សាលក្រមសំណុំរឿងមន្ត្រី អាដហុក និង គ.ជ.ប នឹងត្រូវប្រកាសនៅថ្ងៃទី២៦ កញ្ញា
2018.09.19
អគ្គលេខាធិការរង គ.ជ.ប លោក នី ចរិយា (រូបឈរ)។ ពីឆ្វេងខាងលើ៖ មន្ត្រីសមាគមអាដហុក (ADHOC) លោក យី សុខសាន្ត អ្នកស្រី លឹម មុន្នី លោក ណៃ វ៉ង់ដា និងលោក នី សុខា។ អ្នកទាំង៥ ត្រូវតុលាការសម្រេចឃុំខ្លួនពីបទសូកប៉ាន់សាក្សី និងសមគំនិតសូកប៉ាន់សាក្សី។
RFA
ក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះនៃសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ នឹងប្រកាសសាលក្រមសំណុំរឿង សូកប៉ាន់សាក្សី លើអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សនៃសមាគមអាដហុក (Adhoc) ៤នាក់ និងមន្ត្រីគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតម្នាក់ នៅថ្ងៃទី២៦ កញ្ញា។ អ្នកឃ្លាំមើលសវនាការ ថា ការដេញដោលពេញមួយថ្ងៃ ទល់ព្រលប់ ចៅក្រមរកមិនឃើញថា នរណាជាសាក្សីបង្កើតសំណុំរឿងនេះឲ្យពិតប្រាកដ ខណៈដែល ស្ត្រីឈ្មោះ ខុម ចាន់តារាទី និងអ្នកស្រីមេធាវី ទ្រី ឈួន ជាតួអង្គដ៏សំខាន់ក្នុងសំណុំរឿងនេះ នៅតែអវត្តមានក្នុងសវនាការ។
អ្នកឃ្លាំមើលសវនាការ និងជាអ្នកនាំពាក្យសមាគមសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក ស៊ឹង សែនករុណា ប្រាប់អាស៊ីសេរី នៅក្រោយសវនាការថា បើទោះជា អ្នកទាំង៥ បានបង្ហាញពីភាពស្អាតស្អំ ក្នុងវិជ្ជាជីវៈអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សបែបណា ចៅក្រម និងតំណាងអយ្យការហាក់ព្យាយាមដាក់បន្ទុកលើអ្នកទាំង៥ជាខ្លាំង។ លោក ស៊ឹង សែនករុណា សោកស្ដាយចំពោះសវនាការទាំងពីរដង នៅសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ ដែលមិនមានវត្តមានរបស់តួអង្គសំខាន់២នាក់ ក្នុងរឿងនេះ គឺ ស្ត្រីឈ្មោះ ខុម ចាន់តារាទី និងអ្នកស្រីមេធាវី ទ្រី ឈួន ដែលកាន់សំណុំរឿងស្ត្រី ខុម ចាន់តារាទី នៅពេលនាងមកសុំជំនួយផ្លូវច្បាប់ពីសមាគមអាដហុក៖ «អ្នកធ្វើការនៅអាដហុកទាំងអស់ទៅស្បថ តាមសាក្សីដោយរបៀបម៉េចនេះគឺជាសំណួរដែលត្រូវសុំស្នើទៅដល់ចៅក្រម អង្គជំនុំជម្រះទាំង ៣រូបពិចារណាអំពីសំណួរនេះ ព្រោះរាល់ការលើកឡើងទាំងអស់នេះត្រូវបានមេធាវីធ្វើការលើកឡើងក្នុងសវនាការរួចមកហើយក៏ជាចំណុចមួយដែលធ្វើឲ្យសាធារណជនធ្វើការពិចារណាក្នុងរឿងនេះបាទ! ថាតើសមាគមអាដហុកដូចដែលមានលក្ខណៈចោទប្រកាន់បែបនេះរឺអត់ក្នុងពេល ដែលខ្លួនបានចាប់ឃុំក្នុងពន្ធនាគាររហូតដល់១៤ខែ មួយថ្ងៃ ដោយរកសាក្សីមិនឃើញ ដូចនេះសូមសាធារណជនមេត្តាជួយធ្វើការពិចារណា តើវាជារឿងមួយដែលយុត្តិធម៌ដែររឺទេ? យកមនុស្សទៅ ឃុំទាំងរកសាក្សីមិនឃើញផង តើមានលក្ខណៈស័ក្ដិសមដែររឺទេ? នាង ខុម ចាន់តារាទី មិនមែនជាសាក្សីនោះទេ នៅពេលដែលយើងចូលស្ដាប់សវនាការ រយៈពេលពេញមួយថ្ងៃនោះ យើងមិនទាន់កំណត់បាននោះទេបាទ»។
កាលពីថ្ងៃទី២៧ សីហា ចៅក្រមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បានសម្រេចលើកពេលសវនាការសំណុំរឿងមន្ត្រីសមាគម អាដហុក និងមន្ត្រី គ.ជ.ប មកថ្ងៃទី១៨ ខែកញ្ញាវិញ ដោយសារតួអង្គសំខាន់ៗ មួយចំនួនក្នុងសំណុំរឿងនេះ អវត្តមានក្នុងសវនាការ។ កាលណោះ អ្នកបញ្ជូនដីកាកោះរបស់តុលាការ មិនបានបញ្ជូន ដីកាកោះហៅឲ្យមន្ត្រីអាដហុក២រូប គឺ លោក នី សុខា និងអ្នកស្រី លឹម មុន្នី។ ចំណែកឯសាក្សីទាំង៧នាក់ ក្នុងសំណុំរឿងនេះ អវត្តមាន៦នាក់ ក្នុងនោះ ក៏មាន ស្ត្រីឈ្មោះ ខុម ចាន់តារាទី ដែលជាសាក្សីសំខាន់។
កាលពីឆ្នាំ២០១៦ អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សសមាគមអាដហុក ចំនួន៤រូប គឺ លោក នី សុខា លោក យី សុខសាន្ត លោក ណៃ វ៉ង់ដា និងអ្នកស្រី លឹម មុន្នី ព្រមទាំងអគ្គលេខាធិការរង នៃគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត និងជាអតីតមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់សមាគម អាដហុក លោក នី ចរិយា ផង បានរងការចោទប្រកាន់ពីបទសូកប៉ាន់សាក្សី និងសមគំនិតសូកប៉ាន់សាក្សីក្នុងសំណុំរឿងអាស្រូវស្នេហារវាងលោក កឹម សុខា ជាអនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅពេលនោះ និងអ្នកនាង ខុម ចាន់តារាទី ហៅស្រីមុំ ហើយដែលត្រូវបាន អាជ្ញាធរ និងតុលាការ ចោទប្រកាន់ទោស ដោយសំអាងទៅលើភស្តុតាង ដែលជនអនាមិក លួចថតសំឡេង ផ្សព្វផ្សាយតាមបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុកជនអនាមិក និងប្រព័ន្ធឃោសនាស្និតនឹងរបបក្រុងភ្នំពេញ ឈ្មោះ ហ្វ្រេសញូវ (Freshnews)។
អ្នកទាំង ៥ ត្រូវបានតុលាការនៃរបបលោក ហ៊ុន សែន ឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្នក្នុងពន្ធនាគារអស់រយៈពេលជាង ១ឆ្នាំ មុននឹងត្រូវបានដោះលែងឱ្យនៅក្រៅឃុំវិញ កាលពីចុងខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៧ កន្លងទៅ។ ក្រោយចេញពីពន្ធនាគារ សំណុំរឿងនេះត្រូវបានផ្អឹបទុកអស់រយៈពេលជាង ១ឆ្នាំថែមទៀត មុននឹងត្រូវបានលើកយកមកជម្រះអង្គសេចក្ដីនៅថ្ងៃទី២៧ សីហា ក៏ប៉ុន្តែសវនាការនេះមិនអាចដំណើរការបានដូចការគ្រោងទុកឡើយ ព្រោះអវត្តមានតួអង្គសំខាន់ៗ ក្នុងសំណុំរឿង។
មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សអាដហុកម្នាក់ ក្នុងចំណោមអ្នកទាំង៥ គឺ លោក យី សុខសាន្ដ បានសរសេរនៅលើបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុករបស់លោក មុនពេលចូលសវនាការ ថា អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សមិនគួរមានទោស។ លោក យី សុខសាន្ដ បន្ដថា សង្គមល្អ ឬអាក្រក់ មុនដំបូងគឺ គេមើលស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស ប្រសិនបើ ស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស ល្អ ឬអាក្រក់ មិនមែនអ្នកធ្វើការងារសិទ្ធិមនុស្ស អ្នកទទួលនោះទេ គឺរដ្ឋាភិបាល អ្នកទទួលទាំងល្អ ទាំងអាក្រក់ ដូច្នេះ អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស មិនគួរមានទោស ហើយសូមឲ្យតុលាការទម្លាក់ចោល ការចោទប្រកាន់ មកលើអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សឲ្យទទួលបានយុត្តិធម៌ និងសេរីភាព។
អង្គការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិធំៗចំនួន៥ រួមមាន អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ (Human Rights Watch) អង្គការសម្ព័ន្ធសារព័ត៌មានអាស៊ីអាគ្នេយ៍ (SEAPA) អង្គការក្រុមសមាជិកសភាអាស៊ាន ដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស (APHR) និងអង្គការមួយចំនួនទៀត ចាត់ទុកសំណុំរឿងសកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្សទាំង ៥រូបនេះ ថាជារឿងប្រឌិត និងមានចរិតនយោបាយ។ អង្គការទាំងនេះទាមទារឱ្យរបបលោក ហ៊ុន សែន ទម្លាក់ចោលបទចោទប្រកាន់នេះ និងបញ្ឈប់ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដើម្បីឱ្យពួកគេអាចបំពេញការងាររបស់ខ្លួនដោយគ្មានការភ័យខ្លាច៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- វៀតណាមព្រមានថា ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោអាចជួយសម្រួលវត្តមានយោធាចិនក្នុងទឹកដីកម្ពុជាកាន់តែជ្រៅ
- ពលរដ្ឋនៅតំបន់បឹងតាមោក ចោទប្រកាន់អាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅថា ប្រើអំពើហិង្សា
- អាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញមិនអនុញ្ញាតឱ្យបក្សកម្លាំងជាតិធ្វើបាតុកម្ម នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ
- ក្រសួងដែនដីបានហៅអតិថិជនបុរីពិភពថ្មីទៅពិភាក្សា ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ
- ពលរដ្ឋខ្មែរ-អូស្ត្រាលីម្នាក់ ដែលរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រងការវាយដំពីជនមិនស្គាល់មុខមួយក្រុម ពេលទៅលេងស្រុកខ្មែរ