ ពីព្រោះលោកបច្ចុប្បន្នមានអាយុ៦៥ឆ្នាំទៅហើយនោះ»។
នៅក្នុងលិខិតរបស់លោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា ដដែលសរសេរទៀតថា ទោះបីជាលោកនៅក្នុងគុកព្រៃសរក៏ដោយ ក៏ចិត្តរបស់លោក នៅជាមួយអ្នកគាំទ្ររបស់លោកជានិច្ចមិនដែលភ្លេចមួយវិនាទីណាឡើយ។ លោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា ដែលជាអ្នកជំនឿសាសនាតឹងរ៉ឹងផងនោះ មានជំនឿថា លោកនឹងបានចេញពីគុកព្រៃស ក្នុងពេលឆាប់ៗនេះ ប្រសិនបើលោកទទួលបានយុត្តិធម៌។ នៅចុងបញ្ចប់នៃលិខិតនេះ លោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា លើកឡើងថា" ដរាបណាតែយើងនៅមានជីវិត ដ៏រាបនោះយើងនៅមានសេចក្ដីសង្ឃឹម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។