អានអត្ថបទជា ភាសាអង៉គ្លេស
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ លើកឡើងថា ស្ត្រីជនជាតិហ្វីលីពីន ពពោះជំនួស ១៣នាក់ ដែលត្រូវបានតុលាការខេត្តកណ្ដាល កាត់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគារម្នាក់ចំនួន ៤ឆ្នាំមិនទាន់ត្រូវបានឃុំខ្លួនក្នុងពន្ធនាគារនៅឡើយ ហើយពួកគាត់កំពុងស្នាក់នៅមន្ទីរពេទ្យ ១៦ ឧសភា។ សង្គមស៊ីវិលនៅតែទទូចឱ្យតុលាការកម្ពុជា ពិចារណាលើសំណើរបស់ស្ថានទូតហ្វីលីពីន ដែលស្នើឱ្យដោះលែងស្ត្រីទាំង ១៣នាក់នោះ។
អ្នកនាំពាក្យអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធនាគារនៃក្រសួងមហាផ្ទៃលោក ឃៀង សុណាឌីន ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី១៥ ខែធ្នូ ថា ស្ត្រីជនជាតិហ្វីលីពីនទាំង ១៣នាក់ ដែលតុលាការកាត់ទោសពីបទ «ប៉ុនប៉ងក្នុងអំពើលក់-ដូរមនុស្សសម្រាប់នាំឆ្លងដែន» កំពុងស្នាក់នៅមន្ទីរពេទ្យ។ លោកថា ទោះបីសាលាដំបូងខេត្តកណ្ដាលកាត់ទោសស្ត្រីជនជាតិហ្វីលីពីនទាំង ១៣នាក់ហើយក្តី ប៉ុន្តែលោកថា សាលក្រមកាត់ទោសពួកគាត់ មិនទាន់ចូលជាស្ថាពរ ហើយក៏មិនទាន់មានដីកាបង្គាប់ឱ្យខាងពន្ធនាគារ ទទួលយកស្ត្រីទាំងនោះ មកឃុំនិងគ្រប់គ្រងនៅឡើយទេ។
លោក ឃៀង សុណាឌីន៖ «អ៊ីចឹងប្រាកដណាស់ ពួកគាត់ទាំង១៣ នាក់នេះ គឺមិនទាន់មានឋានៈជាជនជាប់ឃុំនៅឡើយទេ ហើយបើយោងតាមដីការបស់សាលាដំបូងខេត្តកណ្ដាល បានចេញដីកាកន្លងមក គឺជនទាំង ១៣ នាក់នេះ គឺស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងពិនិត្យព្យាបាលរបស់មន្ទីរពេទ្យ ១៦ ឧសភា»។
កាលពីថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ ក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះ នៃសាលាដំបូងខេត្តកណ្ដាល បានសម្រេចផ្ដន្ទាទោសស្ត្រីជនជាតិហ្វីលីពីនចំនួន ១៣នាក់ ឱ្យជាប់ពន្ធនាគារចំនួន ៤ឆ្នាំពីបទ «ប៉ុនប៉ងក្នុងអំពើលក់-ដូរមនុស្សសម្រាប់នាំឆ្លងដែន» ក៏ប៉ុន្តែតុលាការឱ្យពួកគាត់អនុវត្តទោសក្នុងពន្ធនាគាររយៈពេល ២ឆ្នាំ ហើយទោសដែលនៅសល់ត្រូវព្យួរ។ នេះជាករណីទី១ហើយ នៅប្រទេសកម្ពុជា ដែលតុលាការកាត់ទោសស្ត្រីបរទេស ក្នុងរឿងពពោះជំនួស ពាក់ព័ន្ធនឹងប្រតិបត្តិការជួញដូរមនុស្សឆ្លងដែន។
កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែកញ្ញា នគរបាលកម្ពុជា បានជួយសង្គ្រោះជនបរទេសមួយក្រុម មានគ្នាសរុប ២៤នាក់ ដែលក្រុមទុច្ចរិតនាំឱ្យមកពពោះជំនួស នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា រួមទាំងមេដោះជាជនជាតិខ្មែរម្នាក់ ក្នុងផ្ទះវីឡាមួយកន្លែង នៃបុរីវិមានភ្នំពេញ នៅស្រុកមុខកំពូល ខេត្តកណ្ដាល។ ស្ត្រីបរទេសទាំង ៤នាក់ មានជនជាតិហ្វីលីពីន ចំនួន២០នាក់ និងជនជាតិវៀតណាម ៤នាក់។
ស្ត្រីហ្វីលីពីន ២០នាក់ មាន ១៣នាក់ ដែលពេលនោះ ត្រូវបានអាជ្ញាធរឱ្យដឹងថា មានផ្ទៃពោះចន្លោះពី ១ខែ ដល់៧ខែទៅហើយ ហើយបន្ទាប់មក ត្រូវបានតុលាការខេត្តកណ្ដាលផ្ដន្ទាទោស។ រីឯស្ត្រីហ្វីលីពីន ៤នាក់ផ្សេងទៀត និងស្ត្រីវៀតណាម ៤នាក់ ត្រូវបានអាជ្ញាធរបញ្ជូនទៅប្រទេសដើមវិញ ដោយសារពុំទាន់មានផ្ទៃពោះ។
ស្ត្រីហ្វីលីពីនម្នាក់ បានសម្រាលកូនកាលពីថ្ងៃទី១ ខែធ្នូ គឺមួយថ្ងៃ មុនពេល ត្រូវបានតុលាការកាត់ទោស។ រីឯស្ត្រីហ្វីលីពីនជាច្រើនរូបទៀត ទំនងជានឹង សម្រាលកូន ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានសប្ដាហ៍បន្ទាប់ ដែលស្ត្រីម្នាក់ក្នុងចំណោមពួកគេ មានកូនភ្លោះ។
រដ្ឋាភិបាលហ្វីលីពីនធ្លាប់បានអះអាងថា ហ្វីលីពីននឹងចាត់ទុកទារកដែលកើតពីស្ត្រី ពពោះជំនួសទាំងនោះ ជាពលរដ្ឋហ្វីលីពីន ប៉ុន្តែការសម្រេចចិត្តចុងក្រោយលើសញ្ជាតិរបស់កុមារ នៅតែជាសិទ្ធិរបស់ភាគីកម្ពុជា។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទាន់អាចទាក់ទងប្រធាន
មន្ទីរពេទ្យ ១៦ ឧសភា ដើម្បីសុំការ អត្ថាធិប្បាយ ជុំវិញបញ្ហាសុខភាពស្ត្រីហ្វីលីពីនទាំង ១៣នាក់ និងទារក ដែលទើបតែចាប់កំណើតម្នាក់ បាននៅឡើយទេនៅថ្ងៃទី១៥ ខែធ្នូ។
ស្ថានទូតហ្វីលីពីនប្រចាំនៅប្រទេសកម្ពុជា បានចាត់ទុកស្ត្រីហ្វីលីពីនទាំង ១៣នាក់ គឺជាជនរងគ្រោះ ហើយស្នើឱ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជា ដោះលែងពួកគាត់ឱ្យមានសេរីភាព តាំងពីមុនពេលតុលាការខេត្តកណ្ដាលផ្ដន្ទាទោស។ យ៉ាងណា ច្បាប់កម្ពុជាកាត់ទោសអ្នកពពោះជំនួស ជាទម្រង់នៃការជួញដូរមនុស្ស ដែលត្រូវបានគេចាត់ទុកថា ជាការលក់កូន។
នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅ នៃអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (Licadho) លោក អំ សំអាត ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី១៥ ខែធ្នូ ថា អង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលធ្វើការផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស នៅតែទទូចឱ្យតុលាការកម្ពុជា ពិចារណាលើសំណើរបស់ស្ថានទូតហ្វីលីពីន។ លោកថា តុលាការ គួរតែធ្វើការស្រាវជ្រាវ និងស៊ើបអង្កេត ឱ្យបានច្បាស់លាស់ លើករណីស្ត្រីជនជាតិហ្វីលីពីនទាំងនេះ ដើម្បីចៀសវាងកុំឱ្យពួកគាត់ដែលអាចជារងគ្រោះពីអំពើបោកប្រាស់ហើយ ហើយត្រូវបានតុលាការផ្ដន្ទាទោសពួកគាត់ថែមទៀត។
លោក អំ សំអាត៖ «ឥឡូវហ្នឹងដោយសារតែតុលាការលោកសម្រេចទៅហើយ អ៊ីចឹងមានតែរងចាំឧទ្ធរណ៍ បើសិនជាបណ្ដឹងឧទ្ធរណ៍ភ្នំពេញ លោកនឹងធ្វើការសម្រេចជាថ្មីទៅលើករណីនេះ។ អ៊ីចឹងមានតែពន្លឿននីតិវិធីរឿងហ្នឹង ហើយសូមឱ្យពិនិត្យ និងពិចារណាឱ្យបានដិតដល់ដើម្បីកុំឱ្យចៀសវាងថា ស្ត្រីជនជាតិហ្វីលីពីនជាអ្នករងគ្រោះ ហើយត្រូវរងគ្រោះដោយសារការផ្ដន្ទាទោសទៀត»។
ក្រសួងយុត្តិធម៌ហ្វីលីពីន បានកំណត់អត្តសញ្ញាណទីភ្នាក់ងារមួយ នៅក្នុងប្រទេស ហ្វីលីពីន ដែលបានជ្រើសរើសស្ត្រីឱ្យធ្វើការជាអ្នកពពោះជំនួស។ យ៉ាងណា ក្រុមមន្ត្រីហ្វីលីពីន មិនបានបញ្ចេញឈ្មោះអង្គការនោះទេ។
កម្ពុជា គឺជាមជ្ឈមណ្ឌលសម្រាប់ជំនួញពាណិជ្ជកម្មពពោះជំនួសរយៈពេលខ្លី បន្ទាប់ពីប្រទេសថៃ ហាមឃាត់អាជីវកម្មបែបនេះ កាលពីឆ្នាំ២០១៥។ មួយឆ្នាំបន្ទាប់មក រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក៏ហាមឃាត់ជំនួញបែបនេះ និងមានវិធានការចាប់ខ្លួន ស្ត្រីពពោះជំនួស និងអ្នកជំនាញវេជ្ជសាស្ត្រ ពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងនេះផង។
ក្នុងខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៨ ស្ត្រីខ្មែរចំនួន ៣៣នាក់ ត្រូវបានចាប់ខ្លួនពីបទពពោះ ជំនួសម្ដាយជនជាតិចិន ប៉ុន្តែពួកគេត្រូវបានដោះលែង ដោយការព្យួរទោសបន្ទាប់ពីពួកគេយល់ព្រមចិញ្ចឹមកូន។ នៅក្នុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៨ ដដែល ស្ត្រីពពោះ ជំនួសចំនួន ១១នាក់ផ្សេងទៀត ក៏ត្រូវបានចាប់ខ្លួន ហើយក្រោយមកត្រូវបានដោះលែងវិញ។
ចំពោះករណីស្ត្រីជនជាតិហ្វីលីពីន ទាំង១៣នាក់ ក្រុមសង្គមស៊ីវិល ដែលធ្វើការលើ វិស័យសិទ្ធិមនុស្ស និងស្ថានទូតហ្វីលីពីននៅភ្នំពេញ បន្តស្នើឱ្យតុលាការកម្ពុជាដោះលែង ស្ត្រីហ្វីលីពីនទាំងនោះ ឱ្យមានសេរីភាព ដូចករណីមុនៗដែរ ដោយលើក ហេតុផលថា ពួកគាត់ គឺជាជនរងគ្រោះពីអំពើបោកប្រាស់ស្រដៀងគ្នាដែរ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។